"Δυσοίωνες και προβληματικές οι προβλέψεις του ΔΝΤ
Η έγκριση από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) στις 9/5/10 χορήγησης στη χώρα μας δανείου ύψους 30 δισ. ευρώ την τριετία 2010-2012, το οποίο θα συμπληρώσει τα δάνεια ύψους 80 δισ. τα οποία θα χορηγηθούν από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. στο ίδιο διάστημα, στηρίχτηκε σε μια έκθεση που συνέταξαν οι εμπειρογνώμονές του, οι οποίοι διαπραγματεύτηκαν με την ελληνική κυβέρνηση τους όρους χορήγησής του.
Στην έκθεση αυτή, που δόθηκε στη δημοσιότητα από το ΔΝΤ στις 10/5/10, περιλαμβάνονται και οι προβλέψεις τους για τα βασικά μακροοικονομικά στοιχεία της χώρας την εξαετία 2010-2015. Οι προβλέψεις αυτές, δυστυχώς, δεν αναλύθηκαν ούτε και σχολιάστηκαν προκειμένου να γνωρίζει η κοινή γνώμη τις συνέπειες που προβλέπει το ΔΝΤ για τα βασικά οικονομικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας, μεγέθη που αφορούν το σύνολο του πληθυσμού της χώρας.
Οι προβλέψεις του ΔΝΤ διαγράφουν μια εξαιρετικά δυσοίωνη προοπτική για βασικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας μέχρι και το 2015. Και σαν μην έφτανε αυτό, οι ίδιοι οι συντάκτες της έκθεσης εκφράζουν σοβαρούς προβληματισμούς για το αν θα πραγματοποιηθούν οι προβλέψεις τους. Η έκταση του άρθρου αυτού δεν επιτρέπει την εξέταση όλων των προβλέψεων. Θα περιοριστώ σε ορισμένα βασικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας. Για τη χώρα μας το ΔΝΤ προβλέπει ότι:
1. Το ΑΕΠ θα διαμορφωθεί σε τρέχουσες τιμές το 2010 στα 231 δισ. ευρώ. Πρόκειται για το δεύτερο έτος στο οποίο το ΑΕΠ θα μειωθεί σε τρέχουσες τιμές (το 2009 διαμορφώθηκε στα 237 δισ. ευρώ έναντι 239 δισ. ευρώ το 2008). Μείωση αναμένεται και το 2011, ενώ τα έτη 2012 και 2013 θα αυξάνεται με αργούς ρυθμούς και μόλις το 2014 θα φτάσει στο επίπεδο που ήταν το 2008. Δεδομένου, όμως, ότι ο πληθυσμός θα αυξάνεται, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ προβλέπεται να φτάσει το 2015 το επίπεδο του 2008. Με άλλα λόγια όλα τα χρόνια μέχρι το 2015 το βιοτικό επίπεδο της χώρας θα είναι χαμηλότερο απ' ό,τι ήταν το 2008 (!). Αυτά, όμως, σε μέσους όρους, οι οποίοι, όπως είναι γνωστό, κρύβουν τεράστιες ανισότητες. Τα μέτρα που έχουν ληφθεί (περικοπές μισθών και συντάξεων και αύξηση κυρίως της έμμεσης φορολογίας) επιβαρύνουν περισσότερο τους οικονομικά αδύνατους με συνέπεια οι ανισότητες που υπήρχαν πριν από την κρίση να επιδεινωθούν.
2. Το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα ανέλθει το 2010 στο 133% του ΑΕΠ, δηλαδή σε 307 δισ. ευρώ. Τα επόμενα χρόνια θα συνεχιστεί η αύξησή του και το 2014 αναμένεται να φτάσει στο 146% του ΑΕΠ ή στα 353 δισ. ευρώ και θα παραμείνει στο ύψος αυτό και το 2015. Μέσα στην πενταετία 2010-2014 το χρέος θα αυξηθεί κατά 80 δισ. ευρώ (την πενταετία 2005-2009 αυξήθηκε κατά 90 δισ. ευρώ). Προκειμένου να εξυπηρετηθεί το χρέος αυτό, η σημερινή και οι επόμενες κυβερνήσεις θα πρέπει να δανείζονται (από την τρόικα μέχρι το 2011 και από τις αγορές στη συνέχεια) τα ποσά που απαιτούνται για την πληρωμή των χρεολυσίων και των τόκων. Τα ποσά των τόκων που θα πρέπει να καταβάλλονται κάθε χρόνο θα αυξάνονται και από 12 δισ. ευρώ ή 5% του ΑΕΠ το 2009 θα φτάσουν τα 20 δισ. ευρώ ή το 8,1% του ΑΕΠ το 2015. Συνολικά η χώρα μας την εξαετία 2010-2015 θα πρέπει να καταβάλει για τόκους 105 δισ. ευρώ ή το 7,5% του ΑΕΠ της εξαετίας.
3. Η μείωση του ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές άρχισε ήδη να έχει και θα συνεχίσει να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στο εργατικό δυναμικό της χώρας με μείωση της απασχόλησης και αύξηση της ανεργίας. Ηδη η ανεργία ανήλθε στο 12,1%. Η πρόβλεψη του ΔΝΤ είναι ότι σε μέσα επίπεδα θα ανέλθει στο 11,8% το 2010 και θα φτάσει το 14,8% το 2012, δηλαδή γύρω στις 750.000, για να μειωθεί στο 13,4% το 2015. Φυσικά πρόκειται για την ανεργία όπως μετριέται από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Η πραγματική ανεργία είναι πολύ μεγαλύτερη. Οπως προαναφέρθηκε, οι ίδιοι οι συντάκτες της έκθεσης του ΔΝΤ εκφράζουν επιφυλάξεις για το αν και κατά πόσο θα πραγματοποιηθούν οι προβλέψεις τους. Επιγραμματικά οι επιφυλάξεις αυτές αναφέρονται ανάμεσα στα άλλα στο αν:
- Το ΑΕΠ θα αυξηθεί με τους αναμενόμενους ρυθμούς.
- Το δημόσιο έλλειμμα θα μειωθεί στα ποσοστά που προβλέπονται.
- Θα εισπραχθούν από τους φόρους τα ποσά που αναμένονται από τις αυξήσεις που έχουν γίνει.
- Θα υπάρξουν πολιτική βούληση και λαϊκή υποστήριξη στα μέτρα που έχουν ληφθεί.
- Η Ελλάδα θα μπορεί να δανείζεται άνετα από τις αγορές και με ποιους όρους κ.λπ.
Αυτά τα «αν» αποτελούν σοβαρές επιφυλάξεις που θα πρέπει να αντιμετωπιστούν έγκαιρα από την κυβέρνηση προκειμένου να αποφευχθούν τα χειρότερα.
Πέρα, όμως, από τις επιφυλάξεις των συντακτών της έκθεσης, υπάρχουν και ορισμένα ερωτήματα σχετικά με τις προβλέψεις τους. Π.χ. για τον πληθωρισμό. Στην έκθεση προβλέπεται αύξηση του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή σε μέσα επίπεδα κατά 1,9% το 2010, ενώ όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα, ο δείκτης αυτός τον Απρίλιο σημείωσε αύξηση κατά 4,7%. Τα επόμενα χρόνια η έκθεση προβλέπει μείωση του δείκτη κατά -0,4% το 2011 και μικρές αυξήσεις του τα επόμενα χρόνια, που θα κυμαίνονται από 0,7% έως 1,2% τον χρόνο. Οι προβλέψεις αυτές φαίνονται πολύ αισιόδοξες.
Τέλος, υπάρχει ένα γενικότερο πρόβλημα που αφορά όλες τις προβλέψεις σε βάθος χρόνου (στην περίπτωση της έκθεσης 6 ετών). Πολλά μπορεί να συμβούν σε ένα τόσο μακρύ χρονικό διάστημα, τόσο στην ελληνική όσο και στην παγκόσμια και ειδικότερα στην ευρωπαϊκή οικονομία, που μπορεί να αλλάξουν σημαντικά ή/και να ανατρέψουν τις προβλέψεις αυτές".
