Τετάρτη 12 Μαΐου 2010

Για πολλοστή φορά, το κύριο ζητούμενο...

...παραμένει η ανάπτυξη.

Διαβάζω το άρθρο του κ. Παπαδημητρίου στην "Καθημερινή":

" Η απειλή του εξωτερικού χρέους

Εδώ και μερικές ημέρες, από την Κυριακή το μεσημέρι για την ακρίβεια, δεν ζούμε πλέον με την αγωνία της επικείμενης πτώχευσης του κράτους, της δήμευσης των καταθέσεων, του κλεισίματος των τραπεζών και της εγκατάλειψης του ευρώ. Ο κατακλυσμός δεν ήρθε και ο ουρανός δεν έπεσε στα κεφάλια των εύπιστων Ελλήνων.

Ηρθε το Πρόγραμμα Σωτηρίας, ήρθε ο ειδικός νόμος με τον οποίο εγκρίθηκε το Μνημόνιο Δανεισμού, ήρθαν και τα πρώτα χρήματα.

Είμαστε πλέον μόνοι απέναντι στις υποχρεώσεις που έχουμε αναλάβει. Απέναντι σε φίλους που μας δάνεισαν και απέναντι σε όσους θα χρειαστεί να δουλέψουν σκληρά τα πολλά επόμενα χρόνια για να βάλουν σε τάξη όσα έριξαν σε αταξία εκείνοι που τα πολλά προηγούμενα χρόνια αδιαφόρησαν για τα κοινά. Και μια παρατήρηση για τα «κλεμμένα». Προφανώς υπάρχουν τίμιοι που θα πληρώσουν πανάκριβα τις κλεψιές των άτιμων. Οι περικοπές και ο πόνος δεν μοιράζονται δίκαια. Ας το θυμούνται αυτό οι τίμιοι την επόμενη φορά που θα βρεθούν αντιμέτωποι με κάποιον άτιμο!

Πάντως, στα μάτια της διεθνούς κοινότητας, άτιμοι είμαστε, λίγο-πολύ, όλοι εμείς που κατοικούμε στη χώρα. Θα σας δώσω ένα (λίγο) περίπλοκο νούμερο του οποίου την εξέλιξη ελάχιστοι κοιτούσαμε με αγωνία. Το στοιχείο αποκαλείται «Ακαθάριστες δανειακές ανάγκες από διεθνείς πηγές», δηλαδή τι δανειζόμαστε από μη κατοίκους της δόλιας αυτής χώρας, για να χρησιμοποιήσουμε μέσα σε ετούτη τη χώρα. Το σχετικό ποσό θα φτάσει το 2010 στο απίθανο νούμερο των 197 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ηταν μόλις 49,4 δισ. το 2005. Κατ’ αναλογία προς το ΑΕΠ, που σημαίνει τι μας δάνειζαν οι ξένοι για να «τρώμε» εγχωρίως, το 2005 βρισκόμασταν στο 25% και το 2010 φτάσαμε στο 85%. Σε απλά ελληνικά, αυτό σημαίνει ότι σε κάθε 100 ευρώ που βάζουμε στην «τσέπη» μας, τα 85 είναι δανεικά από κάποιον που δεν κατοικεί σε τούτον εδώ τον τόπο. Λέτε αυτός που μας δανείζει να μην ανησυχεί;

Εξίσου ενδιαφέρον έχει ο υπολογισμός που έχουν κάνει οι αναλυτές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για τα όσα θα συνέβαιναν αν δεν σημειωνόταν η κατάρρευση και παρέμβαση που περιγράφει το Πρόγραμμα Σωτηρίας. Το ποσοστό δανεικών από το εξωτερικό θα έφτανε το 100,6 του ΑΕΠ το 2013 και θα συνέχιζε προς το 105,7 το 2015. Με άλλα λόγια, όλες οι πιστώσεις που χρηματοδοτούν την εγχώρια παραγωγή πλούτου θα προέρχονταν από πόρους οι οποίοι δεν έχουν δημιουργηθεί στην Ελλάδα. Είναι αυτονόητο πως καμία χώρα δεν μπορεί να αντέξει για μεγάλο διάστημα παρόμοια ανισορροπία.

Αυτή είναι μια βασική φροντίδα του Προγράμματος. Η τροφοδοσία των εσωτερικών αναγκών με διεθνείς δανειακούς πόρους προβλέπεται να μειωθεί σταδιακά, αλλά τα επόμενα χρόνια. Από το 85% του 2010, οι εκτιμήσεις του Ταμείου βλέπουν μείωση στο 38% το 2015. Ακόμη κι έτσι, το εξωτερικό χρέος της χώρας δεν θα μειωθεί. Από 170% του ΑΕΠ τον τρέχοντα μήνα, θα φτάσει στο 204% το 2014. Στο ποσό αυτό περιλαμβάνεται το δημόσιο εξωτερικό χρέος, που είναι σήμερα 111% του ΑΕΠ και θα φτάσει στο 151% το 2012.

Αν δεν σας έχουν πείσει τα στοιχεία αυτά για το μέγεθος του προβλήματος, συνυπολογίστε τα εξής: η χώρα θα φτάσει να πληρώνει το 26,4% του ΑΕΠ για να εξυπηρετεί το εξωτερικό της χρέος. Ως ποσοστό των εισπράξεών μας από εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών το ποσό για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους αντιστοιχεί στο 45% σήμερα και στο 91% το 2015. Ακόμη, η κυβέρνηση θα χρειαστεί να κατευθύνει το 24% των κρατικών εσόδων στους διεθνείς μας πιστωτές, ποσοστό που ανέρχεται σε 70% το 2015.

Είναι προφανές ότι η κατάσταση, μετά τη Σωτηρία, παραμένει απίθανα κρίσιμη. Είτε θα βρούμε τρόπο να αυξήσουμε εντυπωσιακά το Προϊόν αυτής της χώρας είτε θα πρέπει να συγκρουστούμε με τους δανειστές μας. Ο μόνος τρόπος να παραμείνουμε στην πλευρά των ευημερούντων κρατών είναι να πείσουμε με κάθε τρόπο τα διεθνή κεφάλαια να εμπιστευθούν τη χώρα όχι με δανεικά, αλλά με άμεσες, χειροπιαστές επενδύσεις. Υπάρχει κανείς που το σκέφτεται και, κυρίως, ειλικρινώς το επιθυμεί";



Από την πλευρά μου, τρία υστερόγραφα (σε αυτό το καλό άρθρο):

1. το ότι ενεκρίθει το δάνειο δεν σημαίνει ότι αποκλείεται οριστικά, αμετάκλητα, δια παντός και εν παντί τρόπω η περίπτωση κήρυξης χρεοστασίου (έστω υπό την μορφή του technical default).

2. οι όροι του δανείου μάλλον καθιστούν ασφαλές το συμπέρασμα μείωσης του ΑΕΠ και όχι αύξησής του. Σύμφωνα με το άρθρο, "είτε θα βρούμε τρόπο να αυξήσουμε εντυπωσιακά το Προϊόν αυτής της χώρας είτε θα πρέπει να συγκρουστούμε με τους δανειστές μας". Q.E.D.

3. το ότι θα έχουμε μείωση του ΑΕΠ δεν σημαίνει αδυναμία προσέλκυσης νέων Αμεσων Ξένων Επενδύσεων (αυτό το σημείο χρήζει ιδιαίτερης προσοχής και ανάλυσης).