Μεγάλη συζήτηση γίνεται για το θέμα των τιμών και ειδικά για την συνεχή αύξηση τους, και μάλιστα σε περίοδο μειωμένης ζήτησης. Επί του θέματος, το άρθρο του κ. Γρηγόρη Νικολόπουλου στο "Βήμα":
"Τα βασικά καταναλωτικά προϊόντα, δηλαδή αυτά που χρειάζεται κάθε νοικοκυριό σε συστηματική βάση, είναι περίπου καμιά πενηνταριά. Οι τιμές αυτών των προϊόντων παρουσιάζουν τώρα, εν μέσω κρίσης, σημαντικές αυξήσεις και βρίσκονται σε αδικαιολόγητα υψηλά επίπεδα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αρμόδιων οργανισμών. Εχοντας αντιληφθεί την ανάγκη μείωσης των τιμών ως τον μοναδικό τρόπο για την ανακούφιση των νοικοκυριών από το βάρος της μείωσης εισοδημάτων, η κυβέρνηση προσπαθεί να «ξορκίσει» την αισχροκέρδεια, όταν υπάρχουν πολύ συγκεκριμένοι τρόποι αντιμετώπισής της.
Το υπερβολικό ύψος των τιμών των προϊόντων στην Ελλάδα οφείλεται σε τρεις αιτίες:
1. Στην υπερτιμολόγηση των εισαγόμενων προϊόντων από τις πολυεθνικές μέσω της μεθόδου transfer pricing.
2. Στην ελλιπή ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με το «λογικό» ύψος των τιμών.
3. Στην έλλειψη τυποποίησης των χύμα προϊόντων.
Αν αυτές οι τρεις αιτίες αντιμετωπιστούν, οι τιμές θα πέσουν. Πώς αντιμετωπίζονται όμως;
Η μέθοδος του transfer pricing λειτουργεί ως εξής:
Η πολυεθνική που παράγει το προϊόν ιδρύει μια θυγατρική στην Ελλάδα και της πουλάει το προϊόν σε πολύ υψηλή τιμή. Η θυγατρική βάζει πάνω σε αυτήν την τιμή ένα περιθώριο κέρδους και στη συνέχεια το διοχετεύει στην εγχώρια αγορά. Η μέθοδος αυτή διεθνώς θεωρείται παράνομη και αποτελεί αιτία αυστηρών ποινών, ακόμη και εξόδου από το χρηματιστήριο της πολυεθνικής εταιρείας που τη χρησιμοποιεί. Οι ελεγκτικές αρχές γνωρίζουν ποιες πολυεθνικές δρουν με αυτόν τον τρόπο. Μπορούν λοιπόννα ζητήσουν ενημέρωση για τις τιμές με τις οποίες αγοράζουν προϊόντα από τις μητρικές τους και στη συνέχεια να ενημερώσουν τις πολυεθνικές για τα ευρήματά τους. Ταυτόχρονα, οι ελληνικές αρχές πρέπει να ενημερώσουν και τις επιτροπές κεφαλαιαγοράς των χωρών στις οποίες βρίσκονται οι πολυεθνικές για τη διαδικασία που ακολουθείται, και εκεί το πράγμα παίρνει άλλη διάσταση. Σύμφωνα με τις διεθνείς εταιρείες οικονομικών ελεγκτών, οι πολυεθνικές θα αλλάξουν αμέσως τακτική από τον φόβο των κυρώσεων. Η μέθοδος αυτή προκαλεί τεράστια απώλεια εσόδων από την ελληνική Εφορία, διότι τα κέρδη από τις θυγατρικές των πολυεθνικών φεύγουν κατευθείαν στο εξωτερικό και δεν φορολογούνται στην Ελλάδα.
Η δεύτερη αιτία, της ελλιπούς ενημέρωσης των καταναλωτών, μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω της ανάρτησης πινάκων με τις «ενδεικτικές» τιμές πώλησης των βασικών καταναλωτικών προϊόντων στα σουπερμάρκετ και σε όλα τα άλλα σημεία πώλησης. Το κράτος δεν μπορεί να ορίσει αγορανομικά τις τιμές λόγω ΕΕ, αλλά μπορεί να ορίσει τις τιμές που θεωρεί λογικές ως «ενδεικτικές» τιμές, όπως έχει κάνει με το εμφιαλωμένο νερό. Παράλληλα, θα μπορούσε να ενημερώνει συστηματικά για προϊόντα συγκεκριμένων εταιρειών, ώστε να τα αποφεύγει ο καταναλωτής.
Τέλος, όσον αφορά το θέμα των τιμών χύμα προϊόντων, π.χ. ντομάτες, πατάτες, φρούτα, θα μπορούσε να επιβάλει τυποποίηση σε κούτες που θα περιέχουν διαφορετικές ποικιλίες και ποιότητες με διαφορετικές τιμές, ώστε να διευκολύνει την επιλογή του καταναλωτή. Αυτή η μέθοδος ακολουθείται ήδη σε όλα τα προϊόντα που εξάγονται αλλά δεν ακολουθείται στην εγχώρια αγορά. Υπάρχουν και άλλες «λεπτομέρειες» για την αντιμετώπιση του προβλήματος, τις οποίες η κυβέρνηση των καθηγητών θα μπορούσε να μάθει, αν μιλούσε με την «πιάτσα».
Αναμένω τα σχόλια και τις παρατηρήσεις σας.
Δευτέρα 31 Μαΐου 2010
Μείωση επενδύσεων
Οπως διαβάζουμε:
"Δραματική μείωση των επενδύσεων κατά 45% το 2009
Αφορά το μεγαλύτερο κομμάτι της βιομηχανίας- Πτώση-ρεκόρ 63% στον κλάδο τσιμέντου- σκυροδέματος
Η ανάγκη επιβίωσης των βιομηχανιών που έχουν απομείνει στη χώρα φέρνει μικρή αύξηση των επενδύσεων στη βιομηχανία εφέτος, ενώ πέρυσι οι επενδύσεις κατέρρευσαν, συρρικνούμενες σχεδόν στο ήμισυ σε σχέση με το 2008, που δεν ήταν πολύ καλή χρονιά ούτως ή άλλως!
Η γενικότερη οικονομική κατάσταση με τη μείωση της ζήτησης, η αυξητική φορολογική πολιτική αλλά και η δυσκολία πρόσβασης στον τραπεζικό δανεισμό ήταν οι λόγοι που, σύμφωνα με έρευνα του ΙΟΒΕ, έφεραν τις βιομηχανικές επενδύσεις στο ναδίρ.
Η δραματική μείωση των επενδύσεων στη βιομηχανία το 2009, όπως προκύπτει από σχετική έρευνα του ΙΟΒΕ, άγγιξε ιδιαίτερα τους κλάδους του τσιμέντου- σκυροδέματος (πτώση-ρεκόρ 63%), της ένδυσης- υπόδησης, της κλωστοϋφαντουργίας και των τροφίμων- ποτών, δηλαδή επί της ουσίας το μεγαλύτερο κομμάτι της βιομηχανίας. Εξαίρεση στην απουσία επενδύσεων τα πετρελαιοειδή, που έκλεισαν με θετικό πρόσημο λόγω της επένδυσης των ΕΛΛ.ΠΕ. στην Ελευσίνα και στη Θεσσαλονίκη, ενώ μικρότερη πτώση είχε ο κλάδος χημικών λόγω της συνέχισης κάποιων επενδύσεων στα φάρμακα.
Οι άνθρωποι του ΙΟΒΕ παρατηρούν ότι μια βιομηχανία πραγματοποιεί επενδύσεις για τέσσερις βασικούς λόγους και μάλιστα σχεδόν ισοσθενώς: αντικατάσταση του κεφαλαιουχικού εξοπλισμού (23% του συνόλου), αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας για τα ήδη παραγόμενα προϊόντα (20%), βελτίωση των μεθόδων παραγωγής που ήδη εφαρμόζονται (20%) και διεύρυνση της παραγωγικής δυναμικότητας για νέα προϊόντα (19%).
Οι επενδυτικές δαπάνες στη βιομηχανία το 2009 μειώθηκαν κατά 44,4% σε σχέση με τις δαπάνες του 2008. Επιβεβαιώνονται έτσι οι δυσμενείς αρχικές προβλέψεις του ΙΟΒΕ λόγω της κακής οικονομικής συγκυρίας στη χώρα, αλλά και της δημοσιονομικής επιδείνωσης προς τα τέλη του έτους.
Στην έρευνα προβλέπεται ότι οι επενδύσεις στη βιομηχανία το 2010 θα αυξηθούν κατά 6,8%. Ουσιαστικά πρόκειται για πολύ μικρή ανάκαμψη, η οποία προφανώς και δεν αντισταθμίζει την πολύ μεγάλη πτώση του 2009 και υποδηλώνει τελικά ότι το επίπεδο των επενδύσεων στη βιομηχανία θα παραμείνει για μία χρονιά αρκετά χαμηλότερο σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Οι τεχνολογικές εξελίξεις και τα κίνητρα για επενδύσεις επηρεάζουν την απόφαση μιας βιομηχανίας για επενδύσεις. Η ζήτηση για τα προϊόντα τους, που τα προηγούμενα χρόνια ήταν καθοριστικός παράγοντας για τις αποφάσεις των επιχειρήσεων, το 2009 βρίσκεται στην τρίτη θέση, όπως και στις προβλέψεις για το 2010, λόγω ακριβώς της μείωσης που καταγράφεται ως αποτέλεσμα της κρίσης. Τα κέρδη των επιχειρήσεων, παράγοντας που επίσης επηρέαζε θετικά τις επενδυτικές αποφάσεις τα προηγούμενα έτη, έχουν χαμηλότερη συμβολή το 2009, ενώ ο ρόλος τους το 2010 προβλέπεται αρνητικός καθώς οι ζημιές έχουν αυξηθεί. Ολοι οι υπόλοιποι παράγοντες που εξετάζονται, τόσο το 2009 όσο και το 2010, εκτιμώνται από τις επιχειρήσεις ως παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά το επενδυτικό τους πλάνο. Συγκεκριμένα, τόσο η φορολογία των κερδών όσο και η διαθεσιμότητα και το κόστος κεφαλαίων φαίνεται να επηρεάζουν αρνητικά τις επιχειρήσεις, ενώ ως ο μακράν δυσμενέστερος παράγοντας όσον αφορά τον επενδυτικό προγραμματισμό των επιχειρήσεων καταγράφεται η οικονομική πολιτική στο σύνολό της, τόσο το 2009 όσο και το 2010".
"Δραματική μείωση των επενδύσεων κατά 45% το 2009
Αφορά το μεγαλύτερο κομμάτι της βιομηχανίας- Πτώση-ρεκόρ 63% στον κλάδο τσιμέντου- σκυροδέματος
Η ανάγκη επιβίωσης των βιομηχανιών που έχουν απομείνει στη χώρα φέρνει μικρή αύξηση των επενδύσεων στη βιομηχανία εφέτος, ενώ πέρυσι οι επενδύσεις κατέρρευσαν, συρρικνούμενες σχεδόν στο ήμισυ σε σχέση με το 2008, που δεν ήταν πολύ καλή χρονιά ούτως ή άλλως!
Η γενικότερη οικονομική κατάσταση με τη μείωση της ζήτησης, η αυξητική φορολογική πολιτική αλλά και η δυσκολία πρόσβασης στον τραπεζικό δανεισμό ήταν οι λόγοι που, σύμφωνα με έρευνα του ΙΟΒΕ, έφεραν τις βιομηχανικές επενδύσεις στο ναδίρ.
Η δραματική μείωση των επενδύσεων στη βιομηχανία το 2009, όπως προκύπτει από σχετική έρευνα του ΙΟΒΕ, άγγιξε ιδιαίτερα τους κλάδους του τσιμέντου- σκυροδέματος (πτώση-ρεκόρ 63%), της ένδυσης- υπόδησης, της κλωστοϋφαντουργίας και των τροφίμων- ποτών, δηλαδή επί της ουσίας το μεγαλύτερο κομμάτι της βιομηχανίας. Εξαίρεση στην απουσία επενδύσεων τα πετρελαιοειδή, που έκλεισαν με θετικό πρόσημο λόγω της επένδυσης των ΕΛΛ.ΠΕ. στην Ελευσίνα και στη Θεσσαλονίκη, ενώ μικρότερη πτώση είχε ο κλάδος χημικών λόγω της συνέχισης κάποιων επενδύσεων στα φάρμακα.
Οι άνθρωποι του ΙΟΒΕ παρατηρούν ότι μια βιομηχανία πραγματοποιεί επενδύσεις για τέσσερις βασικούς λόγους και μάλιστα σχεδόν ισοσθενώς: αντικατάσταση του κεφαλαιουχικού εξοπλισμού (23% του συνόλου), αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας για τα ήδη παραγόμενα προϊόντα (20%), βελτίωση των μεθόδων παραγωγής που ήδη εφαρμόζονται (20%) και διεύρυνση της παραγωγικής δυναμικότητας για νέα προϊόντα (19%).
Οι επενδυτικές δαπάνες στη βιομηχανία το 2009 μειώθηκαν κατά 44,4% σε σχέση με τις δαπάνες του 2008. Επιβεβαιώνονται έτσι οι δυσμενείς αρχικές προβλέψεις του ΙΟΒΕ λόγω της κακής οικονομικής συγκυρίας στη χώρα, αλλά και της δημοσιονομικής επιδείνωσης προς τα τέλη του έτους.
Στην έρευνα προβλέπεται ότι οι επενδύσεις στη βιομηχανία το 2010 θα αυξηθούν κατά 6,8%. Ουσιαστικά πρόκειται για πολύ μικρή ανάκαμψη, η οποία προφανώς και δεν αντισταθμίζει την πολύ μεγάλη πτώση του 2009 και υποδηλώνει τελικά ότι το επίπεδο των επενδύσεων στη βιομηχανία θα παραμείνει για μία χρονιά αρκετά χαμηλότερο σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
Οι τεχνολογικές εξελίξεις και τα κίνητρα για επενδύσεις επηρεάζουν την απόφαση μιας βιομηχανίας για επενδύσεις. Η ζήτηση για τα προϊόντα τους, που τα προηγούμενα χρόνια ήταν καθοριστικός παράγοντας για τις αποφάσεις των επιχειρήσεων, το 2009 βρίσκεται στην τρίτη θέση, όπως και στις προβλέψεις για το 2010, λόγω ακριβώς της μείωσης που καταγράφεται ως αποτέλεσμα της κρίσης. Τα κέρδη των επιχειρήσεων, παράγοντας που επίσης επηρέαζε θετικά τις επενδυτικές αποφάσεις τα προηγούμενα έτη, έχουν χαμηλότερη συμβολή το 2009, ενώ ο ρόλος τους το 2010 προβλέπεται αρνητικός καθώς οι ζημιές έχουν αυξηθεί. Ολοι οι υπόλοιποι παράγοντες που εξετάζονται, τόσο το 2009 όσο και το 2010, εκτιμώνται από τις επιχειρήσεις ως παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά το επενδυτικό τους πλάνο. Συγκεκριμένα, τόσο η φορολογία των κερδών όσο και η διαθεσιμότητα και το κόστος κεφαλαίων φαίνεται να επηρεάζουν αρνητικά τις επιχειρήσεις, ενώ ως ο μακράν δυσμενέστερος παράγοντας όσον αφορά τον επενδυτικό προγραμματισμό των επιχειρήσεων καταγράφεται η οικονομική πολιτική στο σύνολό της, τόσο το 2009 όσο και το 2010".
Ευρωπαϊκά μέτρα κι ο γαϊδαρος του Χότζα
Το άρθρο του "Βήματος" εστιάζει στα μέτρα που λαμβάνουν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης (κυρίως της Ευρωζώνης) προκειμένου να περιορίσουν το έλλειμμα και το χρέος τους.
"Οι κοινωνικές παροχές στον πάγκο του Προκρούστη
Επιφανείς οικονομολόγοι και επικεφαλής διεθνών οργανισμών όπως ο Τζόζεφ Στίγκλιτζ και ο Ολιβιέ Μπλανσάρ επισημαίνουν την πιθανότητα να οδηγηθούμε σε έναν φαύλο κύκλο μακράς οικονομικής ύφεσης
Η ΜΙΑ ΜΕΤΑ την άλλη οι ευρωπαϊκές οικονομίες ακολουθούν σκληρή... δίαιτα προκειμένου να απαλλαγούν από το περιττό «λίπος» των δημοσιονομικών βαρών. Βέβαια οι «εύθραυστες» οικονομίες του Νότου όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιταλία βρίσκονταν από καιρό στο στόχαστρο των περιβόητων αγορών και τώρα σπεύδουν να περιορίσουν με κάθε τρόπο τις δημόσιες δαπάνες για να μην έχουν την...τύχη της Ελλάδας.Αλλά δεν είναι μόνον αυτές. Η Γαλλία απαρνείται (έστω και μερικώς) το κράτος πρόνοιας περικόπτοντας επιδόματα ενώ η νέα κυβέρνηση της Βρετανίας καταργεί ανεξάρτητες αρχές και κόβει τις πολυτελείς παροχές προς τους κυβερνητικούς αξιωματούχους. Ακόμη και η εύρωστη Δανία επανεξετάζει θεμελιώδεις κοινωνικές παροχές και περιορίζει τη διάρκεια χορήγησης του επιδόματος ανεργίας. Οι κυβερνήσεις μοιάζουν να πλειοδοτούν σε μέτρα λιτότητας, ακόμη και αν αποφεύγουν να χρησιμοποιήσουν τόσο σκληρή γλώσσα. Ωστόσο η σκληρότητα των ίδιων των μέτρων είναι πιθανό να φέρει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα από το επιδιωκόμενο. Επιφανείς οικονομολόγοι και επικεφαλής διεθνών οργανισμών όπως ο Τζόζεφ Στίγκλιτζ και ο Ολιβιέ Μπλανσάρ επισημαίνουν την πιθανότητα να οδηγηθούμε σε έναν φαύλο κύκλο μακράς οικονομικής ύφεσης.
Αναμφισβήτητα οι πιο αδύναμοι κρίκοι της ευρωζώνης αντιστοιχούν στις χώρες των τριών ευρωπαϊκών χερσονήσων. Διότι εκτός από τη χώρα μας τα μεγαλύτερα δημοσιονομικά προβλήματα εντοπίζονται στις χώρες της Ιβηρικής και στην Ιταλία. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που οι σοσιαλιστικές κυβερνήσεις της Ισπανίας και της Πορτογαλίας έσπευσαν να υιοθετήσουν προγράμματα λιτότητας «α λα ελληνικά», με τη Γαλλία να ακολουθεί τον χορό της δημοσιονομικής αυστηρότητας και τελευταία την ιταλική κυβέρνηση να ζητεί «σκληρές θυσίες» από τους πολίτες για την επόμενη τριετία.
Ως και η κυβέρνηση της Ανγκελα Μέρκελ εξήγγειλε μέτρα δημοσιονομικής πειθαρχίας για την επόμενη χρονιά προκειμένου να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα από 5% σε 3% ως το 2013. Εκτός όμως από τον οικονομικό ρεαλισμό η γερμανίδα καγκελάριος επικαλέστηκε και λόγους «ηθικής τάξεως» καθώς θέλει να δώσει η ίδια το καλό παράδειγμα στους ευρωπαίους εταίρους, οι οποίοι στην προκειμένη περίπτωση εμφανίζονται «βασιλικότεροι του βασιλέως». Οι περικοπές που θα περιλαμβάνονται στους προϋπολογισμούς των επόμενων ετών θα αποφέρουν επιπλέον ετήσια έσοδα 10 δισ. ευρώ στα ομοσπονδιακά ταμεία ως το 2016. Οι λεπτομέρειες του σχεδίου θα προκύψουν από τις διαβουλεύσεις της επόμενης εβδομάδας. Πάντως θεωρείται βέβαιο ότι θα περιλαμβάνεται και αύξηση φόρων.
Μόλις την περασμένη Τετάρτη η κυβέρνηση του Χοσέ Λουίς Ροντρίγκες Θαπατέρο προσέθεσε ένα νέο κεφάλαιο στο πρόγραμμα λιτότητας ζητώντας « από τους πολίτες με υψηλά εισοδήματα έναν αγώνα αλληλεγγύης» μαζί με τους υπόλοιπους Ισπανούς.
Προς το παρόν δεν έχει διευκρινίσει πόσα ακριβώς θα κληθούν να καταβάλουν οι έχοντες οικονομική άνεση καθώς επιφυλάχθηκε να εξαγγείλει τις επόμενες εβδομάδες τις λεπτομέρειες του «φόρου των πλουσίων». Ομως για όλους τους υπολοίπους η κατάσταση είναι γνωστή και οδυνηρή.
Με σύνθημα την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών η ισπανική κυβέρνηση ψαλιδίζει από την 1η Ιουνίου τους μισθούς του δημόσιου τομέα κατά 5% ενώ μισθοί αλλά και συντάξεις παγώνουν ως το τέλος του 2011, εφόσον βέβαια δεν εκδοθεί «έκτακτο ανακοινωθέν». Στην πραγματικότητα πρόκειται για πρόγραμμα λιτότητας σε δόσεις καθώς ήδη από τις αρχές του έτους η σοσιαλιστική κυβέρνηση Θαπατέρο είχε εξαγγείλει μέτρα περιστολής δημοσίων δαπανών με σκοπό την εξοικονόμηση 50 δισ. ευρώ.
Ελληνική συνταγή
Βέβαια η ισπανική ιδιαιτερότητα έγκειταιστα ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά ανεργίας η οποία σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία ξεπερνά το 20% κυρίως λόγω της κατάρρευσης της αγοράς κατοικίας πριν από δύο χρόνια. Για τον λόγο αυτόν ο επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου σύστησε από τη Μαδρίτη «ριζική αναδιάρθρωση» του εργατικού δικαίου. Ασφαλώς προς το ελαστικότερο. Στην πραγματικότητα ο Ντομινίκ Στρος-Καν ζητεί από την Ισπανία να κάνει ό,τι ακριβώς και η Ελλάδα προκειμένου να μη φτάσει σε σημείο να ζητεί δανεικά.
Και εφόσον μια χώρα όπως η Ισπανία, με χρέος πολύ χαμηλότερο από τους ευρωπαίους εταίρους της (53%), «οφείλει» να ακολουθήσει τη «δίαιτα του Ντομινίκ» γιατί να μην τη μιμηθεί και η όμορη Πορτογαλία με δημόσιο χρέος άνω του 76%; Η κυβέρνηση του σοσιαλιστή Ζοζέ Σόκρατες πέρασε με τη συνδρομή της κεντροδεξιάς αντιπολίτευσης μια σειρά από σκληρά μέτρα όπως το πάγωμα των μισθών στο Δημόσιο ως το 2013. Ακόμη πιο οδυνηρά είναι τα μέτρα για τους νεοπροσλαμβανομένους για τους οποίους θεσπίζεται ειδικός βασικός μισθός κάτω του ορίου των 475 ευρώ που ίσχυε ως σήμερα. Επίσης καταργούνται πλήθος κοινωνικών επιδομάτων, μειώνεται το επίδομα ανεργίας και αυξάνονται έμμεσοι και άμεσοι φόροι.
Οχι λιτότητα αλλά αυστηρότητα
Στη Γαλλία η κυβέρνηση του Νικολά Σαρκοζί επέμεινε στο παιχνίδι των λέξεων αποφεύγοντας μετά βδελυγμίας τη λέξη «λιτότητα». Η δημοσιονομική αυστηρότητα της γαλλικής κυβέρνησης μεταφράζεται σε σταθεροποίηση των λειτουργικών δαπανών του κράτους για τρία χρόνια με σκοπό τη μείωση του ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ ως το 2013. Ετσι μειώνονται κατά 10% όλα τα βοηθήματα που δίνει το κράτος στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, όπως επιδοτήσεις ενοικίου, επιδόματα σε ανέργους, αγρότες, ΑΜΕΑ και κρατικές υποτροφίες. Επίσης περιορίζεται ο αριθμός του υπερτροφικού δημόσιου τομέα καθώς για κάθε δύο υπαλλήλους που συνταξιοδοτούνται θα προσλαμβάνεται μόνο ένας. Ομως παρά την εξαγγελθείσα περιστολή των δημοσίων δαπανών η κυβέρνηση γνωρίζει ότι τα περιθώρια είναι πολύ στενά και οι στόχοι που η ίδια η κυβέρνηση έχει θέσει υπερβολικά αισιόδοξοι. Φαίνεται λοιπόν ότι επανεξετάζει την πιθανότητα αύξησης της φορολογίας προκειμένου να τονωθούν τα έσοδα του προϋπολογισμού, μέτρο που θα καταβαραθρώσει ακόμη περισσότερο την καταρρέουσα δημοφιλία του προέδρου Σαρκοζί.
Πόλεμος στη flexisecurity
Το κλαμπ των μέτρων λιτότητας του ευρωπαϊκού Νότου συμπληρώθηκε στις αρχές της εβδομάδας όταν το υπουργικό συμβούλιο της Ιταλίας υιοθέτησε τριετές πρόγραμμα περιστολής των δαπανών υπό τη δαμόκλειο σπάθη του ΔΝΤ. Με το δημόσιο χρέος να αγγίζει τα 1,8 τρισ. ευρώ (118,4% του ΑΕΠ) η οικονομία της χώρας μοιάζει κάτι περισσότερο από «ευάλωτη», όπως τη χαρακτηρίζει ο διεθνής οργανισμός.
Η Βρετανία μπορεί να μη συμμετέχει στη ζώνη του ευρώ, όμως η νέα κυβέρνηση συνασπισμού Συντηρητικών- Φιλελευθέρων Δημοκρατών αποκάλυψε τις προθέσεις της σχετικά με την οικονομική πολιτική που θα ακολουθήσει. Αλλωστε η αχανής τρύπα του ελλείμματος το οποίο αγγίζει το 12% μπορεί να κλείσει μόνο με δραστικά (αν όχι δρακόντεια) μέτρα δημοσιονομικής αυστηρότητας. Το πρώτο κύμα που θα σαρώσει τους Βρετανούς θα προέλθει από την περικοπή των εξόδων τα οποία εν μέσω κρίσης μοιάζουν πολυτέλεια: αγορά τεχνολογικού εξοπλισμού, υπηρεσίες συμβούλων και αεροπορικά εισιτήρια στην πρώτη θέση (οι υπουργοί εντέλλονται να μετακινούνται με λεωφορεία, τρένα ή ακόμη και πεζή!). Επιπλέον συγχωνεύονται και καταργούνται υπηρεσίες ενώ παγώνουν (μέχρι νεωτέρας) οι προσλήψεις στο Δημόσιο.
Αν όμως προκαλεί ανησυχία το ότι μια κραταιά οικονομία όπως η βρετανική υιοθετεί επώδυνα μέτρα, τότε ο «πόλεμος» που κηρύχθηκε στο μοντέλο ανάπτυξης της Δανίας ταράζει ακόμη περισσότερο τις παγιωμένες πεποιθήσεις της τελευταίας δεκαετίας. Διότι η οικονομικά «οπισθοδρομική» Ελλάδα πάσχιζε (όπως και οι άλλοι φτωχοί, μεσόγειοι Ευρωπαίοι) να γίνει η «Δανία του Νότου». Ο ιός της λιτότητας έφτασε λοιπόν και στην Κοπεγχάγη. Ο υπουργός Οικονομικών της χώρας Κλάους Φρέντερικσεν ανακοίνωσε ότι περικόπτεται η «υπερβολικά γενναιόδωρη» επιδότηση ανέργων η οποία θα παρέχεται στο εξής για περίοδο δύο αντί τεσσάρων ετών που ίσχυε ως σήμερα.
Εκτός από το επίδομα ανεργίας «ψαλιδίζονται» και μια σειρά άλλων κοινωνικών παροχών- όπως οικογενειακά επιδόματα- αλλά και φοροελαφρύνσεις προς τα μεσαία εισοδήματα. «Η περικοπή του επιδόματος ανεργίας συνιστά κήρυξη πολέμου» δήλωσε ο επικεφαλής του μεγαλύτερου εργατικού συνδικάτου της χώρας (LΟ) Χάραλντ Μπόερστιγκ. Το δανικό μοντέλο στηρίζεται πράγματι στην αρχή της μειωμένης εξασφάλισης του εργαζομένου έναντι του εργοδότη καθώς οι απολύσεις είναι σχετικά ελεύθερες και οι ελαστικές μορφές απασχόλησης είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες.
Το «γενναιόδωρο» επίδομα ανεργίας αντισταθμίζει απλώς την πολύ μεγάλη πιθανότητα που έχει ένας δανός εργάτης να βρεθεί χωρίς δουλειά. Για αυτό και το αντιπολιτευόμενο Σοσιαλδημοκρατικό έκανε λόγο για «επίθεση στο μοντέλο της ελαστασφάλειας (flexisecurity)» από μια κυβέρνηση που « έρχεται σαν τον κλέφτη μέσα στη νύχτα να τα αλλάξει όλα». Τι θα γίνει λοιπόν τώρα που η Δανία δεν θέλει πια να είναι ο εαυτός της";
"Οι κοινωνικές παροχές στον πάγκο του Προκρούστη
Επιφανείς οικονομολόγοι και επικεφαλής διεθνών οργανισμών όπως ο Τζόζεφ Στίγκλιτζ και ο Ολιβιέ Μπλανσάρ επισημαίνουν την πιθανότητα να οδηγηθούμε σε έναν φαύλο κύκλο μακράς οικονομικής ύφεσης
Η ΜΙΑ ΜΕΤΑ την άλλη οι ευρωπαϊκές οικονομίες ακολουθούν σκληρή... δίαιτα προκειμένου να απαλλαγούν από το περιττό «λίπος» των δημοσιονομικών βαρών. Βέβαια οι «εύθραυστες» οικονομίες του Νότου όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ιταλία βρίσκονταν από καιρό στο στόχαστρο των περιβόητων αγορών και τώρα σπεύδουν να περιορίσουν με κάθε τρόπο τις δημόσιες δαπάνες για να μην έχουν την...τύχη της Ελλάδας.Αλλά δεν είναι μόνον αυτές. Η Γαλλία απαρνείται (έστω και μερικώς) το κράτος πρόνοιας περικόπτοντας επιδόματα ενώ η νέα κυβέρνηση της Βρετανίας καταργεί ανεξάρτητες αρχές και κόβει τις πολυτελείς παροχές προς τους κυβερνητικούς αξιωματούχους. Ακόμη και η εύρωστη Δανία επανεξετάζει θεμελιώδεις κοινωνικές παροχές και περιορίζει τη διάρκεια χορήγησης του επιδόματος ανεργίας. Οι κυβερνήσεις μοιάζουν να πλειοδοτούν σε μέτρα λιτότητας, ακόμη και αν αποφεύγουν να χρησιμοποιήσουν τόσο σκληρή γλώσσα. Ωστόσο η σκληρότητα των ίδιων των μέτρων είναι πιθανό να φέρει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα από το επιδιωκόμενο. Επιφανείς οικονομολόγοι και επικεφαλής διεθνών οργανισμών όπως ο Τζόζεφ Στίγκλιτζ και ο Ολιβιέ Μπλανσάρ επισημαίνουν την πιθανότητα να οδηγηθούμε σε έναν φαύλο κύκλο μακράς οικονομικής ύφεσης.
Αναμφισβήτητα οι πιο αδύναμοι κρίκοι της ευρωζώνης αντιστοιχούν στις χώρες των τριών ευρωπαϊκών χερσονήσων. Διότι εκτός από τη χώρα μας τα μεγαλύτερα δημοσιονομικά προβλήματα εντοπίζονται στις χώρες της Ιβηρικής και στην Ιταλία. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που οι σοσιαλιστικές κυβερνήσεις της Ισπανίας και της Πορτογαλίας έσπευσαν να υιοθετήσουν προγράμματα λιτότητας «α λα ελληνικά», με τη Γαλλία να ακολουθεί τον χορό της δημοσιονομικής αυστηρότητας και τελευταία την ιταλική κυβέρνηση να ζητεί «σκληρές θυσίες» από τους πολίτες για την επόμενη τριετία.
Ως και η κυβέρνηση της Ανγκελα Μέρκελ εξήγγειλε μέτρα δημοσιονομικής πειθαρχίας για την επόμενη χρονιά προκειμένου να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα από 5% σε 3% ως το 2013. Εκτός όμως από τον οικονομικό ρεαλισμό η γερμανίδα καγκελάριος επικαλέστηκε και λόγους «ηθικής τάξεως» καθώς θέλει να δώσει η ίδια το καλό παράδειγμα στους ευρωπαίους εταίρους, οι οποίοι στην προκειμένη περίπτωση εμφανίζονται «βασιλικότεροι του βασιλέως». Οι περικοπές που θα περιλαμβάνονται στους προϋπολογισμούς των επόμενων ετών θα αποφέρουν επιπλέον ετήσια έσοδα 10 δισ. ευρώ στα ομοσπονδιακά ταμεία ως το 2016. Οι λεπτομέρειες του σχεδίου θα προκύψουν από τις διαβουλεύσεις της επόμενης εβδομάδας. Πάντως θεωρείται βέβαιο ότι θα περιλαμβάνεται και αύξηση φόρων.
Μόλις την περασμένη Τετάρτη η κυβέρνηση του Χοσέ Λουίς Ροντρίγκες Θαπατέρο προσέθεσε ένα νέο κεφάλαιο στο πρόγραμμα λιτότητας ζητώντας « από τους πολίτες με υψηλά εισοδήματα έναν αγώνα αλληλεγγύης» μαζί με τους υπόλοιπους Ισπανούς.
Προς το παρόν δεν έχει διευκρινίσει πόσα ακριβώς θα κληθούν να καταβάλουν οι έχοντες οικονομική άνεση καθώς επιφυλάχθηκε να εξαγγείλει τις επόμενες εβδομάδες τις λεπτομέρειες του «φόρου των πλουσίων». Ομως για όλους τους υπολοίπους η κατάσταση είναι γνωστή και οδυνηρή.
Με σύνθημα την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών η ισπανική κυβέρνηση ψαλιδίζει από την 1η Ιουνίου τους μισθούς του δημόσιου τομέα κατά 5% ενώ μισθοί αλλά και συντάξεις παγώνουν ως το τέλος του 2011, εφόσον βέβαια δεν εκδοθεί «έκτακτο ανακοινωθέν». Στην πραγματικότητα πρόκειται για πρόγραμμα λιτότητας σε δόσεις καθώς ήδη από τις αρχές του έτους η σοσιαλιστική κυβέρνηση Θαπατέρο είχε εξαγγείλει μέτρα περιστολής δημοσίων δαπανών με σκοπό την εξοικονόμηση 50 δισ. ευρώ.
Ελληνική συνταγή
Βέβαια η ισπανική ιδιαιτερότητα έγκειταιστα ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά ανεργίας η οποία σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία ξεπερνά το 20% κυρίως λόγω της κατάρρευσης της αγοράς κατοικίας πριν από δύο χρόνια. Για τον λόγο αυτόν ο επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου σύστησε από τη Μαδρίτη «ριζική αναδιάρθρωση» του εργατικού δικαίου. Ασφαλώς προς το ελαστικότερο. Στην πραγματικότητα ο Ντομινίκ Στρος-Καν ζητεί από την Ισπανία να κάνει ό,τι ακριβώς και η Ελλάδα προκειμένου να μη φτάσει σε σημείο να ζητεί δανεικά.
Και εφόσον μια χώρα όπως η Ισπανία, με χρέος πολύ χαμηλότερο από τους ευρωπαίους εταίρους της (53%), «οφείλει» να ακολουθήσει τη «δίαιτα του Ντομινίκ» γιατί να μην τη μιμηθεί και η όμορη Πορτογαλία με δημόσιο χρέος άνω του 76%; Η κυβέρνηση του σοσιαλιστή Ζοζέ Σόκρατες πέρασε με τη συνδρομή της κεντροδεξιάς αντιπολίτευσης μια σειρά από σκληρά μέτρα όπως το πάγωμα των μισθών στο Δημόσιο ως το 2013. Ακόμη πιο οδυνηρά είναι τα μέτρα για τους νεοπροσλαμβανομένους για τους οποίους θεσπίζεται ειδικός βασικός μισθός κάτω του ορίου των 475 ευρώ που ίσχυε ως σήμερα. Επίσης καταργούνται πλήθος κοινωνικών επιδομάτων, μειώνεται το επίδομα ανεργίας και αυξάνονται έμμεσοι και άμεσοι φόροι.
Οχι λιτότητα αλλά αυστηρότητα
Στη Γαλλία η κυβέρνηση του Νικολά Σαρκοζί επέμεινε στο παιχνίδι των λέξεων αποφεύγοντας μετά βδελυγμίας τη λέξη «λιτότητα». Η δημοσιονομική αυστηρότητα της γαλλικής κυβέρνησης μεταφράζεται σε σταθεροποίηση των λειτουργικών δαπανών του κράτους για τρία χρόνια με σκοπό τη μείωση του ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ ως το 2013. Ετσι μειώνονται κατά 10% όλα τα βοηθήματα που δίνει το κράτος στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, όπως επιδοτήσεις ενοικίου, επιδόματα σε ανέργους, αγρότες, ΑΜΕΑ και κρατικές υποτροφίες. Επίσης περιορίζεται ο αριθμός του υπερτροφικού δημόσιου τομέα καθώς για κάθε δύο υπαλλήλους που συνταξιοδοτούνται θα προσλαμβάνεται μόνο ένας. Ομως παρά την εξαγγελθείσα περιστολή των δημοσίων δαπανών η κυβέρνηση γνωρίζει ότι τα περιθώρια είναι πολύ στενά και οι στόχοι που η ίδια η κυβέρνηση έχει θέσει υπερβολικά αισιόδοξοι. Φαίνεται λοιπόν ότι επανεξετάζει την πιθανότητα αύξησης της φορολογίας προκειμένου να τονωθούν τα έσοδα του προϋπολογισμού, μέτρο που θα καταβαραθρώσει ακόμη περισσότερο την καταρρέουσα δημοφιλία του προέδρου Σαρκοζί.
Πόλεμος στη flexisecurity
Το κλαμπ των μέτρων λιτότητας του ευρωπαϊκού Νότου συμπληρώθηκε στις αρχές της εβδομάδας όταν το υπουργικό συμβούλιο της Ιταλίας υιοθέτησε τριετές πρόγραμμα περιστολής των δαπανών υπό τη δαμόκλειο σπάθη του ΔΝΤ. Με το δημόσιο χρέος να αγγίζει τα 1,8 τρισ. ευρώ (118,4% του ΑΕΠ) η οικονομία της χώρας μοιάζει κάτι περισσότερο από «ευάλωτη», όπως τη χαρακτηρίζει ο διεθνής οργανισμός.
Η Βρετανία μπορεί να μη συμμετέχει στη ζώνη του ευρώ, όμως η νέα κυβέρνηση συνασπισμού Συντηρητικών- Φιλελευθέρων Δημοκρατών αποκάλυψε τις προθέσεις της σχετικά με την οικονομική πολιτική που θα ακολουθήσει. Αλλωστε η αχανής τρύπα του ελλείμματος το οποίο αγγίζει το 12% μπορεί να κλείσει μόνο με δραστικά (αν όχι δρακόντεια) μέτρα δημοσιονομικής αυστηρότητας. Το πρώτο κύμα που θα σαρώσει τους Βρετανούς θα προέλθει από την περικοπή των εξόδων τα οποία εν μέσω κρίσης μοιάζουν πολυτέλεια: αγορά τεχνολογικού εξοπλισμού, υπηρεσίες συμβούλων και αεροπορικά εισιτήρια στην πρώτη θέση (οι υπουργοί εντέλλονται να μετακινούνται με λεωφορεία, τρένα ή ακόμη και πεζή!). Επιπλέον συγχωνεύονται και καταργούνται υπηρεσίες ενώ παγώνουν (μέχρι νεωτέρας) οι προσλήψεις στο Δημόσιο.
Αν όμως προκαλεί ανησυχία το ότι μια κραταιά οικονομία όπως η βρετανική υιοθετεί επώδυνα μέτρα, τότε ο «πόλεμος» που κηρύχθηκε στο μοντέλο ανάπτυξης της Δανίας ταράζει ακόμη περισσότερο τις παγιωμένες πεποιθήσεις της τελευταίας δεκαετίας. Διότι η οικονομικά «οπισθοδρομική» Ελλάδα πάσχιζε (όπως και οι άλλοι φτωχοί, μεσόγειοι Ευρωπαίοι) να γίνει η «Δανία του Νότου». Ο ιός της λιτότητας έφτασε λοιπόν και στην Κοπεγχάγη. Ο υπουργός Οικονομικών της χώρας Κλάους Φρέντερικσεν ανακοίνωσε ότι περικόπτεται η «υπερβολικά γενναιόδωρη» επιδότηση ανέργων η οποία θα παρέχεται στο εξής για περίοδο δύο αντί τεσσάρων ετών που ίσχυε ως σήμερα.
Εκτός από το επίδομα ανεργίας «ψαλιδίζονται» και μια σειρά άλλων κοινωνικών παροχών- όπως οικογενειακά επιδόματα- αλλά και φοροελαφρύνσεις προς τα μεσαία εισοδήματα. «Η περικοπή του επιδόματος ανεργίας συνιστά κήρυξη πολέμου» δήλωσε ο επικεφαλής του μεγαλύτερου εργατικού συνδικάτου της χώρας (LΟ) Χάραλντ Μπόερστιγκ. Το δανικό μοντέλο στηρίζεται πράγματι στην αρχή της μειωμένης εξασφάλισης του εργαζομένου έναντι του εργοδότη καθώς οι απολύσεις είναι σχετικά ελεύθερες και οι ελαστικές μορφές απασχόλησης είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες.
Το «γενναιόδωρο» επίδομα ανεργίας αντισταθμίζει απλώς την πολύ μεγάλη πιθανότητα που έχει ένας δανός εργάτης να βρεθεί χωρίς δουλειά. Για αυτό και το αντιπολιτευόμενο Σοσιαλδημοκρατικό έκανε λόγο για «επίθεση στο μοντέλο της ελαστασφάλειας (flexisecurity)» από μια κυβέρνηση που « έρχεται σαν τον κλέφτη μέσα στη νύχτα να τα αλλάξει όλα». Τι θα γίνει λοιπόν τώρα που η Δανία δεν θέλει πια να είναι ο εαυτός της";
Ξανά περί του ενδεχομένου της αναδιάρθρωσης χρέους
Οπως διαβάζουμε:
"Αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους «βλέπουν» Wall Street Journal και Financial Times
"Αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους «βλέπουν» Wall Street Journal και Financial Times
Ιαπωνία
Οπως διαβάζουμε:
"Φοβούνται το αύριο οι Ιάπωνες
Εχοντας εθιστεί στην κουλτούρα της κρίσης, του αποπληθωρισμού και της αβεβαιότητας, η πιο παραγωγική ηλικία (15-35 ετών) ζει όλο και πιο... σπαρτιατικά
Η κατανάλωση των νοικοκυριών στην Ιαπωνία αυξήθηκε το πρώτο τρίμηνο κατά 0,3%. Ωστόσο η αύξηση αυτή δεν μπορεί να αποδοθεί στους νεαρούς Ιάπωνες. Οι εξαγωγές, που αυξήθηκαν κατά 6,9%, και η γενικά καλή συμπεριφορά της κατανάλωσης οδήγησαν σε αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,2% (ή 4,9% ετησίως) την περίοδο Ιανουαρίου - Μαρτίου, πράγμα που σημαίνει ότι η Ιαπωνία μετρά τέσσερα διαδοχικά τρίμηνα μεγέθυνσης. Ο ιάπωνας υπουργός Οικονομικών Ναότο Καν υποστηρίζει ότι η τάση θα συνεχιστεί χάρη στην ανάκαμψη των επενδύσεων των εταιρειών και χάρη στην παγκόσμια ανάπτυξη. Ωστόσο οι στατιστικές αυτές δεν μπορούν να κρύψουν την καταναλωτική εξέλιξη των νεαρών Ιαπώνων, οι οποίοι γίνονται πιο επιφυλακτικοί και πιο... αποταμιευτές.
Συγκεκριμένα οι ηλικίες 15-35 ετών, που αντιπροσωπεύουν το 22,8% του πληθυσμού, συμβάλλουν πλέον κατά 15,5% στη συνολική εσωτερική κατανάλωση της χώρας, ενώ το έτος 2000 συνέβαλαν κατά 18,6%. Αιτία;
Η συνεχής μείωση των μισθών, η επιδείνωση των συνθηκών απασχόλησης και η αυξανόμενη ανασφάλεια για το μέλλον. Το ποσοστά ανεργίας στις ηλικίες 15-35 κυμαίνονται γύρω στο 7%, έναντι 5% στο σύνολο του πληθυσμού. Υπό αυτές τις συνθήκες οι νέοι έχουν πάψει πλέον να αγοράζουν «αβλεπί» τις καινούργιες ηλεκτρονικές συσκευές ή τα νέα μοντέλα αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στην αγορά.
Οι νεαροί Ιάπωνες έχουν ζήσει σε μια χώρα η οποία βρισκόταν πάντα σε κρίση και έτσι δεν έχουν μεγάλες ελπίδες για το προσωπικό μέλλον τους. Η γενιά τους δεν έχει πλέον μεγάλες προσδοκίες. Ακολουθούν μια στάση ζωής πιο «κλειστή». Ο αναλυτής Τάκου Γιαμαόκα στο βιβλίο του με τίτλο «Οι νέοι έχουν πάψει να θέλουν», σημειώνει: «Ο τρόπος ζωής που υιοθετούν οι νέοι είναι ήσυχος και ειρηνικός». Σε αυτό συμπεριλαμβάνεται, όπως σημειώνει ο συγγραφέας, η αποστροφή τους για προϊόντα πολυτελείας. Ανάλογες είναι οι διαπιστώσεις και ενός άλλου βιβλίου με τίτλο «Οι νέοι δεν είναι καλοί για τζόγο», του ειδικού επικοινωνιολόγου Χιντεχίκο Σεκιζάβα. Ο Σεκιζάβα παρατηρεί ότι στόχος της σημερινής νεολαίας στη χώρα είναι η σταθερή καθημερινότητα και η πρόσδεση στις πατροπαράδοτες συνήθειες, στα ήθη και στις παραδόσεις.
Πρόκειται βέβαια για μια αναμφίβολα συντηρητική στροφή της ιαπωνικής κοινωνίας. Η συντηρητικότητα αυτή όμως έχει οικονομικό κόστος στο μέτρο που περιορίζει την όρεξη για κατανάλωση, για ταξίδια, για νέες γνωριμίες, για ανάληψη οικονομικού και επιχειρηματικού ρίσκου, για κοινωνικοοικονομική άνοδο. Η τάση των νέων να περιορίζουν τα κοινωνικά ενδιαφέροντά τους σε έναν στενό φιλικό και οικογενειακό κύκλο προσώπων και τα οικονομικά ενδιαφέροντά τους στην εξασφάλιση μια άνετης αλλά «μετρημένης» ζωής εξηγεί και την επιτυχία στην ιαπωνική αγορά εταιρειών όπως η Gelatopique ή η τεράστια αμερικανική Forever 21. Πρόκειται για σύμβολα της fastfashion, δηλαδή της κατανάλωσης φθηνών προϊόντων που δεν διαρκούν στον χρόνο, χαμηλής ποιότητας δηλαδή.
Η τάση αυτή δεν αποκλείει την επιθυμία εξατομίκευσης, που δείχνει ότι η μόδα δεν έχει εγκαταλείψει το Αρχιπέλαγος. Ωστόσο οι νεαροί Ιάπωνες αντί να συσσωρεύουν επώνυμα και ποιοτικά προϊόντα, προτιμούν να... μαστορεύουν οι ίδιοι. Να φτιάχνουν με τα χέρια τους ποιοτικά προϊόντα, βάζοντας οι ίδιοι μια προστιθέμενη αξία! «Βρήκα ένα πλεκτό με ρίγες στη Uniqlo», λέει μια νεαρή, «και μετά πήγα στη Υuzawaya για να αγοράσω διακοσμητικά μπιζού να τα ράψω πάνω του».
Η Υuzawaya είναι μια αλυσίδα καταστημάτων για μαστορέματα η οποία ιδρύθηκε το 1955. Γνωρίζει μεγάλη επιτυχία εσχάτως, κυρίως μετά το άνοιγμα, το 2009 και το 2010, τριών καταστημάτων σε ακριβές περιοχές του Τόκιο (Γκίνζα, Σιντζούκου και Σιμπούγια). «Ο όμιλος επωφελείται από την τάση να ολοκληρώνεται κανείς μόνος του, τάση που χαρακτηρίζει τη σημερινή εποχή κρίσης» σημειώνει ο γενικός διευθυντής της Υuzawaya Γιόσιο Φουνάτο . Η επιτυχία της Υuzawaya συμβαδίζει και με την επιτυχία των μαγαζιών fastfashion. «Δημιουργούμε σε μεγάλες ποσότητες ρούχα απλά, απολύτως βιομηχανοποιημένα, χωρίς κάτι το ξεχωριστό. Οι καταναλωτές όμως δεν θέλουν να ντύνονται ομοιόμορφα. Ετσιτους δίνουμε τη δυνατότητα να εξατομικεύουν το ντύσιμό τους» εξηγεί ο ιάπωνας επιχειρηματίας".
"Φοβούνται το αύριο οι Ιάπωνες
Εχοντας εθιστεί στην κουλτούρα της κρίσης, του αποπληθωρισμού και της αβεβαιότητας, η πιο παραγωγική ηλικία (15-35 ετών) ζει όλο και πιο... σπαρτιατικά
Η κατανάλωση των νοικοκυριών στην Ιαπωνία αυξήθηκε το πρώτο τρίμηνο κατά 0,3%. Ωστόσο η αύξηση αυτή δεν μπορεί να αποδοθεί στους νεαρούς Ιάπωνες. Οι εξαγωγές, που αυξήθηκαν κατά 6,9%, και η γενικά καλή συμπεριφορά της κατανάλωσης οδήγησαν σε αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,2% (ή 4,9% ετησίως) την περίοδο Ιανουαρίου - Μαρτίου, πράγμα που σημαίνει ότι η Ιαπωνία μετρά τέσσερα διαδοχικά τρίμηνα μεγέθυνσης. Ο ιάπωνας υπουργός Οικονομικών Ναότο Καν υποστηρίζει ότι η τάση θα συνεχιστεί χάρη στην ανάκαμψη των επενδύσεων των εταιρειών και χάρη στην παγκόσμια ανάπτυξη. Ωστόσο οι στατιστικές αυτές δεν μπορούν να κρύψουν την καταναλωτική εξέλιξη των νεαρών Ιαπώνων, οι οποίοι γίνονται πιο επιφυλακτικοί και πιο... αποταμιευτές.
Συγκεκριμένα οι ηλικίες 15-35 ετών, που αντιπροσωπεύουν το 22,8% του πληθυσμού, συμβάλλουν πλέον κατά 15,5% στη συνολική εσωτερική κατανάλωση της χώρας, ενώ το έτος 2000 συνέβαλαν κατά 18,6%. Αιτία;
Η συνεχής μείωση των μισθών, η επιδείνωση των συνθηκών απασχόλησης και η αυξανόμενη ανασφάλεια για το μέλλον. Το ποσοστά ανεργίας στις ηλικίες 15-35 κυμαίνονται γύρω στο 7%, έναντι 5% στο σύνολο του πληθυσμού. Υπό αυτές τις συνθήκες οι νέοι έχουν πάψει πλέον να αγοράζουν «αβλεπί» τις καινούργιες ηλεκτρονικές συσκευές ή τα νέα μοντέλα αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στην αγορά.
Οι νεαροί Ιάπωνες έχουν ζήσει σε μια χώρα η οποία βρισκόταν πάντα σε κρίση και έτσι δεν έχουν μεγάλες ελπίδες για το προσωπικό μέλλον τους. Η γενιά τους δεν έχει πλέον μεγάλες προσδοκίες. Ακολουθούν μια στάση ζωής πιο «κλειστή». Ο αναλυτής Τάκου Γιαμαόκα στο βιβλίο του με τίτλο «Οι νέοι έχουν πάψει να θέλουν», σημειώνει: «Ο τρόπος ζωής που υιοθετούν οι νέοι είναι ήσυχος και ειρηνικός». Σε αυτό συμπεριλαμβάνεται, όπως σημειώνει ο συγγραφέας, η αποστροφή τους για προϊόντα πολυτελείας. Ανάλογες είναι οι διαπιστώσεις και ενός άλλου βιβλίου με τίτλο «Οι νέοι δεν είναι καλοί για τζόγο», του ειδικού επικοινωνιολόγου Χιντεχίκο Σεκιζάβα. Ο Σεκιζάβα παρατηρεί ότι στόχος της σημερινής νεολαίας στη χώρα είναι η σταθερή καθημερινότητα και η πρόσδεση στις πατροπαράδοτες συνήθειες, στα ήθη και στις παραδόσεις.
Πρόκειται βέβαια για μια αναμφίβολα συντηρητική στροφή της ιαπωνικής κοινωνίας. Η συντηρητικότητα αυτή όμως έχει οικονομικό κόστος στο μέτρο που περιορίζει την όρεξη για κατανάλωση, για ταξίδια, για νέες γνωριμίες, για ανάληψη οικονομικού και επιχειρηματικού ρίσκου, για κοινωνικοοικονομική άνοδο. Η τάση των νέων να περιορίζουν τα κοινωνικά ενδιαφέροντά τους σε έναν στενό φιλικό και οικογενειακό κύκλο προσώπων και τα οικονομικά ενδιαφέροντά τους στην εξασφάλιση μια άνετης αλλά «μετρημένης» ζωής εξηγεί και την επιτυχία στην ιαπωνική αγορά εταιρειών όπως η Gelatopique ή η τεράστια αμερικανική Forever 21. Πρόκειται για σύμβολα της fastfashion, δηλαδή της κατανάλωσης φθηνών προϊόντων που δεν διαρκούν στον χρόνο, χαμηλής ποιότητας δηλαδή.
Η τάση αυτή δεν αποκλείει την επιθυμία εξατομίκευσης, που δείχνει ότι η μόδα δεν έχει εγκαταλείψει το Αρχιπέλαγος. Ωστόσο οι νεαροί Ιάπωνες αντί να συσσωρεύουν επώνυμα και ποιοτικά προϊόντα, προτιμούν να... μαστορεύουν οι ίδιοι. Να φτιάχνουν με τα χέρια τους ποιοτικά προϊόντα, βάζοντας οι ίδιοι μια προστιθέμενη αξία! «Βρήκα ένα πλεκτό με ρίγες στη Uniqlo», λέει μια νεαρή, «και μετά πήγα στη Υuzawaya για να αγοράσω διακοσμητικά μπιζού να τα ράψω πάνω του».
Η Υuzawaya είναι μια αλυσίδα καταστημάτων για μαστορέματα η οποία ιδρύθηκε το 1955. Γνωρίζει μεγάλη επιτυχία εσχάτως, κυρίως μετά το άνοιγμα, το 2009 και το 2010, τριών καταστημάτων σε ακριβές περιοχές του Τόκιο (Γκίνζα, Σιντζούκου και Σιμπούγια). «Ο όμιλος επωφελείται από την τάση να ολοκληρώνεται κανείς μόνος του, τάση που χαρακτηρίζει τη σημερινή εποχή κρίσης» σημειώνει ο γενικός διευθυντής της Υuzawaya Γιόσιο Φουνάτο . Η επιτυχία της Υuzawaya συμβαδίζει και με την επιτυχία των μαγαζιών fastfashion. «Δημιουργούμε σε μεγάλες ποσότητες ρούχα απλά, απολύτως βιομηχανοποιημένα, χωρίς κάτι το ξεχωριστό. Οι καταναλωτές όμως δεν θέλουν να ντύνονται ομοιόμορφα. Ετσιτους δίνουμε τη δυνατότητα να εξατομικεύουν το ντύσιμό τους» εξηγεί ο ιάπωνας επιχειρηματίας".
Περί του χρυσού
Διαβάζουμε στο "Βήμα":
"Γιατί λάμπουν πάλι τα κέρδη του χρυσού
Η κρίση κρατικού χρέους, οι πληθωριστικές προσδοκίες και η «έκρηξη» των τοποθετήσεων σε επενδυτικά προϊόντα συντηρούν την πιο μακροχρόνια ανοδική πορεία των τελευταίων 40 ετών
Η κρίση κρατικού χρέους στον δυτικό κόσμο, οι πληθωριστικές προσδοκίες και η «έκρηξη» των τοποθετήσεων σε επενδυτικά προϊόντα με βάση τον χρυσό συντηρούν, μεταξύ άλλων, την καλή εικόνα του πολύτιμου μετάλλου, η τιμή του οποίου με κέρδη 370% από τον Απρίλιο του 2001 καταγράφει την πιο μακροχρόνια ανοδική πορεία των τελευταίων 40 ετών. Καθώς παραδοσιακά όταν οι προσδοκίες για την πορεία του πληθωρισμού είναι ανοδικές οι επενδυτές τείνουν να αγοράζουν χρυσό, δεδομένου ότι η πραγματική αξία των μετρητών πέφτει, για αρκετούς επενδυτές η έλξη του χρυσού, ειδικά στη φυσική του μορφή, θα παραμείνει μεσοπρόθεσμα ισχυρή. Οπως εκτιμάται, οι σημερινές αντίθετες για ορισμένους επενδυτές προσδοκίες μεταξύ αποπληθωρισμού και πληθωρισμού θα πάρουν πιο ξεκάθαρη εικόνα υπέρ του δεύτερου το 2011, καθώς ο δυτικός κόσμος θα θελήσει, όπως λέγεται, να αποφύγει μια παγίδα χρέους και έναν στασιμοπληθωρισμό τύπου Ιαπωνίας, κάτι που όμως ευνοεί την πορεία του πολύτιμου μετάλλου.
Στο πλαίσιο αυτό μεσοπρόθεσμα οι προβλέψεις των αναλυτών «βλέπουν» τη μέση τιμή του χρυσού μεταξύ των 1.200 και των 1.500 δολ. ανά ουγκιά, ενώ η Deutsche Βank, π.χ., αύξησε την πρόβλεψή της για τη μέση τιμή του χρυσού το 2011 στα 1.450 δολ. ανά ουγκιά και στα 1.600 δολ. ανά ουγκιά το 2012. Σε πραγματικούς όρους εξάλλου ο χρυσός βρίσκεται σήμερα πολύ κάτω από το μέγιστο της δεκαετίας του ΄80, δεδομένου ότι αν αποπληθωριστεί, η τότε τιμή των 850 δολαρίων ανά ουγκιά αντιστοιχεί σήμερα σε πάνω από 2.000 δολάρια ανά ουγκιά.
Από την άλλη πλευρά ωστόσο υπάρχουν και φωνές που σημειώνουν πως καθώς π.χ. στις 13 Μαΐου ένα μηχάνημα αυτόματης πώλησης που διανέμει ράβδους χρυσού παρουσιάστηκε στο «Εmirates Ρalace», το ξενοδοχείο του Αμπου Ντάμπι, αυτή η φρενίτιδα χρυσού που εξαπλώθηκε σε πολλά μέρη του κόσμου ίσως να παρουσιάζει και κάποια χαρακτηριστικά φούσκας, με αποτέλεσμα το πολύτιμο μέταλλο να μην αποτελεί τελικά και τόσο «ασφαλές καταφύγιο».
Καθώς πάντως χρησιμοποιείται και ως εργαλείο σταθερότητας ενάντια στη μεταβλητότητα των αγορών, η μεταβολή της τιμής του αναδείχτηκε τα τελευταία χρόνια και σε ένα είδος βαρομέτρου των οικονομικών φόβων, με τις «κορυφές» και τους «πάτους» να ακολουθούν, π.χ., τον κύκλο των τραπεζικών κρίσεων.
Η ανοδική πορεία του χρυσού συνεπικουρείται πάντως σήμερα και από την «έκρηξη» των επενδύσεων σε Εxchange Τraded Funds- ΕΤFs (διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια) χρυσού, η οποία είναι τέτοια που υπερκαλύπτει την προσφορά, καθιστώντας τα εν λόγω funds βασικό μοχλό για την αύξηση της επενδυτικής ζήτησης. Σήμερα τα συνολικά αποθέματα χρυσού που είναι δεσμευμένα σε ΕΤFs χρυσού και σε άλλα παρόμοια εργαλεία αποτιμώνται κοντά στους 2.000
τόνους, με αποτέλεσμα αυτή η «εικονική» ζήτηση να ωθεί υψηλότερα τις τιμές, όπως άλλωστε και οι ανοδικές (long) θέσεις των κερδοσκοπικών κεφαλαίων οι οποίες κινούνται σε επίπεδα ρεκόρ.
Αλλοι παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν θετικά την άνοδο της τιμής του χρυσού είναι η μείωση της προσφοράς από την πλευρά των εξορυκτικών επιχειρήσεων, καθώς και το ενδεχόμενο μείωσης των καθαρών πωλήσεων από την πλευρά των κεντρικών τραπεζών. Στην πραγματικότητα οι κεντρικές τράπεζες μπορεί να περάσουν, όπως λέγεται, κάποια στιγμή σε θέση καθαρού αγοραστή για τον χρυσό.
Για περισσότερο από έναν αιώνα επίσης η Ν. Αφρική αποτελούσε τη μεγαλύτερη παραγωγό χώρα χρυσού. Σήμερα όμως βρίσκεται στην τρίτη θέση, πίσω από την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς η μείωση της εξορυκτικής δραστηριότητας υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1995, την ώρα που η παγκόσμια παραγωγή υπολογίζεται να μειωθεί 10%15% την ερχόμενη πενταετία.
Το δολάριο και ο χρυσός ακολουθούν σήμερα σχεδόν ανάλογη αντί για την ιστορικά αντίθετη πορεία τους, σημειώνοντας παράλληλη άνοδο. Κάτι τέτοιο είχε επαναληφθεί όμως προς το τέλος του 2008 και στις αρχές του 2009, ανασύροντας έτσι μνήμες από την περίοδο κατάρρευσης της Lehman, σε μια χρονική συγκυρία όπου ο φόβος της διάχυσης της ελληνικής κρίσης χρέους όχι μόνο στον ευρωπαϊκό Νότο αλλά και στο σύνολο των υπερχρεωμένων χωρών των ανεπτυγμένων οικονομιών περιπλέκει το οικονομικό σκηνικό, επαναφέροντας μάλιστα τους φόβους μιας διπλής ύφεσης στην παγκόσμια οικονομία. Καθώς η αποτίμηση του χρυσού γίνεται πάντως με όρους δολαρίου, η αξία μιας ράβδου συνδέεται άμεσα με την ισχύ του αμερικανικού νομίσματος.
Παρ΄ όλα αυτά, αν το σκεφτούμε ως πραγματικό περιουσιακό στοιχείο, η ποσότητα χρυσού που διαθέτει κάποιος δεν μεταβάλλεται και δεν ακολουθεί τις συναλλαγματικές διακυμάνσεις. Επειδή πάντως ο χρυσός αποτελεί ένα πραγματικό περιουσιακό στοιχείο, μια ενδεχόμενη μεταβολή της αγοραστικής δύναμης ενός υποκείμενου νομίσματος μπορεί ως έναν βαθμό να αντισταθμιστεί από τη μεταβολή της τιμής του ίδιου του χρυσού. Το γεγονός αυτό επιδρά προς το παρόν στις αγορές χρυσού, καθώς οι κεντρικές τράπεζες σε ολόκληρο τον κόσμο ακολουθούν την οδό της ποσοτικής χαλάρωσης στη νομισματική τους πολιτική και οι αγορές ανησυχούν για το ενδεχόμενο η τακτική αυτή να πυροδοτήσει τον πληθωρισμό.
ΤΑ 5 ΡΑΛΙ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ 40 ΕΤΩΝ
Μετά τη διακοπή της μετατρεψιμότητας του χρυσού σε δολάρια με σταθερή ισοτιμία το 1971, η τιμή του χρυσού παρουσίασε σημαντική αύξηση η οποία οφειλόταν αφενός στη μεγάλη υποτίμηση του δολαρίου και αφετέρου στην πρώτη μεγάλη πετρελαϊκή κρίση, που είχε αποτέλεσμα την αλματώδη άνοδο του πληθωρισμού και την πτώση των χρηματιστηριακών αγορών.Ετσι η πρώτη ανοδική κίνηση του χρυσού για τα τελευταία περίπου 40 χρόνια αρχίζει από το χαμηλό των 35,4 δολαρίων ανά ουγκιά τον Αύγουστο του 1971 για να βρεθεί τον Φεβρουάριο του 1975 στα 183,9 δολάρια ανά ουγκιά (σε 42 μήνες),σημειώνοντας κέρδη 419%.
Η δεύτερη πετρελαϊκή κρίση το 1978 εκτίναξε την τιμή του χρυσού σε νέα ιστορικά υψηλά επίπεδα,καθώς η παγκόσμια ζήτηση παρουσίασε πτώση,οι κεφαλαιαγορές σημείωσαν έντονες διακυμάνσεις και ο πληθωρισμός στις Ηνωμένες Πολιτείες αναρριχήθηκε στο 15% το 1980,που αποτελούσε το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 40 ετών,με οδυνηρές συνέπειες για τις αγορές ομολόγων.Η τιμή του χρυσού από το χαμηλό των 103,5 δολαρίων ανά ουγκιά τον Αύγουστο του 1976 σημειώνει κέρδη 721% σε 41 μήνες ως τον Ιανουάριο του 1980,φθάνοντας στα 850 δολάρια ανά ουγκιά.
Η τρίτη ανοδική κίνηση αρχίζει τον Ιανουάριο του 1982 και τα 296,8 δολάρια ανά ουγκιά για να σημειώσει κέρδη 71,6% σε οκτώ μήνες ως τον Φεβρουάριο του 1983,στα 509,25 δολάρια ανά ουγκιά.Επιπροσθέτως μια τέταρτη ανοδική κίνηση του χρυσού αρχίζει τον Φεβρουάριο του 1985 από τα 284,3 δολάρια ανά ουγκιά και ολοκληρώνεται έπειτα από 34 μήνες με κέρδη 75,8% στα 499,75 δολάρια ανά ουγκιά τον Δεκέμβριο του 1987. Στη συνέχεια και ως την αρχή του 2001, ο χρυσός βρισκόταν σε μια μακροχρόνια πτωτική τάση,η οποία άλλαξε στη συνέχεια καθώς πολλοί από τους παράγοντες που επιδρούσαν αρνητικά,στην πορεία του ανετράπησαν.Πρώτα απ΄ όλα οι προσδοκίες για την πορεία του πληθωρισμού έφθασαν στο ναδίρ τους,οπότε χάθηκε η κύρια δύναμη πίσω από την πτωτική τάση του χρυσού.
Η πέμπτη λοιπόν ανοδική κίνηση του πολύτιμου μετάλλου αρχίζει από τα 255,85 δολάρια ανά ουγκιά τον Απρίλιο του 2001, η οποία,παρά τις προσωρινές διορθωτικές κινήσεις στα μέσα του 2006 (-25%) και του 2009 (-32%), εκτιμάται ότι δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη, έστω και αν με την τιμή του σήμερα πάνω από τα 1.200 δολάρια ανά ουγκιά τα κέρδη του πολύτιμου μετάλλου ξεπερνούν το 370%".
"Γιατί λάμπουν πάλι τα κέρδη του χρυσού
Η κρίση κρατικού χρέους, οι πληθωριστικές προσδοκίες και η «έκρηξη» των τοποθετήσεων σε επενδυτικά προϊόντα συντηρούν την πιο μακροχρόνια ανοδική πορεία των τελευταίων 40 ετών
Η κρίση κρατικού χρέους στον δυτικό κόσμο, οι πληθωριστικές προσδοκίες και η «έκρηξη» των τοποθετήσεων σε επενδυτικά προϊόντα με βάση τον χρυσό συντηρούν, μεταξύ άλλων, την καλή εικόνα του πολύτιμου μετάλλου, η τιμή του οποίου με κέρδη 370% από τον Απρίλιο του 2001 καταγράφει την πιο μακροχρόνια ανοδική πορεία των τελευταίων 40 ετών. Καθώς παραδοσιακά όταν οι προσδοκίες για την πορεία του πληθωρισμού είναι ανοδικές οι επενδυτές τείνουν να αγοράζουν χρυσό, δεδομένου ότι η πραγματική αξία των μετρητών πέφτει, για αρκετούς επενδυτές η έλξη του χρυσού, ειδικά στη φυσική του μορφή, θα παραμείνει μεσοπρόθεσμα ισχυρή. Οπως εκτιμάται, οι σημερινές αντίθετες για ορισμένους επενδυτές προσδοκίες μεταξύ αποπληθωρισμού και πληθωρισμού θα πάρουν πιο ξεκάθαρη εικόνα υπέρ του δεύτερου το 2011, καθώς ο δυτικός κόσμος θα θελήσει, όπως λέγεται, να αποφύγει μια παγίδα χρέους και έναν στασιμοπληθωρισμό τύπου Ιαπωνίας, κάτι που όμως ευνοεί την πορεία του πολύτιμου μετάλλου.
Στο πλαίσιο αυτό μεσοπρόθεσμα οι προβλέψεις των αναλυτών «βλέπουν» τη μέση τιμή του χρυσού μεταξύ των 1.200 και των 1.500 δολ. ανά ουγκιά, ενώ η Deutsche Βank, π.χ., αύξησε την πρόβλεψή της για τη μέση τιμή του χρυσού το 2011 στα 1.450 δολ. ανά ουγκιά και στα 1.600 δολ. ανά ουγκιά το 2012. Σε πραγματικούς όρους εξάλλου ο χρυσός βρίσκεται σήμερα πολύ κάτω από το μέγιστο της δεκαετίας του ΄80, δεδομένου ότι αν αποπληθωριστεί, η τότε τιμή των 850 δολαρίων ανά ουγκιά αντιστοιχεί σήμερα σε πάνω από 2.000 δολάρια ανά ουγκιά.
Από την άλλη πλευρά ωστόσο υπάρχουν και φωνές που σημειώνουν πως καθώς π.χ. στις 13 Μαΐου ένα μηχάνημα αυτόματης πώλησης που διανέμει ράβδους χρυσού παρουσιάστηκε στο «Εmirates Ρalace», το ξενοδοχείο του Αμπου Ντάμπι, αυτή η φρενίτιδα χρυσού που εξαπλώθηκε σε πολλά μέρη του κόσμου ίσως να παρουσιάζει και κάποια χαρακτηριστικά φούσκας, με αποτέλεσμα το πολύτιμο μέταλλο να μην αποτελεί τελικά και τόσο «ασφαλές καταφύγιο».
Καθώς πάντως χρησιμοποιείται και ως εργαλείο σταθερότητας ενάντια στη μεταβλητότητα των αγορών, η μεταβολή της τιμής του αναδείχτηκε τα τελευταία χρόνια και σε ένα είδος βαρομέτρου των οικονομικών φόβων, με τις «κορυφές» και τους «πάτους» να ακολουθούν, π.χ., τον κύκλο των τραπεζικών κρίσεων.
Η ανοδική πορεία του χρυσού συνεπικουρείται πάντως σήμερα και από την «έκρηξη» των επενδύσεων σε Εxchange Τraded Funds- ΕΤFs (διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφάλαια) χρυσού, η οποία είναι τέτοια που υπερκαλύπτει την προσφορά, καθιστώντας τα εν λόγω funds βασικό μοχλό για την αύξηση της επενδυτικής ζήτησης. Σήμερα τα συνολικά αποθέματα χρυσού που είναι δεσμευμένα σε ΕΤFs χρυσού και σε άλλα παρόμοια εργαλεία αποτιμώνται κοντά στους 2.000
τόνους, με αποτέλεσμα αυτή η «εικονική» ζήτηση να ωθεί υψηλότερα τις τιμές, όπως άλλωστε και οι ανοδικές (long) θέσεις των κερδοσκοπικών κεφαλαίων οι οποίες κινούνται σε επίπεδα ρεκόρ.
Αλλοι παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν θετικά την άνοδο της τιμής του χρυσού είναι η μείωση της προσφοράς από την πλευρά των εξορυκτικών επιχειρήσεων, καθώς και το ενδεχόμενο μείωσης των καθαρών πωλήσεων από την πλευρά των κεντρικών τραπεζών. Στην πραγματικότητα οι κεντρικές τράπεζες μπορεί να περάσουν, όπως λέγεται, κάποια στιγμή σε θέση καθαρού αγοραστή για τον χρυσό.
Για περισσότερο από έναν αιώνα επίσης η Ν. Αφρική αποτελούσε τη μεγαλύτερη παραγωγό χώρα χρυσού. Σήμερα όμως βρίσκεται στην τρίτη θέση, πίσω από την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς η μείωση της εξορυκτικής δραστηριότητας υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1995, την ώρα που η παγκόσμια παραγωγή υπολογίζεται να μειωθεί 10%15% την ερχόμενη πενταετία.
Το δολάριο και ο χρυσός ακολουθούν σήμερα σχεδόν ανάλογη αντί για την ιστορικά αντίθετη πορεία τους, σημειώνοντας παράλληλη άνοδο. Κάτι τέτοιο είχε επαναληφθεί όμως προς το τέλος του 2008 και στις αρχές του 2009, ανασύροντας έτσι μνήμες από την περίοδο κατάρρευσης της Lehman, σε μια χρονική συγκυρία όπου ο φόβος της διάχυσης της ελληνικής κρίσης χρέους όχι μόνο στον ευρωπαϊκό Νότο αλλά και στο σύνολο των υπερχρεωμένων χωρών των ανεπτυγμένων οικονομιών περιπλέκει το οικονομικό σκηνικό, επαναφέροντας μάλιστα τους φόβους μιας διπλής ύφεσης στην παγκόσμια οικονομία. Καθώς η αποτίμηση του χρυσού γίνεται πάντως με όρους δολαρίου, η αξία μιας ράβδου συνδέεται άμεσα με την ισχύ του αμερικανικού νομίσματος.
Παρ΄ όλα αυτά, αν το σκεφτούμε ως πραγματικό περιουσιακό στοιχείο, η ποσότητα χρυσού που διαθέτει κάποιος δεν μεταβάλλεται και δεν ακολουθεί τις συναλλαγματικές διακυμάνσεις. Επειδή πάντως ο χρυσός αποτελεί ένα πραγματικό περιουσιακό στοιχείο, μια ενδεχόμενη μεταβολή της αγοραστικής δύναμης ενός υποκείμενου νομίσματος μπορεί ως έναν βαθμό να αντισταθμιστεί από τη μεταβολή της τιμής του ίδιου του χρυσού. Το γεγονός αυτό επιδρά προς το παρόν στις αγορές χρυσού, καθώς οι κεντρικές τράπεζες σε ολόκληρο τον κόσμο ακολουθούν την οδό της ποσοτικής χαλάρωσης στη νομισματική τους πολιτική και οι αγορές ανησυχούν για το ενδεχόμενο η τακτική αυτή να πυροδοτήσει τον πληθωρισμό.
ΤΑ 5 ΡΑΛΙ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ 40 ΕΤΩΝ
Μετά τη διακοπή της μετατρεψιμότητας του χρυσού σε δολάρια με σταθερή ισοτιμία το 1971, η τιμή του χρυσού παρουσίασε σημαντική αύξηση η οποία οφειλόταν αφενός στη μεγάλη υποτίμηση του δολαρίου και αφετέρου στην πρώτη μεγάλη πετρελαϊκή κρίση, που είχε αποτέλεσμα την αλματώδη άνοδο του πληθωρισμού και την πτώση των χρηματιστηριακών αγορών.Ετσι η πρώτη ανοδική κίνηση του χρυσού για τα τελευταία περίπου 40 χρόνια αρχίζει από το χαμηλό των 35,4 δολαρίων ανά ουγκιά τον Αύγουστο του 1971 για να βρεθεί τον Φεβρουάριο του 1975 στα 183,9 δολάρια ανά ουγκιά (σε 42 μήνες),σημειώνοντας κέρδη 419%.
Η δεύτερη πετρελαϊκή κρίση το 1978 εκτίναξε την τιμή του χρυσού σε νέα ιστορικά υψηλά επίπεδα,καθώς η παγκόσμια ζήτηση παρουσίασε πτώση,οι κεφαλαιαγορές σημείωσαν έντονες διακυμάνσεις και ο πληθωρισμός στις Ηνωμένες Πολιτείες αναρριχήθηκε στο 15% το 1980,που αποτελούσε το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 40 ετών,με οδυνηρές συνέπειες για τις αγορές ομολόγων.Η τιμή του χρυσού από το χαμηλό των 103,5 δολαρίων ανά ουγκιά τον Αύγουστο του 1976 σημειώνει κέρδη 721% σε 41 μήνες ως τον Ιανουάριο του 1980,φθάνοντας στα 850 δολάρια ανά ουγκιά.
Η τρίτη ανοδική κίνηση αρχίζει τον Ιανουάριο του 1982 και τα 296,8 δολάρια ανά ουγκιά για να σημειώσει κέρδη 71,6% σε οκτώ μήνες ως τον Φεβρουάριο του 1983,στα 509,25 δολάρια ανά ουγκιά.Επιπροσθέτως μια τέταρτη ανοδική κίνηση του χρυσού αρχίζει τον Φεβρουάριο του 1985 από τα 284,3 δολάρια ανά ουγκιά και ολοκληρώνεται έπειτα από 34 μήνες με κέρδη 75,8% στα 499,75 δολάρια ανά ουγκιά τον Δεκέμβριο του 1987. Στη συνέχεια και ως την αρχή του 2001, ο χρυσός βρισκόταν σε μια μακροχρόνια πτωτική τάση,η οποία άλλαξε στη συνέχεια καθώς πολλοί από τους παράγοντες που επιδρούσαν αρνητικά,στην πορεία του ανετράπησαν.Πρώτα απ΄ όλα οι προσδοκίες για την πορεία του πληθωρισμού έφθασαν στο ναδίρ τους,οπότε χάθηκε η κύρια δύναμη πίσω από την πτωτική τάση του χρυσού.
Η πέμπτη λοιπόν ανοδική κίνηση του πολύτιμου μετάλλου αρχίζει από τα 255,85 δολάρια ανά ουγκιά τον Απρίλιο του 2001, η οποία,παρά τις προσωρινές διορθωτικές κινήσεις στα μέσα του 2006 (-25%) και του 2009 (-32%), εκτιμάται ότι δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη, έστω και αν με την τιμή του σήμερα πάνω από τα 1.200 δολάρια ανά ουγκιά τα κέρδη του πολύτιμου μετάλλου ξεπερνούν το 370%".
Εις αναζήτησιν ρευστού
Οπως διαβάζουμε:
"Φουντώνει ο τραπεζικός πόλεμος για τη ρευστότητα
Νέα προγράμματα για την προσέλκυση των διαθεσίμων των πελατών τους
Νέες προσφορές λανσάρουν οι τράπεζες στις καταθέσεις με στόχο να αντλήσουν ρευστότητα από την εγχώρια αγορά ύστερα από ένα πολύ δύσκολο πρώτο τρίμηνο, κατά τη διάρκεια του οποίου το σύνολο των αποταμιεύσεων από νοικοκυριά στην Ελλάδα υποχώρησε κατά 5 δισ. ευρώ. Στόχο των διοικήσεων των πιστωτικών ιδρυμάτων αποτελεί η διακράτηση των ρευστών διαθεσίμων των πελατών τους όσο το δυνατόν περισσότερο. Για τον λόγο αυτόν, εκτός από την αύξηση των αποδόσεων στους «κλειστούς» λογαριασμούς, τα τμήματα ανάπτυξης προϊόντων προχωρούν στη δημιουργία διαφόρων κινήτρων, ώστε να διατηρήσουν για αρκετούς μήνες κεφάλαια που έχουν στο καταθετικό χαρτοφυλάκιό τους. Συγκεκριμένα, μέσα από τα νέα προγράμματα η ανταμοιβή αυξάνεται όσο περισσότερο καθυστερεί η ανάληψη των χρημάτων. Αν και τα επιτόκια δεν έχουν επανέλθει στα επίπεδα του 6%-7%, όπως συνέβη μετά την κατάρρευση της Lehman Βrothers, έχουν εισέλθει και πάλι σε ανοδική τροχιά καταγράφοντας τους πρώτους μήνες του 2010 μια αύξηση που στις περισσότερες περιπτώσεις ξεπερνά τις 100 μονάδες βάσης. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η μέση ετησιοποιημένη απόδοση για νέες προθεσμιακές καταθέσεις στο τέλος Μαρτίου έφτασε για διάρκεια ως ένα έτος το 2,61% από 2,10% στο τέλος Δεκεμβρίου και για διάρκεια από 13 ως24 μήνες το 3,34% από 2,39% αντίστοιχα".
"Φουντώνει ο τραπεζικός πόλεμος για τη ρευστότητα
Νέα προγράμματα για την προσέλκυση των διαθεσίμων των πελατών τους
Νέες προσφορές λανσάρουν οι τράπεζες στις καταθέσεις με στόχο να αντλήσουν ρευστότητα από την εγχώρια αγορά ύστερα από ένα πολύ δύσκολο πρώτο τρίμηνο, κατά τη διάρκεια του οποίου το σύνολο των αποταμιεύσεων από νοικοκυριά στην Ελλάδα υποχώρησε κατά 5 δισ. ευρώ. Στόχο των διοικήσεων των πιστωτικών ιδρυμάτων αποτελεί η διακράτηση των ρευστών διαθεσίμων των πελατών τους όσο το δυνατόν περισσότερο. Για τον λόγο αυτόν, εκτός από την αύξηση των αποδόσεων στους «κλειστούς» λογαριασμούς, τα τμήματα ανάπτυξης προϊόντων προχωρούν στη δημιουργία διαφόρων κινήτρων, ώστε να διατηρήσουν για αρκετούς μήνες κεφάλαια που έχουν στο καταθετικό χαρτοφυλάκιό τους. Συγκεκριμένα, μέσα από τα νέα προγράμματα η ανταμοιβή αυξάνεται όσο περισσότερο καθυστερεί η ανάληψη των χρημάτων. Αν και τα επιτόκια δεν έχουν επανέλθει στα επίπεδα του 6%-7%, όπως συνέβη μετά την κατάρρευση της Lehman Βrothers, έχουν εισέλθει και πάλι σε ανοδική τροχιά καταγράφοντας τους πρώτους μήνες του 2010 μια αύξηση που στις περισσότερες περιπτώσεις ξεπερνά τις 100 μονάδες βάσης. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η μέση ετησιοποιημένη απόδοση για νέες προθεσμιακές καταθέσεις στο τέλος Μαρτίου έφτασε για διάρκεια ως ένα έτος το 2,61% από 2,10% στο τέλος Δεκεμβρίου και για διάρκεια από 13 ως24 μήνες το 3,34% από 2,39% αντίστοιχα".
Περί του ευρώ
Δύο άρθρα στο "Βήμα" περί του ευρώ:
"Ξεθωριάζει η λάμψη του ενιαίου νομίσματος
Μεγάλες οικονομίες, μακροπρόθεσμοι επενδυτές και κρατικά επενδυτικά κεφάλαια διαφοροποιούν τη στρατηγική τους υπέρ του δολαρίου
Επανεξετάζουν τη στρατηγική τους ως προς την τοποθέτηση των τεράστιων συναλλαγματικών διαθεσίμων τους οι Κινέζοι, οι Ιάπωνες και άλλοι θεσμικοί και μακροπρόθεσμοι επενδυτές, καθώς και τα κρατικά επενδυτικά κεφάλαια (sovereign wealth funds ή SWFs) της Ασίας και της Μέσης Ανατολής. Με τη ζώνη του ευρώ να παραδέρνει στη χειρότερη κρίση της σύντομης ιστορίας της, φοβούνται το μέγεθος των ζημιών που μπορεί να υποστούν οι τεράστιες επενδύσεις που έχουν κάνει στο ευρώ και στα κρατικά ομόλογα της ευρωζώνης στην περίπτωση που είτε η χώρα μας, είτε η Ισπανία, είτε η Πορτογαλία οδηγηθούν τελικά σε αναδιάρθρωση του χρέους τους.
Την περασμένη Τετάρτη δημοσίευμα των «Financial Τimes» ανέφερε ότι το Πεκίνο θα σταματήσει να επενδύει στα κρατικά ομόλογα της ευρωζώνης, προκαλώντας πανικό σε όλες τις αγορές του κόσμου. Το ευρώ βούτηξε στα 1,21 δολάρια και τα χρηματιστήρια βυθίστηκαν. Ο πανικός αυτός υποδηλώνει το πόσο επικίνδυνα ευάλωτη παραμένει η εμπιστοσύνη των επενδυτών ως προς την ικανότητα των ευρωπαίων ηγετών να διαχειριστούν την κρίση χρέους της ευρωζώνης. Η εσπευσμένη όμως διάψευση του δημοσιεύματος και η διαβεβαίωση του Πεκίνου ότι η Ευρώπη παραμένει μια από τις αγορές-«κλειδιά» για τις επενδύσεις των κολοσσιαίων συναλλαγματικών του διαθεσίμων ύψους σχεδόν 2,5 τρισ. δολαρίων έδωσαν ανάσα ζωής στο ευρώ. Το κοινό νόμισμα σταμάτησε να κατρακυλά και στάθηκε στα πόδια του- ήταν γύρω στα 1,24 δολάρια προχθές Παρασκευή.
Η κεντρική τράπεζα της Κίνας σε ανακοίνωσή της εξέφρασε την πεποίθηση ότι οι χώρες της ζώνης του ευρώ θα καταφέρουν να ξεπεράσουν τα προβλήματα χρέους που έχουν και ξεκαθάρισε ότι υποστηρίζει τον μηχανισμό στήριξης της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Σημειωτέον ότι η Κίνα προκειμένου να αποτρέψει την ανατίμηση του κινεζικού νομίσματος, του γουάν, σε σχέση με το αμερικανικό νόμισμα και έτσι να διασώσει την εξαγωγική δυναμική της κινεζικής οικονομίας απορροφούσε τα δολάρια και στη συνέχεια διαφοροποιούσε το χαρτοφυλάκιο των ξένων συναλλαγματικών της διαθεσίμων, αγοράζοντας αξίες σε άλλα νομίσματα και κυρίως σε ευρώ. Παρά το γεγονός ότι η σύνθεση των κολοσσιαίων διαθεσίμων της Κίνας αποτελεί κρατικό μυστικό, εκτιμάται εν τούτοις ότι το 70% είναι σε δολαριακές αξίες και γύρω στα 630 δισ. δολάρια σε κρατικά ομόλογα της ευρωζώνης.
Η δραματική αβεβαιότητα ως προς την επικινδυνότητα των τίτλων της ευρωζώνης έχει επηρεάσει αρνητικά και άλλους θεσμικούς επενδυτές της Ασίας. Αποκαλυπτική ήταν η έρευνα της βρετανικής επενδυτικής τράπεζας Βarclays Capital για τις τρέχουσες τάσεις των γιαπωνέζων επενδυτών προς τα ομόλογα του ευρώ και του δολαρίου. Κατ΄ αρχάς έδειξε ότι τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων φοβούνται ότι το πακέτο οικονομικής βοήθειας των 750 δισ. ευρώ «δεν θα επιλύσει» τα προβλήματα της ευρωζώνης, ενώ μόλις το ένα τρίτο των επενδυτών είχε εκφράσει αμφιβολίες δύο εβδομάδες πριν, όταν δηλαδή ελήφθη η απόφαση για τον μηχανισμό στήριξης. Επίσης έδειξε ότι ενώ στις αρχές του έτους σχεδόν το 80% των ερωτηθέντων προτιμούσε τα ομόλογα του ευρώ από τα ομόλογα του δολαρίου, το ποσοστό αυτό έπεσε κάτω του 30%. Και το χειρότερο είναι ότι οι ανησυχίες των γιαπωνέζων επενδυτών δεν περιορίζονται στα κρατικά ομόλογα των περιφερειακών οικονομιών, όπως της χώρας μας, της Πορτογαλίας, της Ισπανίας και της Ιρλανδίας, αλλά αφορούν και τα ομόλογα της Γερμανίας.
Λέγεται επίσης ότι και ορισμένα κρατικά επενδυτικά κεφάλαια έχουν αρχίσει και ανησυχούν από τις ζημιές που έχουν στις αγορές των ευρωομολόγων. Διαψεύδουν ωστόσο για την ώρα ότι εξετάζουν τη μείωση της έκθεσής τους στους τίτλους χρέους της ευρωζώνης.
Σε κάθε περίπτωση εκτιμάται ότι θα είναι πολύ δύσκολο για τις χώρες της ευρωζώνης να κατασιγάσουν τις ανησυχίες που έχουν δημιουργηθεί για το μέλλον της ευρωζώνης. Πάντως, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τίμοθι Γκάιτνερ, σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε παρουσία του γερμανού ομολόγου του κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε την περασμένη Πέμπτη, επεσήμανε ότι οι ΗΠΑ και η Ευρώπη θα συνεργαστούν από κοινού ώστε να αποτρέψουν την επιδείνωση και εξάπλωση των προβλημάτων χρέους της Ελλάδας και των άλλων χωρών. Η Ουάσιγκτον είχε αρχίσει σφόδρα να ανησυχεί μήπως οι συνέπειες της κρίσης χρέους της χώρας μας επεκταθούν πέραν της Ευρώπης. Με άλλα λόγια φοβάται το ενδεχόμενο ενός τραπεζικού κραχ παρόμοιου με αυτό που σάρωσε τις παγκόσμιες αγορές κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2007- 2009".
Για το ίδιο θέμα και το επόμενο άρθρο:
"Η «δραχμοποίηση» του ευρώ
Η δραχμή έχει ένδοξο παρελθόν αλλά και... άδοξο μέλλον. Οχι ως χειροπιαστό νόμισμα, αλλά ως μεταφορική έννοια, που αντικαθρεπτίζει τη θλιβερή κατάσταση του ευρώ. Πολλοί αναλυτές στην Ευρώπη, και όχι μόνο, μιλούν τελευταία για «δραχμοποίηση του ευρώ» με την έννοια του καταντήματος του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος. Για ορισμένους το ευρώ είναι ήδη «μεταμφιεσμένη δραχμή», για άλλους, νόμισμα παρόμοια «μαλακό » με το πρώην ελληνικό.
Εξίσου ζοφερές είναι και οι προβλέψεις τους. «Αργά,ή γρήγορα,το ευρώ θα περιέλθει στο ύψος του δολαρίου.Το νόμισμα αυτό έχει καταλήξει μαλακό σαν το κερί» δήλωσε πρόσφατα ο Κρίστοφερ Βόοντ, επικεφαλής του τμήματος στρατηγικών ερευνών της CLSΑ (Αsia Ρacific Μarkets). Ο Αλαν Ρούσκιν, στέλεχος της RΒS (Royal Βank of Scotland), υπολογίζει με τη σειρά του ότι το ευρώ στην καλύτερη περίπτωση θα τιμάται προς 1,15 της αξίας του δολαρίου, όπως είχε διαμορφωθεί την περίοδο του 2001. Αν όμως, προσθέτει, δεν αποδώσει το πρόσφατα αποφασισθέν «πακέτο σωτηρίας» για την ευρωζώνη, τότε η ελεύθερη πτώση της τιμής του θα είναι αναπόφευκτη.
Πραγματική «Κασσάνδρα» όμως αποδεικνύεται ο γνωστός οικονομολόγος Λούκας Τσίζε. «Το ευρώ είναι χωμένο σε υπαρξιακή κρίση» γράφει στην εβδομαδιαία στήλη της γερμανικής έκδοσης των «Financial Τimes». Και ο βασικός υπαίτιος για αυτό είναι η γερμανική κυβέρνηση που άφησε να περάσει πολύς χρόνος ώσπου να αποφασίσει τελικά να συμπράξει στην παροχή πιστώσεων προς την Ελλάδα και τις άλλες χειμαζόμενες χώρες της ευρωζώνης.
Προσθέτει, όμως, ότι η κρίση έχει δομικές και «ιστορικές» αιτίες, με κυριότερη το γεγονός ότι το Βερολίνο επέβαλε στην Ευρώπη μια «ιδεολογική» γερμανοκεντρική αντίληψη για την οικονομία: κοινό νόμισμα, χωρίς κοινή οικονομική πολιτική. Το συμπέρασμά του: «Λόγω λανθασμένης σύστασηςη ευρωπαϊκή νομισματική ένωση δεν μπορεί πλέον να πάει ούτε βήμα. Ετι χειρότερα θα είναιαν μεταρρυθμισθεί με τον τρόπο που θέλει το Βερολίνο». Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι αν και κατά πόσον θα υποχωρήσει η τιμή του ευρώ, αλλά αν θα συνεχίσει τελικά να υπάρχει: ή, λοιπόν, καταλήγει, η γερμανική κυβέρνηση θα συναινέσει στην εκπόνηση μιας ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής ή «οι ημέρες του ευρώ είναι μετρημένες».
Υπάρχουν βέβαια και αναλυτές που πρεσβεύουν ότι ο πανικός για την τύχη του ευρώ στην Ευρώπη είναι τεχνητός και υποκινείται κυρίως από Ηedge Funds στην Αγγλία και στις ΗΠΑ. «Μην τους ακούτε, μπλοφάρουν!» επισημαίνει ο Λι Μάνσον, ιδρυτής αμερικανικού Ηedge Fund Ρortofolio Αsset Μanagement, απευθυνόμενος στους Ευρωπαίους. «Ξέρω εκ των ένδον τις μεθόδους τους. Η κρίση είναι πριν από όλα δικό τους κατασκεύασμα,και όχι της Ελλάδας, ή κάποιας άλλης αδύναμης οικονομίας». Αν η ευρωζώνη δείξει αυτοπεποίθηση, προσθέτει, δεν χρειάζεται να φοβάται το φάντασμα της δραχμής.
Μόνο που το φάντασμα αυτό εξακολουθεί να πλανάται στην οικονομική Ευρώπη. Απόδειξη, ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη Φραγκφούρτη επιμένει στην καθήλωση του επιτοκίου του ευρώ στο «ιστορικά χαμηλό» του 1%. Αυτό, εκτός από το ότι δεν δείχνει περισσή αυτοπεποίθηση, έχει και πλείστες όσες παρενέργειες, μεταξύ των οποίων και την καθιέρωση του ευρώ ως μέσου χρηματοδότησης για Carry Τrades (σ.σ.: στα Carry Τrades ο επενδυτής δανείζεται χρήματα σε νόμισμα που τοκίζεται χαμηλά και τα επενδύει στη συνέχεια σε ξένα χρεόγραφα που αποφέρουν πολύ υψηλότερο τόκο.) «Κερδοσκοπία ολκής» τονίζει αναλυτής. «Και αυτή συντείνει επίσης στη δραχμοποίηση του ευρώ».
"Ξεθωριάζει η λάμψη του ενιαίου νομίσματος
Μεγάλες οικονομίες, μακροπρόθεσμοι επενδυτές και κρατικά επενδυτικά κεφάλαια διαφοροποιούν τη στρατηγική τους υπέρ του δολαρίου
Επανεξετάζουν τη στρατηγική τους ως προς την τοποθέτηση των τεράστιων συναλλαγματικών διαθεσίμων τους οι Κινέζοι, οι Ιάπωνες και άλλοι θεσμικοί και μακροπρόθεσμοι επενδυτές, καθώς και τα κρατικά επενδυτικά κεφάλαια (sovereign wealth funds ή SWFs) της Ασίας και της Μέσης Ανατολής. Με τη ζώνη του ευρώ να παραδέρνει στη χειρότερη κρίση της σύντομης ιστορίας της, φοβούνται το μέγεθος των ζημιών που μπορεί να υποστούν οι τεράστιες επενδύσεις που έχουν κάνει στο ευρώ και στα κρατικά ομόλογα της ευρωζώνης στην περίπτωση που είτε η χώρα μας, είτε η Ισπανία, είτε η Πορτογαλία οδηγηθούν τελικά σε αναδιάρθρωση του χρέους τους.
Την περασμένη Τετάρτη δημοσίευμα των «Financial Τimes» ανέφερε ότι το Πεκίνο θα σταματήσει να επενδύει στα κρατικά ομόλογα της ευρωζώνης, προκαλώντας πανικό σε όλες τις αγορές του κόσμου. Το ευρώ βούτηξε στα 1,21 δολάρια και τα χρηματιστήρια βυθίστηκαν. Ο πανικός αυτός υποδηλώνει το πόσο επικίνδυνα ευάλωτη παραμένει η εμπιστοσύνη των επενδυτών ως προς την ικανότητα των ευρωπαίων ηγετών να διαχειριστούν την κρίση χρέους της ευρωζώνης. Η εσπευσμένη όμως διάψευση του δημοσιεύματος και η διαβεβαίωση του Πεκίνου ότι η Ευρώπη παραμένει μια από τις αγορές-«κλειδιά» για τις επενδύσεις των κολοσσιαίων συναλλαγματικών του διαθεσίμων ύψους σχεδόν 2,5 τρισ. δολαρίων έδωσαν ανάσα ζωής στο ευρώ. Το κοινό νόμισμα σταμάτησε να κατρακυλά και στάθηκε στα πόδια του- ήταν γύρω στα 1,24 δολάρια προχθές Παρασκευή.
Η κεντρική τράπεζα της Κίνας σε ανακοίνωσή της εξέφρασε την πεποίθηση ότι οι χώρες της ζώνης του ευρώ θα καταφέρουν να ξεπεράσουν τα προβλήματα χρέους που έχουν και ξεκαθάρισε ότι υποστηρίζει τον μηχανισμό στήριξης της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Σημειωτέον ότι η Κίνα προκειμένου να αποτρέψει την ανατίμηση του κινεζικού νομίσματος, του γουάν, σε σχέση με το αμερικανικό νόμισμα και έτσι να διασώσει την εξαγωγική δυναμική της κινεζικής οικονομίας απορροφούσε τα δολάρια και στη συνέχεια διαφοροποιούσε το χαρτοφυλάκιο των ξένων συναλλαγματικών της διαθεσίμων, αγοράζοντας αξίες σε άλλα νομίσματα και κυρίως σε ευρώ. Παρά το γεγονός ότι η σύνθεση των κολοσσιαίων διαθεσίμων της Κίνας αποτελεί κρατικό μυστικό, εκτιμάται εν τούτοις ότι το 70% είναι σε δολαριακές αξίες και γύρω στα 630 δισ. δολάρια σε κρατικά ομόλογα της ευρωζώνης.
Η δραματική αβεβαιότητα ως προς την επικινδυνότητα των τίτλων της ευρωζώνης έχει επηρεάσει αρνητικά και άλλους θεσμικούς επενδυτές της Ασίας. Αποκαλυπτική ήταν η έρευνα της βρετανικής επενδυτικής τράπεζας Βarclays Capital για τις τρέχουσες τάσεις των γιαπωνέζων επενδυτών προς τα ομόλογα του ευρώ και του δολαρίου. Κατ΄ αρχάς έδειξε ότι τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων φοβούνται ότι το πακέτο οικονομικής βοήθειας των 750 δισ. ευρώ «δεν θα επιλύσει» τα προβλήματα της ευρωζώνης, ενώ μόλις το ένα τρίτο των επενδυτών είχε εκφράσει αμφιβολίες δύο εβδομάδες πριν, όταν δηλαδή ελήφθη η απόφαση για τον μηχανισμό στήριξης. Επίσης έδειξε ότι ενώ στις αρχές του έτους σχεδόν το 80% των ερωτηθέντων προτιμούσε τα ομόλογα του ευρώ από τα ομόλογα του δολαρίου, το ποσοστό αυτό έπεσε κάτω του 30%. Και το χειρότερο είναι ότι οι ανησυχίες των γιαπωνέζων επενδυτών δεν περιορίζονται στα κρατικά ομόλογα των περιφερειακών οικονομιών, όπως της χώρας μας, της Πορτογαλίας, της Ισπανίας και της Ιρλανδίας, αλλά αφορούν και τα ομόλογα της Γερμανίας.
Λέγεται επίσης ότι και ορισμένα κρατικά επενδυτικά κεφάλαια έχουν αρχίσει και ανησυχούν από τις ζημιές που έχουν στις αγορές των ευρωομολόγων. Διαψεύδουν ωστόσο για την ώρα ότι εξετάζουν τη μείωση της έκθεσής τους στους τίτλους χρέους της ευρωζώνης.
Σε κάθε περίπτωση εκτιμάται ότι θα είναι πολύ δύσκολο για τις χώρες της ευρωζώνης να κατασιγάσουν τις ανησυχίες που έχουν δημιουργηθεί για το μέλλον της ευρωζώνης. Πάντως, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τίμοθι Γκάιτνερ, σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε παρουσία του γερμανού ομολόγου του κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε την περασμένη Πέμπτη, επεσήμανε ότι οι ΗΠΑ και η Ευρώπη θα συνεργαστούν από κοινού ώστε να αποτρέψουν την επιδείνωση και εξάπλωση των προβλημάτων χρέους της Ελλάδας και των άλλων χωρών. Η Ουάσιγκτον είχε αρχίσει σφόδρα να ανησυχεί μήπως οι συνέπειες της κρίσης χρέους της χώρας μας επεκταθούν πέραν της Ευρώπης. Με άλλα λόγια φοβάται το ενδεχόμενο ενός τραπεζικού κραχ παρόμοιου με αυτό που σάρωσε τις παγκόσμιες αγορές κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2007- 2009".
Για το ίδιο θέμα και το επόμενο άρθρο:
"Η «δραχμοποίηση» του ευρώ
Η δραχμή έχει ένδοξο παρελθόν αλλά και... άδοξο μέλλον. Οχι ως χειροπιαστό νόμισμα, αλλά ως μεταφορική έννοια, που αντικαθρεπτίζει τη θλιβερή κατάσταση του ευρώ. Πολλοί αναλυτές στην Ευρώπη, και όχι μόνο, μιλούν τελευταία για «δραχμοποίηση του ευρώ» με την έννοια του καταντήματος του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος. Για ορισμένους το ευρώ είναι ήδη «μεταμφιεσμένη δραχμή», για άλλους, νόμισμα παρόμοια «μαλακό » με το πρώην ελληνικό.
Εξίσου ζοφερές είναι και οι προβλέψεις τους. «Αργά,ή γρήγορα,το ευρώ θα περιέλθει στο ύψος του δολαρίου.Το νόμισμα αυτό έχει καταλήξει μαλακό σαν το κερί» δήλωσε πρόσφατα ο Κρίστοφερ Βόοντ, επικεφαλής του τμήματος στρατηγικών ερευνών της CLSΑ (Αsia Ρacific Μarkets). Ο Αλαν Ρούσκιν, στέλεχος της RΒS (Royal Βank of Scotland), υπολογίζει με τη σειρά του ότι το ευρώ στην καλύτερη περίπτωση θα τιμάται προς 1,15 της αξίας του δολαρίου, όπως είχε διαμορφωθεί την περίοδο του 2001. Αν όμως, προσθέτει, δεν αποδώσει το πρόσφατα αποφασισθέν «πακέτο σωτηρίας» για την ευρωζώνη, τότε η ελεύθερη πτώση της τιμής του θα είναι αναπόφευκτη.
Πραγματική «Κασσάνδρα» όμως αποδεικνύεται ο γνωστός οικονομολόγος Λούκας Τσίζε. «Το ευρώ είναι χωμένο σε υπαρξιακή κρίση» γράφει στην εβδομαδιαία στήλη της γερμανικής έκδοσης των «Financial Τimes». Και ο βασικός υπαίτιος για αυτό είναι η γερμανική κυβέρνηση που άφησε να περάσει πολύς χρόνος ώσπου να αποφασίσει τελικά να συμπράξει στην παροχή πιστώσεων προς την Ελλάδα και τις άλλες χειμαζόμενες χώρες της ευρωζώνης.
Προσθέτει, όμως, ότι η κρίση έχει δομικές και «ιστορικές» αιτίες, με κυριότερη το γεγονός ότι το Βερολίνο επέβαλε στην Ευρώπη μια «ιδεολογική» γερμανοκεντρική αντίληψη για την οικονομία: κοινό νόμισμα, χωρίς κοινή οικονομική πολιτική. Το συμπέρασμά του: «Λόγω λανθασμένης σύστασηςη ευρωπαϊκή νομισματική ένωση δεν μπορεί πλέον να πάει ούτε βήμα. Ετι χειρότερα θα είναιαν μεταρρυθμισθεί με τον τρόπο που θέλει το Βερολίνο». Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι αν και κατά πόσον θα υποχωρήσει η τιμή του ευρώ, αλλά αν θα συνεχίσει τελικά να υπάρχει: ή, λοιπόν, καταλήγει, η γερμανική κυβέρνηση θα συναινέσει στην εκπόνηση μιας ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής ή «οι ημέρες του ευρώ είναι μετρημένες».
Υπάρχουν βέβαια και αναλυτές που πρεσβεύουν ότι ο πανικός για την τύχη του ευρώ στην Ευρώπη είναι τεχνητός και υποκινείται κυρίως από Ηedge Funds στην Αγγλία και στις ΗΠΑ. «Μην τους ακούτε, μπλοφάρουν!» επισημαίνει ο Λι Μάνσον, ιδρυτής αμερικανικού Ηedge Fund Ρortofolio Αsset Μanagement, απευθυνόμενος στους Ευρωπαίους. «Ξέρω εκ των ένδον τις μεθόδους τους. Η κρίση είναι πριν από όλα δικό τους κατασκεύασμα,και όχι της Ελλάδας, ή κάποιας άλλης αδύναμης οικονομίας». Αν η ευρωζώνη δείξει αυτοπεποίθηση, προσθέτει, δεν χρειάζεται να φοβάται το φάντασμα της δραχμής.
Μόνο που το φάντασμα αυτό εξακολουθεί να πλανάται στην οικονομική Ευρώπη. Απόδειξη, ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη Φραγκφούρτη επιμένει στην καθήλωση του επιτοκίου του ευρώ στο «ιστορικά χαμηλό» του 1%. Αυτό, εκτός από το ότι δεν δείχνει περισσή αυτοπεποίθηση, έχει και πλείστες όσες παρενέργειες, μεταξύ των οποίων και την καθιέρωση του ευρώ ως μέσου χρηματοδότησης για Carry Τrades (σ.σ.: στα Carry Τrades ο επενδυτής δανείζεται χρήματα σε νόμισμα που τοκίζεται χαμηλά και τα επενδύει στη συνέχεια σε ξένα χρεόγραφα που αποφέρουν πολύ υψηλότερο τόκο.) «Κερδοσκοπία ολκής» τονίζει αναλυτής. «Και αυτή συντείνει επίσης στη δραχμοποίηση του ευρώ».
Υφεση
Οπως έχουμε αναφέρει πολλές φορές, η ψυχολογία δημιουργεί την αγορά. Στην περίοδο που διανύουμε, γίνεται εμφανής η αρνητική ψυχολογία, η οποία με την σειρά της επιφέρει επιδείνωση όλων των οικονομικών δεδομένων. Διαβάζουμε σχετικά στο "Βήμα":
"Πρώτα καττέρευσε η ψυχολογία και μετά η κατανάλωση
Τριγμοί στην οικονομία από το ζοφερό πολιτικό κλίμα και την κατάρρευση της κατανάλωσης- «Κλειδιά» για την ανάκαμψη οι ξένες επενδύσεις, η ψυχολογία και η σταθερότητα.
«Πίσω από τους αριθμούς υπάρχουν άνθρωποι.Υπάρχουν εργαζόμενοι, μισθωτοί που βλέπουν κάθε χρόνο να μειώνονται τα εισοδήματά τους. Συνταξιούχοι που περιμένουν αξιοπρεπείς αυξήσεις.Οικογένειες που δεν τα φέρνουν βόλτα. Που φορτώνουν τις πιστωτικές κάρτες και αγωνιούν αν θα μπορέσουν αυτόν τον μήνα να πληρώσουν το νοίκι,το φροντιστήριο,τις δόσεις των δανείων».
Οι κεραυνοί που εξαπέλυε τον Δεκέμβριο του 2006 κατά της ΝΔ ο σημερινός υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, όπως έμειναν στα γραπτά (στο βιβλίο του «Το μετέωρο βήμα της Ελλάδας»), απεικονίζουν τη σημερινή κατάσταση της οικονομίας. Αυτή που καλείται να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση...
Μέσα στο ζοφερό πολιτικό κλίμα των ημερών και ενώ ακόμη βρισκόμαστε στην αρχή της εφαρμογής του τριετούς προγράμματος λιτότητας του ΔΝΤ τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις «κουμπώνονται». Η κατανάλωση υποχωρεί με απρόβλεπτους ρυθμούς και οι ιδιωτικές επενδύσεις μετά τη βύθιση κατά 45% το 2009 εξακολουθούν να διολισθαίνουν αργά αλλά σταθερά.
Το κλίμα- όπως περιγράφεται στην εξίσωση της ύφεσης- απειλεί να ανατρέψει όχι μόνο το πρόγραμμα σταθεροποίησης της οικονομίας που συμφώνησε η κυβέρνηση με τους δανειστές μας, την Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΔΝΤ, αλλά και κάθε προσπάθεια ανόρθωσης της οικονομίας.
Οπως σημειώνει μιλώντας προς «Το Βήμα» ο υφυπουργός Οικονομικών κ. Φ.Σαχινίδης, η οικονομική πολιτική πρέπει να επικεντρωθεί σε δύο άξονες:
1. Στον έλεγχο της δημοσιονομικής κατάστασης ώστε να υποχωρεί το έλλειμμα με αυστηρή παρακολούθηση και περικοπές δαπανών όπως συνέβη το πρώτο τετράμηνο, και
2. Στην αντιμετώπιση της ύφεσης που είναι η μεγάλη απειλή.
Καθώς η ψυχολογία των νοικοκυριών είναι «βαριά» λόγω των δραματικών περικοπών στον 13ο και στον 14ο μισθό και αντίστοιχα στις συντάξεις και στα επιδόματα στο Δημόσιο είναι σαφές ότι η κατανάλωση που αποτελεί το 70% του ΑΕΠ δεν μπορεί να στηρίξει την οικονομία. Το ίδιο σαφές είναι στην κυβέρνηση ότι αν δεν μειωθούν δραστικά οι εισαγωγές (που ήδη άρχισαν να υποχωρούν) και παράλληλα δεν αυξηθούν οι εξαγωγές, τότε η ύφεση θα ξεπεράσει εφέτος ακόμη και το 4% που προβλέπει το ΔΝΤ.
Αλλωστε από τα απλά μαθήματα πολιτικής οικονομίας και όπως εύστοχα είχε επισημάνει στο βιβλίο του ο κ. Παπακωνσταντίνου, προ ετών, «η αύξηση των έμμεσων φόρων οδηγεί σε περισσότερη ακρίβεια, μειώνοντας ακόμη περισσότερο τα πραγματικά εισοδήματα εργαζομένων και συνταξιούχων και τελικά την κατανάλωση».
Κατά τον κ. Σαχινίδη το αντίδοτο στην επερχόμενη ύφεση βρίσκεται:
1. Στην προσέλκυση ξένων επενδυτών.
2. Στην άμεση εφαρμογή του αναπτυξιακού νόμου και στην κινητοποίηση πόρων του ΕΣΠΑ, και
3. Στην ολοκλήρωση των αλλαγών στην αγορά εργασίας ώστε να υπάρχουν ξεκάθαροι όροι στο επιχειρηματικό περιβάλλον.
Το καλύτερο σενάριο που υπάρχει αυτή τη στιγμή και συζητείται στο οικονομικό επιτελείο είναι η «βύθιση» της ελληνικής οικονομίας να συγκρατηθεί στο όριο του 4%, αν και η εμπειρία από την εφαρμογή προγραμμάτων λιτότητας του ΔΝΤ έδειξε ότι η ύφεση ήταν μεγαλύτερη (5% στη Ρουμανία, 10% στην Ουγγαρία, 18% στη Λετονία).
Σύμφωνα με την υπουργό Οικονομίας κυρία Λούκα Κατσέλη η οποία κατέχει σημαντικό μερίδιο ευθύνης στην κινητοποίηση των δυνάμεων της οικονομίας θα βρισκόμαστε σε ύφεση και το 2011. Οι ελπίδες εστιάζονται κυρίως στην προσέλκυση ξένων κεφαλαίων που θα τοποθετηθούν όχι μόνο σε επενδύσεις αλλά και στην κτηματαγορά που ασθμαίνει.
Οπως δείχνει η εμπειρία από τις χώρες στις οποίες «μπήκε» το ΔΝΤ προϋπόθεση για τους ξένους επενδυτές είναι να υποχωρήσουν οι τιμές, τόσο στη γη και στα ακίνητα όσο και στις επιχειρήσεις, όταν μάλιστα στις σημερινές συνθήκες κρίσης δεν υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα που επί σειρά ετών αποτέλεσε την κινητήριο δύναμη των επιχειρήσεων και της οικονομίας.
Ολα αυτά οδήγησαν στη συρρίκνωση του εθνικού εισοδήματος κατά 2,3% το α΄ τρίμηνο του έτους.
Η μείωση του ΑΕΠ στις αρχές του έτους αποτελεί συνέχεια της διαδικασίας συρρίκνωσης της οικονομίας που ξεκίνησε πέρυσι. Το α΄ τρίμηνο του 2009 η μείωση ήταν 1%, το β΄ τρίμηνο 1,9%, το γ΄ τρίμηνο, 2,5% και τον χειμώνα άγγιξε το 2,6%".
"Πρώτα καττέρευσε η ψυχολογία και μετά η κατανάλωση
Τριγμοί στην οικονομία από το ζοφερό πολιτικό κλίμα και την κατάρρευση της κατανάλωσης- «Κλειδιά» για την ανάκαμψη οι ξένες επενδύσεις, η ψυχολογία και η σταθερότητα.
«Πίσω από τους αριθμούς υπάρχουν άνθρωποι.Υπάρχουν εργαζόμενοι, μισθωτοί που βλέπουν κάθε χρόνο να μειώνονται τα εισοδήματά τους. Συνταξιούχοι που περιμένουν αξιοπρεπείς αυξήσεις.Οικογένειες που δεν τα φέρνουν βόλτα. Που φορτώνουν τις πιστωτικές κάρτες και αγωνιούν αν θα μπορέσουν αυτόν τον μήνα να πληρώσουν το νοίκι,το φροντιστήριο,τις δόσεις των δανείων».
Οι κεραυνοί που εξαπέλυε τον Δεκέμβριο του 2006 κατά της ΝΔ ο σημερινός υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, όπως έμειναν στα γραπτά (στο βιβλίο του «Το μετέωρο βήμα της Ελλάδας»), απεικονίζουν τη σημερινή κατάσταση της οικονομίας. Αυτή που καλείται να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση...
Μέσα στο ζοφερό πολιτικό κλίμα των ημερών και ενώ ακόμη βρισκόμαστε στην αρχή της εφαρμογής του τριετούς προγράμματος λιτότητας του ΔΝΤ τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις «κουμπώνονται». Η κατανάλωση υποχωρεί με απρόβλεπτους ρυθμούς και οι ιδιωτικές επενδύσεις μετά τη βύθιση κατά 45% το 2009 εξακολουθούν να διολισθαίνουν αργά αλλά σταθερά.
Το κλίμα- όπως περιγράφεται στην εξίσωση της ύφεσης- απειλεί να ανατρέψει όχι μόνο το πρόγραμμα σταθεροποίησης της οικονομίας που συμφώνησε η κυβέρνηση με τους δανειστές μας, την Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΔΝΤ, αλλά και κάθε προσπάθεια ανόρθωσης της οικονομίας.
Οπως σημειώνει μιλώντας προς «Το Βήμα» ο υφυπουργός Οικονομικών κ. Φ.Σαχινίδης, η οικονομική πολιτική πρέπει να επικεντρωθεί σε δύο άξονες:
1. Στον έλεγχο της δημοσιονομικής κατάστασης ώστε να υποχωρεί το έλλειμμα με αυστηρή παρακολούθηση και περικοπές δαπανών όπως συνέβη το πρώτο τετράμηνο, και
2. Στην αντιμετώπιση της ύφεσης που είναι η μεγάλη απειλή.
Καθώς η ψυχολογία των νοικοκυριών είναι «βαριά» λόγω των δραματικών περικοπών στον 13ο και στον 14ο μισθό και αντίστοιχα στις συντάξεις και στα επιδόματα στο Δημόσιο είναι σαφές ότι η κατανάλωση που αποτελεί το 70% του ΑΕΠ δεν μπορεί να στηρίξει την οικονομία. Το ίδιο σαφές είναι στην κυβέρνηση ότι αν δεν μειωθούν δραστικά οι εισαγωγές (που ήδη άρχισαν να υποχωρούν) και παράλληλα δεν αυξηθούν οι εξαγωγές, τότε η ύφεση θα ξεπεράσει εφέτος ακόμη και το 4% που προβλέπει το ΔΝΤ.
Αλλωστε από τα απλά μαθήματα πολιτικής οικονομίας και όπως εύστοχα είχε επισημάνει στο βιβλίο του ο κ. Παπακωνσταντίνου, προ ετών, «η αύξηση των έμμεσων φόρων οδηγεί σε περισσότερη ακρίβεια, μειώνοντας ακόμη περισσότερο τα πραγματικά εισοδήματα εργαζομένων και συνταξιούχων και τελικά την κατανάλωση».
Κατά τον κ. Σαχινίδη το αντίδοτο στην επερχόμενη ύφεση βρίσκεται:
1. Στην προσέλκυση ξένων επενδυτών.
2. Στην άμεση εφαρμογή του αναπτυξιακού νόμου και στην κινητοποίηση πόρων του ΕΣΠΑ, και
3. Στην ολοκλήρωση των αλλαγών στην αγορά εργασίας ώστε να υπάρχουν ξεκάθαροι όροι στο επιχειρηματικό περιβάλλον.
Το καλύτερο σενάριο που υπάρχει αυτή τη στιγμή και συζητείται στο οικονομικό επιτελείο είναι η «βύθιση» της ελληνικής οικονομίας να συγκρατηθεί στο όριο του 4%, αν και η εμπειρία από την εφαρμογή προγραμμάτων λιτότητας του ΔΝΤ έδειξε ότι η ύφεση ήταν μεγαλύτερη (5% στη Ρουμανία, 10% στην Ουγγαρία, 18% στη Λετονία).
Σύμφωνα με την υπουργό Οικονομίας κυρία Λούκα Κατσέλη η οποία κατέχει σημαντικό μερίδιο ευθύνης στην κινητοποίηση των δυνάμεων της οικονομίας θα βρισκόμαστε σε ύφεση και το 2011. Οι ελπίδες εστιάζονται κυρίως στην προσέλκυση ξένων κεφαλαίων που θα τοποθετηθούν όχι μόνο σε επενδύσεις αλλά και στην κτηματαγορά που ασθμαίνει.
Οπως δείχνει η εμπειρία από τις χώρες στις οποίες «μπήκε» το ΔΝΤ προϋπόθεση για τους ξένους επενδυτές είναι να υποχωρήσουν οι τιμές, τόσο στη γη και στα ακίνητα όσο και στις επιχειρήσεις, όταν μάλιστα στις σημερινές συνθήκες κρίσης δεν υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα που επί σειρά ετών αποτέλεσε την κινητήριο δύναμη των επιχειρήσεων και της οικονομίας.
Ολα αυτά οδήγησαν στη συρρίκνωση του εθνικού εισοδήματος κατά 2,3% το α΄ τρίμηνο του έτους.
Η μείωση του ΑΕΠ στις αρχές του έτους αποτελεί συνέχεια της διαδικασίας συρρίκνωσης της οικονομίας που ξεκίνησε πέρυσι. Το α΄ τρίμηνο του 2009 η μείωση ήταν 1%, το β΄ τρίμηνο 1,9%, το γ΄ τρίμηνο, 2,5% και τον χειμώνα άγγιξε το 2,6%".
Δρυός πεσούσης...
Γράφει, σε άρθρο του στο "Κέρδος", ο κ. Σαράντος Λέκκας:
"Η κερδοσκοπική βοήθεια προς την Ελλάδα
Είτε το θέλουν ορισμένοι είτε όχι η ευρωπαϊκή οικονομία είναι τραπεζοκεντρική. Αυτός, εξάλλου, ήταν ο λόγος που οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις άμα τη ενάρξει της χρηματοπιστωτικής κρίσης κατ' αρχήν θωράκισαν τις καταθέσεις, αφού είναι γνωστό ότι μια τράπεζα καταρρέει μόνο όταν ο πανικός οδηγήσει στη μαζική ανάληψη των καταθέσεων και σε δεύτερο χρόνο υιοθέτησαν τα προγράμματα στήριξης της ρευστότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Η χώρα μας μέλος της ευρωζώνης ακολούθησε κατά γράμμα την ευρωπαϊκή στρατηγική αντιμετώπισης της κρίσης και των συνεπειών της.
Το ελληνικό πρόγραμμα στήριξης της ρευστότητας των τραπεζών παρ' ότι μικρότερο από τον αντίστοιχο μέσο ευρωπαϊκό όρο λοιδορήθηκε και έγινε τμήμα της πολιτικής αντιπαράθεσης λόγω του άκρατου λαϊκισμού, που επικράτησε ακόμη και στις συνθήκες υψίστης κρίσης.
Πράγματι το ελληνικό πρόγραμμα στήριξης των τραπεζών αντιστοιχούσε στο 11,5% του ΑΕΠ του 2008, ποσοστό που υπολειπόταν σημαντικά τόσο εκείνου της ζώνης του ευρώ στο ύψος του 23% όσο και των άλλων χωρών της ΕΕ εκτός ζώνης ευρώ ύψους 20% όσο και των ΗΠΑ ύψους 30%. Αυτό το πρόγραμμα είχε χρονικό ορίζοντα μέχρι τα τέλη του 2009, ενώ στη συνέχεια πήρε παράταση μέχρι και το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2010 δεδομένου ότι οι συνθήκες στις αγορές χρήματος και κεφαλαίων παρ' ότι ομαλοποιήθηκαν δεν έχουν βρει ακόμη την προ της κρίσεως πεπατημένη τους.
Από τους τρεις άξονες του προγράμματος τη μεγαλύτερη ζήτηση είχε ο άξονας που αφορούσε την έκδοση ειδικών τίτλων από το ελληνικό Δημόσιο που θα εκχωρούνταν στα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα.
Μέχρι και την απόφαση παράτασης ο συγκεκριμένος άξονας είχε απορροφήσει 4,6 δισ. ευρώ έναντι 3,8 δισ. του άξονα των προνομιούχων μετοχών και 3 δισ. ευρώ του άξονα των εγγυήσεων του ελληνικού Δημοσίου.
Συνολικά από τα 28 δισ. ευρώ του προγράμματος μέχρι και την απόφαση παράτασης είχαν απορροφηθεί 11,4 δισ. ευρώ με υπόλοιπο 16,6 δισ. ευρώ.
Φυσικά, όπως αντιμετωπίστηκε το πρόγραμμα, έτσι αντιμετωπίστηκαν και τα πιστωτικά ιδρύματα, αφού ο λαϊκισμός στη χώρα μας βρίσκει ευήκοα ώτα και επίσης θεωρείται ο εύκολος δρόμος για εντυπωσιασμούς.
Μην λαμβάνοντας υπόψη τον τραπεζοκεντρικό χαρακτήρα της οικονομίας μας και μην λαμβάνοντας υπόψη ότι η υγεία της οικονομίας περνά μέσα από την υγεία των τραπεζών άρχισε η εύκολη κριτική του τύπου ότι οι τράπεζες δανείζονται με επιτόκιο 1% από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το προϊόν της ρευστότητας το τοποθετούν σε κρατικά ομόλογα από όπου αντλούν αποδόσεις 5%.
Εάν για την οικονομία της συζήτησης υιοθετήσουμε την παραπάνω άποψη ποιος μπορεί να ισχυρισθεί ότι κάτι τέτοιο απαγορεύεται και ποιος απαλλάσσει εκείνες τις διοικήσεις που δεν επιλεγούν τις πιο αποδοτικές επενδυτικές επιλογές.
Η πρακτική της αγοράς κρατικών ομολόγων, της παρουσίασής τους ως ενέχυρο στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και της επαναληπτικής κυκλικής κίνησης είναι γνωστή στα ευρωπαϊκά όργανα, όμως είναι η επιλεγείσα ευρωπαϊκή συνταγή για τη στήριξη τραπεζών και κρατών με χρέη.
Το εντυπωσιακό είναι ότι όλοι αυτοί που καταφέρονται κατά των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων, δεν έχουν πει κουβέντα για την παρόμοια τακτική που εφαρμόζουν τα κράτη - μέλη, που μετέχουν στον μηχανισμό στήριξης της ελληνικής οικονομίας.
Και ενώ η πρακτική των εγχώριων τραπεζών είναι πέρα από επικερδή για τους μετόχους τους και εθνικά ωφέλιμη μιας και η αγορά κρατικών ομολόγων συμβάλλει στην αναχρηματοδότηση του δημόσιου χρέους, η πρακτική των κρατών-μελών είναι ανέντιμη, αφού υποτίθεται ότι η συμμετοχή στον μηχανισμό στήριξης έχει ως στόχο τη χρηματοδότηση της χώρας μας με χαμηλό κόστος. Ποια στήριξη όμως επιτυγχάνεται όταν οι χρηματοδότες μας αντλούν κεφάλαια με μικρά επιτόκια και μας δανείζουν με 5% επικαλούμενοι τον ηθικό κίνδυνο.
Οι δανειστές μας κοστολογούν τον ηθικό κίνδυνο με ορισμένες μονάδες βάσης στο επιτόκιο δανεισμού, όμως ο αμοραλιστικός κίνδυνος που πηγάζει από την πρακτική τους είναι ανυπολόγιστος.Είναι πιο έντιμη η θεσμοθετημένη μη στήριξη μιας χώρας που βρίσκεται σε κίνδυνο, όπως αναφέρει η Συνθήκη της Λισαβόνας, ανεξάρτητα εάν συμφωνεί κάποιος μαζί της ή όχι και ανεξάρτητα εάν χρήζει αναθεώρησης, από τοναμοραλισμό και την εκμετάλλευση που αναδύει ο μηχανισμός στήριξης της ελληνικής οικονομίας.
Με βάση τα σημερινά δεδομένα η Γερμανία θα μας χορηγήσει κεφάλαια για τρία χρόνια με επιτόκιο 5% όταν το κόστος άντλησης αυτών των κεφαλαίων γι' αυτήν θα είναι μόνο 1,08% σε περίοδο τριετίας.Το καπέλο των 392 μονάδων βάσης που βάζει η Γερμάνια στο επιτόκιο δανεισμού της χώρας μας οδηγεί σε κερδοσκοπικά κέρδη δισεκατομμυρίων ευρώ σε περίοδο τριετίας.Το αντίστοιχο καπέλο που βάζει η Γαλλία είναι της τάξεως των 382 μονάδων βάσης, ενώ το καπέλο που βάζει η Ιταλία είναι της τάξεως των 289 μονάδων βάσης.
Οσο πιο μεγάλο το καπέλο τόσο πιο υψηλά τα κέρδη.Βέβαια, επειδή υπάρχουν και κράτη-μέλη που θα έχουν χασούρα, όπως για παράδειγμα η Πορτογαλία, η οποία με βάση τα σημερινά δεδομένα δανείζεται για περιόδους 3 ετών με 5,77% δηλαδή με επιτόκιο υψηλότερο αυτού, που θα δανείζει την Ελλάδα θεσπίστηκε μηχανισμός όπου τα κέρδη των κρατών που έχουν τη δυνατότητα να δανείζονται με μικρό κόστος να επιδοτούν τα κράτη που δεν έχουν.Βέβαια, μεταξύ αλτρουισμού και κερδοσκοπίας υπάρχει πάντα η μέση οδός του ορθολογισμού.
Κανένας δεν δανείζει χωρίς κέρδος, όμως, από το σημείο αυτό μέχρι του σημείου να κερδοσκοπούμε εις βάρος του εταίρου μας υπάρχει μεγάλη διαφορά.Στη βάση αυτή μια έντιμη δανειοδότηση θα μπορούσε να γίνει με ένα premium της τάξεως του 30% σε σχέση με το κόστος άντλησης κεφαλαίων της κάθε χώρας- μέλους.Φυσικά οι ισχυρές οικονομίες της ευρωζώνης έχουν και άλλο κέρδος, έμμεσο μεν, αλλά ισχυρό.Δανείζοντας την Ελλάδα και αποτρέποντας την αναδιάρθρωση του χρέους της στην ουσία προστατεύουν τις τράπεζές τους, αφού, όπως είναι γνωστό, οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν στην κατοχή ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου ύψους 190 δισ. ευρώ.
Οταν πάνω από το μισό ελληνικό χρέος βρίσκεται στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών της ευρωζώνης, το κόστος αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους θα χτυπήσει πριν από όλους τους ισολογισμούς και την οικονομική θέση αυτών των ιδρυμάτων.Ενισχύοντας την Ελλάδα, στην ουσία προστατεύουν τα πιστωτικά τους ιδρύματα από ισχυρότατους κλυδωνισμούς και κατ' επέκταση τις ίδιες τις οικονομίες τους, όμως η ενίσχυση πρέπει να έχει τα χαρακτηριστικά μακροπρόθεσμης και απόλυτα βιώσιμης λύσης και όχι χαρακτηριστικά κερδοσκοπίας".
"Η κερδοσκοπική βοήθεια προς την Ελλάδα
Είτε το θέλουν ορισμένοι είτε όχι η ευρωπαϊκή οικονομία είναι τραπεζοκεντρική. Αυτός, εξάλλου, ήταν ο λόγος που οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις άμα τη ενάρξει της χρηματοπιστωτικής κρίσης κατ' αρχήν θωράκισαν τις καταθέσεις, αφού είναι γνωστό ότι μια τράπεζα καταρρέει μόνο όταν ο πανικός οδηγήσει στη μαζική ανάληψη των καταθέσεων και σε δεύτερο χρόνο υιοθέτησαν τα προγράμματα στήριξης της ρευστότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Η χώρα μας μέλος της ευρωζώνης ακολούθησε κατά γράμμα την ευρωπαϊκή στρατηγική αντιμετώπισης της κρίσης και των συνεπειών της.
Το ελληνικό πρόγραμμα στήριξης της ρευστότητας των τραπεζών παρ' ότι μικρότερο από τον αντίστοιχο μέσο ευρωπαϊκό όρο λοιδορήθηκε και έγινε τμήμα της πολιτικής αντιπαράθεσης λόγω του άκρατου λαϊκισμού, που επικράτησε ακόμη και στις συνθήκες υψίστης κρίσης.
Πράγματι το ελληνικό πρόγραμμα στήριξης των τραπεζών αντιστοιχούσε στο 11,5% του ΑΕΠ του 2008, ποσοστό που υπολειπόταν σημαντικά τόσο εκείνου της ζώνης του ευρώ στο ύψος του 23% όσο και των άλλων χωρών της ΕΕ εκτός ζώνης ευρώ ύψους 20% όσο και των ΗΠΑ ύψους 30%. Αυτό το πρόγραμμα είχε χρονικό ορίζοντα μέχρι τα τέλη του 2009, ενώ στη συνέχεια πήρε παράταση μέχρι και το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2010 δεδομένου ότι οι συνθήκες στις αγορές χρήματος και κεφαλαίων παρ' ότι ομαλοποιήθηκαν δεν έχουν βρει ακόμη την προ της κρίσεως πεπατημένη τους.
Από τους τρεις άξονες του προγράμματος τη μεγαλύτερη ζήτηση είχε ο άξονας που αφορούσε την έκδοση ειδικών τίτλων από το ελληνικό Δημόσιο που θα εκχωρούνταν στα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα.
Μέχρι και την απόφαση παράτασης ο συγκεκριμένος άξονας είχε απορροφήσει 4,6 δισ. ευρώ έναντι 3,8 δισ. του άξονα των προνομιούχων μετοχών και 3 δισ. ευρώ του άξονα των εγγυήσεων του ελληνικού Δημοσίου.
Συνολικά από τα 28 δισ. ευρώ του προγράμματος μέχρι και την απόφαση παράτασης είχαν απορροφηθεί 11,4 δισ. ευρώ με υπόλοιπο 16,6 δισ. ευρώ.
Φυσικά, όπως αντιμετωπίστηκε το πρόγραμμα, έτσι αντιμετωπίστηκαν και τα πιστωτικά ιδρύματα, αφού ο λαϊκισμός στη χώρα μας βρίσκει ευήκοα ώτα και επίσης θεωρείται ο εύκολος δρόμος για εντυπωσιασμούς.
Μην λαμβάνοντας υπόψη τον τραπεζοκεντρικό χαρακτήρα της οικονομίας μας και μην λαμβάνοντας υπόψη ότι η υγεία της οικονομίας περνά μέσα από την υγεία των τραπεζών άρχισε η εύκολη κριτική του τύπου ότι οι τράπεζες δανείζονται με επιτόκιο 1% από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το προϊόν της ρευστότητας το τοποθετούν σε κρατικά ομόλογα από όπου αντλούν αποδόσεις 5%.
Εάν για την οικονομία της συζήτησης υιοθετήσουμε την παραπάνω άποψη ποιος μπορεί να ισχυρισθεί ότι κάτι τέτοιο απαγορεύεται και ποιος απαλλάσσει εκείνες τις διοικήσεις που δεν επιλεγούν τις πιο αποδοτικές επενδυτικές επιλογές.
Η πρακτική της αγοράς κρατικών ομολόγων, της παρουσίασής τους ως ενέχυρο στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και της επαναληπτικής κυκλικής κίνησης είναι γνωστή στα ευρωπαϊκά όργανα, όμως είναι η επιλεγείσα ευρωπαϊκή συνταγή για τη στήριξη τραπεζών και κρατών με χρέη.
Το εντυπωσιακό είναι ότι όλοι αυτοί που καταφέρονται κατά των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων, δεν έχουν πει κουβέντα για την παρόμοια τακτική που εφαρμόζουν τα κράτη - μέλη, που μετέχουν στον μηχανισμό στήριξης της ελληνικής οικονομίας.
Και ενώ η πρακτική των εγχώριων τραπεζών είναι πέρα από επικερδή για τους μετόχους τους και εθνικά ωφέλιμη μιας και η αγορά κρατικών ομολόγων συμβάλλει στην αναχρηματοδότηση του δημόσιου χρέους, η πρακτική των κρατών-μελών είναι ανέντιμη, αφού υποτίθεται ότι η συμμετοχή στον μηχανισμό στήριξης έχει ως στόχο τη χρηματοδότηση της χώρας μας με χαμηλό κόστος. Ποια στήριξη όμως επιτυγχάνεται όταν οι χρηματοδότες μας αντλούν κεφάλαια με μικρά επιτόκια και μας δανείζουν με 5% επικαλούμενοι τον ηθικό κίνδυνο.
Οι δανειστές μας κοστολογούν τον ηθικό κίνδυνο με ορισμένες μονάδες βάσης στο επιτόκιο δανεισμού, όμως ο αμοραλιστικός κίνδυνος που πηγάζει από την πρακτική τους είναι ανυπολόγιστος.Είναι πιο έντιμη η θεσμοθετημένη μη στήριξη μιας χώρας που βρίσκεται σε κίνδυνο, όπως αναφέρει η Συνθήκη της Λισαβόνας, ανεξάρτητα εάν συμφωνεί κάποιος μαζί της ή όχι και ανεξάρτητα εάν χρήζει αναθεώρησης, από τοναμοραλισμό και την εκμετάλλευση που αναδύει ο μηχανισμός στήριξης της ελληνικής οικονομίας.
Με βάση τα σημερινά δεδομένα η Γερμανία θα μας χορηγήσει κεφάλαια για τρία χρόνια με επιτόκιο 5% όταν το κόστος άντλησης αυτών των κεφαλαίων γι' αυτήν θα είναι μόνο 1,08% σε περίοδο τριετίας.Το καπέλο των 392 μονάδων βάσης που βάζει η Γερμάνια στο επιτόκιο δανεισμού της χώρας μας οδηγεί σε κερδοσκοπικά κέρδη δισεκατομμυρίων ευρώ σε περίοδο τριετίας.Το αντίστοιχο καπέλο που βάζει η Γαλλία είναι της τάξεως των 382 μονάδων βάσης, ενώ το καπέλο που βάζει η Ιταλία είναι της τάξεως των 289 μονάδων βάσης.
Οσο πιο μεγάλο το καπέλο τόσο πιο υψηλά τα κέρδη.Βέβαια, επειδή υπάρχουν και κράτη-μέλη που θα έχουν χασούρα, όπως για παράδειγμα η Πορτογαλία, η οποία με βάση τα σημερινά δεδομένα δανείζεται για περιόδους 3 ετών με 5,77% δηλαδή με επιτόκιο υψηλότερο αυτού, που θα δανείζει την Ελλάδα θεσπίστηκε μηχανισμός όπου τα κέρδη των κρατών που έχουν τη δυνατότητα να δανείζονται με μικρό κόστος να επιδοτούν τα κράτη που δεν έχουν.Βέβαια, μεταξύ αλτρουισμού και κερδοσκοπίας υπάρχει πάντα η μέση οδός του ορθολογισμού.
Κανένας δεν δανείζει χωρίς κέρδος, όμως, από το σημείο αυτό μέχρι του σημείου να κερδοσκοπούμε εις βάρος του εταίρου μας υπάρχει μεγάλη διαφορά.Στη βάση αυτή μια έντιμη δανειοδότηση θα μπορούσε να γίνει με ένα premium της τάξεως του 30% σε σχέση με το κόστος άντλησης κεφαλαίων της κάθε χώρας- μέλους.Φυσικά οι ισχυρές οικονομίες της ευρωζώνης έχουν και άλλο κέρδος, έμμεσο μεν, αλλά ισχυρό.Δανείζοντας την Ελλάδα και αποτρέποντας την αναδιάρθρωση του χρέους της στην ουσία προστατεύουν τις τράπεζές τους, αφού, όπως είναι γνωστό, οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν στην κατοχή ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου ύψους 190 δισ. ευρώ.
Οταν πάνω από το μισό ελληνικό χρέος βρίσκεται στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών της ευρωζώνης, το κόστος αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους θα χτυπήσει πριν από όλους τους ισολογισμούς και την οικονομική θέση αυτών των ιδρυμάτων.Ενισχύοντας την Ελλάδα, στην ουσία προστατεύουν τα πιστωτικά τους ιδρύματα από ισχυρότατους κλυδωνισμούς και κατ' επέκταση τις ίδιες τις οικονομίες τους, όμως η ενίσχυση πρέπει να έχει τα χαρακτηριστικά μακροπρόθεσμης και απόλυτα βιώσιμης λύσης και όχι χαρακτηριστικά κερδοσκοπίας".
Μια διαφορετική διάσταση της αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ
Οπως διαβάζουμε στο "Κέρδος":
"Γερμανία, Γαλλία και ΕΚΤ «σφάζονται» για τα ελληνικά ομόλογα
"Πρόκειται για συνωμοσία", φωνάζουν οι Γερμανοί υπογραμμίζοντας το γεγονός πως η ΕΚΤ αγοράζει μαζικά ελληνικά κρατικά ομόλογα, αν και η Αθήνα ήδη έχει εκταμιεύσει τα πρώτα χρήματα από το πακέτο διάσωσης της ΕΕ.
Όπως τονίζουν, υποπτεύονται πως υπάρχει μία γαλλική συνωμοσία πίσω από αυτό το τεράστιο κύμα αγορών, καθώς έτσι δίνεται στις γαλλικές τράπεζες η τέλεια ευκαιρία να ξεφορτωθούν τα ελληνικά ομόλογα.
Σύμφωνα με το άρθρο του γερμανικού περιοδικού Der Spiegel, μέχρι το τέλος της περασμένης εβδομάδας, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είχε ήδη ξοδέψει περίπου 40 δισ. ευρώ για αγορές κρατικών ομολόγων από την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιρλανδία και, ιδίως, την Ελλάδα.
Η ΕΚΤ έχει ήδη στα βιβλία της περίπου 25 δισ. ευρώ ελληνικό χρέος και προσθέτει αλλά 2 δις. ευρώ περίπου την ημέρα. Η Bundesbank, η οποία κατέχει το 27% της ΕΚΤ, είναι "υπεύθυνη" για ελληνικά ομόλογα της ΕΚΤ που αγγίζουν τα 7 δισ. ευρώ. Πολλά μέλη της Bundesbank αναρωτιούνται γιατί η ΕΚΤ αγοράζει ελληνικά ομόλογα έτσι κι αλλιώς, και ιδιαίτερα με αυτήν την… μανία, αφού έχει ήδη μπει σε λειτουργία το πακέτο των 110 δισ. ευρώ της βοήθειας της Ελλάδας.
Όπως τονίζουν, το γενικότερο ταμείο διάσωσης ύψους 750 δις ευρώ για τις υπόλοιπες υπερχρεωμένες χώρες, έχει εγκριθεί αλλά δεν έχει ακόμη συσταθεί. Έτσι, σίγουρα έχει νόημα η ΕΚΤ να κάνει κινήσεις που να βοηθούν στην σταθεροποίηση των αγορών των ισπανικών, των πορτογαλικών και των ιρλανδικών ομολόγων.
Των ελληνικών ομολόγων, όμως, γιατί;
Οι γερμανοί κεντρικοί τραπεζίτες υποψιάζονται λοιπόν πως υπάρχει μια γαλλική συνωμοσία κάτω από το τραπέζι.
Αγοράζοντας ελληνικό χρέος, η ΕΚΤ διατηρεί τις τιμές των ομολόγων τεχνητά υψηλές. Οι γαλλικές τράπεζες, ειδικότερα, επωφελούνται από αυτή την πολιτική, διότι τους παρέχει τη δυνατότητα να πωλούν τα ελληνικά ομόλογα τους στην ΕΚΤ, που είναι ένας ανέξοδος τρόπος "καθαρισμού" των ισολογισμών τους.
Όπως σημειώνει το περιοδικό, οι τράπεζες της Γαλλίας και οι ασφαλιστικές εταιρείες, έχουν συνολικά 80 δισ. ευρώ περίπου ελληνικά κρατικά ομόλογα στα βιβλία τους.Από την άλλη πλευρά, οι γερμανικές τράπεζες δεν μπορούν να γίνουν πωλητές ελληνικών ομολόγων, καθώς έχουν προβεί σε εθελούσια δέσμευση με τον υπουργό Οικονομικών κ. Wolfgang Schoeble να κρατήσουν τα ελληνικά ομόλογα που έχουν, μέχρι τον Μάιο του 2013.
Έτσι, έμμεσα μέσω της ΕΚΤ η Bundesbank, ξοδεύοντας 7 δισ. ευρώ για την αγορά των τίτλων του Ελληνικού δημοσίου, έχει ήδη κάνει μια σημαντική συμβολή στην διάσωση των τραπεζών της γειτονικής Γαλλίας.
Μάλιστα, όπως σημειώνεται ήταν ένας Γάλλος, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ Jean-Claude Trichet, ο οποίος, σε μια έντονη και προκλητική ομιλία του, ξεκίνησε την εκτεταμένη δέσμη μέτρων για τη διάσωση του ευρώ, η οποία εγκρίθηκε το Σαββατοκύριακο τις 8-9 Μαΐου.
Και ήταν Trichet ο οποίος δέχθηκε την ασφυκτική πίεση από τον Γάλλο Πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί και, λίγο αργότερα, παραβίασε ένα μακροχρόνιο…ταμπού της ΕΚΤ, ότι δηλαδή η κεντρική τράπεζα δεν πρέπει ποτέ να αγοράσει το χρέος των κρατών μελών της.
Αυτό, όμως, ήταν ακριβώς αυτό που ο Σαρκοζί είχε ζητήσει από τους συναδέλφους τους ευρωπαίους ηγέτες, συμπεριλαμβανομένης και της Γερμανίδας καγκελάριου Άνγκελα Μέρκελ.
Όπως τονίζει το περιοδικό, ο Weber καταψήφισε αυτό το μέτρο στο συμβούλιο της ΕΚΤ και άσκησε σκληρή κριτική την επόμενη ημέρα, σε μια συνέντευξη στη γερμανική οικονομική εφημερίδα Boersen-Zeitung. Αυτό ήταν ένα σαφέστατο μήνυμα δυσαρέσκειας.
Όμως τώρα ο πρόεδρος της Bundesbank αντιμετωπίζει ένα δίλημμα κι αυτό επειδή ελπίζει να αναλάβει τα καθήκοντα του προέδρου της ΕΚΤ όταν λήξει η θητεία του Τρισέ. Οι Γερμανοί κεντρικοί τραπεζίτες απαιτούν από τον Weber, να παραμείνει σταθερός σε αυτό που έχει πει και να μην… ενδώσει.
Για αυτούς, η αγορά κρατικών ομολόγων είναι μια προδοσία των αρχών του άλλοτε περήφανου ιδρύματος. Όπως υποστηρίζουν, με την απόφασή της να το κάνει, η ΕΚΤ έχει χάσει την ιδιότητά της ως ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα - και μαζί της και η Bundesbank. Οι συνέπειες αυτής της κίνησης, της αγοράς ελληνικών τίτλων δηλαδή, θα μπορούσε μάλιστα να θέσει σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη της ΕΚΤ, καταλήγουν οι Γερμανοί".
"Γερμανία, Γαλλία και ΕΚΤ «σφάζονται» για τα ελληνικά ομόλογα
"Πρόκειται για συνωμοσία", φωνάζουν οι Γερμανοί υπογραμμίζοντας το γεγονός πως η ΕΚΤ αγοράζει μαζικά ελληνικά κρατικά ομόλογα, αν και η Αθήνα ήδη έχει εκταμιεύσει τα πρώτα χρήματα από το πακέτο διάσωσης της ΕΕ.
Όπως τονίζουν, υποπτεύονται πως υπάρχει μία γαλλική συνωμοσία πίσω από αυτό το τεράστιο κύμα αγορών, καθώς έτσι δίνεται στις γαλλικές τράπεζες η τέλεια ευκαιρία να ξεφορτωθούν τα ελληνικά ομόλογα.
Σύμφωνα με το άρθρο του γερμανικού περιοδικού Der Spiegel, μέχρι το τέλος της περασμένης εβδομάδας, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είχε ήδη ξοδέψει περίπου 40 δισ. ευρώ για αγορές κρατικών ομολόγων από την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιρλανδία και, ιδίως, την Ελλάδα.
Η ΕΚΤ έχει ήδη στα βιβλία της περίπου 25 δισ. ευρώ ελληνικό χρέος και προσθέτει αλλά 2 δις. ευρώ περίπου την ημέρα. Η Bundesbank, η οποία κατέχει το 27% της ΕΚΤ, είναι "υπεύθυνη" για ελληνικά ομόλογα της ΕΚΤ που αγγίζουν τα 7 δισ. ευρώ. Πολλά μέλη της Bundesbank αναρωτιούνται γιατί η ΕΚΤ αγοράζει ελληνικά ομόλογα έτσι κι αλλιώς, και ιδιαίτερα με αυτήν την… μανία, αφού έχει ήδη μπει σε λειτουργία το πακέτο των 110 δισ. ευρώ της βοήθειας της Ελλάδας.
Όπως τονίζουν, το γενικότερο ταμείο διάσωσης ύψους 750 δις ευρώ για τις υπόλοιπες υπερχρεωμένες χώρες, έχει εγκριθεί αλλά δεν έχει ακόμη συσταθεί. Έτσι, σίγουρα έχει νόημα η ΕΚΤ να κάνει κινήσεις που να βοηθούν στην σταθεροποίηση των αγορών των ισπανικών, των πορτογαλικών και των ιρλανδικών ομολόγων.
Των ελληνικών ομολόγων, όμως, γιατί;
Οι γερμανοί κεντρικοί τραπεζίτες υποψιάζονται λοιπόν πως υπάρχει μια γαλλική συνωμοσία κάτω από το τραπέζι.
Αγοράζοντας ελληνικό χρέος, η ΕΚΤ διατηρεί τις τιμές των ομολόγων τεχνητά υψηλές. Οι γαλλικές τράπεζες, ειδικότερα, επωφελούνται από αυτή την πολιτική, διότι τους παρέχει τη δυνατότητα να πωλούν τα ελληνικά ομόλογα τους στην ΕΚΤ, που είναι ένας ανέξοδος τρόπος "καθαρισμού" των ισολογισμών τους.
Όπως σημειώνει το περιοδικό, οι τράπεζες της Γαλλίας και οι ασφαλιστικές εταιρείες, έχουν συνολικά 80 δισ. ευρώ περίπου ελληνικά κρατικά ομόλογα στα βιβλία τους.Από την άλλη πλευρά, οι γερμανικές τράπεζες δεν μπορούν να γίνουν πωλητές ελληνικών ομολόγων, καθώς έχουν προβεί σε εθελούσια δέσμευση με τον υπουργό Οικονομικών κ. Wolfgang Schoeble να κρατήσουν τα ελληνικά ομόλογα που έχουν, μέχρι τον Μάιο του 2013.
Έτσι, έμμεσα μέσω της ΕΚΤ η Bundesbank, ξοδεύοντας 7 δισ. ευρώ για την αγορά των τίτλων του Ελληνικού δημοσίου, έχει ήδη κάνει μια σημαντική συμβολή στην διάσωση των τραπεζών της γειτονικής Γαλλίας.
Μάλιστα, όπως σημειώνεται ήταν ένας Γάλλος, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ Jean-Claude Trichet, ο οποίος, σε μια έντονη και προκλητική ομιλία του, ξεκίνησε την εκτεταμένη δέσμη μέτρων για τη διάσωση του ευρώ, η οποία εγκρίθηκε το Σαββατοκύριακο τις 8-9 Μαΐου.
Και ήταν Trichet ο οποίος δέχθηκε την ασφυκτική πίεση από τον Γάλλο Πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί και, λίγο αργότερα, παραβίασε ένα μακροχρόνιο…ταμπού της ΕΚΤ, ότι δηλαδή η κεντρική τράπεζα δεν πρέπει ποτέ να αγοράσει το χρέος των κρατών μελών της.
Αυτό, όμως, ήταν ακριβώς αυτό που ο Σαρκοζί είχε ζητήσει από τους συναδέλφους τους ευρωπαίους ηγέτες, συμπεριλαμβανομένης και της Γερμανίδας καγκελάριου Άνγκελα Μέρκελ.
Όπως τονίζει το περιοδικό, ο Weber καταψήφισε αυτό το μέτρο στο συμβούλιο της ΕΚΤ και άσκησε σκληρή κριτική την επόμενη ημέρα, σε μια συνέντευξη στη γερμανική οικονομική εφημερίδα Boersen-Zeitung. Αυτό ήταν ένα σαφέστατο μήνυμα δυσαρέσκειας.
Όμως τώρα ο πρόεδρος της Bundesbank αντιμετωπίζει ένα δίλημμα κι αυτό επειδή ελπίζει να αναλάβει τα καθήκοντα του προέδρου της ΕΚΤ όταν λήξει η θητεία του Τρισέ. Οι Γερμανοί κεντρικοί τραπεζίτες απαιτούν από τον Weber, να παραμείνει σταθερός σε αυτό που έχει πει και να μην… ενδώσει.
Για αυτούς, η αγορά κρατικών ομολόγων είναι μια προδοσία των αρχών του άλλοτε περήφανου ιδρύματος. Όπως υποστηρίζουν, με την απόφασή της να το κάνει, η ΕΚΤ έχει χάσει την ιδιότητά της ως ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα - και μαζί της και η Bundesbank. Οι συνέπειες αυτής της κίνησης, της αγοράς ελληνικών τίτλων δηλαδή, θα μπορούσε μάλιστα να θέσει σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη της ΕΚΤ, καταλήγουν οι Γερμανοί".
Τετάρτη 26 Μαΐου 2010
Μέτρα, μέτρα, μέτρα
Σχεδόν όλες οι χώρες της Ευρωζώνης λαμβάνουν μέτρα μείωσης του χρέους και του ελλείμματος. Τους κινδύνους που ελλοχεύουν στην λήψη αντίστοιχων μέτρων έχουμε συζητήσει αρκετές φορές εντός του Τμήματος. Σε αυτό το πλαίσιο, διαβάζουμε:
"Οικονομολόγοι κατά των υπερβολικών μέτρων λιτότητας
"Οικονομολόγοι κατά των υπερβολικών μέτρων λιτότητας
Οι εκκλήσεις των οικονομολόγων κατά του «ζήλου» που επιδεικνύουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για την εφαρμογή των προγραμμάτων λιτότητας, τα οποία κρίνουν επικίνδυνα, πολλαπλασιάζονται: η λιτότητα, στην οποία αυτές ασμένως συμπαρατάσσονται προκειμένου να αποκατασταθεί η κλυδωνιζόμενη ανάπτυξη και αξιοπιστία των αγορών στη Γηραιά Ευρώπη, είναι δύσκολο να τηρηθεί.
Εάν η Ευρώπη εφαρμόσει «ένα συντονισμένο σχέδιο λιτότητας» «διατρέχει τον κίνδυνο μίας καταστροφής», με την ανάπτυξή της να τελματώνεται και την ανεργία να εκτινάσσεται, προειδοποιεί ο νομπελίστας οικονομολόγος Γιόζεφ Στίγκλιτς.
Παρόμοιες προειδοποιήσεις είχε διατυπώσει και ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ Ολιβιέ Μπλανσάρ, για τον οποίο «ο κίνδυνος ελλοχεύει στην περίπτωση, που κάτω από την πίεση των αγορών, ορισμένες χώρες δείχνουν υπερβάλλοντα ζήλο για λιτότητα».
«Δεν είναι δα και θέσφατον ότι πρέπει σώνει και καλά να έχει μειωθεί στο 3% το δημόσιο έλλειμμά τους το 2012,ή το 2013», όπως επιτάσσουν οι Βρυξέλλες, προειδοποιεί κι από την πλευρά του ο διευθυντής του ΔΝΤ Ντομνίκ Στρος-Καν.
«Τα προγράμματα λιτότητας είναι τόσο αυστηρά, που εάν εφαρμοσθούν και μάλιστα ταυτόχρονα σε όλην την Ευρώπη, τότε ο αντίκτυπος στην ανάπτυξη όχι μόνον την ευρωπαϊκή, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, μπορεί να δημιουργήσει μία τροχοπέδη στην ανάκαμψη», δηλώνει και η Λοράνς Μπουν της Barclays Capital.
Για την ίδια, καθώς η Ευρωζώνη αντιπροσωπεύει το 22% του παγκοσμίου ΑΕΠ, οι διεθνείς συναλλαγές κινδυνεύουν από την κατάσταση στην Ευρώπη, καθότι η κρίση «μας έχει διδάξει πόσο σημαντικοί είναι οι δίαυλοι μετάδοσής της μέσω του αντίκτυπου στην εμπιστοσύνη».
«Στην Ελλάδα κατέστη αναγκαίο να μειωθούν οι δημόσιες δαπάνες και αυτό ενδέχεται να αναθερμάνει την ανάπτυξη», εκτιμά ο καθηγητής στο London School of Economics Άντριου Σκοτ. Απεναντίας όμως « η προσαρμογή μπορεί να γίνει με ακόμη πιο προοδευτικό τρόπο, δεν θα πρέπει να λαμβάνονται πολλά μέτρα τώρα ενώ έχει ανακοινωθεί ένα σχέδιο σε έναν πενταετή, ή δεκαετή ορίζοντα».
Επιπλέον, σύμφωνα με τον Ελί Κοέν του γαλλικού Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS), τα μόνα «πραγματικά δραστικά» μέτρα που έχουν ανακοινωθεί είναι της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας. «Καίτοι δυσάρεστα, αυτά τα σχέδια είναι δικαιολογημένα», πρόσθεσε ο ίδιος.
Οι άλλες χώρες, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, ή η Αυστρία «δεν έχουν κανένα λόγο να λάβουν μέτρα λιτότητας» και δεν «πρέπει να υπάρχει κανένας λόγος για νοσηρή διάδοση που θα τις ωθήσει να το κάνουν», προειδοποιεί ο ίδιος. Ιδιαίτερα ευαίσθητο είναι αυτά τα μέτρα για τη Γαλλία και τη Βρετανία.
«Οι κυβερνήσεις αυτών των χωρών ανακοίνωσαν μέτρα, που χαρακτηρίζονται θαρραλέα για την ενθάρρυνση των αγορών. Όμως εν τοις πράγμασιν, τα μέτρα αυτά δεν είναι και τόσο θαρραλέα όσο αφήνουν να εννοηθούν. Επί του παρόντος τα μέτρα αυτά είναι ομοιοπαθητικά σε σχέση με τα σημαντικά τους ελλείμματα και χρέη», τονίζει ο Σκοτ.
Ιδίως, οι στόχοι που έχουν χαραχθεί δεν είναι ούτε υλοποιήσιμοι, ούτε και δικαιολογημένοι. «Δεν έχει νόημα να εστιάζουμε αποκλειστικά στον στόχο του ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ», τονίζει ο ίδιος, υπενθυμίζοντας πως τα δημόσια λογιστικά έχουν εκτροχιασθεί πολλές φορές εξαιτίας της κρίσης".
Το χρέος ως πρόβλημα εθνικής ασφάλειας
Διαβάζουμε σε άρθρο του κ. David Ignatius (αρθρογράφου της Washington Post):
"Πριν από μερικούς μήνες, ζητήθηκε από αξιωματικούς που φοιτούσαν στην Αμερικανική Σχολή Επιτελών Εθνικής Αμυνας να σχεδιάσουν μια ενιαία στρατηγική εθνικής ασφάλειας, στο πλαίσιο εργασίας για το μεταπτυχιακό τους. Η πρώτη πρόταση που περιείχε το «δόγμα» που σχεδίασαν προς την πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ ήταν η εξής: «Αποκαταστήστε τη δημοσιονομική σταθερότητα». Η παραπάνω ιστορία είναι ένα μόνο παράδειγμα της συναίνεσης που διαμορφώνεται μεταξύ των ειδικών σε θέματα ασφάλειας ότι προκειμένου να διατηρήσει την ηγετική της θέση της στον κόσμο, η Αμερική πρέπει να ανατάξει την οικονομία της. Μετά μία δεκαετία πολέμων και κρίσεων άλλωστε, η χώρα έχει συσσωρεύσει τόσο πολύ χρέος που πλέον δεν θεωρείται ζήτημα μόνο οικονομικής, αλλά και εθνικής ασφάλειας.
"Πριν από μερικούς μήνες, ζητήθηκε από αξιωματικούς που φοιτούσαν στην Αμερικανική Σχολή Επιτελών Εθνικής Αμυνας να σχεδιάσουν μια ενιαία στρατηγική εθνικής ασφάλειας, στο πλαίσιο εργασίας για το μεταπτυχιακό τους. Η πρώτη πρόταση που περιείχε το «δόγμα» που σχεδίασαν προς την πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ ήταν η εξής: «Αποκαταστήστε τη δημοσιονομική σταθερότητα». Η παραπάνω ιστορία είναι ένα μόνο παράδειγμα της συναίνεσης που διαμορφώνεται μεταξύ των ειδικών σε θέματα ασφάλειας ότι προκειμένου να διατηρήσει την ηγετική της θέση της στον κόσμο, η Αμερική πρέπει να ανατάξει την οικονομία της. Μετά μία δεκαετία πολέμων και κρίσεων άλλωστε, η χώρα έχει συσσωρεύσει τόσο πολύ χρέος που πλέον δεν θεωρείται ζήτημα μόνο οικονομικής, αλλά και εθνικής ασφάλειας.
Η αδήριτη ανάγκη να αποκατασταθεί η ευμάρεια στο εσωτερικό των ΗΠΑ και να μοιραστούν και άλλες χώρες το κόστος της επίλυσης των παγκόσμιων προβλημάτων, θα αποτελεί βασική θεματική ενότητα στο νέο «δόγμα εθνικής ασφάλειας» που δημοσιοποιεί αυτήν την εβδομάδα ο Λευκός Οίκος. «Δεν μπορούμε να τα κάνουμε όλα μόνοι μας, χρειαζόμαστε τη βοήθεια και άλλων κρατών», δήλωσε αξιωματούχος της κυβέρνησης που συμμετείχε στη σύνταξη του δόγματος. Ωστόσο, η έκκληση για συμπαράσταση είναι δύσκολο να εισακουστεί σε αυτήν τη χρονική συγκυρία. Οι Ευρωπαίοι εταίροι του ΝΑΤΟ δεν ανταποκρίνονταν στις υποχρεώσεις τους ως προς τα κατώτατα κονδύλια των αμυντικών τους προϋπολογισμών ακόμη και πριν ξεσπάσει η οικονομική κρίση. Πόσω μάλλον τώρα που αναγκάστηκαν να διαθέσουν ένα τρισεκατομμύριο δολάρια για τη διάσωση των μεσογειακών οικονομιών που κινδυνεύουν.
Οι προεκτάσεις της οικονομικής κρίσης στην εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ διαφαίνονται και από το γεγονός ότι «από τα 25 πιο χρεωμένα κράτη του κόσμου, τα 19 είναι σύμμαχοι της Αμερικής». Επομένως, η επιθυμία της Αμερικής να μοιραστεί τις ευθύνες της διατήρησης της συλλογικής ασφάλειας του πλανήτη με τους συμμάχους της βρίσκεται σε πλήρη αναντιστοιχία με την οικονομική τους κατάσταση.
Ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας, Ρόμπερτ Γκέιτς, έχει προειδοποιήσει για τους κινδύνους που εγκυμονεί η κατάσταση που διαμορφώνεται. Σε πρόσφατη ομιλία του, αναφέρθηκε στις ανησυχίες που είχε εκφράσει για το συγκεκριμένο ζήτημα ο πρόεδρος Αϊζενχάουερ: «Ο Αϊζενχάουερ φοβόταν ότι το κράτος μας θα μετατραπεί σε κράτος-οχυρό, δηλαδή περιχαρακωμένο στρατιωτικά, αλλά αδύναμο οικονομικά και γι’ αυτό έλεγε ότι δεν μπορείς να έχεις ισχυρό στρατό με αδύναμη οικονομία». Ως εκ τούτου, ο Γκέιτς θεωρεί ότι οι συνεχείς αυξήσεις στον αμυντικό προϋπολογισμό των ΗΠΑ, που ακολούθησαν την 11η Σεπτεμβρίου πρέπει να σταματήσουν.
Την ίδια άποψη συμμερίζεται και ο αρχηγός του αμερικανικού ΓΕΕΘΑ, ναύαρχος Μάικλ Μιούλεν. Σε ομιλία του, στις 3 Μαρτίου υποστήριξε ότι «ο στρατός πρέπει να χρησιμοποιεί την ισχύ του με φειδώ και να μην υπερβάλει». Το ίδιο πρότειναν και οι αξιωματικοί της Σχολής Επιτελών Εθνικής Αμυνας, στους οποίους αναφέρθηκα στην αρχή. Το κύρος ενός κράτους στο εξωτερικό εξαρτάται από το κύρος του στο εσωτερικό, είχαν υποστηρίξει στην εργασία τους, ζητώντας να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην αναμόρφωση της παιδείας, στην ενεργειακή ασφάλεια και στη μείωση των ελλειμμάτων".
Προβλήματα τραπεζικού κλάδου στην Ισπανία
Οπως διαβάζουμε στο "Βήμα":
"Κλυδωνισμοί στις τράπεζες - Υπό δημόσιο έλεγχο η ισπανική περιφερειακή τράπεζα CajaSur λόγω φόβων για «κανόνι»
"Κλυδωνισμοί στις τράπεζες - Υπό δημόσιο έλεγχο η ισπανική περιφερειακή τράπεζα CajaSur λόγω φόβων για «κανόνι»
Η ισπανική κεντρική τράπεζα ανακοίνωσε το περασμένο Σάββατο ότι αναλαμβάνει τον έλεγχο της περιφερειακής τράπεζας CajaSur, υλοποιώντας τη δεύτερη επιχείρηση διάσωσης τράπεζας στη χώρα μετά το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008.
Η CajaSur, που αντιμετώπιζε σωρεία προβλημάτων από την έκθεση της στην αγορά ακινήτων και τον κατασκευαστικό κλάδο, θα τεθεί υπό τον έλεγχο του κρατικού ταμείου για τον χρηματοπιστωτικό τομέα (FROB) και θα ενισχυθεί με κεφάλαια 550 εκατ. ευρώ.
Η ισπανική κεντρική τράπεζα προχώρησε σε αυτή την κίνηση, έπειτα από το «ναυάγιο» των συζητήσεων συγχώνευσης της CajaSur με την Unicaja, την περασμένη εβδομάδα.
Το προηγούμενο πιστωτικό ίδρυμα για το οποίο είχε παρέμβει η Τράπεζα της Ισπανίας ήταν η Caja Castilla, τον Μάρτιο του 2009.
Συνολικά, οι ισπανικές τράπεζες υπολογίζεται ότι έχουν έκθεση (έχουν χορηγήσει δάνεια) ύψους 454 δισ. δολαρίων, για τη χρηματοδότηση κατασκευών, καθώς και δραστηριοτήτων που συνδέονται με το real estate.
Καθώς η ισπανική αγορά ακινήτων έχει καταρρεύσει, αυξάνονται γεωμετρικά και οι επισφάλειες των τραπεζών.
Η CajaSur διαθέτει το 0,6% των συνολικών περιουσιακών στοιχείων του τραπεζικού συστήματος της χώρας (19 δισ. ευρώ), με 486 υποκαταστήματα που σημείωσαν ζημίες 596 εκατ. ευρώ το 2009".
Επί του ιδίου θέματος, διαβάζουμε στην "Καθημερινή":
" Συγχωνεύονται τέσσερις περιφερειακές τράπεζες της Ισπανίας
Δημιουργούν τη Sistema Institucional de Proteccion, με περιουσιακά στοιχεία 135 δισ. και τζίρο άνω των 177 δισ.
Λιγότερο από τρεις ημέρες μετά τη διάσωση της Cajasur από την Tράπεζα της Ισπανίας, τέσσερις περιφερειακές τράπεζες αποταμιεύσεων της χώρας ανακοίνωσαν χθες τη συγχώνευσή τους, μια κίνηση που εντάσσεται στην επιβεβλημένη συσπείρωση και αναδιάρθρωση του χρηματοπιστωτικού κλάδου, λόγω των δυσμενών συνθηκών που επικρατούν στον τομέα των ακινήτων και στην οικονομία της χώρας. Κατ’ αρχάς, η αποτυχία της συγχώνευσης μεταξύ της Cajasur, με έδρα την Κόρδοβα, και της Unicaja, με έδρα τη Μάλαγα, ανάγκασε την κεντρική τράπεζα να εκχωρήσει στην πρώτη 550 εκατ. ευρώ από το ταμείο για την αναδιάρθρωση του κλάδου (FROB) της χώρας, για την ομαλή συνέχιση της λειτουργίας της. Οι φόβοι, όμως, για τη βιωσιμότητα των ισπανικών τραπεζών και για τις επιπτώσεις που μπορεί να προκαλέσουν σε μια από τις πλέον αδύναμες οικονομίες της Ευρωζώνης δημιούργησαν κλίμα πανικού τα προηγούμενα 24ωρα, επηρεάζοντας ακόμη και την ψυχολογία των επενδυτών στις ασιατικές αγορές.
Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, ότι μετά το συμβάν οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην Caja Mediterraneo, η οποία εδρεύει στη Βαλένθια, την Cagastur από την Αστούρια, την Caja Extremadura και την Caja Cantabria κατέληξαν σε συμφωνία για τη δημιουργία της Sistema Institucional de Proteccion (SIP). Τα περιουσιακά στοιχεία του νεοσύστατου ομίλου υπολογίζονται στα 135 δισ. ευρώ και πλέον, με τζίρο μεγαλύτερο των 177 δισ. ευρώ. Προ δύο μηνών, ο κεντρικός τραπεζίτης Μιγκέλ Ανχελ Φερνάντεθ Ορντονέζ είχε διατυπώσει τη δυσαρέσκειά του για τη βραδεία εξέλιξη της ενοποίησης των περιφερειακών τραπεζών αποταμιεύσεων, προειδοποιώντας ότι δεν θα διστάσει να παρέμβει εάν κριθεί απαραίτητο. Μέχρι τότε είχαν δρομολογηθεί μόνον οκτώ συγχωνεύσεις μεταξύ 23 περιφερειακών τραπεζών, όταν αρκετοί, από τους 45 συνολικά, παίκτες του κλάδου εκφράζονται φόβοι ότι βρίσκονται ακόμη και στα όρια της χρεοκοπίας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του οίκου πιστοληπτικής αξιολόγησης Standard & Poor’s, η κυβέρνηση του Χοσέ Λουίς Ροντρίγκεθ Θαπατέρο, η δημοτικότητα της οποίας ήδη δέχεται πιέσεις από την εφαρμογή μέτρων λιτότητας για τη δημοσιονομική εξυγίανση της χώρας, κινδυνεύει να επιβαρυνθεί με επιπλέον 30 με 35 δισ. ευρώ για τη στήριξη του τραπεζικού κλάδου.
Κεντρικό πρόβλημα για τις cajas, δηλαδή τις περιφερειακές τράπεζες αποταμιεύσεων της Ισπανίας, είναι το σκάσιμο της φούσκας στην αγορά ακινήτων. Μέχρι τα τέλη του 2009, το απόθεμα των απούλητων κατοικιών στην Ισπανία υπολογιζόταν στις 926.000 κατοικίες. Στοιχεία της Goldman Sachs καταδεικνύουν ότι οι κατασκευαστικές εταιρείες οφείλουν, σήμερα, 445 δισ. ευρώ στις τράπεζες. Το ποσοστό κεφαλαιακής επάρκειας της Unicaja, ένα σημείο αναφοράς της ισχύος των περιφερειακών τραπεζών της χώρας, είχε κατρακυλήσει στο 1,94% με «τρύπα» κεφαλαίων 523 εκατ. ευρώ, προκαλώντας πανικό, παρά το γεγονός ότι το μερίδιό της στον κλάδο περιορίζεται στο 0,6%. Η κεφαλαιακή επάρκεια της νέας SIP εκτιμάται ότι θα φθάσει το 9,4%, ενώ θα έχει δίκτυο 2.300 υποκαταστημάτων και προσωπικό 14.000 ατόμων. Οπως ωστόσο αναφέρουν ήδη οι Financial Times, οι διοικήσεις των τεσσάρων τραπεζών θα δεχθούν κριτική επειδή δεν έχουν ανακοινώσει και τις αντίστοιχες περικοπές κόστους και θέσεων εργασίας που αναμένει η αγορά.
Στην έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για την οικονομία της Ισπανίας, που δόθηκε στη δημοσιότητα τη Δευτέρα, τονίζεται ότι πρέπει να επιταχυνθεί η συσπείρωση των παικτών του κλάδου υπό την αιγίδα της FROB, εν όψει της προθεσμίας, που έχει οριστεί στα τέλη Ιουλίου. Εχει ήδη διασφαλιστεί η έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά πρέπει να ξεπεραστούν εμπόδια που τίθενται από το νομοθετικό πλαίσιο της χώρας. Η εκάστοτε τοπική κυβέρνηση, για παράδειγμα, πρέπει να εγκρίνει συγχώνευση τράπεζας που εντάσσεται στην περιφέρειά της, ενώ ο κλάδος, εν γένει, δεν διευκολύνει την είσοδο ξένων παικτών στη χώρα".
Ενίσχυση ρευστότητας από ΕΚΤ
Διαβάζουμε στο "Βήμα":
"Δεν απέδωσε η παρέμβαση της ΕΚΤ
Νέες αγορές ομολόγων ύψους 10 δισ. ευρώ την περασμένη εβδομάδα
Σε νέες αγορές κρατικών ομολόγων χωρών-μελών της ευρωζώνης ύψους 10 δισ. ευρώ προχώρησε την περασμένη εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), αυξάνοντας στα 26,5 δισ. ευρώ το μέγεθος της παρέμβασής της με στόχο τη σταθεροποίηση των τιμών των τίτλων που πιέστηκαν το προηγούμενο διάστημα. Την ίδια στιγμή όμως εντείνονται οι ανησυχίες για τον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο, μετά την κρατικοποίηση της ισπανικής τράπεζας Caja Sur και τη συγχώνευση τεσσάρων πιστωτικών ιδρυμάτων, από την οικονομία της Ιβηρικής χερσονήσου.
Μέσα σε αυτό το κλίμα αβεβαιότητας, το ισπανικό Δημόσιο αναχρηματοδότησε με «αλμυρά» επιτόκια έντοκα γραμμάτια που λήγουν, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών μελετά την «έξοδο» στην αγορά για την ανακύκλωση τίτλων βραχυπρόθεσμης διάρκειας μέσα στο καλοκαίρι. Κύκλοι από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης σημειώνουν ότι ο ΟΔΔΗΧ ενδεχομένως να προχωρήσει τον Ιούλιο σε δημοπρασία εντόκων γραμματίων για την πληρωμή παλαιότερων, ετήσιας, εξάμηνης και τρίμηνης διάρκειας, συνολικού ύψους 4,56 δισ. ευρώ. Μόνο τυχαίες δεν θα πρέπει να θεωρούνται οι χθεσινές ρευστοποιήσεις των συγκεκριμένων τίτλων στην ΗΔΑΤ, που έφθασαν στα 283 εκατ. ευρώ, οι οποίες ωστόσο δεν επηρέασαν τις τιμές τους.
Από την άλλη, η Ισπανία πήρε μια πρώτη γεύση από την πίεση που θα της ασκηθεί από τις αγορές τους επόμενους μήνες, λόγω των δημοσιονομικών της προβλημάτων.
Αν και κατάφερε με ευκολία να διαθέσει έντοκα γραμμάτια, το επιτόκιο που θα πληρώσει θα είναι σημαντικά αυξημένο σε σχέση με προηγούμενες δημοπρασίες. Αναλυτικότερα, το ισπανικό Δημόσιο έβαλε στα ταμεία του 3 δισ. ευρώ, διαθέτοντας τίτλους 3μηνης και 6μηνης διάρκειας, με επιτόκια 1,32% έναντι 0,76% και 0,7% έναντι 0,549% αντίστοιχα στις εκδόσεις που είχαν προηγηθεί.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι το πρόγραμμα της ΕΚΤ ενδεχομένως να επεκταθεί ως και στα 600 δισ. ευρώ, καθώς οι επενδυτές διατηρούν στην κατοχή τους ομόλογα ευρωπαϊκών χωρών ύψους 2,4 τρισ. ευρώ. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, οι προθέσεις της ευρωπαϊκής νομισματικής αρχής πιθανόν είναι να προκαλέσει νέο κύμα πιέσεων από επενδυτικά χαρτοφυλάκια που θα θελήσουν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί.
Χθες ασκήθηκαν πιέσεις στα ομόλογα του ευρωπαϊκού Νότου με τα spreads (διαφορά απόδοσης από το αντίστοιχο γερμανικό) να καταγράφουν ημερήσια άνοδο άνω των 6 μονάδων σε Ελλάδα και Ισπανία, διαμορφούμενα σε 520 και 154 μονάδες βάσης αντίστοιχα. Ανοδικά κινήθηκαν και οι τιμές των ασφαλίστρων έναντι του κινδύνου πτώχευσης (CDS) στις «προβληματικές» χώρες. Συγκεκριμένα στην πρώτη θέση με άνοδο 44 μονάδων βάσης βρέθηκε η Ιταλία και ακολούθησαν η χώρα μας με 41 μονάδες, η Ισπανία με 35 μονάδες και η Πορτογαλία με 24 μονάδες".
"Δεν απέδωσε η παρέμβαση της ΕΚΤ
Νέες αγορές ομολόγων ύψους 10 δισ. ευρώ την περασμένη εβδομάδα
Σε νέες αγορές κρατικών ομολόγων χωρών-μελών της ευρωζώνης ύψους 10 δισ. ευρώ προχώρησε την περασμένη εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), αυξάνοντας στα 26,5 δισ. ευρώ το μέγεθος της παρέμβασής της με στόχο τη σταθεροποίηση των τιμών των τίτλων που πιέστηκαν το προηγούμενο διάστημα. Την ίδια στιγμή όμως εντείνονται οι ανησυχίες για τον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο, μετά την κρατικοποίηση της ισπανικής τράπεζας Caja Sur και τη συγχώνευση τεσσάρων πιστωτικών ιδρυμάτων, από την οικονομία της Ιβηρικής χερσονήσου.
Μέσα σε αυτό το κλίμα αβεβαιότητας, το ισπανικό Δημόσιο αναχρηματοδότησε με «αλμυρά» επιτόκια έντοκα γραμμάτια που λήγουν, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών μελετά την «έξοδο» στην αγορά για την ανακύκλωση τίτλων βραχυπρόθεσμης διάρκειας μέσα στο καλοκαίρι. Κύκλοι από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης σημειώνουν ότι ο ΟΔΔΗΧ ενδεχομένως να προχωρήσει τον Ιούλιο σε δημοπρασία εντόκων γραμματίων για την πληρωμή παλαιότερων, ετήσιας, εξάμηνης και τρίμηνης διάρκειας, συνολικού ύψους 4,56 δισ. ευρώ. Μόνο τυχαίες δεν θα πρέπει να θεωρούνται οι χθεσινές ρευστοποιήσεις των συγκεκριμένων τίτλων στην ΗΔΑΤ, που έφθασαν στα 283 εκατ. ευρώ, οι οποίες ωστόσο δεν επηρέασαν τις τιμές τους.
Από την άλλη, η Ισπανία πήρε μια πρώτη γεύση από την πίεση που θα της ασκηθεί από τις αγορές τους επόμενους μήνες, λόγω των δημοσιονομικών της προβλημάτων.
Αν και κατάφερε με ευκολία να διαθέσει έντοκα γραμμάτια, το επιτόκιο που θα πληρώσει θα είναι σημαντικά αυξημένο σε σχέση με προηγούμενες δημοπρασίες. Αναλυτικότερα, το ισπανικό Δημόσιο έβαλε στα ταμεία του 3 δισ. ευρώ, διαθέτοντας τίτλους 3μηνης και 6μηνης διάρκειας, με επιτόκια 1,32% έναντι 0,76% και 0,7% έναντι 0,549% αντίστοιχα στις εκδόσεις που είχαν προηγηθεί.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι το πρόγραμμα της ΕΚΤ ενδεχομένως να επεκταθεί ως και στα 600 δισ. ευρώ, καθώς οι επενδυτές διατηρούν στην κατοχή τους ομόλογα ευρωπαϊκών χωρών ύψους 2,4 τρισ. ευρώ. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, οι προθέσεις της ευρωπαϊκής νομισματικής αρχής πιθανόν είναι να προκαλέσει νέο κύμα πιέσεων από επενδυτικά χαρτοφυλάκια που θα θελήσουν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί.
Χθες ασκήθηκαν πιέσεις στα ομόλογα του ευρωπαϊκού Νότου με τα spreads (διαφορά απόδοσης από το αντίστοιχο γερμανικό) να καταγράφουν ημερήσια άνοδο άνω των 6 μονάδων σε Ελλάδα και Ισπανία, διαμορφούμενα σε 520 και 154 μονάδες βάσης αντίστοιχα. Ανοδικά κινήθηκαν και οι τιμές των ασφαλίστρων έναντι του κινδύνου πτώχευσης (CDS) στις «προβληματικές» χώρες. Συγκεκριμένα στην πρώτη θέση με άνοδο 44 μονάδων βάσης βρέθηκε η Ιταλία και ακολούθησαν η χώρα μας με 41 μονάδες, η Ισπανία με 35 μονάδες και η Πορτογαλία με 24 μονάδες".
Αύξηση ελλείμματος ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών
Διαβάζουμε σε όλο τον οικονομικό τύπο:
"Εκρηξη 36,6% στο έλλειμμα λόγω καυσίμων
Διαμορφώθηκε στα €10 δισ. το α΄ τρίμηνο και λόγω της καθυστέρησης στην είσπραξη γεωργικών ενισχύσεων €2 δισ. από την ΕΕ
Την ανιούσα πήρε εκ νέου το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στο α΄ τρίμηνο της εφετινής χρονιάς, ύστερα από ένα μικρό χρονικό διάστημα πτώσης του.
Πρόκειται για μια εξέλιξη που συνδέεται άμεσα με την καθυστέρηση εισροής σημαντικού ύψους κεφαλαίων από την ΕΕ, καθώς και με την άνοδο των διεθνών τιμών του πετρελαίου, που οδήγησαν σε υψηλότερα επίπεδα τις πληρωμές για καύσιμα. Πάντως το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου εξακολουθεί να κινείται πτωτικά λόγω της περιορισμένης κατανάλωσης, που έχει ωθήσει τις εισαγωγές χαμηλότερα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 2,7 δισ. ευρώ ή 36,6% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2009, διαμορφούμενο σε 10,0 δισ. ευρώ. Η Τράπεζα της Ελλάδος τονίζει ότι η αύξηση αυτή είναι αποτέλεσμα κυρίως της μεγάλης μείωσης των τρεχουσών μεταβιβαστικών εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης, κυρίως από την ΕΕ, ενώ σε μικρότερο βαθμό έχει επηρεάσει η αύξηση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων και για αγορές πλοίων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, αν οι τρέχουσες μεταβιβάσεις δεν ληφθούν υπόψη, δεδομένου ότι η μεγάλη μείωσή τους είναι προσωρινή, η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών περιορίζεται σε 0,7 δισ. ευρώ ή 7,9%. Σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχει καθυστέρηση στην εισροή πόρων της τάξεως των 2 δισ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων για την καταβολή άμεσων ενισχύσεων στο πλαίσιο της ΚΑΠ, η οποία αναμένεται να καταγραφεί στη στατιστική του Μαΐου.
Από την άλλη, η αύξηση του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 571 εκατ. ευρώ προήλθε από την άνοδο των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 764 εκατ. ευρώ και των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 48 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου εκτός πλοίων και καυσίμων περιορίστηκε κατά 241 εκατ. ευρώ, δεδομένου ότι οι πληρωμές για εισαγωγές μειώθηκαν κατά 501 εκατ. ευρώ ή 6,5%, ενώ οι εισπράξεις από εξαγωγές κατά 261 εκατ. ευρώ ή 9,3%.
Η μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών κατά 88 εκατ. ευρώ αντανακλά τον περιορισμό των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών. Αναλυτικότερα, οι ακαθάριστες εισπράξεις, κυρίως από την εμπορική ναυτιλία, παρουσίασαν άνοδο (7,9%), ενώ οι αντίστοιχες πληρωμές αυξήθηκαν κατά 25,5%, με αποτέλεσμα οι αντίστοιχες καθαρές εισπράξεις να περιοριστούν κατά 153 εκατ. ευρώ. Επίσης, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους παρέμειναν σχεδόν στάσιμες (-1,5%), ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 7,0%, με αποτέλεσμα οι καθαρές πληρωμές για ταξιδιωτικές υπηρεσίες να μειωθούν κατά 34 εκατ. ευρώ.
Τέλος, σημειώθηκε καθαρή εισροή ύψους 4,9 δισ. ευρώ στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου. Ειδικότερα, κατεγράφη εισροή κεφαλαίων λόγω μείωσης των τοποθετήσεων εγχώριων θεσμικών επενδυτών σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού (κατά 5,2 δισ. ευρώ) και εισροή 1,6 δισ. ευρώ λόγω αγοράς ομολόγων και εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου από μη κατοίκους. Εκροή σημειώθηκε λόγω αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων αφενός σε μετοχές του εξωτερικού κατά 0,9 δισ. ευρώ, αφετέρου σε χρηματοοικονομικά παράγωγα του εξωτερικού κατά 0,6 δισ. ευρώ".
"Εκρηξη 36,6% στο έλλειμμα λόγω καυσίμων
Διαμορφώθηκε στα €10 δισ. το α΄ τρίμηνο και λόγω της καθυστέρησης στην είσπραξη γεωργικών ενισχύσεων €2 δισ. από την ΕΕ
Την ανιούσα πήρε εκ νέου το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στο α΄ τρίμηνο της εφετινής χρονιάς, ύστερα από ένα μικρό χρονικό διάστημα πτώσης του.
Πρόκειται για μια εξέλιξη που συνδέεται άμεσα με την καθυστέρηση εισροής σημαντικού ύψους κεφαλαίων από την ΕΕ, καθώς και με την άνοδο των διεθνών τιμών του πετρελαίου, που οδήγησαν σε υψηλότερα επίπεδα τις πληρωμές για καύσιμα. Πάντως το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου εξακολουθεί να κινείται πτωτικά λόγω της περιορισμένης κατανάλωσης, που έχει ωθήσει τις εισαγωγές χαμηλότερα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 2,7 δισ. ευρώ ή 36,6% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2009, διαμορφούμενο σε 10,0 δισ. ευρώ. Η Τράπεζα της Ελλάδος τονίζει ότι η αύξηση αυτή είναι αποτέλεσμα κυρίως της μεγάλης μείωσης των τρεχουσών μεταβιβαστικών εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης, κυρίως από την ΕΕ, ενώ σε μικρότερο βαθμό έχει επηρεάσει η αύξηση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων και για αγορές πλοίων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, αν οι τρέχουσες μεταβιβάσεις δεν ληφθούν υπόψη, δεδομένου ότι η μεγάλη μείωσή τους είναι προσωρινή, η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών περιορίζεται σε 0,7 δισ. ευρώ ή 7,9%. Σύμφωνα με την κεντρική τράπεζα, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχει καθυστέρηση στην εισροή πόρων της τάξεως των 2 δισ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων για την καταβολή άμεσων ενισχύσεων στο πλαίσιο της ΚΑΠ, η οποία αναμένεται να καταγραφεί στη στατιστική του Μαΐου.
Από την άλλη, η αύξηση του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 571 εκατ. ευρώ προήλθε από την άνοδο των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 764 εκατ. ευρώ και των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 48 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου εκτός πλοίων και καυσίμων περιορίστηκε κατά 241 εκατ. ευρώ, δεδομένου ότι οι πληρωμές για εισαγωγές μειώθηκαν κατά 501 εκατ. ευρώ ή 6,5%, ενώ οι εισπράξεις από εξαγωγές κατά 261 εκατ. ευρώ ή 9,3%.
Η μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών κατά 88 εκατ. ευρώ αντανακλά τον περιορισμό των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών. Αναλυτικότερα, οι ακαθάριστες εισπράξεις, κυρίως από την εμπορική ναυτιλία, παρουσίασαν άνοδο (7,9%), ενώ οι αντίστοιχες πληρωμές αυξήθηκαν κατά 25,5%, με αποτέλεσμα οι αντίστοιχες καθαρές εισπράξεις να περιοριστούν κατά 153 εκατ. ευρώ. Επίσης, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους παρέμειναν σχεδόν στάσιμες (-1,5%), ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 7,0%, με αποτέλεσμα οι καθαρές πληρωμές για ταξιδιωτικές υπηρεσίες να μειωθούν κατά 34 εκατ. ευρώ.
Τέλος, σημειώθηκε καθαρή εισροή ύψους 4,9 δισ. ευρώ στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου. Ειδικότερα, κατεγράφη εισροή κεφαλαίων λόγω μείωσης των τοποθετήσεων εγχώριων θεσμικών επενδυτών σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού (κατά 5,2 δισ. ευρώ) και εισροή 1,6 δισ. ευρώ λόγω αγοράς ομολόγων και εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου από μη κατοίκους. Εκροή σημειώθηκε λόγω αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων αφενός σε μετοχές του εξωτερικού κατά 0,9 δισ. ευρώ, αφετέρου σε χρηματοοικονομικά παράγωγα του εξωτερικού κατά 0,6 δισ. ευρώ".
Αρνητικά αίτια θετικών ειδήσεων
Οπως διαβάζουμε:
"Μειώθηκε 21,1% η αξία των εισαγωγών
Αρκετοί ξένοι οίκοι δεν αποδέχονται τις εγγυητικές επιστολές- Υποχώρησαν κατά 17,5% και οι εξαγωγές
Από το περασμένο φθινόπωρο και κυρίως μετά τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου, όταν ημέρα με την ημέρα άρχισε να «μορφοποιείται» και να εκδηλώνεται το «ελληνικό πρόβλημα», οι ελληνικές εισαγωγικές επιχειρήσεις ήταν αυτές που πρώτες το «κατέγραψαν» στη δραστηριότητά τους. Πέρυσι καθ΄ όλη τη διάρκεια του 2009 η αξία των ελληνικών εισαγωγών μειώθηκε κατά 21,1%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, ενώ αντιθέτως η αξία των εξαγωγών μειώθηκε κατά 17,5%. Οπως εξηγούν πηγές της αγοράς, η μείωση των εισαγωγών κατά ένα μόνο μέρος οφείλεται στον περιορισμό της ζήτησης, λόγω της εισόδου της ελληνικής οικονομίας στην ύφεση. Ενα άλλο μέρος- σίγουρα όχι ευκαταφρόνητο, αλλά δύσκολα μπορεί να μετρηθείοφείλεται στην αλλαγή επί τα χείρω των όρων συναλλαγής μεταξύ των ελληνικών εισαγωγικών επιχειρήσεων και των ξένων εξαγωγικών οίκων προς την Ελλάδα.
Η απαξίωση της ελληνικής οικονομίας στις ευρωπαϊκές αγορές των ομολόγων κόστισε στις εισαγωγικές ίσως περισσότερο από κάθε άλλο κλάδο οικονομικής δραστηριότητας. Ειδικότερα, κατά τις ίδιες πηγές, αρκετοί εξαγωγικοί προς την Ελλάδα ξένοι όμιλοι επιχειρήσεων, στις περισσότερες περιπτώσεις έκοψαν την πιστοδότησή τους στη λογική «στέλνεις τα λεφτά και σου στέλνουμε εμπόρευμα», ενώ ως τότε κι ανάλογα με την περίπτωση το χρονικό εύρος αποπληρωμής κυμαίνονταν από 30 ημέρες ως ακόμη και 120 ημέρες. Το εντυπωσιακό στοιχείο που κάνει ακόμη πιο δύσκολη την κατάσταση είναι ότι αρκετοί εξαγωγικοί προς την Ελλάδα ξένοι οίκοι δεν αποδέχονται τις εγγυητικές επιστολές ελληνικών τραπεζών. Αλλά ακόμη κι αν τις δέχονται, για τους εισαγωγείς σημαίνει ακόμη πιο επαχθείς όρους χρηματοδότησης από τις τράπεζες.
Συγκεκριμένα οι τράπεζες το ποσό των εγγυητικών επιστολών το εντάσσουν στο πλαφόν χρηματοδότησης της κάθε επιχείρησης, το οποίο βεβαίως έτσι κι αλλιώς έχει περιοριστεί. Τα μεγαλύτερα προβλήματα παρατηρούνται στις εισαγωγές των υλικών που αφορούν την κατασκευαστική δραστηριότητα, ακολουθούν οι εισαγωγές πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή τροφίμων, η ένδυση και τα είδη δώρων. Ετσι λοιπόν από τη μια πλευρά οι εισαγωγικές επιχειρήσεις πιέζονται ασφυκτικά από τους ξένους συνεργάτες τους, ενώ από την άλλη πλευρά τα προβλήματα που παρατηρούνται στην εσωτερική αγορά, τους ασκούν επίσης ισχυρή οικονομική πίεση (δεν μπορούν ή καθυστερούν να εισπράξουν τα χρήματά τους από την πώληση των προϊόντων τους στο λιανικό εμπόριο). Και φυσικά ο πλέον ευάλωτος τομέας στην ελληνική αγορά είναι ο χονδρεμπορικός τομέας, όπου τον τελευταίο χρόνο έχουν «σκάσει» τα περισσότερα «κανόνια».
Πάντως η συνολική πορεία των εισαγωγών στη διάρκεια του 2009 είναι αποκαλυπτική των προβλημάτων και των τάσεων που επικρατούν. Αναλυτικότερα η αξία τους το 2009 υποχώρησε στα 48,086 δισ. ευρώ έναντι 60,966 δισ. ευρώ το 2008. Η υποχώρηση των εισαγωγών ήταν καθολική για όλες τις περιοχές- εκτός της ΝΑ Ασίας όπου αυξήθηκαν κατά 36,6% και της Λατινικής Αμερικής κατά 12,9%. Από τις χώρες του ΟΟΣΑ μειώθηκαν κατά 15,4%, την ΕΕ (27) κατά 18%, τις χώρες της νέας διεύρυνσης κατά 9,2%, τη Β. Αμερική κατά 22,5%, τις «άλλες ανεπτυγμένες χώρες» κατά 22,4%, τα Βαλκάνια κατά 27%, την Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών (ΚΑΚ) κατά 45,7%, τη Μ. Ανατολή και Β. Αφρική κατά 40,1% και τις χώρες της Αφρικής (εκτός της Β. Αφρικής) κατά 52,9%. Η σημαντικότερη υποχώρηση, κατά 16,5%, παρατηρήθηκε στα βιομηχανικά προϊόντα (η αξία τους ανήλθε στα 33,991 δισ. ευρώ από 40,706 δισ. ευρώ), λόγω της συντριπτικής συμμετοχής τους (70,7%) στο σύνολο των ελληνικών εισαγωγών. Μειωμένη κατά 8% ήταν και η αξία των εισαγωγών των αγροτικών προϊόντων που άγγιξαν τα 5,851 δισ. ευρώ έναντι 6,360 δισ. ευρώ το 2008".
"Μειώθηκε 21,1% η αξία των εισαγωγών
Αρκετοί ξένοι οίκοι δεν αποδέχονται τις εγγυητικές επιστολές- Υποχώρησαν κατά 17,5% και οι εξαγωγές
Από το περασμένο φθινόπωρο και κυρίως μετά τις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου, όταν ημέρα με την ημέρα άρχισε να «μορφοποιείται» και να εκδηλώνεται το «ελληνικό πρόβλημα», οι ελληνικές εισαγωγικές επιχειρήσεις ήταν αυτές που πρώτες το «κατέγραψαν» στη δραστηριότητά τους. Πέρυσι καθ΄ όλη τη διάρκεια του 2009 η αξία των ελληνικών εισαγωγών μειώθηκε κατά 21,1%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, ενώ αντιθέτως η αξία των εξαγωγών μειώθηκε κατά 17,5%. Οπως εξηγούν πηγές της αγοράς, η μείωση των εισαγωγών κατά ένα μόνο μέρος οφείλεται στον περιορισμό της ζήτησης, λόγω της εισόδου της ελληνικής οικονομίας στην ύφεση. Ενα άλλο μέρος- σίγουρα όχι ευκαταφρόνητο, αλλά δύσκολα μπορεί να μετρηθείοφείλεται στην αλλαγή επί τα χείρω των όρων συναλλαγής μεταξύ των ελληνικών εισαγωγικών επιχειρήσεων και των ξένων εξαγωγικών οίκων προς την Ελλάδα.
Η απαξίωση της ελληνικής οικονομίας στις ευρωπαϊκές αγορές των ομολόγων κόστισε στις εισαγωγικές ίσως περισσότερο από κάθε άλλο κλάδο οικονομικής δραστηριότητας. Ειδικότερα, κατά τις ίδιες πηγές, αρκετοί εξαγωγικοί προς την Ελλάδα ξένοι όμιλοι επιχειρήσεων, στις περισσότερες περιπτώσεις έκοψαν την πιστοδότησή τους στη λογική «στέλνεις τα λεφτά και σου στέλνουμε εμπόρευμα», ενώ ως τότε κι ανάλογα με την περίπτωση το χρονικό εύρος αποπληρωμής κυμαίνονταν από 30 ημέρες ως ακόμη και 120 ημέρες. Το εντυπωσιακό στοιχείο που κάνει ακόμη πιο δύσκολη την κατάσταση είναι ότι αρκετοί εξαγωγικοί προς την Ελλάδα ξένοι οίκοι δεν αποδέχονται τις εγγυητικές επιστολές ελληνικών τραπεζών. Αλλά ακόμη κι αν τις δέχονται, για τους εισαγωγείς σημαίνει ακόμη πιο επαχθείς όρους χρηματοδότησης από τις τράπεζες.
Συγκεκριμένα οι τράπεζες το ποσό των εγγυητικών επιστολών το εντάσσουν στο πλαφόν χρηματοδότησης της κάθε επιχείρησης, το οποίο βεβαίως έτσι κι αλλιώς έχει περιοριστεί. Τα μεγαλύτερα προβλήματα παρατηρούνται στις εισαγωγές των υλικών που αφορούν την κατασκευαστική δραστηριότητα, ακολουθούν οι εισαγωγές πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή τροφίμων, η ένδυση και τα είδη δώρων. Ετσι λοιπόν από τη μια πλευρά οι εισαγωγικές επιχειρήσεις πιέζονται ασφυκτικά από τους ξένους συνεργάτες τους, ενώ από την άλλη πλευρά τα προβλήματα που παρατηρούνται στην εσωτερική αγορά, τους ασκούν επίσης ισχυρή οικονομική πίεση (δεν μπορούν ή καθυστερούν να εισπράξουν τα χρήματά τους από την πώληση των προϊόντων τους στο λιανικό εμπόριο). Και φυσικά ο πλέον ευάλωτος τομέας στην ελληνική αγορά είναι ο χονδρεμπορικός τομέας, όπου τον τελευταίο χρόνο έχουν «σκάσει» τα περισσότερα «κανόνια».
Πάντως η συνολική πορεία των εισαγωγών στη διάρκεια του 2009 είναι αποκαλυπτική των προβλημάτων και των τάσεων που επικρατούν. Αναλυτικότερα η αξία τους το 2009 υποχώρησε στα 48,086 δισ. ευρώ έναντι 60,966 δισ. ευρώ το 2008. Η υποχώρηση των εισαγωγών ήταν καθολική για όλες τις περιοχές- εκτός της ΝΑ Ασίας όπου αυξήθηκαν κατά 36,6% και της Λατινικής Αμερικής κατά 12,9%. Από τις χώρες του ΟΟΣΑ μειώθηκαν κατά 15,4%, την ΕΕ (27) κατά 18%, τις χώρες της νέας διεύρυνσης κατά 9,2%, τη Β. Αμερική κατά 22,5%, τις «άλλες ανεπτυγμένες χώρες» κατά 22,4%, τα Βαλκάνια κατά 27%, την Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών (ΚΑΚ) κατά 45,7%, τη Μ. Ανατολή και Β. Αφρική κατά 40,1% και τις χώρες της Αφρικής (εκτός της Β. Αφρικής) κατά 52,9%. Η σημαντικότερη υποχώρηση, κατά 16,5%, παρατηρήθηκε στα βιομηχανικά προϊόντα (η αξία τους ανήλθε στα 33,991 δισ. ευρώ από 40,706 δισ. ευρώ), λόγω της συντριπτικής συμμετοχής τους (70,7%) στο σύνολο των ελληνικών εισαγωγών. Μειωμένη κατά 8% ήταν και η αξία των εισαγωγών των αγροτικών προϊόντων που άγγιξαν τα 5,851 δισ. ευρώ έναντι 6,360 δισ. ευρώ το 2008".
Η άνοδος των τιμών καλά κρατεί
Οπως διαβάζουμε στο "Βήμα":
"Σταθερά πρώτη στην ακρίβεια η Ελλάδα
"Σταθερά πρώτη στην ακρίβεια η Ελλάδα
Η Ελλάδα κατείχε και τον Απρίλιο την πρώτη θέση, στην ευρωζώνη, σε αυξήσεις τιμών, σε πολλά προϊόντα ευρείας κατανάλωσης, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε το Ελληνικό Κέντρο Καταναλωτών (ΕΛΚΕΚΑ).
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΕΛΚΕΚΑ, «η Ελλάδα όσον αφορά τις αυξήσεις είναι πρώτη στον πληθωρισμό με 4,7% όταν ο μέσος της ΕΕ είναι 1,5%, πρώτη στην ένδυση-υπόδηση με αύξηση 2,8% όταν ο μέσος της ΕΕ είναι 0,3%, πρώτη στα καύσιμα με αύξηση 49,9%, όταν ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 19,5%».
Επίσης η χώρας μας, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας της ΕΛΚΕΚΑ, βρίσκεται στην πρώτη θέση στις αυξήσεις «στον τομέα μεταφορές επιβατών με σιδηρόδρομο με αύξηση 36,6%, όταν ο μέσος της ΕΕ είναι 3,7%, πρώτη στις οδικές μεταφορές επιβατών με αύξηση 16%, όταν ο μέσος της ΕΕ είναι 2,2%, καθώς και στην πρώτη θέση των αυξήσεων στις τιμές σε καφετέριες και ξενοδοχεία με αύξηση 16%, όταν ο μέσος της ΕΕ είναι 2,2%».
Ταυτόχρονα, είναι εμφανές πλέον αυτό που έχουμε αναφέρει πολλές φορές: η ανελαστικότητα των αγαθών είναι πάντα σχετικό μέγεθος, ειδικά όταν έχουμε μείωση του εισοδήματος και μείωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Οπως διαβάζουμε:
"Πτώση 20% στις πωλήσεις καυσίμων το τριήμερο
Συνεχίστηκε και το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος η μείωση των πωλήσεων στα καύσιμα, ακολουθώντας τη γενικότερη πτωτική πορεία από τις αρχές του χρόνου.
Τα προηγούμενα χρόνια το τριήμερο αυτό διακινούνταν περίπου 80.000-90.000 τόνοι αμόλυβδης πανελλαδικά, ενώ εφέτος η ζήτηση δεν ξεπέρασε τις 70.000 τόνους, σύμφωνα με τα πρώτα δειγματοληπτικά στοιχεία, σημειώνοντας πτώση της τάξεως του 20% σε σχέση με έναν αυθαίρετο μέσο όρο της τάξεως των 85.000
τόνων πέρυσι. Τα πρώτα συμπτώματα «συγκρατημένης διαχείρισης» σημειώθηκαν το Πάσχα με «κοινές» εξόδους δύο οικογενειών σε ένα αυτοκίνητο, ώστε να μοιραστεί το κόστος καυσίμων, και συνεχίστηκαν Παρασκευή- Δευτέρα. Οπως αναφέρουν αρμόδιοι από τα διόδια των εθνικών οδών, ήταν η πρώτη φορά που τα αυτοκίνητα ήταν τόσο «γεμάτα» σε σχέση με άλλες χρονιές: ενώ ο μέσος όρος επιβατών είναι τρία άτομα ανά αυτοκίνητο στις γιορτές, εφέτος αυτός ο μέσος όρος ανέβηκε στα τέσσερα άτομα, με πάμπολλες περιπτώσεις όπου οι εποχούμενοι ήταν πέντε και έξι μαζί με μικρά παιδιά, ενώ τα αυτοκίνητα ήταν αισθητά λιγότερα από πέρυσι.
Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι τον περασμένο Απρίλιο σημειώθηκε μείωση πωλήσεων κατά 20% στις βενζίνες και στο ντίζελ. Η «βουτιά» στις πωλήσεις οφείλεται στις τιμέςφωτιά που έχουν περάσει στις αντλίες των πρατηρίων αφενός λόγω των αυξήσεων του ειδικού φόρου κατανάλωσης και αφετέρου λόγω της πορείας των διεθνών τιμών του «μαύρου χρυσού». Οσον αφορά τις πληροφορίες για «ντόμινο λουκέτων σε πρατήρια», θεωρούνται υπερβολικές, αφού υπάρχουν συνεχώς κλεισίματα αλλά και ενάρξεις πρατηρίων. Ωστόσο το ισοζύγιο είναι εμφανώς αρνητικό για πρώτη φορά τα τελευταία 20 χρόνια".
Συμπέρασμα εκ των δύο άρθρων: και πάλι γίνονται εμφανή τα γνωστά αίτια της ύπαρξης ολιγοπωλίων (με μονοπωλιακές πρακτικές) και της απουσίας καταναλωτικής συνείδησης.
Πέμπτη 20 Μαΐου 2010
Προβλέψεις ΔΝΤ και Ελλάδα
Αναφέρει, σε άρθρο του στην "Ελευθεροτυπία" ο εξαίρετος καθηγητής κ. Μανώλης Δρεττάκης:
"Δυσοίωνες και προβληματικές οι προβλέψεις του ΔΝΤ
"Δυσοίωνες και προβληματικές οι προβλέψεις του ΔΝΤ
Η έγκριση από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) στις 9/5/10 χορήγησης στη χώρα μας δανείου ύψους 30 δισ. ευρώ την τριετία 2010-2012, το οποίο θα συμπληρώσει τα δάνεια ύψους 80 δισ. τα οποία θα χορηγηθούν από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. στο ίδιο διάστημα, στηρίχτηκε σε μια έκθεση που συνέταξαν οι εμπειρογνώμονές του, οι οποίοι διαπραγματεύτηκαν με την ελληνική κυβέρνηση τους όρους χορήγησής του.
Στην έκθεση αυτή, που δόθηκε στη δημοσιότητα από το ΔΝΤ στις 10/5/10, περιλαμβάνονται και οι προβλέψεις τους για τα βασικά μακροοικονομικά στοιχεία της χώρας την εξαετία 2010-2015. Οι προβλέψεις αυτές, δυστυχώς, δεν αναλύθηκαν ούτε και σχολιάστηκαν προκειμένου να γνωρίζει η κοινή γνώμη τις συνέπειες που προβλέπει το ΔΝΤ για τα βασικά οικονομικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας, μεγέθη που αφορούν το σύνολο του πληθυσμού της χώρας.
Οι προβλέψεις του ΔΝΤ διαγράφουν μια εξαιρετικά δυσοίωνη προοπτική για βασικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας μέχρι και το 2015. Και σαν μην έφτανε αυτό, οι ίδιοι οι συντάκτες της έκθεσης εκφράζουν σοβαρούς προβληματισμούς για το αν θα πραγματοποιηθούν οι προβλέψεις τους. Η έκταση του άρθρου αυτού δεν επιτρέπει την εξέταση όλων των προβλέψεων. Θα περιοριστώ σε ορισμένα βασικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας. Για τη χώρα μας το ΔΝΤ προβλέπει ότι:
1. Το ΑΕΠ θα διαμορφωθεί σε τρέχουσες τιμές το 2010 στα 231 δισ. ευρώ. Πρόκειται για το δεύτερο έτος στο οποίο το ΑΕΠ θα μειωθεί σε τρέχουσες τιμές (το 2009 διαμορφώθηκε στα 237 δισ. ευρώ έναντι 239 δισ. ευρώ το 2008). Μείωση αναμένεται και το 2011, ενώ τα έτη 2012 και 2013 θα αυξάνεται με αργούς ρυθμούς και μόλις το 2014 θα φτάσει στο επίπεδο που ήταν το 2008. Δεδομένου, όμως, ότι ο πληθυσμός θα αυξάνεται, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ προβλέπεται να φτάσει το 2015 το επίπεδο του 2008. Με άλλα λόγια όλα τα χρόνια μέχρι το 2015 το βιοτικό επίπεδο της χώρας θα είναι χαμηλότερο απ' ό,τι ήταν το 2008 (!). Αυτά, όμως, σε μέσους όρους, οι οποίοι, όπως είναι γνωστό, κρύβουν τεράστιες ανισότητες. Τα μέτρα που έχουν ληφθεί (περικοπές μισθών και συντάξεων και αύξηση κυρίως της έμμεσης φορολογίας) επιβαρύνουν περισσότερο τους οικονομικά αδύνατους με συνέπεια οι ανισότητες που υπήρχαν πριν από την κρίση να επιδεινωθούν.
2. Το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα ανέλθει το 2010 στο 133% του ΑΕΠ, δηλαδή σε 307 δισ. ευρώ. Τα επόμενα χρόνια θα συνεχιστεί η αύξησή του και το 2014 αναμένεται να φτάσει στο 146% του ΑΕΠ ή στα 353 δισ. ευρώ και θα παραμείνει στο ύψος αυτό και το 2015. Μέσα στην πενταετία 2010-2014 το χρέος θα αυξηθεί κατά 80 δισ. ευρώ (την πενταετία 2005-2009 αυξήθηκε κατά 90 δισ. ευρώ). Προκειμένου να εξυπηρετηθεί το χρέος αυτό, η σημερινή και οι επόμενες κυβερνήσεις θα πρέπει να δανείζονται (από την τρόικα μέχρι το 2011 και από τις αγορές στη συνέχεια) τα ποσά που απαιτούνται για την πληρωμή των χρεολυσίων και των τόκων. Τα ποσά των τόκων που θα πρέπει να καταβάλλονται κάθε χρόνο θα αυξάνονται και από 12 δισ. ευρώ ή 5% του ΑΕΠ το 2009 θα φτάσουν τα 20 δισ. ευρώ ή το 8,1% του ΑΕΠ το 2015. Συνολικά η χώρα μας την εξαετία 2010-2015 θα πρέπει να καταβάλει για τόκους 105 δισ. ευρώ ή το 7,5% του ΑΕΠ της εξαετίας.
3. Η μείωση του ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές άρχισε ήδη να έχει και θα συνεχίσει να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στο εργατικό δυναμικό της χώρας με μείωση της απασχόλησης και αύξηση της ανεργίας. Ηδη η ανεργία ανήλθε στο 12,1%. Η πρόβλεψη του ΔΝΤ είναι ότι σε μέσα επίπεδα θα ανέλθει στο 11,8% το 2010 και θα φτάσει το 14,8% το 2012, δηλαδή γύρω στις 750.000, για να μειωθεί στο 13,4% το 2015. Φυσικά πρόκειται για την ανεργία όπως μετριέται από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Η πραγματική ανεργία είναι πολύ μεγαλύτερη. Οπως προαναφέρθηκε, οι ίδιοι οι συντάκτες της έκθεσης του ΔΝΤ εκφράζουν επιφυλάξεις για το αν και κατά πόσο θα πραγματοποιηθούν οι προβλέψεις τους. Επιγραμματικά οι επιφυλάξεις αυτές αναφέρονται ανάμεσα στα άλλα στο αν:
- Το ΑΕΠ θα αυξηθεί με τους αναμενόμενους ρυθμούς.
- Το δημόσιο έλλειμμα θα μειωθεί στα ποσοστά που προβλέπονται.
- Θα εισπραχθούν από τους φόρους τα ποσά που αναμένονται από τις αυξήσεις που έχουν γίνει.
- Θα υπάρξουν πολιτική βούληση και λαϊκή υποστήριξη στα μέτρα που έχουν ληφθεί.
- Η Ελλάδα θα μπορεί να δανείζεται άνετα από τις αγορές και με ποιους όρους κ.λπ.
Αυτά τα «αν» αποτελούν σοβαρές επιφυλάξεις που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν έγκαιρα από την κυβέρνηση προκειμένου να αποφευχθούν τα χειρότερα.
Πέρα, όμως, από τις επιφυλάξεις των συντακτών της έκθεσης, υπάρχουν και ορισμένα ερωτήματα σχετικά με τις προβλέψεις τους. Π.χ. για τον πληθωρισμό. Στην έκθεση προβλέπεται αύξηση του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή σε μέσα επίπεδα κατά 1,9% το 2010, ενώ όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα, ο δείκτης αυτός τον Απρίλιο σημείωσε αύξηση κατά 4,7%. Τα επόμενα χρόνια η έκθεση προβλέπει μείωση του δείκτη κατά -0,4% το 2011 και μικρές αυξήσεις του τα επόμενα χρόνια, που θα κυμαίνονται από 0,7% έως 1,2% τον χρόνο. Οι προβλέψεις αυτές φαίνονται πολύ αισιόδοξες.
Τέλος, υπάρχει ένα γενικότερο πρόβλημα που αφορά όλες τις προβλέψεις σε βάθος χρόνου (στην περίπτωση της έκθεσης 6 ετών). Πολλά μπορεί να συμβούν σε ένα τόσο μακρύ χρονικό διάστημα, τόσο στην ελληνική όσο και στην παγκόσμια και ειδικότερα στην ευρωπαϊκή οικονομία, που μπορεί να αλλάξουν σημαντικά ή/και να ανατρέψουν τις προβλέψεις αυτές".
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)