Καλή επιτυχία

Κοιτάζω την πρώτη ανάρτηση αυτού του blog. 21 Ιανουαρίου 2010 κι είχε θέμα την ανάπτυξη. Από τότε έχουν περάσει δυόμιση χρόνια. Δυόμιση χρόνια δικής σου προσπάθειας να κατανοήσεις την Οικονομική. Από τότε μέχρι σήμερα έχει περάσει πολύ νερό και πολλά χάσματα. Και μόνο μια αναβολή του διαγωνισμού επιφέρει καίριο πλήγμα στην διάθεση του διαγωνιζομένου: στην αρχή λες θα προσπαθήσω, θα τα δώσω όλα, θα αγωνιστώ. Καθώς έρχεται η αναβολή του αγώνα, νοιώθεις ότι τα ξενύχτια πήγαν στράφι, ότι τσάμπα η προσπάθεια, ο διαγωνισμός δεν θα γίνει, τέλος. Σταματάς τα e-mails με τις απορίες, σταματάς να ενημερώνεσαι, σταματάς να διαβάζεις. Μετά, κάτι κινείται πάλι. Αντε ξανά απ' την αρχή, να ξαναβρείς το νήμα, εν τω μεταξύ έχουν μεσολαβήσει τόσα, κάθε μέρα όλα αλλάζουν στην οικονομική, τί επιτόκια, τί ροές χρήματος, τί μνημόνια, τί συμβούλια, τί διαβούλια, η ανεργία αυξάνει, οι τιμές, πώς να ξαναμπώ στο κλίμα και με τί διάθεση και ποιά IS-LM, κι αν θα γίνει τελικά ο διαγωνισμός, αλλά ας το ξαναδώ, άντε πάλι ξενύχτια και μαθήματα, να στείλω και κάποια e-mails αποριών μέχρι που ανακοινώνεται η ημερομηνία και λες "εδώ είμαστε" και μετά ξανά αναβολή, λόγω εκλογών αυτή τη φορά, και λες "τώρα όλα τέλος, χαράμι όλα" κι όλη η θεωρία να έχει γίνει ένας ωραίος αχταρμάς, περιοριστική δημοσιονομική και επεκτατική νομισματική, άντε βγάλε άκρη, PSI, spreads, EFSF, ESM, το ευρώ πέφτει, αλλάζει το επιτόκιο, τί να σου κάνει κι αυτός ο Mundell, κι άλλα να λέει ο Διοικητής κι άλλα να λέει ο Krugman, κι εσύ να βλέπεις ότι περικοπή-περικοπή τελικά πιθανό να ακυρωθεί ολοκληρωτικά ο διαγωνισμός, αλλά στο τέλος βγαίνει η ανακοίνωση, 14-15 ο διαγωνισμός, τέρμα τα ψέματα, να συμμαζέψω τον ασυμάζευτο κι άντε ξανά AS-AD κι άντε ξανά ανεργία και NAIRU κι άντε πάλι που όταν μεταβάλλεται το ένα μεταβάλλεται το άλλο κι ελαστικότητες και οριακό κόστος - κι όλα αυτά σε μια συνθλιπτική πραγματικότητα, που ακυρώνει στην βάση της όλη την οικονομική θεωρία που σου έμαθα.

Μετά από δυόμιση χρόνια είμαστε εδώ. Αύριο είναι η πρώτη ημέρα του διαγωνισμού. Και καλείσαι να αγωνιστείς για το όνειρό σου. Πιθανότατα να το είχες αφήσει, λόγω κούρασης, λόγω ενός νέου σχεδίου, λόγω πολλών παραμέτρων. Ομως σήμερα είμαστε εδώ. Κι αύριο το πρωϊ θα είσαι εκεί που σε είχε καλέσει το όνειρό σου να είσαι: να δώσεις στον διαγωνισμό και να διαπρέψεις. Να δώσεις έναν αγώνα έντιμο. Με ελλείψεις, με πιθανότατα κενά στην επικαιρότητα και την θεωρία, με χάσματα. Ναι. Οντως, αυτά πιθανό να υφίστανται. Ομως, έτσι κι αλλιώς, αύριο θα πας να δώσεις. Και θα πρέπει να διεκδικήσεις το όνειρό σου, αυτό που είχες βάλει σχέδιο, την επιτυχία σου στον διαγωνισμό.

Πιθανότατα, σήμερα τελευταία ημέρα, νοιώθεις ότι έχεις κάποια κενά στην ύλη, ότι έχεις αναπάντητα ερωτήματα. Οχι μόνο αναφορικά με την θεωρία, αλλά και στην εφαρμογή της θεωρίας στην πραγματικότητα. Και σε ακούω να ρωτάς: τελικά τί έγινε στην Ελληνική οικονομία; Τί να γράψω; Παραμένει ζητούμενο η ανάπτυξη κι αν ναι, πώς θα επιτευχθεί μέσα στην λαίλαπα των υφεσιακών μέτρων;

Κοιτάζοντας ξανά τις πρώτες αναρτήσεις αυτού του ιστολογίου, βλέπω ότι η πρώτη αφορούσε στην ανάπτυξη. Η δεύτερη στην ευτυχία. Η τέταρτη και η πέμπτη (δύο στην σειρά!) αφορούσαν στο έλλειμμα και το χρέος. Κάπως σαν μια μαθηματική ακολουθία ή σαν επισήμανση. Οτι κάποια στιγμή θα ερχόταν ένας εξωγενής παράγοντας, ως καταλύτης, που θα ανεδείκνυε με βιαιότητα τα διαχρονικά προβλήματα της Ελληνικής οικονομίας -τα οποία εστιάζουν σε διαρθρωτικά και θεσμικά ζητήματα.

Ξέρω ότι γνωρίζεις από πρώτο χέρι τί θα πει ύφεση. Και ξέρω ότι σου έχω πει ότι πάντα και υπό οποιαδήποτε περίπτωση το ζήτούμενο είναι η ανάπτυξη. Η ανάπτυξη, όμως, δεν είναι ευχολόγιο. Λόγω όλων αυτών των συγκυριών είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα καλείται να αναδιαμορφώσει την παραγωγική της δομή. Η κρίση χρέους και η ύφεση δεν αποτελούν παρά εκφάνσεις της λανθασμένης αντίληψης ότι το σήμερα είναι σημαντικότερο από το αύριο, ότι οι παροχές συνιστούν παραγωγή, ότι ο δανεισμός αποτελεί έσοδο κι ότι τα ελλειμματικά ισοζύγια αποτελούν πρόβλημα που μπορεί να μετατίθεται εσαεί στο μέλλον. 

Και θα πρέπει να θυμάσαι πάντα το όνειρό σου και τον στόχο σου: να επιτύχεις στον διαγωνισμό και να βάλεις ένα λιθαράκι στην ανάπτυξη της Ελλάδας. Αυτό θα πρέπει να υπερασπιστείς: το όραμά σου για την αναδιαμόρφωση της Δημόσιας Διοίκησης. Θα πρέπει να προβάλεις το όνειρό σου: η κρίση να αποτελέσει ευκαιρία και όχι απειλή.

Είμαστε εδώ που είμαστε και είσαι εδώ που είσαι. Σε λίγες ώρες δίνεις το πρώτο μάθημα. Θέλω να ξέρεις ότι το έδαφος της οικονομικής είναι ευσταθές κάτω απ' τα πόδια σου. Θέλω να ξέρεις ότι πατάς γερά. Πιθανότατα νοιώθεις ότι έχεις ακόμη κάποιες αναπάντητες ερωτήσεις, κάποιες ελλείψεις στην ύλη. Η ευθύνη γι' αυτό είναι αποκλειστικά δική μου.

Η δική σου ευθύνη είναι να δώσεις στον διαγωνισμό με όλη την δύναμή σου και με όλο το ψυχικό σου απόθεμα.

Σε έχω δει να προσπαθείς.

Δυόμιση χρόνια. Με τα πάνω σου και τα κάτω σου.

Ηρθε η ώρα του αγώνα.

Σου εύχομαι καλή επιτυχία.