Θέμα μικροοικονομικής ανάλυσης

Διαβάζω (έκπληκτος) το κάτωθι άρθρο:

" Παραγωγός μανταρινιών στα Χανιά δωρίζει σε ιδρύματα την παραγωγή του

Ποσότητες μανταρινιών βάρους 20 τόνων, τις οποίες, λόγω της πολύ χαμηλής τιμής, αποφάσισε να μην διαθέσει στην αγορά, δωρίζει σε ιδρύματα κοινωνικής πρόνοιας των Χανίων ο παραγωγός Νίκος Μπουρμπάκης.

Όπως τόνισε σήμερα ο κ. Μπουρμπάκης, πήρε την απόφαση να διαθέσει τα προϊόντα του στα ιδρύματα, καθώς οι έμποροι τα αγοράζουν με πολύ χαμηλές τιμές, αλλά όταν φθάνουν στην αγορά, οι τιμές τους είναι απαγορευτικές για τους καταναλωτές.

«Αν τα έδινα 15-20 λεπτά (σσ. το κιλό), ο καταναλωτής θα τα προμηθευόταν με 1.5-2 ευρώ. Υπάρχουν οι μεσάζοντες, που κερδίζουν», είπε ο παραγωγός, αιτιολογώντας την απόφασή του και κάλεσε σήμερα τα ενδιαφερόμενα ιδρύματα, αλλά και μεμονωμένους πολίτες, εφόσον επιθυμούν, να μεταβούν στα χωράφια του, στην περιοχή Αγροκηπίου Χανίων, και να κόψουν μανταρίνια καθώς και γκρέιπφρουτ".

Περιμένω εναγωνίως την ανάλυσή σας

Μέτρα και Ευρωζώνη

Η άποψη του κ. Edward Hugh για τα τεκταινόμενα της Ελλάδας και της Ευρωζώνης:

"Το μέλλον της Ευρωζώνης παίζεται αυτή την εβδομάδα καθώς οι ηγέτες της Ενωσης από τις Βρυξέλλες δήλωσαν ότι είναι έτοιμοι να βοηθήσουν την Ελλάδα να αντιμετωπίσει την κρίση χρηματοδότησης, αλλά δεν διευκρίνισαν τι μορφή θα έχει αυτή η βοήθεια. Ως αποτέλεσμα το κοινό νόμισμα συνέχισε τον κατήφορο, καθώς οι επενδυτές ανησυχούν για την απουσία μιας ξεκάθαρης δέσμευσης σε ένα πακέτο διάσωσης, και διερωτώνται αν η ελληνική κυβέρνηση θα ήταν ικανή να αναλάβει από μόνη της τη διαδικασία της αλλαγής. Μέχρι στιγμής δεν είναι ξεκάθαρο αν η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελεί στρατηγική πίεσης προς την ελληνική κυβέρνηση να ζητήσει τη βοήθεια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ή αν πράγματι πιστεύουν ότι μια απλή διακήρυξη υποστήριξης είναι αρκετή…

Μέτρα τόνωσης

Το έλλειμμα επικοινωνίας γίνεται πραγματικό πρόβλημα καθώς αυτό που καταφέρνει είναι να συσσωρεύσει σύγχυση. Οπως επισημαίνει διαρκώς ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν, τα προβλήματα της Ισπανίας και της Ιταλίας δεν είναι απλώς δημοσιονομικά, αλλά οφείλονται σε δομικές ανισορροπίες και έλλειμμα ανταγωνιστικότητας. Στην περίπτωση της Ισπανίας αυτό είναι ακόμη πιο ξεκάθαρο απ' ό,τι στην Ελλάδα: Πριν σκάσει η φούσκα των ακινήτων, δεν υπήρχε καν δημοσιονομικό πρόβλημα. Αυτά δημιουργήθηκαν από τις προσπάθειες της ισπανικής κυβέρνησης να λύσει ένα πρόβλημα ανταγωνιστικότητας χρησιμοποιώντας δημοσιονομικά πακέτα τόνωσης. Και στην ισπανική και στην ελληνική περίπτωση, οι στρεβλώσεις δημιουργήθηκαν από την υπερβολή στα μέτρα τόνωσης (στην περίπτωση της Ελλάδας αυτό πήρε τη μορφή υψηλών κρατικών δαπανών. Στην περίπτωση της Ισπανίας, δημιουργήθηκαν κυρίως μέσα από μια έκρηξη στεγαστικών και καταναλωτικών δαπανών). Το να προσπαθείς λοιπόν να λύσεις τα προβλήματα με μέτρα τόνωσης της ζήτησης είναι σαν να ρίχνεις περισσότερα ξύλα σε μια τεράστια πυρά…

Αμφιβολίες

Το μέλλον της Ευρωζώνης μοιάζει να κρέμεται από μια κλωστή, καθώς οικονομολόγοι, αναλυτές και οι αγορές θεωρούν ότι η τρέχουσα πολιτική είναι η συνέχεια του… πολύ λίγο πολύ αργά. Χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία, μοιάζουν να έχουν λίγες εναλλακτικές πέρα από το να ακολουθήσουν μια διαδικασία αποπληθωρισμού (εσωτερική υποτίμηση). Οι αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα της προτεινόμενης θεραπείας ενισχύονται από τις προσπάθειες κάποιων παραγόντων να αρνηθούν ότι πρόκειται για αμφιβολίες.

Προφανώς τέτοιες συνθήκες δεν είχαν προβλεφθεί όταν σχεδιαζόταν η νομισματική ένωση, αλλά αυτό δεν είναι λόγος να αρνείται κανείς την πραγματικότητα.

Θεσμικές αλλαγές

Στην αρχή η ελπίδα ήταν ότι η νομισματική διαχείριση του κοινού νομίσματος θα μπορούσε να γίνεται από ένα θεσμικό υβρίδιο: Την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) σε συνδυασμό με την εθνική δημοσιονομική πολιτική. Οτι δεν θα ήταν απαραίτητες ούτε διασώσεις ούτε μεγαλύτερη ενοποίηση. Και πάλι η εμμονή σε αυτή την επιχειρηματολογία είναι άσκοπη, καθώς δεν υπάρχει δρόμος επιστροφής. Ετσι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει τώρα η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι δικής της προέλευσης: οι Ευρωπαίοι ηγέτες χρειάζεται να είναι αρκετά θαρραλέοι και αποφασιστικοί ώστε να πείσουν τις αγορές ότι έχουν συναίσθηση για το τι είναι απαραίτητο να γίνει. Δηλαδή να εφαρμόσουν τις προφανείς θεσμικές αλλαγές που θα βάλουν τη διαδικασία της νομισματικής ένωσης σε πιο σταθερά και διαρκή θεσμικά θεμέλια".

My Beautiful Laundrette (*)

Διαβάζουμε στην ειδησεογραφία:

«Επαναπατρίστηκαν» 85,1 δισ. ευρώ στην Ιταλία
Απέδωσε το πρόγραμμα φορολογικής αμνηστίας
Μεγάλες χαμένες οι ελβετικές τράπεζες

Στα 85,1 δισ. ευρώ ανέρχονται κεφάλαια Ιταλών που επαναπατρίστηκαν ή δηλώθηκαν στις αρχές, κάνοντας χρήση του προγράμματος φορολογικής αμνηστίας που εφάρμοσε η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι.

Για να αποφύγουν τον έλεγχο του πόθεν έσχες και οποιαδήποτε δικαστική εμπλοκή για τυχόν φορολογικές παραβάσεις, οι κάτοχοι των κεφαλαίων αυτών, είτε φυσικά, είτε νομικά πρόσωπα, πρέπει να καταβάλλουν ως φόρο το 5%.

Αντίστοιχο πρόγραμμα έχουν εξαγγείλει τόσο η Ελλάδα πρόσφατα, όσο και άλλα κράτη, με μεγάλους χαμένους κυρίως τις ελβετικές τράπεζες.

Από τα 85 δισ. ευρώ που «επέστρεψαν» ή δηλώθηκαν στην Ιταλία, τα 25 δισ. ευρώ έφυγαν από την Ελβετία.

Ο ελβετικός όμιλος UBS παρουσίασε εκροές κεφαλαίων της τάξεως των 8,5 δισ. ελβετικών φράγκων, ενώ στην περίπτωση της Credit Suisse υπολογίζονται στα 15 δισ. ελβετικά φράγκα".

Η είδηση θα πρέπει να συνδυασθεί και με τις εξελίξεις στην Ελβετία σχετικά με τα CD των καταθετών που εδόθησαν -με τον τρόπο που εδόθησαν- στην Γερμανία, καθώς και την συμφωνία των Ελβετικών Αρχών με τις αντίστοιχες Αρχές των ΗΠΑ.

(*) ο τίτλος από την ομώνυμη ταινία του Steven Frears (στα Ελληνικά "Ωραίο μου πλυντήριο").

Συμπυκνωμένος λόγος

Αρθρο του κ. Alastair Newton (πολιτικού αναλυτή της Nomura), όπως δημοσιεύθηκε στην "Καθημερινή" (18/2/2010)

"Οι κρυμμένες ευκαιρίες της κρίσης

Πέντε τρόποι για να μην πάει χαμένη η τρέχουσα κρίση του ευρώ:

1. Μια από τις συνέπειες της γέννησης του ευρώ ήταν το κλείσιμο των σπρεντ ανάμεσα στις χώρες-μέλη του ευρώ. Αυτό έδωσε στους λιγότερο καλούς παίκτες -από μακροοικονομική και μικροοικονομική σκοπιά- μια εύκολη λύση, η οποία ήταν το κίνητρο για δομικές μεταρρυθμίσεις να γίνει λιγότερο ισχυρό. Οι αγορές μπορεί να έχουν υπερβάλει, αλλά η επιστροφή της προσοχής στην αγορά ομολόγων θα πρέπει να γίνει δεκτή θετικά, ως ένα κίνητρο για τις δομικές αλλαγές που προσπαθεί να πετύχει η Κομισιόν από τη διακήρυξη της ατζέντας της Λισσαβώνας το 2000.

2. Δεν είναι ότι οι φτωχότερες χώρες είναι οι μόνες που εκμεταλλεύονται την εύκολη λύση. Από μια άλλη σκοπιά, χώρες σαν τη Γερμανία κάνουν το ίδιο. Οπως σημείωσε ο Martin Wolf στους Financial Times αυτήν την εβδομάδα, για όσο θα υπάρχουν εμπορικές ανισορροπίες στην Ευρώπη, με τις χώρες του πυρήνα να έχουν μεγάλα πλεονάσματα, θα είναι αδύνατο για τις πιο αδύναμες χώρες να ξεφύγουν από τις παγίδες ρευστότητας. Η ενίσχυση της ζήτησης και η εξισορρόπησή της στην Ευρώπη θα πρέπει να είναι κεντρική στην ατζέντα του 2020 που θα διαδεχθεί καθώς φαίνεται την ατζέντα της Λισσαβώνας.

3. Μιλώντας για την ατζέντα του 2020, η τρέχουσα κρίση θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για να κινητοποιήσει όλες τις χώρες-μέλη της Ευρώπης να αναλάβουν τις μεταρρυθμίσεις στις οποίες συμφώνησαν στη Λισσαβώνα, που όμως παραμένουν -για να το πω ευγενικά- «έργο σε εξέλιξη». Η αντίδραση στην κρίση στις περισσότερες χώρες είχε μόνο σε κάποιο βαθμό σχέση με τα δημοσιονομικά προβλήματα. Η αδυναμία εντοπισμού των αιτίων των δομικών ελλειμμάτων είναι το πραγματικό πρόβλημα.

4. Επόμενο είναι ότι η Ευρωζώνη (αλλά και το σύνολο της Ενωσης) πρέπει να αποδεχθεί πιο στενό συντονισμό, μεγαλύτερη επίβλεψη της δημοσιονομικής πολιτικής από την Επιτροπή, σε συνδυασμό με πιο αποτελεσματικούς μηχανισμούς που αυτήν τη στιγμή υπάρχουν για να πιέσουν αυτούς που δεν μπορούν να πληρώσουν. Αυτό δεν μπορεί να γίνει από τη μία μέρα στην άλλη. Πρέπει να γίνει τριπλάροντας τους συνήθεις υπόπτους που προβλέπουν την «επερχόμενη πτώση του ευρώ» με περισσότερο παρά λιγότερο «Ενωμένη Ευρώπη».

5. Με αυτά δεδομένα, η Ενωση θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να προωθήσει τις κατάλληλες μεταρρυθμίσεις του θεσμικού πλαισίου των αγορών με έμφαση. Είναι ιδιαίτερα επίκαιρο τώρα σε εκείνους τους μηχανισμούς που θα κάνουν την αγορά ασφαλίστρων κινδύνου πιο διαφανή".

Καταναλωτική πίστη

Διαβάζουμε στην "Καθημερινή":

"Γύρισαν την πλάτη στις εκπτώσεις οι Ελληνες καταναλωτές

Μειωμένος κατά 20% είναι ο τζίρος των εμπορικών καταστημάτων στις φετινές χειμερινές εκπτώσεις, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των εμπόρων, καθώς ούτε τα μεγάλα ποσοστά εκπτώσεων, από την πρώτη κιόλας ημέρα, δεν κατόρθωσαν να αναστρέψουν την αρνητική ψυχολογία που επικρατεί στο καταναλωτικό κοινό. Για τον λόγο αυτόν, άλλωστε, αν και οι εκπτώσεις ολοκληρώνονται στις 27 Φεβρουαρίου, τα περισσότερα εμπορικά καταστήματα αναμένεται να συνεχίσουν με προσφορές.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει έως τώρα η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου, η μεγαλύτερη μείωση τζίρου, της τάξης του 20%, σε σχέση με την περυσινή περίοδο χειμερινών εκπτώσεων καταγράφεται στον κλάδο της ένδυσης - υπόδησης. Μάλιστα, σε ορισμένες περιφερειακές αγορές η μείωση του τζίρου υπερβαίνει το 20%.

Στον κλάδο των επίπλων η μείωση του τζίρου είναι της τάξης του 16%-18%, κλάδος στον οποίο οι επιπτώσεις της κρίσης ήταν εμφανέστατες ήδη από την περυσινή χρονιά. Στα είδη οικιακού εξοπλισμού και λευκά είδη παρατηρείται μείωση του τζίρου κατά 15%, ενώ στα ηλεκτρικά είδη η μείωση είναι λίγο κάτω από 10%.

Μέσα σε αυτό το εξαιρετικά δυσμενές κλίμα για το λιανεμπόριο είναι φυσικά αναμενόμενο να έχει περιοριστεί σημαντικά ο αριθμός των νέων επιχειρήσεων. Βάσει των στοιχείων που έχει συγκεντρώσει η ΕΣΕΕ, τον Ιανουάριο του 2010 ιδρύθηκαν κατά 16% λιγότερες επιχειρήσεις σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2009 με το ισοζύγιο εγγραφών/διαγραφών επιχειρήσεων σε πολλούς νομούς της χώρας να είναι αρνητικό.

Ακόμη και στις περιπτώσεις που το πρόσημο είναι θετικό, οι εγγραφές είναι ελάχιστα περισσότερες από τις διαγραφές".

Στοιχεία Ελληνικής Οικονομίας

από το πλέον πρόσφατο (17/2/2010) Εβδομαδιαίο Δελτίο Oικονομικών Εξελίξεων της Alpha Bank (http://www.alpha.gr/files/infoanalyses/weekly20100217.pdf)(κάνετε click στους πίνακες για μεγέθυνση)

Συνδυασμός παραμέτρων

Οπως έχουμε πει, η μέση ροπή προς αποταμίευση (άρα και η μέση ροπή προς κατανάλωση) έχουν σχέση με το ύψος του εισοδήματος και το αποτέλεσμα πλούτου.

Ενδεικτικό το πρώτο γράφημα:



Το από που συναρτάται η μείωση του πλούτου, γίνεται αντιληπτό στο παρακάτω γράφημα:



Είδαμε ότι η μείωση του αποτελέσματος πλούτου (το περίφημο wealth effect) επιφέρει αλλαγές στην ροπή προς αποταμίευση.

Αντιστοίχως, παρατηρούμε μείωση στην μέση ροπή προς κατανάλωση:



Η μείωση της ροπής προς κατανάλωση γίνεται αντιληπτή και από το κάτωθι γράφημα:



Αποτέλεσμα της ύφεσης είναι και η μείωση του εισοδήματος. Ομως, ειδικά στις ΗΠΑ, όπου η κατανάλωση έχει εγγραφεί βαθειά στο DNA του μέσου πολίτη (αυτό σημαίνει υψηλή αυτόνομη καταναλωτική ζήτηση), πολλοί χρησιμοποιούν τις πιστωτικές τους κάρτες προκειμένου να αγοράσουν ακόμη και τα πιο απαραίτητα αγαθά. Τί σημαίνει αυτό; Αυτό σημαίνει ότι, με μειωμένο το εισόδημα, η αύξηση του δανεισμού θα προκαλέσει αύξηση των επισφαλειών των τραπεζών. Ως μέτρο προφύλαξης, οι τράπεζες μειώνουν τον αριθμό των πιστώσεων και το ύψος των πιστωτικών καρτών (μειώνουν την "γραμμή πίστωσης", ή, όπως το λέμε, credit line). Το θέμα, βεβαίως, είναι το εξής: η μείωση του προσφερόμενου χρήματος και η αύξηση των κριτηρίων πρόσβασης στο δανειακό χρήμα, σε μια οικονομία όπου το 70% της οικονομίας της κινείται από την ιδιωτική κατανάλωση, δύναται να προκαλέσει εμβάθυνση της ύφεσης (*).

Η "σφιχτή" πιστωτική πολιτική σχετικά με τις πιστωτικές κάρτες αποτυπώνεται στο κάτωθι γράφημα:



Μείωση της κατανάλωσης, όπως ξέρουμε, προκαλεί αύξηση της ανεργίας, η οποία με την σιερά της προκαλεί μείωση του διαθεσίμου εισοδήματος, με αποτέλεσμα τον περιορισμό των πιστώσεων, η οποία προκαλεί περαιτέρω μείωση της κατανάλωσης, κ.ο.κ. (Υπενθυμίζω ότι δεν πρόκειται για φαύλο κύκλο αλλά για καθοδικό σπιράλ). Τούτο φαίνεται ξεκάθαρα στα δύο παρακάτω γραφήματα:


Το πρώτο γράφημα αναφέρεται στην περίοδο πρώτου εξαμήνου 2009


Εμφανής η επιδείνωση της κατάστασης τον Ιανουάριο του 2010


Προκειμένου να αντιπαρέλθουν την μείωση των πιστώσεων από τις εμπορικές τράπεζες (με ό,τι αυτό προξενεί), εδώ και δύο χρόνια, οι Κεντρικές Τράπεζες παρέχουν αφειδώς χρήμα. Ποιό το αποτέλεσμα των προσπαθειών αυτών (κάποιος μπορεί να το ονομάσει "τραγική ειρωνία". Κάποιος άλλος δύναται να το ονομάσει "το γελοίον του πράγματος"); Και το χρήμα στην (υπό την στενή έννοια) οικονομία έχει καταστεί σπανιότερο, και ο πολλαπλασιαστής χρήματος μειώνεται και οι Κεντρικές Τράπεζες έχουν "μαζέψει" στο ενεργητικό τους τίτλους που ανέρχονται σε σημαντικό ποσοστό του ΑΕΠ των χωρών τους. Σα να μην έφταναν αυτά, έρχεται και το (καθόλου ρητορικό) ερώτημα για την πραγματική αξία των τίτλων αυτών και την εξέλιξη της οικονομίας, με αποτέλεσμα η μείωση της καταναλωτικής ζήτησης να συνοδεύεται από μείωση της ενεργού ζήτησης, μείωση των θέσεων εργασίας, των μισθών, κ.ο.κ.

Γράφημα για το πόσο % του ΑΕΠ αποτελεί το ενεργητικό Κεντρικών Τραπεζών


Γράφημα για την μείωση του πολλαπλασιαστή χρήματος


Γράφημα για την μείωση του ρυθμού επέκτασης του χρήματος:




(*): Μια σημείωση: βλέπουμε και πάλι ότι αυτό που ισχύει για το μέρος δεν ισχύει για το όλον, γεγονός του τείνει να ξεχαστεί συνολικά. Φαίνεται ότι η οικονομική κρίση συνοδεύεται από μια τεράστια καταστροφή στην Οικονομική επιστήμη: σταδιακά, όλο και περισσότεροι που σχετίζονται με τα Οικονομικά ξεχνούν ακόμη και τις στοιχειώδεις αρχές της Οικονομικής. Κατά την ταπεινή μου γνώμη, ζούμε τον μεσαίωνα της οικονομικής ανάλυσης. Οπως στον Μεσαίωνα χάθηκαν οι γνώσεις που είχαν δημιουργηθεί στην Ελληνική Δημοκρατία και την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, έτσι και σήμερα χάνεται το μεγαλύτερο μέρος του υποβάθρου της Οικονομικής σκέψης. Αυτή η συζήτηση, όμως, δεν είναι της παρούσης.

Ενα από τα αίτια της παρούσας κρίσης

Επενδύσεις, Κατανάλωση και ανάπτυξη

Τρια ενδεικτικά γραφήματα για την σχέση ανάμεσα σε επενδύσεις, κατανάλωση και ανάπτυξη:

"Ανοικτές θέσεις" Ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου

(όπως αποτυπώνονται στην οθόνη του Bloomberg - η εξήγηση εντός του Τμήματος)

Συγκριτικά στοιχεία οικονομιών

Οι δύο πίνακες θα συζητηθούν εντός του Τμήματος (click στα γραφήματα για μεγέθυνση)

Σα να μην πέρασε μια μέρα...

Το 1952, ο Κυριάκος Βαρβαρέσος στην περίφημη «Εκθεση για το Οικονομικό Πρόβλημα της Χώρας», είχε ένα αναλυτικό κεφάλαιο για το Φορολογικό Ζήτημα. Εκεί σημείωνε: «Αυτό που είναι λάθος στο ελληνικό φορολογικό σύστημα είναι η άδικη κατανομή των φόρων.Περίπου το 80% των εσόδων της κυβέρνησης προέρχονται από την έμμεση φορολογία,και αυτή βαραίνει δυσανάλογα τις χαμηλές εισοδηματικές ομάδες». Αφού ανέλυε τις φορολογικές δηλώσεις όσων είχαν δραστηριότητα το εμπόριο και τη βιομηχανία, καθώς και τους ελεύθερους επαγγελματίες, κατέληγε ότι το 16% από αυτούς δήλωνε εισόδημα μικρότερο από τον μισθό κλητήρα του Δημοσίου, 66% στο επίπεδο του κλητήρα και μόλις 5% εμφανίζονταν με αξιόλογο εισόδημα.

Σήμερα οι έμμεσοι φόροι δίνουν 66% των φορολογικών εσόδων, οι μισθωτοί προσθέτουν άλλο ένα 12% και οι ΑΕ άλλο ένα 10%. Από εκεί και πέρα, το χάος. Οκτακόσιες χιλιάδες έμποροι και βιοτέχνες προσφέρουν μόλις το 4% και 500.000 ελεύθεροι επαγγελματίες το δραματικά ελάχιστο 3%. Κάτι λιγότερο από την εποχή του Βαρβαρέσου.

Απλά να σημειώσω ότι για κάθε ένα ευρώ άμεσων φόρων πληρώνουμε (ως Ελληνες) 1,56 ευρώ έμμεσων φόρων, όταν στην Ευρωζώνη η ανάλογη σχέση διαμορφώνεται στο 1 ευρώ.
Ενδεικτικός ο πίνακας που ακολουθεί (αν και με στοιχεία του 2008 --δυστυχώς, τα στοιχεία του 2009 είναι ακόμη χειρότερα):



Βεβαίως, είναι γνωστό ότι οι έμμεσοι φόροι προτιμώνται σε αναπτυσσόμενες οικονομίες (κάτι που δικαιολογείται για την εποχή της Ελλάδας όπως ήταν την εποχής της μελέτης του κ. Βαρβαρέσου), όπως επίσης πιστεύω ότι έχει γίνει αντιληπτό το ότι οι έμμεσοι φόροι ασκούν μια κάποια αυτόματη σταθεροποιητική επίδραση στην ενεργό ζήτηση (οι έμμεσοι φόροι ως αυτόματοι σταθεροποιητές). Ομως, δεν είναι αυτή η σημερινή μας περίπτωση (ούτε καν την ανάγκην φιλοτιμίαν ποιούμενοι). Ας μην ξεχνούμε ότι η φοροδιαφυγή ανέρχεται σε περίπου 30% (!!!!!) του ΑΕΠ.Διαχρονικά, αποδειχθήκαμε αναξιόπιστοι και αναποτελεσματικοί, με ευθύνη όλων μας. Οι προσπάθειες διεύρυνσης της φορολογικής βάσης, είτε με τεκμήρια είτε με μέτρα υπέρ της έκδοσης αποδείξεων είτε με καλύτερη εφαρμογή του ΦΠΑ, ήταν πάντα προσωρινά. Φτάσαμε στο σημείο, να κρατούμε όχι απλά τα πρωτεία της φοροδιαφυγής, αλλά της φοροκλοπής, με την παράνομη παρακράτηση και μη-απόδοση του ΦΠΑ



Το παράδοξο, μάλιστα, είναι ότι σε περιόδους σταθεροποιητικής πολιτικής το δημόσιο χρέος αυξανόταν αντί να μειώνεται.Καθώς οι όποιες κυβερνήσεις μείωναν το έλλειμμα του προϋπολογισμού, ταυτόχρονα μεγέθυναν τον δανεισμό επιχειρήσεων και οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Σταδιακά επήλθε και παγιώθηκε ένα φορολογικό καθεστώς που καθιστά νόμιμη την μη πληρωμή φόρων. Και αποδεχθήκαμε συνολικά αυτό το "καθεστώς". Καιρός να τελειώνουμε.

Τραπεζικά μεγέθη

Οπως διαβάζουμε στην "Καθημερινή":

ΟΜΟΛΟΓΑ
35 δισ. ευρώ ανέρχεται η αξία των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους οι τέσσερις μεγάλες εμπορικές τράπεζες (Εθνική, Eurobank, Alpha, Πειραιώς).

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
400 δισ. ευρώ ανήλθε το ενεργητικό των ελληνικών τραπεζών στο τέλος Σεπτεμβρίου 2009.

ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ
234 δισ. ευρώ ήταν το σύνολο των καταθέσεων των εγχωρίων τραπεζών στο τέλος Νοεμβρίου 2009, σημειώνοντας αύξηση 4,8% σε σχέση με τον Νοέμβριο 2008. Από το ποσό αυτό, τα 193,3 δισ. ευρώ αφορούσαν καταθέσεις των νοικοκυριών.

ΔΑΝΕΙΑ
251,9 δισ. ευρώ οι συνολικές χορηγήσεις των ελληνικών τραπεζών προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά τον Νοέμβριο. Το ποσό αυτό είναι αυξημένο κατά 4,2% σε σχέση με ένα χρόνο πριν.

ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ
119,1 δισ. ευρώ τα συνολικά δάνεια που έχουν χορηγηθεί από τις τράπεζες στα ελληνικά νοικοκυριά τον Νοέμβριο. Η πιστωτική επέκταση προς τα νοικοκυριά αυξήθηκε 3,1%, όταν το 2008 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 12,2%.

ΕΠΙΣΦΑΛΕΙΕΣ
8,5% διαμορφώνεται ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο εννεάμηνο. Αυτό σημαίνει ότι δάνεια περίπου 20 δισ. ευρώ βρίσκονται σε καθυστέρηση.

Σταχυολόγηση άρθρων

Γράφει, μεταξύ άλλων, σε άρθρο του ο κ. Kevin Featherstone :

"Η αποτελεσματικότητα στη διακυβέρνηση απαιτεί επίσης επάρκεια πληροφόρησης. Για παράδειγμα, πόσα χρήματα διοχετεύει κάθε χρόνο η Ελλάδα για την παιδεία; Επειδή κανείς δεν ξέρει ακριβώς, όσοι ερωτώνται απαντούν ότι διαθέτει όσα χρήματα πιστώνονται στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Παιδείας. Πρόκειται όμως για δύο διαφορετικά πράγματα, απόδειξη ότι το «σύστημα» δεν γνωρίζει πού πηγαίνουν τα λεφτά και τι αποτελεσματικότητα έχουν οι δαπάνες. Η «αξιολόγηση αποτελεσμάτων» είναι άγνωστος όρος στην Ελλάδα(....)

(...)η Ελλάδα ουδέποτε είχε σύστημα στρατηγικής αξιολόγησης των δαπανών της και, μαζί με τη Μάλτα και την Κύπρο, είναι οι μοναδικές χώρες στην Ευρώπη που δεν θέτουν μακροχρόνιους δημοσιονομικούς κανόνες, οι οποίοι να δεσμεύουν τις κυβερνήσεις.

Η αποτελεσματική διακυβέρνηση, όμως, δεν επιτυγχάνεται μόνο με την περικοπή δαπανών. Ολοι σχεδόν αποδέχονται ότι υπάρχουν τομείς όπου οι δημόσιες δαπάνες πρέπει να αυξηθούν, ώστε η ελληνική κοινωνία να γίνει πιο δίκαιη και η χώρα να καταφέρει να ανταγωνιστεί επί ίσοις όροις στο διεθνές περιβάλλον".

Ο κ. Νίκος Κωνσταντάρας:

"Χωρίς αμφιβολία, οι Ελληνες πολίτες φέρουμε μεγάλο μέρος της ευθύνης για την κρίση που μας απειλεί: συμπράξαμε όλοι με τα πολιτικά κόμματα και τις συνδικαλιστικές ηγεσίες στην παγίδευσή μας σε έναν ψεύτικο κόσμο όπου πιστεύαμε ότι δεν ισχύει κανένας νόμος - ηθικός, οικονομικός, της Ευρωπαϊκής Ενωσης, της λογικής κ. ο. κ. Αλλά η τιμωρία που έρχεται είναι διπλά άδικη: αφενός, η πλειονότητα των Ελλήνων δεν χάρηκε τα προνόμια που η άφρονη ανοχή της προσέφερε σε διάφορες μειοψηφίες• αφετέρου, οι βλοσυροί εταίροι μάς λοιδορούν και δεν μπορούν να κατανοήσουν ότι τα πρώτα θύματα της υπόθεσης παραμένουν οι ίδιοι οι Ελληνες.

Σε δηλώσεις των πολιτικών τους, αλλά κυρίως από σχόλια αναγνωστών σε ιστοσελίδες εφημερίδων, είναι φανερό ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι μας έχουν τη χειρότερη γνώμη για τους Ελληνες. Ο μέρμηγκας Γερμανός δεν θέλει με καμία δύναμη να δει τα δικά του χρήματα να πηγαίνουν για τη διάσωση του τζίτζικα Ελληνα. Η εικόνα της Ελλάδας έχει υποστεί τεράστιο πλήγμα και είναι άγνωστο πώς και πότε θα αναστραφεί.

Τι βλέπουν, λοιπόν, οι ξένοι; Ενα έλλειμμα ίσο με το 12,7% του ΑΕΠ και δημόσιο χρέος στο 112%. Αλλά δεν είναι μόνο οι αριθμοί που προκαλούν - είναι και οι διαδηλώσεις υπέρ της διατήρησης του δικαιώματος σε υπερβολικά πρόωρες συντάξεις και σε διάφορα «μπόνους», όπως μεταφράζονται τα επιδόματα. Αυτό που δεν βλέπουν οι ξένοι είναι ότι οι προκλητικές περιπτώσεις κρύβουν την πραγματικότητα. Οι ξένοι δεν γνωρίζουν ότι ενώ το 40% έως 50% του μισθού του Ελληνα πάει σε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, οι παροχές είναι πενιχρές έως ανύπαρκτες. Οι συντάξεις των πολλών είναι χαμηλότατες σε σχέση με τις κρατήσεις• οι ελλείψεις στη δημόσια παιδεία αναγκάζουν τους γονείς να χρυσοπληρώνουν φροντιστήρια για τα παιδιά τους• όταν αρρωσταίνουν, αναγκάζονται πάλι να πληρώσουν για να εξασφαλίσουν ανθρώπινες συνθήκες περίθαλψης• πληρώνουν ακριβά διόδια σε κάκιστες «εθνικές οδούς» • ζουν μέσα σε σκουπίδια, ρύπανση και γενική ανοργανωσιά• τρομάζουν μπροστά στο όλο και πιο οργανωμένο έγκλημα• ανέχονται την ύπαρξη προνομιούχων μειοψηφιών (μόνο τα «ευγενή» Ταμεία που χρηματοδοτούνται από φόρους υπέρ τρίτων να αντιπαραθέσουμε με το ΙΚΑ βλέπουμε το κοινωνικό απαρτχάιντ σε όλο του το μεγαλείο) • δουλεύουν όλοι για να συντηρούν έναν δημόσιο τομέα που, μαζί με συντάξεις, καταβροχθίζει το 50% της οικονομίας και πνίγει κάθε προσπάθεια ανάπτυξης, την ώρα που οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα είναι έρμαια της ανασφάλειας και της αυθαιρεσίας.

Εν ολίγοις, σε πολλούς κρίσιμους τομείς οι Ελληνες πληρώνουν περισσότερα απ’ ό, τι άλλοι Ευρωπαίοι και απολαμβάνουν λιγότερα. Και όμως, στην προσωπική τους ζωή είναι πολύ πιο «μέρμηγκες» απ’ ό, τι οι επικριτές τους: το χρέος των ελληνικών νοικοκυριών είναι ίσο με το 48,6% του ΑΕΠ, όταν των Αμερικανών είναι 96%, ενώ το χρέος ελληνικών νοικοκυριών και ιδιωτικών επιχειρήσεων μαζί είναι ίσο με το 87% του ΑΕΠ, όταν στη Βρετανία είναι 288% και στην Ευρώπη των 27 είναι 157%. Δηλαδή, με λιγότερα διαθέσιμα χρήματα, οι Ελληνες αναγκάζονται να πληρώνουν γι’ αυτά που άλλοι λαοί έχουν ως δεδομένα, και πάλι είναι λιγότερο χρεωμένοι. Η χαμηλή παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα οφείλεται στο εχθρικό κράτος, στην έλλειψη συντονισμού σε κάθε επίπεδο, στον εγωισμό της κάθε ομάδας που λειτουργεί εναντίον του συνόλου και στη γενικευμένη αδιαφορία και φαυλότητα ενός πολιτικού συστήματος που βασίζεται στην υστερόβουλη αυθαιρεσία και στον εκμαυλισμό ομάδων.

Αν ήξεραν οι ξένοι με τι παλεύει ο μέσος Ελληνας πολίτης, θα τον έβλεπαν με άλλο μάτι - κάτι ανάμεσα σε δέος και συμπόνια. Αλλά αν οι ίδιοι οι Ελληνες νοιάζονταν για το μέλλον τους, δεν θα είχαν φθάσει εδώ - η χώρα τους να τους εξαπατά συνεχώς και να τους εκθέτει αδίκως ως απατεώνες".

Τελευταίο αφήνω το άρθρο του αγαπητού κ. Γιάννη Στουρνάρα:

"Ανάπτυξη μέσω ανταγωνιστικότητας

Η οικονομική πολιτική που ακολουθείται προσφάτως έχει αρχίσει να αποκτά ουσία και επαφή με τη σκληρή πραγματικότητα. Η Ελλάδα έφτασε στο χείλος του γκρεμού από δικά της λάθη, που είχαν ως αποτέλεσμα την πλήρη απώλεια της αξιοπιστίας της. Για να επανακτηθεί, θα χρειαστεί χρόνος, ρεαλισμός, ευελιξία, συνέπεια στους τεθέντες στόχους, εμπροσθοβαρή μέτρα και, όσο δυσάρεστο και αν ακούγεται αυτό, βοήθεια της Ευρωζώνης.

Τα μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής που εξαγγέλθηκαν, συμπεριλαμβανομένου του ασφαλιστικού, είναι προς την ορθή κατεύθυνση. Ο δημοσιονομικός στόχος για το 2010 φαίνεται, καλώς εχόντων των πραγμάτων, ότι μπορεί να επιτευχθεί. Απομένει να εξηγηθεί με μεγαλύτερη λεπτομέρεια πώς θα επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι του 2011 και του 2012.

Η επόμενη, εξίσου σημαντική, δέσμη μέτρων που πρέπει να εξαγγελθεί για να ολοκληρωθεί η οικονομική πολιτική, αφορά την οικονομική ανάπτυξη. Αυτή πρέπει να επιδιωχθεί μέσω της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας, δηλαδή να έχει εξωστρεφή χαρακτήρα. Διαφορετικά θα συνεχίσει να διευρύνεται το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και το εξωτερικό χρέος.

Πολλοί έγκυροι διεθνείς αναλυτές ορθώς τονίζουν το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Προερχόμενοι κυρίως από χώρες του ΟΟΣΑ στις οποίες έχει, κατά το μάλλον ή ήττον, προχωρήσει η καπιταλιστική ολοκλήρωση και έχουν εξαντληθεί τα οφέλη από την απελευθέρωση των αγορών και την αύξηση της ολικής παραγωγικότητας, καταλήγουν σε ένα απαισιόδοξο συμπέρασμα: Για να ανακτήσει η Ελλάδα την ανταγωνιστικότητα που έχει απολέσει τα τελευταία χρόνια, πρέπει να μειωθούν κατά 20%, περίπου, οι πραγματικοί μισθοί και τα ημερομίσθια.

Αυτό όμως που αγνοείται στην περίπτωση της ελληνικής οικονομίας είναι ότι υπάρχει πολύ λίπος που «μπορεί να καεί» πριν φτάσουμε στο κόκαλο. Σχεδόν σε κάθε κλάδο υπάρχουν ρυθμίσεις και περιορισμοί που επιβλήθηκαν από το κράτος σε άλλες εποχές, στο όνομα δήθεν της κοινωνικής πολιτικής, στην ουσία όμως στόχος ήταν η προστασία από τον ανταγωνισμό ομάδων επιχειρηματικών και συνδικαλιστικών συμφερόντων με πρόσβαση στην εκάστοτε πολιτική εξουσία: Κλειστά επαγγέλματα (ιδιαίτερα στις μεταφορές), cabotage, bake off, κατώτατες τιμές σε πλείστα όσα αγαθά και υπηρεσίες, πολύπλοκα και χρονοβόρα συστήματα αδειοδοτήσεων, επικαλύψεις αρμοδιοτήτων, πολυνομία, περιοριστικά ωράρια λειτουργίας καταστημάτων, μουσείων, τραπεζών, πρατηρίων, φαρμακείων, δημόσιων νοσοκομείων (όπου, για παράδειγμα, πανάκριβος εξοπλισμός αξιοποιείται λίγες ώρες την ημέρα), απαγορεύσεις δημιουργίας αποθηκευτικών χώρων και άλλα πολλά.

Αμεση συνέπεια των παραπάνω περιορισμών είναι η διόγκωση του κόστους των παραγόμενων προϊόντων και υπηρεσιών, η δημιουργία υψηλών ποσοστών κέρδους στους κλάδους αυτούς και, τελικά, η χαμηλή ανταγωνιστικότητα.

Αυτή είναι η δυσάρεστη όψη του νομίσματος. Γιατί όμως να μείνουμε απλώς στις διαπιστώσεις αυτές και να μην προχωρήσουμε στο αμέσως επόμενο ερώτημα: Τι θα κερδίσουμε αν καταργήσουμε τους περιορισμούς αυτούς, όπως άλλωστε έχουν κάνει όλοι σχεδόν οι εταίροι μας στην Ευρωζώνη; Η απάντηση είναι: περίπου 20 δισ. ευρώ το χρόνο σε προϊόν (προστιθέμενη αξία) και περίπου 5 δισ. ευρώ το χρόνο σε πρόσθετα φορολογικά έσοδα. Αν αυτά φαίνονται υπερβολικά, απλά θυμηθείτε πόσο κερδίσαμε μόνο από την απελευθέρωση και ιδιωτικοποίηση του τραπεζικού συστήματος και των τηλεπικοινωνιών.

Αν στα παραπάνω θελήσει κάποιος α) να συνυπολογίσει πόσα μπορούμε να κερδίσουμε από την αξιοποίηση της αργούσας περιουσίας του δημόσιου τομέα και β) να προσθέσει και περί τα 18 δισ. ευρώ αναπορρόφητα ποσά του ΕΣΠΑ και τις δράσεις που συνδέονται με αυτά (μόνο η εισαγωγή σύγχρονων συστημάτων λογιστικής και πληροφορικής στα δημόσια νοσοκομεία μπορεί να περιορίσει τη σπατάλη στο χώρο της υγείας κατά 1 δισ. ευρώ το χρόνο), οι κατευθύνσεις αναπτυξιακής πολιτικής και βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας είναι αυτονόητες. Απαιτούν, απλά και μόνο, πολιτική βούληση και αντίληψη του οφέλους".

Το θέμα δεν είναι πόσα παίρνουμε, αλλά πόσα παράγουμε

Crisis? What Crisis? (*)

(*) ο τίτλος, όμοιος με αυτόν του τέταρτου άλμπουμ του συγκροτήματος Supertramp, το 1975. Ομως δεν θα αναλύσουμε μουσική, αλλά ελαστικότητες.

Ταμειακά ενήμεροι

Στα 606 εκατ. ευρώ ανήλθαν οι δαπάνες για τόκους που κατέβαλε το ελληνικό δημόσιο τον πρώτο μήνα του 2010 για την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους.Το ποσό των δαπανών για τόκους τον αντίστοιχο περσινό μήνα είχε διαμορφωθεί στα 886 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένο κατά 31,7%.

Την ίδια στιγμή, στα 574 εκατ. ευρώ υποχώρησε το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού τον Ιανουάριο του 2010, από 1,554 δισ. ευρώ που είχε ανέλθει τον αντίστοιχο περσινό μήνα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του κράτους, τα καθαρά έσοδα αυξήθηκαν κατά 16,5% φθάνοντας τα 5,59 δισ. ευρώ από 4,79 δισ. ευρώ που εισέρευσαν τον Ιανουάριο του 2009.

Για το ίδιο διάστημα, οι επιστροφές φόρων έφθασαν τα 432 εκατ. ευρώ από 688 εκατ. ευρώ που ήταν τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι.

Σε ότι αφορά τις δαπάνες, αυτές διαμορφώθηκαν στα 4,9 δισ. ευρώ, έναντι 5,5 δισ. ευρώ που ήταν τα συνολικά έξοδα του κράτους τον Ιανουάριο του 2009. Δηλαδή οι κρατικές δαπάνες μειώθηκαν κατά 10,6% παρά την εξόφληση χρεών ύψους 1,5 δισ. ευρώ που κατέβαλε ο κρατικός προϋπολογισμός για λογαριασμό των νοσοκομείων.

Πρόκειται για τα γνωστά χρέη των νοσηλευτικών ιδρυμάτων προς τις προμηθεύτριες εταιρείες, η αποπληρωμή των οποίων κατανέμεται σε τρεις χρήσεις και συγκεκριμένα στο 2008 (3,035 δισ. ευρώ), στο 2009 (2,2 δισ. ευρώ) και στο 2010 (800 εκατ. ευρώ).

Κόστος εξυπηρέτησης χρέους

Απλά να σημειώσω ότι υπάρχει και η άλλη πλευρά ανάγνωσης των στοιχείων: σύμφωνα, λοιπόν, με τα άνωθεν στοιχεία, το 2,5% του γαλλικού AEΠ έχει επενδυθεί σε ελληνικά χρεόγραφα, οι θεσμικοί επενδυτές της Γερμανίας έχουν αγοράσει το 1,35% του Γερμανικού AEΠ , ενώ η Eλβετία με 46 δισ. έχει τοποθετήσει το 12% του AEΠ της σε Ελληνικούς τίτλους.

Υ.Γ. Η Ελληνική γλώσσα είναι πραγματικά υπέροχη, διότι, μεταξύ άλλων, προσδιορίζει αυτόματα την θέση του ομιλούντος. Ετσι, κάποιος θα μπορούσε να πει ότι η Ελβετία έχει υποθηκεύσει το 12% του ΑΕΠ της σε "Ελληνικά χαρτιά", ενώ ένας άλλος θα μπορούσε να πει ότι η Ελλάδα έχει υποθηκευθεί στην Ελβετία για 46 δις ευρώ - ή, αντιστοίχως, ότι "έχουμε υποθηκεύσει το 18% του Ελληνικού ΑΕΠ στην Ελβετία". Θέμα σημειολογίας, βεβαίως, που όμως λειτουργεί διαφωτιστικά.

Χρέη και ελλείμματα διαφόρων χωρών

(click στο γράφημα για μεγέθυνση)

Οικονομικά μεγέθη χωρών Ε.Ε.

(κάνετε click στο γράφημα για μεγέθυνση)

Κίνας μακρά συνέχεια...

Ξανά περί Κίνας, αλλά μόνο εξ' αφορμής. Στόχος της ανάρτησης των παρακάτω άρθρων δεν είναι τόσο η συνέχεια της ενασχόλησης με την Κίνα (παρ' ότι πάντα παραμένει ένα άκρως ενδιαφέρον θέμα), όσο η προσεκτική ανάγνωση των άρθρων, μιας που εστιάζουν σε έννοιες που θα μας φανούν χρήσιμες: τους προσδιοριστικούς παράγοντες διαμόρφωσης της τιμής των εμπορευμάτων (στο πρώτο άρθρο) και το θέμα των ισοτιμιών (στο δεύτερο άρθρο).

Διαβάζουμε λοιπόν:

"Κίνα: Μέτρα για την αποτροπή τυχόν «φούσκας»

Η απόφαση της Κίνας, να αυξήσει τα όρια των αποθεματικών των τραπεζών, βάζοντας έτσι «φρένο» στην ταχύτατη αύξηση του δανεισμού, έθεσε σε κλοιό πιέσεων, την περασμένη εβδομάδα, τις τιμές του πετρελαίου, των μετάλλων και των άλλων εμπορευμάτων.

Χθες, το κλίμα στις αγορές ήταν πιο θετικό, με τις τιμές ωστόσο να παρουσιάζουν ελαφρά μόνο μεταβολή. Το πετρέλαιο κυμαινόταν κοντά στα 74 δολάρια το βαρέλι και ο χρυσός μία ανάσα από τα 1.100 δολάρια η ουγκιά.

Η αντίδραση των επενδυτών ήρθε να επιβεβαιώσει αυτό που μερίδα αναλυτών είχε επισημάνει εδώ και καιρό: στο εξής οι τιμές των εμπορευμάτων θα είναι περισσότερο συνδεδεμένες με τους ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά και τη νομισματική πολιτική των αναδυόμενων, παρά των ανεπτυγμένων οικονομιών. Με άλλα λόγια, οι επενδυτές στρέφουν το βλέμμα τους στη Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας και όχι στη FED, προκειμένου να αποφασίσουν τις επόμενες κινήσεις τους.

Η εξέλιξη αυτή δεν εκπλήσσει. Αντανακλά τη μετατόπιση στο κέντρο βάρους της μεταποιητικής δραστηριότητας. Η ζήτηση πετρελαίου δεν έχει πλέον ιδιαίτερα περιθώρια αύξησης στις βιομηχανικά ανεπτυγμένες οικονομίες. Η ενίσχυση της κατανάλωσης στηρίζεται στην Κίνα και άλλες αναδυόμενες οικονομίες, κυρίως της Ασίας και της Μέσης Ανατολής.

Η Κίνα είναι σήμερα η μεγαλύτερη καταναλώτρια πρώτων υλών στον κόσμο. Καθώς όμως αναπτύσσεται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, κινδυνεύει με «υπερθέρμανση». Η κινεζική κεντρική τράπεζα προσπαθεί να βάλει «φρένο» στις χορηγήσεις δανείων, γεγονός όμως που πυροδοτεί ταυτόχρονα ανησυχίες για επιβράδυνση της μεταποιητικής δραστηριότητας στη χώρα και, κατά συνέπεια, και της ζήτησης βασικών μετάλλων και πετρελαίου.

Η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας προτιμά να έχει στη διάθεσή της μία ευρεία γκάμα εργαλείων, όπως είναι η επιβολή πιο αυστηρών κανόνων κεφαλαιακής επάρκειας. Αύξησε δύο φορές σε ένα μήνα το ελάχιστο όριο αποθεματικών των τραπεζών, σε ένα πρώτο αλλά σημαντικό βήμα επιστροφής σε μία πιο περιοριστική πολιτική. Τους επόμενους μήνες, αναμένεται να ακολουθήσει και η αύξηση του βασικού επιτοκίου.

Στόχος της κινεζικής κεντρικής τράπεζας, όμως, δεν είναι απαραίτητα να επιβραδύνει την ανάπτυξη. Θέλει κατά κύριο λόγο να περιορίσει την περίσσεια ρευστότητα στις αγορές, η οποία και δημιουργεί τον κίνδυνο μίας «φούσκας» στις αγορές ακινήτων και μετοχών. Και αυτό είναι κάτι που δεν θα πρέπει να ξεχνούν οι επενδυτές στις αγορές εμπορευμάτων".

Στην συνέχεια, το δεύτερο άρθρο

"Εκτιμήσεις για ανατίμηση στην Κίνα

Οι κινεζικές αρχές ενδεχομένως να επιτρέψουν την ανατίμηση του γιουάν μέχρι και κατά 5% -επιδιώκοντας την «αποθέρμανση» της ταχύτατα αναπτυσσόμενης οικονομίας στον κόσμο

Οι κινεζικές αρχές προσπαθούν να επιβραδύνουν τους ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης, αφότου η οικονομία της χώρας αναπτύχθηκε με τους ταχύτερους ρυθμούς από το 2007 στο τέταρτο τρίμηνο και οι τιμές κατοικιών σημείωσαν τη μεγαλύτερη άνοδο των 21 τελευταίων μηνών.

Οι αξιωματούχοι του Πεκίνου μέχρι στιγμής αντιστέκονται στις εκκλήσεις για ανατίμηση του γιουάν, ασκώντας έλεγχο στην ισοτιμία του από τον Ιούλιο του 2008, μετά την ενίσχυσή του κατά 21% έναντι του δολαρίου στα τρία προηγούμενα χρόνια. Το καθεστώς συνδεδεμένης ισοτιμίας έχει συγκεντρώσει έντονες επικρίσεις".

Επιτόκια Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας

Διαβάζοντας προσεκτικά το παρακάτω άρθρο της "Ναυτεμπορικής" μας δίδεται η ευκαιρία να ξαναθυμηθούμε την λειτουργία των επιτοκίων σε μια οικονομία και κυρίως ποιοί είναι ορισμένοι από τους προσδιοριστικούς παράγοντες μεταβολής του ύψους των επιτοκίων μιας Κεντρικής Τράπεζας.

"Αμετάβλητο θα αφήσει το επιτόκιο η ΕΚΤ

Στα ιστορικά χαμηλά επίπεδα του 1% φαίνεται ότι θα διατηρήσει για μεγάλο διάστημα ακόμη το βασικό επιτόκιο του ευρώ η ΕΚΤ, καθώς κρίνει ότι οι ασθενείς ρυθμοί ανάκαμψης δεν επιτρέπουν προς το παρόν μία αύξησή του.

Οι Ευρωπαίοι κεντρικοί τραπεζίτες σε δηλώσεις τους ξεκαθαρίζουν ότι παρά τη σταδιακή απόσυρση των έκτακτων μέτρων ρευστότητας στις αγορές, τα στηρίγματα στην οικονομία θα πρέπει να διατηρηθούν. «Η κατάργηση ορισμένων μη συμβατικών μέτρων δεν θα πρέπει να ερμηνευθεί ως βούληση να εγκαταλείψουμε την πολιτική στήριξης της οικονομίας» τόνισε σε συνέντευξή του ο Κύπριος κεντρικός τραπεζίτης, Αθανάσιος Ορφανίδης.
«Εξακολουθούμε να χρειαζόμαστε μία νομισματική πολιτική που εξυπηρετεί την οικονομία, εν μέσω εκτιμήσεων για πολύ χαμηλό πληθωρισμό καθώς και άνισης και ασθενούς ανάκαμψης» πρόσθεσε. Όπως εξήγησε ο κ. Ορφανίδης η εξέλιξη της οικονομίας και οι συνδεόμενοι κίνδυνοι στη σταθερότητα των τιμών είναι το «κλειδί» για το ύψος των επιτοκίων. «Οι δηλώσεις του κ. Ορφανίδη επιβεβαιώνουν την εκτίμησή μας, ότι η ΕΚΤ δεν θα αυξήσει φέτος τα επιτόκια. Ακούγεται πολύ ανήσυχος για τις προοπτικές της ανάπτυξης και του πληθωρισμού» σχολίασε στο Bloomberg κορυφαίος οικονομολόγος της Royal Bank of Scotland. Εν τω μεταξύ σε συνέντευξή του στο γαλλικό τηλεοπτικό σταθμό LCI ο διοικητής της ΕΚΤ, Ζαν Κλοντ Τρισέ, σημείωσε ότι οι ρυθμοί της οικονομικής ανάκαμψης θα εξαρτηθούν από την εμπιστοσύνη νοικοκυριών και επιχειρήσεων στα δημόσια οικονομικά. «Εάν τα νοικοκυριά δεν έχουν εμπιστοσύνη, δεν δαπανούν. Εάν οι επιχειρήσεις δεν έχουν εμπιστοσύνη, δεν επενδύουν» είπε χαρακτηριστικά. Η ΕΚΤ αναμένει ρυθμούς ανάπτυξης 0,8% φέτος και 1,2% το 2011 στην Ευρωζώνη. Εκτιμά δε ότι ο πληθωρισμός θα κυμανθεί στο 1,3% με 1,4%.

Δύσκολη η ανάκαμψη.

Αργή και «με εμπόδια» θα είναι ανάκαμψη των οικονομιών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης σύμφωνα με την HSBC. Σε έκθεσή του ο αναλυτής της βρετανικής τράπεζας, Κουμπιλάι Οζτούρκ, τονίζει ότι η εσωτερική ζήτηση παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα στις περισσότερες οικονομίες της περιοχής, γεγονός που αντισταθμίζει τα οφέλη από τη σταδιακή ανάκαμψη των εξαγωγών. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα, η Ουγγαρία και η Ρουμανία παρέμειναν σε ύφεση το τέταρτο τρίμηνο του 2009, ενώ στην Τσεχία και τη Βουλγαρία η συρρίκνωση του ΑΕΠ επιταχύνθηκε απροσδόκητα".

Παραβολή

Η λίστα αγορών είναι πάντοτε αναγκαία, αλλά γίνεται απολύτως απαραίτητη όταν θα πληρώσουμε με πιστωτική κάρτα.

Στήριξη και θεωρία παιγνίων

Σε λίγη ώρα σήμερα (11/2/2010) θα ξεκινήσει η άτυπη σύνοδος κορυφης των 27 ηγετών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Το ουσιαστικό θέμα της σύσκεψης αποτελεί το κατά πόσον θα δοθεί βοήθεια (στήριξη) στην Ελλάδα. Οι ηγέτες κάποιων χωρών στηρίζουν την παροχή βοήθειας, ενώ άλλοι είναι αντίθετοι.

Το εάν θα δοθεί βοήθεια, το πόση βοήθεια θα δοθεί και το με ποιούς τρόπους και όρους θα δοθεί, έχει να κάνει με την θεωρία παιγνίων.

Θυμάμαι, πάντως, την κατάληξη ενός ανέκδοτου που λέγαμε παλαιότερα: "make no assumptions about the number of lions" (η πλήρης ανάλυση, τόσο της παροχής στήριξης, όσο και του ανέκδοτου, θα γίνει εντός του Τμήματος).

Θα ήθελα, ωστόσο, να σημειώσω ότι η ουσία της παροχής οικονομικής στήριξης έγκειται σε δύο θέματα: πρώτον, στο να μην την ζητήσουμε. Δεύτερον, στο να υπάρξει διαβεβαίωση αποδοχής των Ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ.

Ας μην ξεχνούμε ότι το trading (είτε ομολόγων, είτε μετοχών, είτε νομισμάτων) δεν είναι τίποτε περισσότερο από την εκτίμηση του κάθε συμμετέχοντος για τις μελλοντικές κινήσεις των υπολοίπων (υπαρχόντων και δυνητικών) συμμετεχόντων και τις αντοχές του καθενός (αλλά και την εικασία του για τις αντοχές των υπολοίπων - η αντοχή αναφέρεται στο ύψος των διαθεσίμων κεφαλαίων, στην ευχέρεια και τους όρους εύρεσης πρόσθετων κεφαλαίων, στα ανεκτά περιθώρια απώλειας και στον χρονικό ορίζοντα του κάθε συμμετέχοντος) .

Επίσης, να σημειώσω ότι το είδος του παιγνίου εν πολλοίς διαμορφώνει και τους όρους διεξαγωγής του (και αυτό άσχετα από το κατά πόσον πιστεύει ο κάθε συμμετέχων ότι δεν τον αφορά).

Πλάνες, σφάλματα και στατιστική

Στο Τμήμα είχαμε αναφερθεί εκτενώς στα σφάλματα και τις πλάνες που οφείλουμε να αποφεύγουμε, προκειμένου να δομήσουμε έναν λόγο τεκμηριωμένο και να έχουμε την δυνατότητα της εις βάθος ανάλυσης.

Ενα από τα σφάλματα στα οποία είχαμε αναφερθεί είναι το σφάλμα της μη-αναγωγής σε κοινή μονάδα των συγκρινόμενων στοιχείων. Κοινώς, όταν συγκρίνουμε δεδομένα, αυτά θα πρέπει να μετρούν το ίδιο πράγμα, με τον ίδιο τρόπο, με κοινή μονάδα.

Στις 5 Φεβρουαρίου, στις ΗΠΑ είχαμε δύο ανακοινώσεις σχετικά με την αγορά εργασίας (και οι δύο ανακοινώσεις ήταν επίσημες). Σύμφωνα με την μία ανακοίνωση, η ανεργία στις ΗΠΑ μειώνεται. Σύμφωνα με την άλλη ανακοίνωση, η εργασία (θέσεις εργασίας και αριθμός εργαζομένων) επίσης μειώνεται. Ουπς...

Τί έχει συμβεί; Απλά, η μία μελέτη βασίζεται σε στατιστικά στοιχεία των νοικοκυριών, ενώ η άλλη μελέτη σε στατιστικά στοιχεία των επιχειρήσεων. Εάν λάβουμε υπ' όψιν ότι η κάθε μελέτη (όπως και οποιαδήποτε μελέτη παγκοσμίως) έχει εγγενή στατιστικά περιθώρια λάθους, ότι ακολουθούν διαφορετικό τρόπο περιοδικής διευθέτησης (seasonal adjustment), ότι δεν συμπεριλαμβάνουν όλα τα στοιχεία, κ.ο.κ., τότε αντιλαμβανόμαστε για ποιόν λόγο προκύπτει αυτή η .....εικόνα.

Βασικά στατιστικά μεγέθη Ελληνικής Οικονομίας

(αναλυτικά μπορείτε να τα βρείτε στο site της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας www.statistics.gr)

Και πάλι για το χρέος

Σύνοψη οικονομίας ΗΠΑ το 2009

Επιτόκια Κεντρικών Τραπεζών

Ο (πικρός) νόμος της ζήτησης

Διαβάζουμε στην "Καθημερινή":

"Πτώση του κλάδου σοκολάτας στην Ελβετία το 2009

«Πικρό» ήταν το 2009 για τη φημισμένη ελβετική σοκολάτα, καθώς οι πωλήσεις του κλάδου μειώθηκαν κατά 6,4%, υπό το βάρος της οικονομικής κρίσης αλλά και του λιγότερο ψυχρού καιρού.

Σύμφωνα με την ένωση του κλάδου Chocosuisse, οι καταναλωτές στράφηκαν επίσης προς φθηνότερες σοκολάτες αντί για τα υψηλής ποιότητας ονόματα.

Συνολικά, οι πωλήσεις σοκολάτας ανήλθαν το 2009 στους 174.000 τόνους, αξίας 1,6 δισ. δολαρίων.

Οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 5,2%, στους 106.000 τόνους, που αντιστοιχεί στο 60% της ετήσιας παραγωγής σοκολάτας.

Οι μεγαλύτερες ποσότητες ελβετικής σοκολάτας εξάγονται στη Γερμανία, και έπονται Βρετανία, Γαλλία και ΗΠΑ".

Δομικός πληθωρισμός και δομικές αδυναμίες

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή παρουσίασε αύξηση 2,4%.

Εχει ενδιαφέρον η αναλυτική μελέτη ολόκληρης της ανακοίνωσης (για να την δείτε κάνετε click εδώ) , καθώς σε αυτήν θα βρούμε πολλά αξιοσημείωτα στοιχεία, τα οποία θα ήθελα να αναπτύξουμε και εντός του Τμήματος.

Απλά, να σημειώσουμε ότι εμφανίζεται και πάλι το (διαχρονικό πλέον) φαινόμενο του δομικού πληθωρισμού (δηλαδή ο δείκτης τιμών καταναλωτή, εξαιρουμένων των ενεργειακών αγαθών και των τροφίμων). Επίσης, θα ήθελα να δώσετε βαρύτητα στο γεγονός του ceteris paribus. Ο πληθωρισμός του Ιανουαρίου σαφώς και θα ήταν υψηλότερος εάν δεν υπήρχε (και συνεχίζεται) η περίοδος εκπτώσεων.

Το φαινόμενο θα αποτελούσε οικονομικό παράδοξο: σε περίοδο ύφεσης, με μειωμένη την καταναλωτική πίστη, με μείωση του εισοδήματος, με μειωμένη την ποσότητα χρήματος, με μειωμένη την ταχύτητα κυκλοφορίας του χρήματος, με αύξηση των δεικτών ασφυξίας, με αυστηρότερους όρους παροχής δανείων από τις τράπεζες, να αυξάνονται οι τιμές;

Δυστυχώς, δεν πρόκειται για ένα ακόμη παράδοξο, από αυτά που μας αρέσει στην Οικονομική να αναφέρουμε. Πρόκειται για σαφώς ευεξήγητο φαινόμενο. Οχι μόνο ευεξήγητο, αλλά και απολύτως αναμενόμενο. Οι αιτίες αυτού του φαινομένου θα πρέπει να αναλυθούν από εσάς. Γραπτή εργασία, λοιπόν!

"Να αναλυθούν οι αιτίες διατήρησης του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή και εν γένει του πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα. Ποιές είναι οι συνέπειες του φαινομένου στο σύνολο της Ελληνικής οικονομίας, ποιοί οι κίνδυνοι και με ποιά μέτρα θεωρείτε ότι δύναται να καταπολεμηθεί το φαινόμενο¨.

Μια άλλη γνώμη...

περί των τεκταινομένων στην Ελλάδα (ομόλογα, μέτρα, κ.ο.κ.), του κ. Κώστα Βεργόπουλου, όπως την δημοσίευσε στην "Ελευθεροτυπία" της Κυριακής 7/2/2010:

"Η συστημική κρίση του ευρωνομίσματος

Γιατί τόση υστερία κατά της χώρας μας από τον διεθνή τύπο, τους ευρωπαίους οικονομικούς ιθύνοντες και τους αξιολογικούς οίκους;

Πόσο νόμιμη είναι η απειλή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να αθετεί τις θεσμικές δεσμεύσεις της έναντι χωρας μέλους, με πρόσχημα τις αρνητικές εκτιμήσεις ιδιωτικών αξιολογικών οίκων; Τι βλάπτει περισσότερο την ελληνική οικονομία: το δημόσιο έλλειμμα και χρέος, που πάντως είναι χαμηλότερα από τα αντίστοιχα τουλάχιστον άλλων εννέα ευρωπαϊκών χωρών ή μήπως οι απειλητικές δηλώσεις γερμανών και βρετανών υπευθύνων; Η πρόσφατη επιτυχής διάθεση των ελληνικών ομολόγων δείχνει ότι οι αγορές δεν συμμορφώθηκαν με τις άνωθεν συστάσεις. Οι υποτιθέμενοι μηχανισμοί ελέγχου της ευρωζώνης δεν απέδωσαν.

Εμπαθείς δηλώσεις των ευρωπαίων οικονομικών υπευθύνων ενοχοποιούν πέντε χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας για υπέρογκα δημοσιονομικά ελλείμματα, στα οποία αποδίδουν ευθύνη για την τρέχουσα ύφεση. Υποτίθεται ότι η εξισορρόπηση των ελλειμμάτων θα επαναφέρει την ανάκαμψη στις χώρες αυτές. Ομως, ακόμη και πρωτοετείς φοιτητές γνωρίζουν ότι, σε περίοδο ύφεσης, οι περικοπές μισθών και δημόσιων δαπανών, οι πρόσθετοι φόροι, μειώνοντας το διαθέσιμο εισόδημα, επισπεύδουν την πορεία προς την κατάρρευση. Αντί να επισπεύδουν την ανάκαμψη, την περιπλέκουν ακόμη περισσότερο και στην πράξη την καθιστούν αδύνατη. Ηδη ο αμερικανός νομπελίστας Τζόζεφ Στίγκλιτς προειδοποίησε ότι μέγιστο μέρος του ελληνικού δημοσιονομικού ελλείμματος δεν είναι αιτία της σημερινής ύφεσης αλλά απόρροια αυτής. Οταν οι συναλλαγές επιβραδύνονται, τότε οι δημόσιες εισπράξεις κάμπτονται, αλλά και αυτομάτως οι δαπάνες διογκώνονται, είτε για διαχείριση της αυξημένης ανεργίας, είτε για διάσωση ιδιωτικών επιχειρήσεων.

Την παλαιά αυτή διαπίστωση επιβεβαίωσε πρόσφατα ο Βέλγος Πολ ντε Γκρο από την Οξφόρδη για το σύνολο της ευρωζώνης (1). Κατά την πρόσφατη δεκαετία, η ευρωζώνη εφάρμοσε την πιο σφιχτή νομισματική πολιτική από οποιαδήποτε άλλη οικονομική περιοχή του κόσμου. Αυξήθηκαν έτσι περισσότερο από οπουδήποτε αλλού οι ανάγκες προσφυγής στο δανειακό χρήμα, είτε των ιδιωτικών τομέων είτε των δημόσιων. Κινητήριος δύναμη για τις αυξομειώσεις του δημόσιου χρέους στην ευρωζώνη ήταν η κυκλικότητα του ιδιωτικού τομέα. Σε κάθε ανοδική φάση του ιδιωτικού τομέα, όπως κατά την τριετία 2005-2007, αντιστοιχεί υψηλή άνοδος ιδιωτικού δανεισμού και περιστολή του δημόσιου. Αντιθέτως, οσάκις ο ιδιωτικός τομέας επιβραδύνεται, όπως από το 2008 μέχρι σήμερα, τότε ο ιδιωτικός δανεισμός καταπίπτει και, σε αναπλήρωση, επιταχύνεται ο δημόσιος. Σημειωτέον ότι τα δύο μεγέθη δεν είναι ισοδύναμα αλλά δυσανάλογα: ο ιδιωτικός δανεισμός στην ευρωζώνη καταγράφει μέση ετήσια μεταβολή 35% του ΑΕΠ, ενώ η αντίστοιχη του Δημοσίου παραμένει, ακόμη και σήμερα, κατώτερη του 10%.

Οσον αφορά την αξιοπιστία της ετυμηγορίας των αξιολογικών οίκων, ο βέλγος οικονομολόγος αποτίει αρνητικό φόρο τιμής. Αφού με αξιοθρήνητο τρόπο απέτυχαν ή απέφυγαν να προβλέψουν ακόμη και την πιο ελάχιστη πτυχή της σημερινής κρίσης, πόση αξιοπιστία μπορούν άραγε να διατηρούν ακόμη για ζητήματα εσωτερικής θεσμικής λειτουργίας της ευρωζώνης;

Οπως ο ίδιος σημειώνει, εάν μια χώρα-μέλος αφεθεί από τους εταίρους να καταλήξει σε στάση πληρωμών, αυτό μπορεί να αποδειχθεί άμεσα μεταδοτικό και να οδηγήσει σε συστημική διαταραχή ολόκληρο το οικοδόμημα του ευρώ. Κατά συνέπεια, η συστημική κρίση του ευρώ δεν συνιστά σήμερα απλή υπόθεση εργασίας, αλλά ορατό ενδεχόμενο κίνδυνο. Ομως, αυτός παραμένει διαχειρίσιμος, αρκεί η ευρωζώνη να αποδεχθεί τις προϋποθέσεις, που αυτονόητα εμπίπτουν σ' αυτήν: το ενδεχόμενο της ελληνικής διάσωσης θα απαιτούσε λιγότερο από 3% του δημόσιου δανεισμού της ζώνης, ποσό αμελητέο, τονίζει ο ίδιος, συγκρινόμενο με τις εκατοντάδες δισεκατομμυρίων που παραχωρήθηκαν πρόσφατα στις ευρωπαϊκές τράπεζες.

Η ευρωζώνη έχει συμφέρον να καταστήσει εκ των προτέρων γνωστό ότι δεν θ'αφήσει κανένα μέλος να οδηγηθεί σε παύση πληρωμών, ώστε ν'αποτρέψει κάθε σχετική κερδοσκοπία, που θα επιδείνωνε ανώφελα και αντιπαραγωγικά την κατάσταση κάθε συγκεκριμένης χώρας. Εχει επίσης συμφέρον να γνωστοποιήσει εκ των προτέρων την αλληλεγγύη της προς κάθε απειλούμενη χώρα, στο μέτρο που, σε αντίθετη περίπτωση, εάν ανεχθεί μια πτώχευση, αυτό θα πυροδοτούσε μεταδοτικά «χιονοστιβάδα» πτωχεύσεων και αποσταθεροποίηση του συνόλου της ζώνης. Ενόσω η ευρωζώνη δεν γνωστοποιεί εκ των προτέρων την αλληλεγγύη της με τα αδύναμα μέλη της και αφήνει να επικρέμαται στον αέρα το ενδεχόμενο ν'αφεθούν να πτωχεύσουν, αυτό δεν ενισχύει την αξιοπιστία της, αλλά την υπονομεύει.

Στην παρατήρηση του Στίγκλιτς ότι το νομισματικό σύστημα του ευρώ δημιουργήθηκε βουλησιοκρατικά, χωρίς τις προϋποθέσεις διατηρησιμότητος, λόγω μοιραίας παράλειψης των μηχανισμών αλληλεγγύης και διάσωσης, οσάκις αυτό χρειαστεί, ο Ντε Γκρο, με τον Μάρτιν Γουλφ των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», προσθέτει ότι αυτοί που ανέλαβαν την παρακινδυνευμένη ευθύνη της δημιουργίας του φέρουν σήμερα και την ευθύνη να το διασώσουν από τις δυσκολίες, που οι παραλείψεις τους πυροδοτούν (2).

Ο ίδιος ανασκευάζει τον ισχυρισμό ευρωπαίων ιθυνόντων και μερίδος του ευρωπαϊκού τύπου ότι το Σύμφωνο Σταθερότητος απαγορεύει τη διάσωση ευρωπαίων εταίρων και ότι αυτή εμπίπτει αποκλειστικά στους ίδιους. Αυτή η ερμηνεία ελέγχεται ως αυθαίρετη και ατεκμηρίωτη. Η παράγραφος 2 του άρθρου 100 του Συμφώνου Σταθερότητος δείχνει ότι η μέχρι τότε ισχύουσα αρχή της αλληλεγγύης μεταξύ εταίρων παύει μεν να είναι δεσμευτική, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι η αλληλεγγύη στην πράξη απαγορεύεται. Οι ισχυρές ευρωπαϊκές οικονομίες μπορούν να διασώζουν τις αδύναμες, ακόμη και αν αυτό δεν προβλέπεται, από τη στιγμή που οι δυσκολίες των τελευταίων αποσταθεροποιούν το σύνολο της ευρωζώνης.

Μέχρι σήμερα, η ευρωζώνη, στερούμενη μηχανισμού διάσωσης σε περίοδο κρίσης, δεν συγκροτεί βιώσιμο σύστημα. Επίσης, η Γερμανία, με την περιστολή του εργασιακού κόστους, διογκώνει τα πλεονάσματά της, υπερενισχύοντας έτσι το κοινό νόμισμα, με αρνητικές συνέπειες για τους περιφερειακούς εταίρους: απώλεια ανταγωνιστικότητος και ελλείμματα, που κλονίζουν τη συνοχή της ζώνης. Σχεδόν δύο τρίτα των γερμανικών πλεονασμάτων προέρχονται από το ενδοευρωπαϊκο εμπόριο. Η ηγεμονεύουσα χώρα όχι μόνον δεν σταθεροποιεί την περιοχή της αλλά την αποσταθεροποιεί έτσι ακόμη περισσότερο. Εφόσον τα ελλείμματα υπερβαίνουν τα πλεονάσματα, η διεθνής θέση της ζώνης αποβαίνει τελικά αρνητική. Η τελευταία θα μετεξελιχθεί σε διατηρήσιμο σύστημα, μόνο όταν αποφασίσει να διαχειριστεί συστημικά τον κίνδυνο, που η ιδια, με τις επιλογές της, συνεχίζει να πυροδοτεί.

(1) Βλ. Paul de GRAUWE, Greece: The Start of a Systemic Crisis of the Eurozone? στο VOX EU. org

(2) Βλ Martin WOLF, The Greek Tragedy Deserves Α Global Audience, στους «Financial Times», 19 Ιανουαρίου 2010.

Κίνας συνέχεια (2)

Την βαρύτητα που έχουν οι Κινεζικές εξελίξεις στο διεθνές χρηματοοικονομικό περιβάλλον μπορούμε να δούμε (μεταξύ άλλων) και στο κάτωθι άρθρο:

" Η Κίνα εκτόπισε από την πρώτη θέση τη Γερμανία στις εξαγωγές

Τη μεγαλύτερη βουτιά από το 1950 κατέγραψαν οι εξαγωγές της Γερμανίας το 2009, με την παγκόσμια ύφεση να επιφέρει συρρίκνωση 18,5% έναντι του 2008, στα 1.121,3 δισ. δολ. Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης παύει έτσι να είναι παγκόσμια πρωταθλήτρια εξαγωγών, παραχωρώντας τη θέση της στην Κίνα, η οποία εξήγαγε προϊόντα αξίας 1.207,7 δισ. δολ. Το πλήγμα δεν αιφνιδίασε, καθώς μάλιστα θεωρείται πως η απώλεια αντικατοπτρίζει το αρνητικό διεθνές κλίμα έναντι της γερμανικής κυβέρνησης, η οποία δεν έπραξε περισσότερα για να τονώσει την εγχώρια ζήτηση. Ηδη, πάντως, από τα μέσα του 2009, η πτώση των εξαγωγών άρχισε να αντιστρέφεται, ακολουθώντας τις πρώτες ενδείξεις ανάκαμψης της οικονομίας. Στοιχεία δείχνουν ότι οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 5,1% το τέταρτο τρίμηνο, σε τριμηνιαία βάση, καταγράφοντας οριακά βραδύτερους ρυθμούς σε σχέση με το 5,4% του τριμήνου Ιουλίου - Σεπτεμβρίου. Αύξηση 3% καταγράφηκε τον Δεκέμβριο για τέταρτο συναπτό μήνα. Οι εξαγωγές προς την Ευρώπη μειώθηκαν κατά 19,1%, ενώ προς άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων η Ασία και η Νότια Αμερική, υποχώρησαν κατά 17,1%. Οι εισαγωγές συρρικνώθηκαν πέρυσι 17,2%.

Αναλυτές του ινστιτούτου Ifo διαβεβαιώνουν πως η γερμανική βιομηχανία παραμένει ανταγωνιστική διεθνώς και κατορθώνει να εκμεταλλευθεί την υγιή ανάκαμψη των αγορών. Η Commerzbank τονίζει ότι οι γερμανικές εξαγωγές θα συνεχίσουν να αυξάνονται τους ερχόμενους μήνες, έστω και αν η δυναμική τους ίσως επιβραδυνθεί συνεπεία των προβλημάτων της Ελλάδας και άλλων ασθενέστερων οικονομιών της Ευρωζώνης".

Θα παρακαλούσα για προσεκτική ανάγνωση του άρθρου και ανάλυσή του, προκειμένου να συζητηθεί εντός του Τμήματος

Κίνας συνέχεια...

Συνέχεια και πάλι περί της νομισματικής επέκτασης στην Κίνα και την αύξηση των τιμών. Οπως έχουμε αναφέρει, κατά μια θεωρία, με την οποία έχουμε ασχοληθεί εκτενώς, (του Milton Friedman και της σχολής των μονεταριστών) o πληθωρισμός "αποτελεί πάντα νομισματικό φαινόμενο" (*). Το θέμα, βεβαίως, δεν είναι τόσο απλό, ούτε μπορεί να τεθεί τόσο μονοδιάστατα. Ολο και συχνότερα αναγνωρίζουμε την σημαντική επίδραση των προσδοκιών στην διαμόρφωση του πληθωρισμού, καθώς και την επίδραση που έχουν στον πληθωρισμό (αλλά και το εισόδημα) οι διακυμάνσεις στις εισροές-εκροές κεφαλαίων.

Διαβάζουμε, λοιπόν, επί του θέματος:

" Εκτίναξη της πιστωτικής επέκτασης στην Κίνα

Στα 201 δισ. δολάρια εκτιμώνται τα νέα δάνεια που χορηγήθηκαν από τις τράπεζες τον Ιανουάριο

Με ταχείς ρυθμούς συνεχίζει να αυξάνεται ο δανεισμός στην Κίνα, διαμορφούμενος μόνο τον Ιανουάριο σε υψηλότερα επίπεδα από εκείνα των τριών προηγούμενων μηνών συνολικά. Με τα πιστωτικά ιδρύματα να προεξοφλούν κυβερνητικά μέτρα περιορισμού για τη συγκράτηση των πληθωριστικών πιέσεων, οικονομολόγοι του Bloomberg εκτιμούν ότι ο νέος τραπεζικός δανεισμός έφθασε το 1,38 τρισ. γουάν (201 δισ. δολάρια) τον περασμένο μήνα. Επίσημα στοιχεία θα ανακοινωθούν εντός της εβδομάδας, ενώ την ίδια ώρα άλλα στοιχεία αναμένεται να καταδείξουν το μεγαλύτερο άλμα των τιμών καταναλωτή από το 2008 και ακόμα μεγαλύτερη αύξηση των εξαγωγών - της τάξης του 28%, έναντι εισαγωγών αυξημένων πιθανόν κατά 85%, κάτι που διαμορφώνει το εμπορικό πλεόνασμα στα 20 δισ. δολάρια.

Τα στοιχεία προφανώς θα ενισχύσουν τις προσδοκίες για επικείμενη -μέσα στους ερχόμενους μήνες- έναρξη ενός κύκλου αύξησης των επιτοκίων από την Κεντρική Τράπεζα, καθώς και για χαλάρωση του ελέγχου επί του γουάν. Οι τιμές καταναλωτή εικάζεται ότι αυξήθηκαν τον Ιανουάριο κατά 2,1% έναντι της αντίστοιχης περυσινής περιόδου, καταγράφοντας άνοδο για τρίτο συναπτό μήνα. Αντίστοιχα, οι τιμές παραγωγού εκτιμάται ότι αυξήθηκαν κατά 3,5%, ενώ η αύξηση του δείκτη Μ2 προσφοράς χρήματος πιθανόν επιβραδύνθηκε για δεύτερο μήνα, στο 25,9%.

Βάσει των τάσεων που διαμορφώνονται, οι πιέσεις επί των τιμών κλιμακώνονται σε όλο το φάσμα της οικονομίας που προορίζεται φέτος να γίνει η δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο, μετά τις ΗΠΑ. Η κορυφαία παραγωγός αλουμινίου της χώρας, Aluminum Corp. οf China (Chinalco), αύξησε στις αρχές Ιανουαρίου τις τιμές για τρίτη φορά σε διάστημα πενταμήνου. Και η Beijing Yanjing Brewery Co αύξησε στα μέσα του μήνα τις τιμές για ορισμένες από τις μπίρες της περίπου κατά 10%, επικαλούμενη το αυξημένο κόστος καυσίμων και ρυζιού. Αναλυτές παραδέχονται ότι «οι φόβοι για τον πληθωρισμό αρχίζουν να διαβρώνουν την αναπτυξιακή ευφορία της Κίνας». Καλούν την Κεντρική Τράπεζα να προχωρήσει σε πιο επιθετικές κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση.

Μια τέτοια εξέλιξη αναμένεται επίσης να πυροδοτήσει αντίστοιχες κινήσεις ευρύτερα. Αναλυτές τονίζουν ότι «οι Κεντρικές Τράπεζες παρακολουθούν τις κινήσεις πολιτικής της Κίνας: μια επιθετικότερη στάση, που θα περιλαμβάνει αυξήσεις επιτοκίων και ανατίμηση του γουάν, θα διευκολύνει παρόμοια μέτρα στην υπόλοιπη περιφέρεια".

Το θέμα αποκτά όλο και μεγαλύτερη βαρύτητα, διότι από τα τεκμαινόμενα στην Κίνα θα εξαρτηθούν μια σειρά εξελίξεων όλων των υπολοίπων οικονομιών (ειδικότερα, βεβαίως, των ανεπτυγμένων και εξαγωγικών οικονομιών, αλά και όλων των οικονομιών εν γένει).

(*) " Inflation is always and everywhere a monetary phenomenon. —Milton Friedman , A Monetary History of the United States 1867-1960"

Αποθέματα και ΑΕΠ

Μεγάλη συζήτηση γ'ινεται για το κατά πόσον η οικονομία των ΗΠΑ εμφανίζει σημάδια τόνωσης και μάλιστα τέτοια που να επιτρέπουν την αύξηση του ΑΕΠ και την αύξηση του ρυθμού ανόδου του (θεωρώ ότι είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε την διαφορά των δύο αυτών παραμέτρων). Διαβάζουμε σήμερα στο Bloomberg (και σε Ελληνικά ΜΜΕ):

«Σήμα κινδύνου» για τις ΗΠΑ η αύξηση των αποθεμάτων

Το αμερικανικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 5,7% στα τέλη του περασμένου έτους, με περισσότερο από το ήμισυ αυτής της αύξησης (3,4%) να αποδίδεται στη μεταβολή των αποθεμάτων. Η εκπληκτική αυτή επίδραση των αποθεμάτων έχει άφθονα ιστορικά προηγούμενα και εν κατακλείδι τρομερές επιπτώσεις για το 2010.

Τα αποθέματα είναι σημαντικό σκέλος της οικονομίας. Είναι τα αγαθά και οι πρώτες ύλες που διατηρούν στις αποθήκες τους οι επιχειρήσεις για να συνεχίζουν τη λειτουργία τους ομαλά. Είναι τα κουτιά με τα τρόφιμα στα ράφια και τα μεταλλικά εξαρτήματα κοντά στις γραμμές παραγωγής των εργοστασίων. Τα αποθέματα έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις χειρότερες εποχές αυτής της ύφεσης και αυτό δεν είναι κάτι καινούριο. Σε διατριβή-ορόσημο που δημοσιεύθηκε το 1980, ο οικονομολόγος του πανεπιστημίου Πρίνστον, Αλαν Μπλάιντερ, διαπίστωνε ότι τα αποθέματα, παρότι αναλογούν σε λιγότερο από το 1% της εθνικής παραγωγής, ευθύνονται για το 37% των διακυμάνσεών της. Μετά το τέταρτο τρίμηνο του περασμένου έτους, ευθύνονται περίπου για το 34% των ιστορικών διακυμάνσεων του ΑΕΠ από το 1947. Τα αποθέματα, μάλιστα, γίνονται ακόμα πιο σημαντικά στη διάρκεια υφέσεων. Σε άλλη διατριβή, σε συνεργασία με τον Λουί Ματσίνι, το 1991, ο Μπλάιντερ διαπίστωνε ότι το 87% της πτώσης του ΑΕΠ από το ζενίθ στο ναδίρ της ύφεσης οφειλόταν σε αυτά.

Κάτι που αποτελεί μικρό μέρος του ΑΕΠ μπορεί να επιδράσει σημαντικά στη συνολική μεταβλητότητά του μόνο αν οι διακυμάνσεις του είναι μεγάλες. Οι διακυμάνσεις των αποθεμάτων είναι μεγάλες για έναν απλό λόγο: Είναι πολύ δύσκολο να προβλέψεις το μέλλον. Οι επιχειρήσεις προσπαθούν να διαμορφώσουν το επίπεδο των αποθεμάτων τους ώστε να αντιστοιχεί στις προσδοκώμενες μελλοντικές πωλήσεις. Πρέπει να μετρούν το κόστος ύπαρξης αποθεμάτων σε σχέση με τον κίνδυνο να μη βρουν οι πελάτες το προϊόν που ζητούν. Το ζήτημα των αποθεμάτων δεν είναι το μόνο «σήμα κινδύνου» σήμερα. Ο δείκτης ανεργίας στις ΗΠΑ κινείται στα επίπεδα του 10% και ελάχιστες ενδείξεις βελτίωσης εμφανίζει. Και κάθε θετική συνεισφορά του πακέτου στήριξης της οικονομίας είναι πιθανό να εξαντληθεί. Επιπλέον, οι φορολογικές περικοπές του τέως προέδρου, Τζορτζ Μπους, πρόκειται να εκπνεύσουν, ενώ το έλλειμμα είναι τόσο υψηλό ώστε ακόμα και μια αμυδρή μεταβολή στα επιτόκια να έχει τεράστιες επιπτώσεις στον προϋπολογισμό.

Δεδομένων όλων αυτών, μπορούμε να θεωρούμαστε τυχεροί αν βιώσουμε μόνο τη συνήθη επιβράδυνση της ανάπτυξης που ακολουθεί μια εκτίναξη αποθεμάτων. Στην περίπτωση αυτή, η ανάπτυξη για το πρώτο τρίμηνο του 2010 θα είναι περίπου μηδενική. Αν συμβεί αυτό, η συζήτηση για «διπλή βύθιση» στην οικονομία θα ξεκινήσει. Και ίσως θα πρέπει να ξεκινήσει τώρα".

Βλέπουμε, λοιπόν, την σημασία αυτού που είχαμε αναφέρει και εντός του Τμήματος: ναι μεν είναι θετική η αύξηση του ΑΕΠ και σαφώς είναι θετικό το να υπάρχει αύξων ρυθμός αύξησής του, όμως πρώτιστη σημασία έχει από ποιές πηγές μεταβάλλεται το ΑΕΠ.

Παράγοντες μεταβολής ζητούμενης ποσότητας

Στο Τμήμα, μεταξύ των υπολοίπων παραγόντων που επηρεάζουν την ζητούμενη ποσότητα (υπόβαθρο ζήτησης), είχαμε αναφέρει και τις καιρικές συνθήκες.

Διαβάζουμε στην "Καθημερινή"

"Στην κακοκαιρία αποδίδουν οι έμποροι λιανικής της Βρετανίας την αρνητική εικόνα που παρουσίαζαν οι επιχειρήσεις τους τον Ιανουάριο, με τις πωλήσεις να αυξάνονται με τον χαμηλότερο ρυθμό των τελευταίων 15 ετών. Η αξία του συνόλου των προϊόντων που πουλήθηκαν τον Ιανουάριο αυξήθηκε κατά 1,2% σε ετήσια βάση, καθώς οι καταναλωτές απέφυγαν να εκτεθούν στην κακοκαιρία. Οι online πωλήσεις, αντιθέτως, συνέχισαν τη ραγδαία αύξησή τους, καταγράφοντας άνοδο 14,6% τον Ιανουάριο σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους.

Ο γενικός διευθυντής της Κοινοπραξίας Βρετανικών Εταιρειών Λιανικής (BRC), Στίβεν Ρόμπερτσον, μίλησε για «τρομερά άσχημη αρχή του έτους και σε οξεία αντίθεση με τα καλά στοιχεία του Δεκεμβρίου», όταν οι πωλήσεις είχαν σημειώσει αύξηση 4,2% σε ετήσια βάση. Ο ίδιος υπογράμμισε πως οι χιονοπτώσεις που σημειώθηκαν στις αρχές Ιανουαρίου οδήγησαν σε αύξηση των πωλήσεων τροφίμων, αλλά έπληξαν άλλους τομείς".

Πέραν των καιρικών συνθηκών, έανς άλλος παράγοντας που επηρεάζει την καμπύλη ζήτησης είναι και η φορολογία. Οπως διαβάζουμε στην συνέχεια του άρθρου της εφημερίδας (που αναφέρεται στην μείωση των πωλήσεων στην Μεγάλη Βρετανία), "πολλοί καταναλωτές προτίμησαν να επισπεύσουν τις αγορές τους τον Δεκέμβριο για να επωφεληθούν από την επιστροφή του ΦΠΑ στο 17,5% την 1η Ιανουαρίου, μετά τη μείωσή του στο 15% που είχε προηγηθεί για το 2009".

Εισαγωγές, Εξαγωγές, Ισοζύγιο

Διαβάζουμε στην "Καθημερινή":

" Mείωση εισαγωγών και εξαγωγών τον Δεκέμβριο

Σημαντική κάμψη καταγράφηκε στις εισαγωγές, τον Δεκέμβριο του 2009 έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2008, ενώ η πτώση των εξαγωγών ήταν μικρότερης κλίμακας. Βάσει των εκτιμήσεων της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδος (ΕΣΥΕ) που ανακοινώθηκαν χθες, οι εισαγωγές μειώθηκαν τον Δεκέμβριο κατά 29,3% και οι εξαγωγές κατά 4,6% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2008.

Πλήγμα από την κρίση

Η υποχώρηση αυτή οφείλεται στις επιπτώσεις που έχει προκαλέσει η παγκόσμια οικονομική κρίση στο διεθνές και ελληνικό εμπόριο, καθώς και στα επίπεδα της ζήτησης ανά τον κόσμο, ενώ καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της παραπάνω κατάστασης έχει και η μείωση των τιμών του πετρελαίου φέτος σε σύγκριση με πέρυσι.

Η αξία των εισαγωγών υποχώρησε στα 3,3 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2009 από 3,9 δισ. ευρώ που ήταν τον ίδιο μήνα του 2008. Κατά την ίδια χρονική σύγκριση, η αξία των εξαγωγών υποχώρησε στο 1,23 δισ. ευρώ από 1,29 δισ. ευρώ.

Ελλειμματικό ισοζύγιο

Μπορεί η μεγαλύτερη μείωση των εισαγωγών να έχει θετικά αποτελέσματα για το εμπορικό ισοζύγιο της Ελλάδας, όμως η αναλογία της αξίας των εξαγωγών προς την αξία των εισαγωγών παραμένει για έναν ακόμη μήνα περίπου στο ένα τρίτο. Αυτό καταδεικνύει το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, αφού για κάθε ένα ευρώ που εξάγει η Ελλάδα, εισάγει τρία.

Οι περισσότερες εισαγωγές τον Δεκέμβριο έγιναν σε μηχανήματα και υλικά μεταφορών που έφτασαν το 1,2 δισ. ευρώ και αμέσως μετά σε χημικά προϊόντα η αξία των οποίων ανήλθε σε 584,6 εκατ. ευρώ.

Τις περισσότερες εξαγωγές η Ελλάδα τις έκανε στον τομέα των τροφίμων και ζώων (251,4 εκατ. ευρώ)".

Mini θέμα ΕΣΔΔ - ΕΣΤΑ

Θέμα:
Να αναλύσετε τις αιτίες που προκάλεσαν την άνοδο των αποδόσεων στα ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου και τις επιπτώσεις που επιφέρει η εν λόγω άνοδος στην Ελληνική οικονομία.

Πρόλογος
Σύντομη περιγραφή του διεθνούς οικονομικού κλίματος και των επιπτώσεων της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Αναφορά στην απόφαση των ανεπτυγμένων χωρών για στήριξη των οικονομιών τους, με παροχή ρευστότητας μέσω έκδοσης ομολόγων. Περιληπτική αναφορά στις αιτίες έκδοσης Ελληνικών κρατικών ομολόγων (αναφορά σε δημοσιονομικό έλλειμμα, ταμειακό έλλειμμα και έλλειμμα Γενικής Κυβέρνησης). Περιληπτική αναφορά στο δημόσιο χρέος. Αναφορά στις συνέπειες ταυτόχρονης ύπαρξης ελλείμματος, χρέους και μακροοικονομικών μεγεθών. Περιληπτική αναφορά στις δυνατότητες της Ελληνικής οικονομίας, με λήψη των κατάλληλων μέτρων

Ανάπτυξη κυρίως θέματος
Εκτενής αναφορά στην ανάγκη έκδοσης ομολόγων. Αναφορά στην διαδικασία έκδοσης ομολόγων. Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) και Διεύθυνση Δημοσίου Χρέους του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Εκτενής αναφορά στην πρωτογενή και δευτερογενή αγορά ομολόγων. Κίνδυνοι κρατικών ομολόγων. Αναφορά στις πηγές κινδύνου των ομολόγων. Εκτενής αναφορά και επεξήγηση αντίστροφης σχέσης μεταξύ τιμής και απόδοσης ομολόγων. Αξιολόγηση κινδύνου ομολόγων και εταιρίες αξιολόγησης (Moody’s, Fitch, Standard & Poor’s). Διαφορές απόδοσης κρατικών ομολόγων: αναφορά στα spreads και επεξήγησή τους. Ο ρόλος της δευτερογενούς αγοράς: η απομείωση του κινδύνου ρευστότητας και η ύπαρξη κερδοσκοπικών κεφαλαίων. Μικρή αναφορά στα Credit Default Swaps, ως πηγή μείωσης κινδύνου αλλά και ως πηγή κερδοσκοπίας. Εκτενέσταστη αναφορά στις δομικές αδυναμίες της Ελληνικής οικονομίας: ανταγωνιστικότητα, ανάπτυξη, χρήση δανειακών κεφαλαίων. Παραγωγή και δείκτες παραγωγικότητας – αποδοτικότητας. Ο ρόλος της αξιοπιστίας και της εμπιστοσύνης. Οι φόβοι των συνεπειών που θα επιφέρει στο ΑΕΠ μια ενδεχόμενη ύφεση. Εκτενής αναφορά στις επενδύσεις, την κατανάλωση, τις καθαρές εξαγωγές και την απασχόληση. Η φοροδιαφυγή, εισφοροδιαφυγή και φοροαποφυγή ως πηγές διόγκωσης του ελλείμματος, του χρέους, της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας. Η μείωση της τιμής και η αύξηση της απόδοσης των Ελληνικών ομολόγων, ως άμεση συνέπεια αύξησης του κινδύνου. Αναφορά στην ανυπαρξία πιθανότητας χρεοστασίου Ελληνικού Δημοσίου. Οι συνέπειες της αύξησης των επιτοκίων: αναφορά στο φαινόμενο του παραγκωνισμού (crowding-out effect). Μικρή αναφορά στον ρόλο των κερδοσκοπικών κεφαλαίων. Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ως αποδέκτης Ελληνικών τίτλων. Η ασφάλεια του κοινού νομίσματος (ευρώ). Μικρή αναφορά στην συνοχή των οικονομιών της ευρωζώνης και τα μέτρα που θα ελάμβανε η Ελλάδα εάν ήταν εκτός ζώνης του ευρώ. Αναφορά στα προβλήματα έλλειψης ρευστότητας: επενδυτική και καταναλωτική πίστη, αύξηση επισφαλειών, αύξηση ανεργίας. Οι συνέπειες ενδεχόμενης μείωσης βαθμού πιστοληπτικής ικανότητας στην Ελληνική οικονομία. Ανταγωνιστικότητα, ανεργία και τιμές: ο κίνδυνος του στασιμοπληθωρισμού στην Ελλάδα. Ο κίνδυνος της επιδείνωσης των μακροοικονομικών μεγεθών. Υστέρηση πραγματικού από δυνητικό ΑΕΠ: αναφορά στον νόμο του Okun. Αναφορά σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και πώς το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα θα οδηγήσει σε θετικό ισοζύγιο. Αποτελεσματικότητα επενδύσεων και αποτελεσματικότητα δημόσιου τομέα. Στόχευση σε μέτρα δραστικής μείωσης του ελλείμματος ανταγωνιστικότητας. Ο ρόλος της Δημόσιας Διοίκησης ως πηγή ανάπτυξης. Αναφορά σε παραγωγική αύξηση εσόδων: «πράσινη» ανάπτυξη, μέγιστη απορρόφηση κοινοτικών πόρων, ενδυνάμωση της περιφέρειας, εξωστρέφεια Ελληνικής οικονομίας, τόνωση επιχειρηματικότητας και ανταγωνισμού, κίνητρα επενδύσεων, σύνδεση μισθού με παραγόμενο προϊόν, ισότιμη κατανομή βαρών. Αναφορά σε παραγωγική μείωση εξόδων: κατάρτιση προϋπολογισμών κόστους/οφέλους, σταθερό φορολογικό σύστημα, αποτελεσματικότερη διαχείριση ενεργητικού του δημοσίου, μείωση γραφειοκρατίας.

Επίλογος:
Απαραίτητα μέτρα προκειμένου να αποσοβηθούν παρόμοια φαινόμενα στο μέλλον. Πρώτη προτεραιότητα η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των αγορών. Η «υποτιμητική κερδοσκοπία» στα Ο.Ε.Δ. ως συνέπεια και όχι ως αιτία. Στόχευση σε αναπτυξιακά μέτρα, με υψηλό πολλαπλασιαστή. Ανάγκη ισοσκέλισης εσόδων-εξόδων. Η εμπέδωση της παραγωγικότητας και η ανάγκη μέτρησής της. Τελική αναφορά στους ενδεχόμενους κινδύνους εάν δεν εφαρμοσθούν μέτρα μείωσης της σπατάλης, αύξησης των εσόδων από παραγωγικές πηγές και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας. Η κρίση ως ευκαιρία θετικών αλλαγών, τόσο σε θεσμικό, όσο και σε ατομικό επίπεδο.

Συνέχεια περί Κίνας...

Το θέμα της ρευστότητας δεν έχει τέλος. Οπως είχαμε αναφέρει, το εάν θα δημιουργηθούν "φούσκες" ή όχι, έχει να κάνει με τις αποφάσεις (κυρίως νομισματικές) της Κεντρικής Τράπεζας για το πόση ποσότητα χρήματος θα διαθέσει στην αγορά. Διαβάζουμε, λοιπόν, στους Financial Times:

"Chinese regulators have imposed a partial ban on listed companies raising capital from equity markets to repay bank loans or replenish working capital, amid a general tightening of liquidity and official curbs on soaring bank debt in the country.

At least 34 companies, mostly in the industrial and real estate sectors, have cancelled or reduced plans to raise money through private placements or secondary offerings in recent weeks.

Many of those companies said their plans were vetoed by the securities regulator, which said they are no longer allowed to raise money for working capital or repaying bank debt."

Και το άρθρο συνεχίζει:

What’s more, some companies, including some listed cement producers, said they had been ordered to abandon their fundraising plans because they are in sectors identified by the central government as “suffering from over-capacity”.

The move to restrict secondary issuance in the equity market reflects curbs on bank lending imposed last month after loans issued in the first two weeks of the year hit Rmb1,100bn ($161bn).

The government has also moved to limit IPOs by real estate developers and some industrial companies in efforts to curb a growing real estate bubble, regulate the flow of new bank loans and reduce overcapacity in some sectors.

All these moves come in response to fears of overheating in the Chinese economy and warnings about nascent asset bubbles after last year’s explosive growth in bank lending.

And yes, such draconian measures will rein in greedy property developers and fast-buck speculators. But they also close off almost every fund-raising avenue available to cash-strapped companies in certain sectors".

Το άρθρο καταλήγει με μια απορία: "This comes down to the question of regulatory interference in the market; how is anybody going to decide the price of a Chinese share if the regulator is forever deciding who can or cannot sell them?"

Η απάντηση είναι απλούστατη: αυτοί είναι οι όροι του παιχνιδιού. Μόνος σου αποφάσισες να δραστηριοποιηθείς. Κανείς δεν ζήτησε την παρουσία σου. Η πόρτα εξόδου παραμένει πάντα ανοιχτή. (Βλέπετε πόσο ωραία είναι τα πράγματα όταν έχεις σε τάξη τα οικονομικά σου;)

Μαύρο εισόδημα, μαύρη αγορά

Διαβάζουμε στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg ότι οι ιδιοκτήτες σπιτιών στην Ισπανία ζητούν από τους ενοίκους να πληρώνουν με μετρητά και χωρίς απόδειξη ("μαύρα") το ενοίκιό τους, έτσι ώστε να αποφύγουν τους φόρους σε συνολικά 2,5 δισ. ευρώ έσοδα ετησίως. Κεντρικές επισημάνσεις του άρθρου είναι ότι η οικονομική βουτιά της χώρας πυροδοτήθηκε από το κραχ στην αγορά κατοικίας και έχει αφήσει την Ισπανία με το υψηλότερο έλλειμμα από το 1980. Οι φόροι εισοδήματος που δεν πληρώνονται, ισοδυναμούν με περίπου το 25% του ΑΕΠ της χώρας. Περίπου το 54% των ιδιοκτητών ακινήτων φοροδιαφεύγουν. 2,5 δισ. ευρώ ετησίως για τουλάχιστον 10 χρόνια, είναι ίσα με 25 δισ. ευρώ κυβερνητικών δαπανών που χρησιμοποιήθηκαν για την πληρωμη του χρέους της χώρας, ενώ θα μπορούσαν να είναι φορολογικά έσοδα. Επίσης, από 2% πλεόνασμα το 2006, η Ισπανία κατάφερε να έχει έλλειμμα 11,4% το 2009. Να θυμίσω ότι όλα αυτά συμβαίνουν σε μια οικονομία που έχει εφιαλτικό ποσοστό ανεργίας (περί το 19%, ενώ ο ο δείκτης ανεργίας των νέων ανέρχεται στο 40%!!!!).

Ολόκληρο το άρθρο είναι ενδιαφέρον και σας το παραθέτω ως έχει (αφορμή για εξάσκηση σε όσους έχουν δηλώσει την Αγγλική ως γλώσσα στις εξετάσεις της ΕΣΔΔ):

"Spain’s Tax-Cheat Landlords Add to Rising State Debt

More than half of Spain’s landlords are dodging taxes as the rental market expands, depriving the financially strapped government of more revenue each year.

Owners are asking for payment in cash from tenants to avoid tax on 2.5 billion euros ($3.5 billion) of earnings annually, the Gestha union of tax inspectors estimates. An increase in rental properties nationwide hasn’t generated any more tax revenue.

The Spanish government, seeking to pull the country out of its deepest recession in 60 years, needs all the money it can get right now. The slump was triggered by a crash in the housing market and has left Spain with the highest budget deficit since at least 1980. Taxes go unpaid on income equal to about a quarter of gross domestic product, Gestha estimates.

“The deep economic crisis in which the country is submerged is once again making the hidden economy flourish,” said Juan Jose Figares, chief analyst at Link Securities in Madrid. “The government will be compelled to clamp down on rent fraud.”

A drop in house prices starting in the second quarter of 2008 has forced many people who bought homes as investments to seek tenants for their properties rather than selling at a loss. At the same time, more Spaniards are trying to lease homes after they were priced out of the market in the years before the crash, making it easier for landlords to strike deals that don’t involve the taxman.

The number of properties for rent increased 18 percent to 2.2 million units in 2008, according to data from Spain’s Housing Ministry. Rental income declared by landlords rose by just 0.1 percent over the same period, a report on the Web site of Spain’s tax office shows.

Room to Grow

The rental market has a lot of room to grow. At 13 percent, the proportion of renters to homeowners in Spain is still low compared with other European countries, where 40 percent to 60 percent of housing is rented, Around 65 percent of Spaniards aged 25 to 29 live with their parents, compared with about 22 percent in France and the U.K., economic research institute Fedea estimates.

“During the housing boom, the state was earning so much from home sales that it wasn’t worth chasing the odd landlord" . “Now, with the economic crisis, the government really does need the money and will make efforts to prosecute tax dodgers.”

Easy to Dodge

Encinar, whose company lists 360,000 properties for rent and purchase, said Gestha’s estimate that 54 percent of landlords are ducking taxes “falls short of the true figure, which is set to grow further.”

The penalty for avoiding tax on rent is a fine equivalent to 150 percent of the unpaid amount, according to the Spanish tax office. The tax also must be repaid. There is no punishment for the tenant.

The penalty is almost never applied because tax dodgers are not being investigated, Gestha General Secretary Jose Maria Mollinedo said.

“As both the landlord and the tenant make an agreement not to declare tax or their residency, there is absolutely no way to prove that tax fraud is taking place and therefore no non- declaring landlords are brought to book,” Mollinedo said.

A tax break adopted in 2008 accounts for part of the difference between rising rentals and the lack of tax revenue growth. It gives landlords a 100 percent tax break if they rent to tenants who are under 35, according to a spokesman for Spain’s tax office who declined to be identified by name, citing government policy. He didn’t provide information on how many landlords claimed the tax break.

Weak Incentive

The incentive makes little difference because most leaseholders are over 35 and landlords worry that the break will be repealed in a couple of years, after they’re all registered with the state, Mollinedo said.

Spain can ill afford to lose revenue it should be collecting. The country, which had a record budget surplus equal to 2 percent of GDP in 2006, will probably have an overall public-sector deficit of 9.8 percent this year, according to Finance Ministry data submitted to the European Commission today.

Sellers pay 18 percent capital gains tax in Spain on any profit made from home sales. There were 106,273 transactions in the third quarter of 2009, according to the most recently published data from the housing ministry. That was 14 percent lower than a year earlier and 58 percent less than the market’s peak in the second quarter of 2006. Values decreased as much as 11 percent last year, Idealista.com said.

Tip of the Iceberg

Rent fraud is just the tip of the iceberg, with Spaniards avoiding tax on income of 240 billion euros, equivalent to 23 percent of the economy, according to Gestha. If Spain could reduce that figure 13 percent, the country generate another 25 billion euros of tax revenue annually, it said.

Tenants, happy to find a place at all, aren’t likely to turn into whistleblowers. While rents fell 8.4 percent in Madrid and 12 percent in Barcelona during the first half of 2009, increases over the previous five years continue to squeeze budgets. Rent levels climbed 28 percent in the capital and 56 percent in Barcelona in the five-year period.

Ruben Gonzalez, a 33-year-old Madrid resident, said he received 120 calls in four hours after placing an advertisement in Idealista.com for a 2-bedroom apartment on behalf of his current landlord. Then he turned his cell phone off.

Gonzalez showed the first 30 callers around the 60-square- meter (645-square-foot) city center apartment, which has a broken refrigerator and faulty boiler, rising damp and peeling paint.

“‘Everyone was fighting over the place because it’s better than a lot of what is out there and the owner is legal and insists on a contract.” Gonzalez said. “One couple even offered to pay more than the asking price and another offered a cash bribe to put them at the top of the list.”

Κίνα και Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου

Διαβάζουμε σήμερα στην "Ελευθεροτυπία":

"Κινέζικη προσφυγή κατά της Ε.Ε. στον ΠΟΕ
Για τα μέτρα δασμολόγησης των εισαγόμενων υποδημάτων

Στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) προσέφυγε η Κίνα σχετικά με τα μέτρα δασμολόγησης που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση στις εισαγωγές κινεζικών υποδημάτων στην Ευρώπη.

Όπως ανακοίνωσε το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου, "οι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για επιβολή δασμών επί των κινεζικών υποδημάτων, παραβιάζουν τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και υπονομεύουν τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντα των κινεζικών επιχειρήσεων".

Η Κίνα ξεκίνησε επισήμως τη διαδικασία επίλυσης των διαφορών στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Ζήτησε, σύμφωνα με το υπουργείο Εμπορίου της χώρας, την "έναρξη διαβουλεύσεων με την ελπίδα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα δώσει βάση στις βαθύτατες ανησυχίες, προκειμένου να επιλυθεί το πρόβλημα το συντομότερο δυνατό και με τον πλέον κατάλληλο τρόπο".

Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η διαδικασία επίλυσης διαφορών του ΠΟΕ, εάν δεν επέλθει συμφωνία μεταξύ των δύο μερών εντός 60 ημερών από την έναρξη των διαβουλεύσεων, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου θα συστήσει όργανο το οποίο και θα αποφανθεί επί της διαφοράς.

Στο πλαίσιο μέτρων αντι-ντάπινγκ, οι κυβερνήσεις της ΕΕ επικύρωσαν τον Δεκέμβριο την παράταση επί 15 μήνες της δασμολόγησης των υποδημάτων που προέρχονται από το Βιετνάμ και την Κίνα, μία απόφαση που προκάλεσε την οργή του Πεκίνου, αλλά και την αντίδραση πολλών ευρωπαϊκών εταιρειών όπως η Puma, η Adidas και η Timberland που κατασκευάζουν μέρος της παραγωγής τους στην Ασία".

Υπάρχει, βεβαίως, και ένας ακόμη μεγαλύτερος (αλλά πολύ δύσκολο να διατυπωθεί) φόβος στην Ευρωπαϊκή Ενωση: να εισάγονται Κινέζικα προϊόντα σε χώρα-μέλος, να μεταποιούνται υποτυπωδώς από Κινέζικες εταιρίες (και μάλιστα με Κινέζους εργαζομένους) και να πωλούνται στην συνέχεια ως Ευρωπαϊκά προϊόντα. Ιδωμεν...