Οπως διαβάζουμε στα "Νέα":
"Μέτρα για «καθαρές» τιμές
Δέσμη δέκα μέτρων για τη μείωση των τιμών και την αντιμετώπιση των καρτέλ παρουσίασε χθες η υπουργός Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας Λούκα Κατσέλη, στη διάρκεια του άτυπου Υπουργικού Συμβουλίου.
Η κυρία Κατσέλη έδωσε και στοιχεία για τα μερίδια που κατέχουν μεγάλες ελληνικές και πολυεθνικές επιχειρήσεις σε 23 κλάδους βασικών καταναλωτικών αγαθών, από τα οποία προκύπτει ότι δύο- τρεις επιχειρήσεις μοιράζονται από το 50% έως και το 100% των συγκεκριμένων αγορών. Συνολικά περίπου 30 όμιλοι ελέγχουν την ελληνική αγορά. Οπως είπε η υπουργός, το μικρό μέγεθος της ελληνικής αγοράς, η υπερβολική χρήση προωθητικών ενεργειών από τις επιχειρήσεις (π.χ. εκπτώσεις, δώρα κ.λπ.), αλλά και οι αδιαφανείς σχέσεις μεταξύ βιομηχανιών και λιανεμπόρων, αποδεικνύουν ότι δεν εξασφαλίζεται η απεικόνιση της «καθαρής» τιμής στα ράφια των καταστημάτων.
Στα νέα μέτρα που θα λάβει το υπουργείο περιλαμβάνονται:
1 Η πλήρης παρουσίαση των όρων και παροχών των προμηθευτών για την πρόσβαση των προϊόντων τους στα ράφια των σούπερ μάρκετ, με την ύπαρξη ειδικού τιμοκαταλόγου στον οποίο θα αναφέρεται το κόστος των προβολών, των επιστροφών, του χρόνου πίστωσης, ακόμα και των υπηρεσιών logistics που επιβαρύνουν τις τιμές. Τo μέτρο αυτό αναμένεται να εφαρμοστεί έως τον ερχόμενο Ιούλιο και σκοπός είναι η διαφάνεια στις σχέσεις προμηθευτών- λιανέμπορων, ώστε να υπάρχει σαφής εικόνα για το πώς καθορίζονται οι τιμές των προϊόντων.
2 Αγορανομική διάταξη για τη διαφάνεια στις συναλλαγές προμηθευτώνλιανέμπορων. Με αυτή τη διάταξη, που αναμένεται εντός του Ιουνίου, θα υποχρεούνται οι εταιρείες να ενημερώνουν για τις καθαρές τιμές χονδρικής που πουλάνε τα προϊόντα τους και όχι τις ενδεικτικές λιανικές. Δηλαδή θα συμπεριλαμβάνονται και οι παροχές που δίνουν οι βιομηχανίες προς τις λιανεμπορικές επιχειρήσεις. Ετσι θα είναι δυνατό να αυξηθεί ο ανταγωνισμός προς όφελος του τελικού καταναλωτή.
3 Η εισαγωγή, έως τον ερχόμενο Ιούνιο, στο Δίκαιο της Ελλάδας για πρώτη φορά της δυνατότητας διεκδίκησης αποζημιώσεων για παραβιάσεις της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας (private enforcement) από όσους θίγονται από τις πρακτικές αυτές. Οι διατάξεις θα κατοχυρώνουν το δικαίωμα αποζημίωσης κάθε ζημιωθέντος από παραβάσεις των κανόνων του ανταγωνισμού, αλλά και όσων έμμεσα έχουν θιγεί, όπως για παράδειγμα οι καταναλωτές οι οποίοι μπορεί να μην είχαν άμεση δοσοληψία με τον δράστη της παράβασης, αλλά υπέστησαν ζημιά λόγω της μετακύλισης της επιβάρυνσης της τιμής μέσω της αλυσίδας διανομής. Μάλιστα, οι αποφάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού θα δεσμεύουν τα πολιτικά δικαστήρια.
4 Η τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου που διέπει την καταγγελία εμπορικών μισθώσεων με σκοπό το χαμηλότερο κόστος ενοικίων για τις επιχειρήσεις.
5 Οι προμηθευτές θα υποχρεώνονται να ενημερώνουν τους καταναλωτές για ιδιότητες, χαρακτηριστικά και την τιμή πώλησης των προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών, αλλά και τον τρόπο αναγραφής της τιμής και το πώς αυτή διαμορφώνεται. Ετσι οι καταναλωτές θα μπορούν να συγκρίνουν και να επιλέγουν αυτό που τελικά τους συμφέρει.
6 Περιορισμοί στις αναπροσαρμογές των τιμών- επιτοκίων σε διαρκείς σχέσεις προμήθειας αγαθών και υπηρεσιών. Στόχος είναι να ληφθούν μέτρα για την προστασία των καταναλωτών από αυθαίρετες πρακτικές σε τομείς όπως οι δανειακές συμβάσεις με κυμαινόμενο επιτόκιο, τα ασφάλιστρα των νοσοκομειακών καλύψεων κ.λπ.
7 Αναθεώρηση του αντιμονοπωλιακού νόμου και του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας της Επιτροπής Ανταγωνισμού.
8 Η σύσταση Αντιμονοπωλιακής Υπηρεσίας στη γενική γραμματεία Εμπορίου.
9 Η απελευθέρωση των υπηρεσιών, με άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων.
10 Τον εκσυγχρονισμό των όρων λειτουργίας των κεντρικών αγορών".
Για το ίδιο θέμα διαβάζουμε στο "Βήμα":
"Εκρηξη ακρίβειας προκάλεσαν οι αυξήσεις των ειδικών φόρων κατανάλωσης
Με την έκρηξη της ακρίβειας, την οποία προκάλεσε η μεγάλη αύξηση των έμμεσων φόρων, βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη η κυβέρνηση. Χθες η υπουργός Οικονομίας κυρία Λούκα Κατσέλη παρουσίασε στο Υπουργικό Συμβούλιο την κατάσταση που επικρατεί στην αγορά, με την επιβάρυνση του πληθωρισμού από τις αυξήσεις των έμμεσων φόρων, την εξέλιξη των τιμών των καυσίμων, την ολιγοπωλιακή σύνθεση (ως «καρτελοποίηση» αναφέρθηκε) των κλάδων των καταναλωτικών προϊόντων και τη λήψη 20 μέτρων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι προτείνεται να νομοθετηθεί η υποβολή αγωγής θιγομένων από παραβιάσεις της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας, διότι, όπως υποστηρίζεται, έτσι μπορούν να αποτραπούν παρόμοιες συμπεριφορές στο μέλλον.
Ειδικότερα:
* Θεσπίζεται το δικαίωμα κάθε ζημιωθέντος να ζητήσει αποκατάσταση της ζημιάς που επήλθε λόγω παραβίασης των κανόνων ανταγωνισμού.
* Κατοχυρώνεται το δικαίωμα αποζημίωσης και για τους έμμεσους αγοραστές, δηλαδή για όσους δεν είχαν άμεση δοσοληψία με τον δράστη της παράβασης, αλλά υπέστησαν ζημιά λόγω της μετακύλισης σε αυτούς της παράνομης επιπλέον επιβάρυνσης της τιμής μέσω της αλυσίδας διανομής.
Διευκολύνεται η απόδειξη της ζημιάς, ενώ οι αποφάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού που δέχονται την παραβίαση θα δεσμεύουν τα πολιτικά δικαστήρια κατά την εκδίκαση των αγωγών αποζημίωσης.
Αναστέλλεται η παραγραφή των απαιτήσεων ώσπου να καταστούν αμετάκλητες οι αποφάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού ή των Διοικητικών Δικαστηρίων- ενώσεις καταναλωτών, επιμελητήρια, επιχειρήσεις και όποιος άλλος θίγεται από συμπεριφορές που παραβιάζουν τον ανταγωνισμό θα μπορεί να ασκεί πλέον αγωγές παραλείψεως των συμπεριφορών αυτών.
Είναι προφανές ότι από όλα τα μέτρα που ανακοινώθηκαν χθες στο Υπουργικό Συμβούλιο το πιο σημαντικό είναι τούτο, δεδομένου ότι ενεργοποιούνται τα κοινωνικά αντανακλαστικά και οι συμπεριφορές όλων των επιχειρήσεων θα βρίσκονται πλέον στο «μικροσκόπιο» της κοινωνίας. Σύμφωνα με την παρουσίαση που έκανε στο Υπουργικό Συμβούλιο ο γενικός γραμματέας Εμπορίου κ. Στ.Κομνηνός , και με βάση την επεξεργασία των στοιχείων του γενικού δείκτη καταναλωτή που έγινε από το υπουργείο Οικονομίας, η αύξηση του πληθωρισμού κατά 4,8% οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης (αλκοόλ και τσιγάρα, καύσιμα) και του ΦΠΑ. Οπως σημειώνεται, οι αυξήσεις αυτές προήλθαν κυρίως από την κατηγορία των πετρελαιοειδών, οι τιμές των οποίων αυξήθηκαν κατά 43%, και έμμεσα από την αύξηση που προέκυψε στα μεταφορικά τιμολόγια (επιβαρύνθηκαν κατά 18,5%) καθώς και από την αύξηση των τιμών των αλκοολούχων ποτών και του καπνού (αύξηση 10%).
Παράλληλα όμως αν και αυξήθηκε σημαντικά ο ΦΠΑ, η αύξηση των τιμών των προϊόντων είναι εξαιρετικά περιορισμένη, συγκρατήθηκε στο 2,2%, ενώ αρκετές κατηγορίες παρουσιάζουν μείωση, όπως είναι η διατροφή και τα μη αλκοολούχα ποτά κατά 0,9% και τα νωπά και αγροτικά προϊόντα, οι τιμές των οποίων μειώθηκαν κατά 9,1%. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις πωλήσεις μέσω προσφορών. Κατά την άποψη της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου, αυτή η εμπορική πρακτική είναι, πρώτον, εξαιρετικά αδιαφανής και, δεύτερον, δεν μετράται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή. Αναφέρθηκε χαρακτηριστικά ότι περίπου το ένα τρίτο των προϊόντων στην ελληνική αγορά πωλείται με προσφορές, ενώ υπάρχουν κλάδοι, όπως π.χ. των απορρυπαντικών, όπου το ποσοστό των πωλήσεων με προσφορές ανέρχεται στο 75%, ή της γιαούρτης, που ανέρχεται στο 95%. Συγκεκριμένα οι πωλήσεις χωρίς προωθητικές ενέργειες το 2008 ήταν 70,7% (και με προωθητικές ενέργειες 29,3%) και το 2009 μειώθηκαν στο 67% (με προωθητικές ενέργειες ήταν 33%). Για αυτόν τον λόγο εξάλλου έχει επιχειρήσει το υπουργείο Οικονομίας να προωθήσει νομοθετική ρύθμιση με την οποία επιδιώκει την πώληση των προϊόντων με «καθαρές» τιμές, ζητώντας από τις επιχειρήσεις να μειώσουν τις τιμές των προϊόντων με σαφή τρόπο, γεγονός που έχει προκαλέσει ισχυρές αντιδράσεις".
Επί του θέματος, θέλω να σημειώσω δύο βασικά στοιχεία (θεωρώντας δεδομένο το ότι οι ελεγκτικές αρχές και η επιτροπή ανταγωνισμού οφείλουν να κάνουν την δουλειά τους):
Πρώτον: απαιτείται καταναλωτική συνείδηση. Το έχουμε αναφέρει και θα το αναφέρουμε κάθε φορά που τίθεται θέμα τιμών.
Δεύτερον: απαιτείται αύξηση του αριθμού των επιχειρήσεων, ήτοι επενδύσεις. Τελεία.
Οπως καταλαβαίνετε, το θέμα άπτεται άμεσα του εμπορικού ισοζυγίου, της αναλογίας εισαγωγών - εξαγωγγών, του πολλαπλασιαστή ανοικτής οικνομίας, της εξαγωγής και εισαγωγής κεφαλαίων, κ.τ.λ.
Σχετικά με όλα τα παραπάνω, παρατίθενται τα γραφήματα:
