Ρυθμός ανάπτυξης Α.Ε.Π. των Η.Π.Α.

Οπως διαβάζουμε στην "Ελευθεροτυπία":

"Στο 2% το ΑΕΠ των ΗΠΑ το γ' τρίμηνο του 2010

Αύξηση 2% σημείωσε το ΑΕΠ των ΗΠΑ στο τρίτο τρίμηνο του 2010, ωθούμενο από την σημαντική αύξηση της κατανάλωσης, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Εμπορίου. Την ίδια ώρα αύξηση 0,3% των μισθών για την ίδια περίοδο, δείχνουν τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας.

Το 2% της αύξησης του ΑΕΠ προέρχεται από την αύξηση της κατανάλωσης (ταχύτερος ρυθμός από το 2006) και ακολουθεί κατά γράμμα τις προβλέψεις των αναλυτών.

"Η ανάπτυξη είναι θετική αλλά λίγο απογοητευτική. Δεν είναι εκεί που θα θέλαμε να είναι σε αυτό το σημείο της ανάκαμψης" αναφέρει οικονομολόγος.

Όσον αφορά στο κόστος εργασίας για το γ΄τρίμηνο, εμφανίζεται αυξημένο κατά 0,4%. Στους επιμέρους τομείς οι μισθοί αυξήθηκαν 0,3% (1,5% σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα) ενώ τα επιδόματα αυξήθηκαν 0,6%".

Jobless recovery

Δύο σημερινές (29/10/2010) ειδήσεις:

Πρώτη είδηση: " ΕΚΤ: Αύξηση 1% του εισοδήματος των νοικοκυριών στην Ευρωζώνη

Το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών της Ευρωζώνης αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 1% στο δεύτερο τρίμηνο του 2010, σύμφωνα με ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η αύξηση του εισοδήματος των νοικοκυριών ήταν υψηλότερη σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του έτους (0,6%).

Οι καταναλωτικές δαπάνες τους αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 2,4% έναντι 1,9% στο προηγούμενο τρίμηνο, ενώ η ακαθάριστη αποταμίευσή τους συνέχισε να μειώνεται με ρυθμό 5,5% έναντι μείωσης 8,1% στο πρώτο τρίμηνο. Οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου αυξήθηκαν κατά 0,7% μετά από τη μείωσή τους κατά 5,5% στο προηγούμενο τρίμηνο, ενώ οι επενδύσεις των μη χρηματοπιστωτικών εταιριών αυξήθηκαν κατά 4,2% έναντι μείωσής τους κατά 4,5%. Το καθαρό εισόδημα των μη χρηματοπιστωτικών εταιριών αυξήθηκε 13,5% έναντι αύξησης 15,7% στο πρώτο τρίμηνο.

Το συνολικό καθαρό διαθέσιμο εισόδημα στην Ευρωζώνη αυξήθηκε κατά 4,4% από 1,7% στο προηγούμενο τρίμηνο".

Δεύτερη είδηση: " «Θερίζει» η ανεργία στην Ευρωζώνη, στο ιστορικό υψηλό του 10,1% - Αγγίζει τα 16 εκατ. ανθρώπους, σύμφωνα με τη Eurostat.

Το ποσοστό της ανεργίας στην ευρωζώνη έφτασε στο ιστορικά υψηλότερο 10,1% του ενεργού πληθυσμού το μήνα Σεπτέμβριο, οριακά πάνω από το 10% του περασμένου Αυγούστου, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν σήμερα, Παρασκευή, από τη Eurostat.

Αυτό σημαίνει ότι επί 7 μήνες, το ποσοστό ανεργίας κυμαίνεται γύρω στο 10%, το υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί από τη δημιουργία της Ευρωζώνης το 1999.

Συνολικά 15.917.000 άνθρωποι ήταν χωρίς δουλειά τον Σεπτέμβριο στις 16 χώρες της ευρωζώνης, δηλαδή 67.000 περισσότεροι από τον Αύγουστο.

Στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ανεργία παρέμεινε σταθερή το Σεπτέμβριο σε σχέση με τον Αύγουστο, στο 9,6% του ενεργού πληθυσμού, αλλά ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε κατά 71.000 άτομα, στα 23.109.000.

Σύμφωνα με τη Eurostat, τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας καταγράφονται στην Ολλανδία (4,4%) και την Αυστρία (4,5%), ενώ τα υψηλότερα στην Ισπανία (20,8%). Το ποσοστό της ανεργίας στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης, τη Γερμανία και τη Γαλλία, ανέρχεται σε 6,7% και 10% αντίστοιχα".

Αναμένω οπωσδήποτε τα δικά σας συμπεράσματα και παρατηρήσεις, με e-mail.

Εξάρτηση Ελληνικών τραπεζών από Ε.Κ.Τ.

Οπως διαβάζουμε στην "Ημερησία":

"Οι ελληνικές, ισπανικές και ιρλανδικές τράπεζες δεν απεξαρτώνται από την ΕΚΤ

Το 61% των δανείων που παρείχε η ΕΚΤ στα τέλη Σεπτεμβρίου απορρόφησαν οι ελληνικές, οι ιρλανδικές και οι ισπανικές τράπεζες οι οποίες δεν ακολουθούν τους Ευρωπαίους ανταγωνιστές τους στην απεξάρτηση από την έκτακτη ρευστότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σχολιάζει το πρακτορείο Bloomberg.

«Τα ομόλογα όλων των χρηματοπιστωτικών οργανισμών στην Πορτογαλία, την Ιρλανδία και την Ελλάδα διαπραγματεύονται σαν να ήταν χαρακτηρισμένα ως τίτλοι junk, όπως και τα ομόλογα του ενός τρίτου των ισπανικών τραπεζών, σύμφωνα με τα στοιχεία της Bank of America» αναφέρει το πρακτορείο Bloomberg και καταλήγει στο ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες των εν λόγω χωρών στην άντληση κεφαλαίων, θα αναγκάσει την ΕΚΤ να διατηρήσει τα προγράμματα στήριξης.

Επισημαίνεται ότι τον προηγούμενο μήνα, τα δάνεια που απορρόφησαν Ελλάδα, Ιρλανδία και Ισπανία αντιστοιχούσαν στο 51% της ρευστότητας που χορήγησε η ΕΚΤ.

Αντίθετα, σχολιάζει το Bloomberg οι ευρωπαϊκές τράπεζες μείωσαν την χρηματοδότησή τους από την ΕΚΤ στα 514,1 δισ. ευρώ «που είναι και το χαμηλότερο επίπεδο από την κατάρρευση της Lehman Brothers τον Σεπτέμβριο του 2008», σύμφωνα με τα στοιχεία που κοινοποίησε η ΕΚΤ".

Ο πυρομανής πυροσβέστης (2)

Κύριο θέμα σε όλα τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Οπως διαβάζουμε στο "Βήμα":

"Συνθήκη της Λισαβόνας

Στη Σύνοδο του Δεκεμβρίου η τελική έγκριση της περιορισμένης τροποποίησής της

«Πράσινο φως» για περιορισμένες αλλαγές στη Συνθήκη της Λισαβόνας, προκειμένου να υπάρχει ένα μόνιμο σύστημα διαχείρισης κρίσεων, καθώς και αυστηρότερες κυρώσεις εις βάρος των κρατών που δεν ελέγχουν τα ελλείμματα και το χρέος τους -όχι όμως και στέρηση ψήφου, όπως ζητούσε η Γερμανία- έδωσαν οι ευρωπαίοι ηγέτες της ΕΕ.

Οι «27» εξουσιοδότησαν τον πρόεδρο της ΕΕ κ. Χέρμαν βαν Ρομπάι να καταρτίσει το κείμενο των αλλαγών στη Συνθήκη, κάτι που θα γίνει σε συνεργασία με την Κομισιόν. Η τροποποίηση της Συνθήκης αναμένεται να λάβει την τελική έγκριση στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου, ενώ βασικό στόχο αποτελεί η αποφυγή δημοψηφισμάτων, μια χρονοβόρα διαδικασία που είχε ακολουθηθεί από πολλές χώρες για την υιοθέτηση της Συνθήκης της Λισαβόνας.

Ο μόνιμος μηχανισμός στήριξης αποφασίστηκε σε αντικατάσταση του προσωρινού που συστάθηκε για τη διάσωση της Ελλάδας και ο οποίος λήγει το 2013.

Σύμφωνα με το προσχέδιο συμπερασμάτων που έχει στη διάθεσή του το Reuters, οι αλλαγές θα είναι περιορισμένες και δεν πρόκειται να αλλάξει ο ισχύων κανόνας που ορίζει ότι οι χώρες της ΕΕ δεν μπορούν να αναλάβουν η μία το χρέος της άλλης.

Επίσης, στο προσχέδιο συμπερασμάτων οι «27» χαιρετίζουν την συμμετοχή της Κομισιόν στην προετοιμασία του μόνιμου μηχανισμού. Μεταξύ άλλων, ο μόνιμος μηχανισμός προβλέπει τη συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών και του ΔΝΤ, καθώς και την παροχή δανείων σε χώρες που αιτούνται βοήθειας υπό πολύ αυστηρές προϋποθέσεις.

Σημεία συμφωνίας

Δημιουργία μόνιμου μηχανισμού διαχείρισης των κρίσεων:

Οι αρχηγοί των κρατών και των κυβερνήσεων της ΕΕ συμφωνούν ως προς την ανάγκη σύστασης μόνιμου μηχανισμού κρίσης για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της ζώνης του ευρώ.

Ο μηχανισμός θα αντικαταστήσει το ταμείο υποστήριξης της ευρωζώνης που συστάθηκε την άνοιξη, έπειτα από την ελληνική κρίση.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αναλάβει σε στενή συνεργασία με τον πρόεδρο της ΕΕ Χέρμαν βαν Ρομπάι την προπαρασκευαστική εργασία για τη γενική διευθέτηση του μελλοντικού μηχανισμού.

Ειδικότερα, θα πρέπει να επεξεργασθεί τον ρόλο του ιδιωτικού τομέα στον μηχανισμό. Οι τράπεζες οι οποίες δανείζουν χρήματα στις κυβερνήσεις μπορούν να κληθούν να συμμετάσχουν στο εγχείρημα. θα εξετασθεί επίσης ο ρόλος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο μπορεί να επεμβαίνει με τη μορφή δανείων.

Οι χώρες που θα προσφεύγουν στον μηχανισμό αυτόν θα πρέπει να πληρούν πολύ αυστηρά κριτήρια.

Περιορισμένη τροποποίηση της Συνθήκης της Ένωσης:

Με στόχο τη σύσταση του μηχανισμού κρίσης, οι ηγέτες της ΕΕ «καλούν τον πρόεδρο» της ΕΕ να ηγηθεί διαπραγματεύσεων με τα κράτη ως προς την περιορισμένη τροποποίηση της Συνθήκης.

Οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν και πάλι το θέμα τον Δεκέμβριο «ώστε να λάβουν την τελική απόφαση» για την «περιορισμένη» τροποποίηση της Συνθήκης, ώστε όλες οι μετατροπές να έχουν επικυρωθεί μέχρι τα μέσα του 2013, οπότε και εκπνέει η ισχύς του Ταμείου Υποστήριξης.

Η τροποποίηση της Συνθήκης μπορεί να γίνει μέσω μιας «απλοποιημένης διαδικασίας», που θα επιτρέψει τη γρήγορη εξέλιξή της και θα δώσει τη δυνατότητα να αποφευχθούν τα δημοψηφίσματα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας επικύρωσης.

Αφαίρεση δικαιώματος ψήφου

Η εξέταση της ρήτρας αυτής, η οποία υποστηρίζεται από τη Γερμανία, αναβάλλεται. Ο Χέρμαν βαν Ρομπάι «θα εξετάσει αργότερα το θέμα πιθανής προσωρινής αφαίρεσης του δικαιώματος ψήφου στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών συμβουλίων για τις χώρες της ευρωζώνης που επιδεικνύουν υπερβολική δημοσιονομική χαλαρότητα». Αυτή η επιλογή δεν θα αντιμετωπίζεται παρά «σε περίπτωση διαρκούς απειλής της σταθερότητας στο σύνολο της ευρωζώνης».

Δεδομένων των αντιρρήσεων μεγάλου αριθμού ευρωπαϊκών χωρών απέναντι στην ιδέα αυτή, δεν είναι πολύ πιθανή η θέσπιση των πολιτικών αυτών κυρώσεων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες δέχθηκαν με απροθυμία να ξεκινήσουν την επιχείρηση τροποποίησης της Συνθήκης της Λισαβόνας, πριν ακόμη στεγνώσει η μελάνη των υπογραφών επικύρωσής της, μόλις έναν χρόνο μετά την έναρξη της ισχύος της και έπειτα από την εξαιρετικά δύσκολη έγκρισή της από τη Ιρλανδία και την Τσεχική Δημοκρατία".

Για το ίδιο θέμα, στο "Κέρδος":

"EE: Αλλάζει η Συνθήκη της Λισαβόνας

Να προχωρήσουν σε περιορισμένες αλλαγές στη Συνθήκη της Λισαβόνας αποφάσισαν τις πρώτες πρωϊνές ώρες οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, συμβαδίζοντας με τις θέσεις που είχαν εκφράσει οι δύο μεγάλες δυνάμεις, Γερμανία-Γαλλία. Στόχος να δημιουργηθούν αμυντικοί μηχανισμοί έναντι μίας νέας οικονομικής κρίσης.

Ειδικότερα, στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν ότι χρειάζονται αλλαγές ώστε να δημιουργηθεί ένα μόνιμο σύστημα διαχείρισης προβλημάτων με τα χρέη των κρατών-μελών και ενέκριναν αυστηρότερους κανόνες για τους προϋπολογισμούς, που περιλαμβάνουν κυρώσεις σε βάρος των κρατών που δεν ελέγχουν τα ελλείμματα και το χρέος τους.

Ωστόσο, το Βερολίνο δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την υποστήριξη που επιδίωκε για την άρση του δικαιώματος ψήφου των κρατών-μελών που παραβιάζουν τους κανόνες.

Οι ηγέτες ζήτησαν από τον πρόεδρο του ευρωπαϊκού συμβουλίου, κ. Χέρμαν φαν Ρομπάι να επεξεργασθεί τις αλλαγές στη συνθήκη της Λισαβόνας, ώστε να επιτευχθεί συμφωνία στη σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου και εκείνος δεσμεύθηκε ότι θα συνεργασθεί για το θέμα αυτό με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

«Σήμερα λάβαμε σημαντικές αποφάσεις για την ενίσχυση της ζώνης του Ευρώ», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκου Συμβουλίου. «Προτείνουμε έναν ισχυρό και αξιόπιστο μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων για να διασφαλίσουμε την χρηματο-οικονομική σταθερότητα στο σύνολο της Ευρωζώνης».

Η Γερμανία, που είναι η μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρώπη, υποστηρίζει ότι ένα μόνιμο σύστημα πρέπει να αντικαταστήσει το δίχτυ ασφαλείας των 440 δισεκατομμυρίων Ευρώ, που δημιουργήθηκε το Μάιο για τα κράτη της Ευρωζώνης και το οποίο θα χρηματοδοτείται μερικώς από τον ιδιωτικό τομέα και θα θέτει αυστηρούς όρους.

Αρχικώς η Γαλλία και η Γερμανία αντιμετωπίσθηκαν με επιφυλακτικότητα από τις υπόλοιπες χώρες, όταν έθεσαν ζήτημα αλλαγής της συνθήκης. Οι περισσότεροι ηγέτες εξέφρασαν αντιρρήσεις για τις αλλαγές που πρότειναν Βερολίνο και Παρίσι, σε μία συνθήκη στην οποία κατέληξαν μετά από οκτώ χρόνια διαπραγματεύσεων και έγινε νόμος μόλις πριν από δέκα μήνες.

Ωστόσο στη συνέχεια οι ηγέτες αποδέχτηκαν, κάποιες φορές με επιφυλάξεις, τις μικρές αλλαγές που χρειάζονται για να προστατευθεί το Ευρώ. Η Βρετανία πάντως έθεσε ως όρο να περιοριστούν οι δαπάνες της ΕΕ και η Πολωνία συνέδεσε την υποστήριξή της με μία συμφωνία για τη μεταρρύθμιση στο συνταξιοδοτικό, όπως έγινε γνωστό από διπλωμάτες".

Επί του θέματος η "Ελευθεροτυπία":

"Εβαλαν τους «δανειστές» στην Ε.Ε.

Την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λισαβόνας ούτως ώστε να καλυφθεί θεσμικά μόνιμος μηχανισμός στήριξης των χωρών-μελών που έχουν υπερβολικό έλλειμμα και χρέος, επέβαλε επί της ουσίας χθες στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες η Γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, έπειτα από μια μαραθώνια συνεδρίαση, που άρχισε στις 5 το απόγευμα και ολοκληρώθηκε στις 2 μετά τα μεσάνυχτα ώρα Βρυξελλών...

Η Σύνοδος Κορυφής κατέληξε, επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες ότι στο μόνιμο μηχανισμό στήριξης, εκτός από τα κράτη-μέλη, να έχουν ρόλο τόσο ο ιδιωτικός τομέας όσο και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, όπως εξάλλου η κ. Μέρκελ είχε εξαρχής προτείνει".

«Πρόστιμο» για τους παραβάτες του Συμφώνου αποφάσισαν οι ηγέτες της Ε.Ε.
Στα δύο η Ευρώπη για τις πολιτικές ποινές που θα επιβάλλονται στις «άτακτες χώρες»

Συμφωνία όσον αφορά στις οικονομικές κυρώσεις που θα επιβάλλονται στους παραβάτες του συμφώνου σταθερότητας επιτεύχθηκε κατά τη χθεσινή πρώτη ημέρα της Συνόδου Κορυφής. Χώρες με δημοσιονομικά ελλείμματα άνω του 3% του ΑΕΠ ή και δημόσιο χρέος που θα υπερβαίνει το όριο του 60% του ΑΕΠ θα καλούνται να καταβάλουν «πρόστιμο» υπό μορφή δεσμευμένων καταθέσεων. Οι 27 συμφώνησαν και σε περιορισμένη αλλαγή της Συνθήκης της Λισαβόνας.
Συνεχίζεται το παζάρι για τις πολιτικές ποινές που θα επιβάλλονται στις "άτακτες" χώρες.

Οι προτάσεις του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπάι που εγκρίθηκαν από τους ηγέτες των ευρωπαϊκών κρατών, είναι, οι εξής:

1. Σε περίπτωση που το δημοσιονομικό έλλειμμα ενός κράτους μέλους υπερβαίνει το όριο του 3%, τότε θα προβλέπεται προθεσμία έξι μηνών για να ληφθούν τα απαιτούμενα διορθωτικά μέτρα. Μάλιστα η διαδικασία επιβολής των κυρώσεων θα ενεργοποιείται ακόμη και για τις χώρες το έλλειμμα των οποίων πλησιάζει ταχύτατα το κρίσιμο όριο του 3%, χωρίς όμως να το υπερβαίνει. Αν ύστερα από αυτό το διάστημα (έξι μηνών), το κράτος-μέλος δεν συμμορφώνεται, θα του επιβάλλεται οικονομική ποινή. Η ποινή αναμένεται να παίρνει τη μορφή δεσμευμένων τραπεζικών καταθέσεων οι οποίες σε πρώτη φάση θα είναι έντοκες, σε δεύτερη φάση άτοκες, ενώ σε περίπτωση μη συμμόρφωσης για μεγάλη χρονική περίοδο, το ποσό θα διανέμεται στις χώρες που τηρούν το σύμφωνο σταθερότητας.
2. Οικονομικές ποινές θα επιβάλλονται και στις χώρες-μέλη με δημόσιο χρέος άνω του 60% του ΑΕΠ.
3. Κυρώσεις θα προβλέπονται και για τις χώρες που εμφανίζουν απώλεια ανταγωνιστικότητας. Η πορεία της ανταγωνιστικότητας κάθε χώρας, θα εκτιμάται σε ετήσια βάση. Το κράτος-μέλος, αρχικά θα παραπέμπεται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για συστάσεις ενώ σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, θα επιβάλλονται και οικονομικές κυρώσεις.

Συνεχίζεται η μάχη για τις πολιτικές κυρώσεις

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έκριναν απαραίτητη τη δημιουργία ενός "μηχανισμού επίλυσης κρίσεων", στα πρότυπα του Ταμείου στήριξης που δημιουργήθηκε τον Μάιο για την περίπτωση της Ελλάδας.

Ωστόσο, αναμένεται να δοθεί σκληρή μάχη μεταξύ των αρχηγών των χωρών, καθώς η Γερμανία με τη στήριξη της Γαλλίας θέτει ως προϋπόθεση για τη δημιουργία του Ταμείου την αλλαγή της Συνθήκης της Λισαβόνας.

Αργά τη νύχτα, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν να μελετήσουν μια περιορισμένη αλλαγή στη Συνθήκη της Λισαβόνας με στόχο να δημιουργηθεί ένα μόνιμο δίχτυ προστασίας για τις χώρες της ευρωζώνης, ανακοινώθηκε από μια διπλωματική πηγή.

Σύμφωνα με την ίδια πηγή οι ευρωπαίοι ηγέτες που συνήλθαν στις Βρυξέλλες ενέκριναν το κείμενο μετά από πολύωρες και δύσκολες διαπραγματεύσεις.

Οι ευρωπαίοι ηγέτες "καλούν τον πρόεδρο της ΕΕ, Χέρμαν βαν Ρομπάι να καθοδηγήσει τις διαβουλεύσεις" για τις αλλαγές αυτές της Συνθήκης, που ζητήθηκαν από τη Γερμανία, υπογραμμίστηκε από την ίδια πηγή".

Για το ίδιο θέμα, η "Ημερησία":

"Ευρώπη: Καμπάνες για χρέη και ελλείμματα και μόνιμο σύστημα αντιμετώπισης κρίσεων

Στη δημιουργία αμυντικών μηχανισμών έναντι μιας νέας οικονομικής κρίσης και τη δυνατότητα να προβλέπεται από το Σύμφωνο η ελεγχόμενη πτώχευση συμφώνησαν αργά τη νύχτα της Πέμπτης οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ο αμυντικός μηχανισμός θα εμπλέκει στη χρηματοδότησή του και τον ιδιωτικό τομέα ενώ την "τεχνική" αναμόρφωση του Συμφώνου θα επεξεργαστεί και θα προτείνει τον Δεκέμβριο ο κ. Ρόμποϊ.

Η πρόταση της Γερμανίας, που είναι η μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρώπη, είναι για ένα μόνιμο σύστημα που πρέπει να αντικαταστήσει το δίχτυ ασφαλείας των 440 δισεκατομμυρίων ευρώ, που δημιουργήθηκε το Μάιο για τα κράτη της Ευρωζώνης και το οποίο θα χρηματοδοτείται μερικώς από τον ιδιωτικό τομέα και θα θέτει αυστηρούς όρους. Ο νέος Μηχανισμός δηλαδή θα εμπλέκει στη χρηματοδότησή του και τον ιδιωτικό τομέα και όχι μόνο τα κράτη-μέλη όπως ισχύει για το Ταμείο των 750 δισ. ευρώ του οποίου η ισχύς λήγει στα μέσα του 2013.

Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες και οι θεσμικοί που θα δανείζουν τις χώρες - μέλη της ευρωζώνης,μετά τα μέσα του 2013 και τη λήξη της ισχύος του Ταμείου των 750 δισ. ευρώ (και του δανείου των 110 δισ. ευρώ), θα αναλαμβάνουν μέρος του κινδύνου χρεοστασίου της εν λόγω χώρας και τα ομόλογα θα εμπεριέχουν εξ αρχής τον κίνδυνο του "hair cut". Ομως το κόστος δανεισμού για τις υπρχρεωμένες χώρες χωρίς την εν μέρη κάλυψη από τις άλλες χώρες της ευρωζώνης - δεν μπορεί να προβλεφθεί ούτε που μπορεί να φτάσει ούτε αν θα είναι εφικτό.

Ειδικότερα, συμφώνησαν να υποστηρίξουν τις θέσεις της Γερμανίας και της Γαλλίας για περιορισμένες αλλαγές στη βασική συνθήκη που διέπει τη λειτουργία της ένωσης και ότι χρειάζονται αλλαγές ώστε να δημιουργηθεί ένα μόνιμο σύστημα διαχείρισης προβλημάτων με τα χρέη των κρατών-μελών. Ενέκριναν αυστηρότερους κανόνες για τους προϋπολογισμούς, που περιλαμβάνουν κυρώσεις σε βάρος των κρατών που δεν ελέγχουν τα ελλείμματα και το χρέος τους.

Πιο συγκεκριμένα, εάν ένα κράτος-μέλος δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τα χρέη του, τότε θα μπορεί σε συνεννόηση με τους πιστωτές (χώρες, ιδιώτες, τράπεζες, επενδυτικές εταιρείες) να προχωρεί σε επαναδιαπραγμάτευση του χρέους του σε πρώτη φάση μέσω της επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής και σε δεύτερη μέσω διαγραφής μέρους αυτού. Στην περίπτωση αυτή η χώρα θα τίθεται υπό οικονομική κηδεμονία με παραχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων σε διαχειριστή που θα είναι μια οντότητα με αποκλειστικό αντικείμενο τη διαχείριση αυτών των καταστάσεων.

Αρχικώς η Γαλλία και η Γερμανία αντιμετωπίσθηκαν με επιφυλακτικότητα από τις υπόλοιπες χώρες, όταν έθεσαν ζήτημα αλλαγής της συνθήκης. Οι περισσότεροι ηγέτες εξέφρασαν αντιρρήσεις για τις αλλαγές που πρότειναν Βερολίνο και Παρίσι, σε μία συνθήκη στην οποία κατέληξαν μετά από οκτώ χρόνια διαπραγματεύσεων και έγινε νόμος μόλις πριν από δέκα μήνες.

Ωστόσο στη συνέχεια οι ηγέτες αποδέχτηκαν, κάποιες φορές με επιφυλάξεις, τις μικρές αλλαγές που χρειάζονται για να προστατευθεί το Ευρώ.

Η Βρετανία πάντως έθεσε ως όρο να περιοριστούν οι δαπάνες της ΕΕ και η Πολωνία συνέδεσε την υποστήριξή της με μία συμφωνία για τη μεταρρύθμιση στο συνταξιοδοτικό, όπως έγινε γνωστό από διπλωμάτες.

Ωστόσο η Γερμανία δεν εξασφάλισε την υποστήριξη που επιδίωκε για την άρση του δικαιώματος ψήφου των κρατών-μελών που παραβιάζουν τους κανόνες.

Οι ηγέτες ζήτησαν από τον πρόεδρο του ευρωπαϊκού συμβουλίου, Χέρμαν φαν Ρομπάι να επεξεργασθεί τις αλλαγές στη συνθήκη της Λισαβόνας, ώστε να επιτευχθεί συμφωνία στη σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου και εκείνος δεσμεύθηκε ότι θα συνεργασθεί για το θέμα αυτό με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

"Σήμερα λάβαμε σημαντικές αποφάσεις για την ενίσχυση της ζώνης του Ευρώ", δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκου Συμβουλίου. "Προτείνουμε έναν ισχυρό και αξιόπιστο μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων για να διασφαλίσουμε την χρηματο-οικονομική σταθερότητα στο σύνολο της Ευρωζώνης", πρόσθεσε".

Φυσικά και θα έχουμε συνέχεια επί του θέματος...

Ο φόβος του "παράδοξου της φειδούς"

Οπως διαβάζουμε στο "Κέρδος":

"Παρέμβαση για να ανακοπεί η ανοδική τάση χορήγησης υψηλών καταθετικών επιτοκίων στην ευρωζώνη επιχειρεί η ΕΚΤ. Με εγκύκλιό της στις τράπεζες, ζητεί κάθε εβδομάδα ενημέρωση για τα 10 υψηλότερα επιτόκια καταθέσεων που προσφέρθηκαν σε πελάτες, φυσικά και νομικά πρόσωπα..."

Test για όλους τους υποψηφίους του διαγωνισμού της Ε.Σ.Δ.Δ.

Σύμφωνα με έρευνα της Eurostat για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης (για το έτος 2008) το 46% των νέων ηλικίας 18 με 34 διαμένουν μαζί με τους γονείς τους (περίπου 51 εκατομμύρια). Το ποσοστό στην Ελλάδα ανέρχεται στο 55%.

Ολόκληρη την έρευνα μπορούμε να δούμε πατώντας εδώ (αρχείο .pdf, "ανοίγει" με Acrobat Reader).

Θα ήθελα, αφού μελετήσετε την έρευνα, να μου αποστείλετε την δική σας ανάλυση επί του ζητήματος: Ποιές οι κύριες αιτίες του φαινομένου; Ποιοί οι κυριότεροι παράγοντες του υψηλότερου ποσοστού της Ελλάδας; Ποιοί πιστεύετε ότι είναι οι λόγοι των υψηλότερων ποσοστών σε κάποιες χώρες και των χαμηλότερων ποσοστών σε κάποιες άλλες; Ποιές οι συνέπειες και οι επιδράσεις (οικονομικές, κοινωνικές, προσωπικές) του εν λόγω φαινομένου; Με ποιές κοινωνικές και οικονομικές δομές πιστεύετε ότι συνδέετε το εν λόγω φαινόμενο; Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση του φαινομένου και εάν ναι, τί είδους μέτρα και από ποιούς φορείς (π.χ., τις περιφέρειες της κάθε χώρας, την κυβέρνηση της κάθε χώρας, την Ευρωπαϊκή Κοινότητα, τις ΜΚΟ, ιδιωτικούς φορείς, νομικά και φυσικά πρόσωπα, κ.ο.κ.); Τα οφέλη των προτεινόμενων μέτρων κατά πόσο θα πρέπει να έρχονται σε συστοιχία με το κόστος τους; Θα πρέπει τα εν λόγω μέτρα να είναι ενιαία για το σύνολο των χωρών της Ε.Ε. ή όχι; Πώς επηρεάζει προσωπικά έναν νέο / μια νέα η διαμονή με τους γονείς; Ποιά τα οφέλη και ποιά τα μειονεκτήματα (και κόστη) που δημιουργούνται από το εν λόγω φαινόμενο, τόσο στην συνολική κοινωνικοοικονομική διάσταση, όσο και σε προσωπικό επίπεδο;

Θα ήθελα να προβείτε στην ανάλυση όλων των παραπάνω τόσο σε συνολική αντιμετώπιση, όσο και σε διαφοροποίηση ανά ηλικιακή κατηγορία (18-24 και 25-34), ανά εργασιακή κατηγορία (άνεργοι, εργαζόμενοι πλήρους απασχόλησης, μερικής απασχόλησης, φοιτητές-σπουδαστές), και ανά φύλο. Θα ήθελα η ανάλυσή σας να στηρίζεται όχι μόνο σε μια "ακαδημαϊκή" έρευνα, αλλά στις συνθήκες που ο καθένας από εσάς προσωπικά αντιμετωπίζει το φαινόμενο (ως προς τις αιτίες, τις επιδράσεις και τις συνέπειες που έχει στην προσωπική, κοινωνική και οικονομική ζωή του καθενός). Επίσης, θα ήθελα να εξετάσετε το φαινόμενο και τα προτεινόμενα από εσάς μέτρα στα πλαίσια της σύγχρονης οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης (στα πραγματικά κοινωνικοοικονομικά δεδομένα και τις τρέχουσες συνθήκες, τόσο σε επίπεδο χώρας, όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης).

Κοινώς, χρειάζεται ένα καλό προσχέδιο ανάπτυξης του θέματος.

Hint: το θέμα δεν είναι εύκολο και δεν αναλύεται σε δύο-τρεις σελίδες. Χρειάζεται ανάλυση τόσο ορισμένων μακροοικονομικών εννοιών (π.χ., ΑΕΠ, ανεργία, πληθωρισμός, συνθήκες και όροι εργασίας και ασφάλισης, ύψος μισθών, δημοσιονομικό έλλειμμα και χρέος, κυβερνητικές δαπάνες, ύφεση, δημογραφικό ζήτημα, κοινοτικά κονδύλια, οικονομικός ρόλος περιφερειών), όσο και κοινωνικο-οικονομικών συνθηκών (π.χ., κοινωνικό κράτος, κοινωνικές δομές, δημόσια αγαθά, συνθήκες συμβίωσης ζευγαριών, ποσοστό γάμων και διαζυγίων, ισότητα των δύο φύλων και ενδεχόμενες διακρίσεις -π.χ., στο ύψος του μισθού- , κ.ο.κ.), συν την προσωπική (ατομική) διάσταση της ανάλυσής σας. Μην το αντιμετωπίσετε απλά και μόνο ως "εξωτερικοί παρατηρητές" που αντιμετωπίζουν ένα "στατιστικό μέγεθος": είναι ένα φαινόμενο που βιώνετε - αν όχι όλοι, τουλάχιστον ορισμένοι-, άρα γνωρίζετε την πραγματική του διάσταση, τις συνιστώσες του και τις συνέπειές του.

Οσοι/όσες θέλουν, μπορούν να διαβάσουν και τρία προηγούμενα ευρωβαρόμετρα (αρχεία .pdf, "ανοίγουν" με Acrobat Reader) που συνδέονται με το εν λόγω ζήτημα (αν και δεν προτείνω την εκτεταμένη και εις βάθος μελέτη τους - αρκεί να λάβουμε τα γενικά στοιχεία που άπτονται του θέματός μας):

- http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_114_en.pdf

-http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_052_en.pdf

- http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/cceb/2003/2003.1_youth_analytical_report_en.pdf

Το test απευθύνεται σε όλους όσοι έχουν παρακολουθήσει και ολοκληρώσει τον κύκλο μαθημάτων της Πολιτικής Οικονομίας για τον διαγωνισμό της Ε.Σ.Δ.Δ. Τις απαντήσεις μπορείτε να μου τις αποστείλετε και με e-mail (σε attachment).

Περί ανταγωνιστικότητας

Οπως διαβάζουμε στην "Καθημερινή":

" Ε.Ε: Σοβαρό το πρόβλημα ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας
Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανταγωνιστικότητα διαπιστώνει ότι το υψηλό εμπορικό έλλειμμα της χώρας, προέρχεται από το σοβαρό πρόβλημα ανταγωνισμού και κυρίως λόγω της εξάρτησης από την εισαγομένη τεχνολογία και γνώση.

Η αντιμετώπιση των δημοσιονομικών προβλημάτων αναμένεται να μετριάσει, μεσοπρόθεσμα, τα προβλήματα ρευστότητας στην ελληνική οικονομία και να αποκαταστήσει τις προσδοκίες, που είναι αναγκαίες για την ανάκαμψη.

Αυτό αναφέρει, μεταξύ άλλων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε έκθεσή της, για την ανταγωνιστικότητα των οικονομιών των «27», που δόθηκε στη δημοσιότητα στις Βρυξέλλες χθες ( 28/10/2010) .

Σε ότι αφορά την ελληνική οικονομία, επισημαίνεται ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα ανταγωνιστικότητας, το οποίο έχει ως αποτέλεσμα το υψηλό εμπορικό έλλειμμα.

Ειδικότερα, σύμφωνα με την Επιτροπή, η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, μέσα από δράσεις όπως αυτές που προβλέπονται στο Μνημόνιο, θα επιτευχθεί με τη μείωση του επιχειρηματικού κόστους στην Ελλάδα . Ωστόσο, όπως επισημαίνεται, εξακολουθούν να παρατηρούνται διαρθρωτικά προβλήματα, όπως η χαμηλή εξειδίκευση του εργατικού δυναμικού και η περιορισμένη τεχνολογία και ανάπτυξη.

Στην έκθεσή της, η Επιτροπή αναφέρει ότι η κατά κεφαλήν παραγωγικότητα της εργασίας στην Ελλάδα κυμαίνεται σε επίπεδα λίγο υψηλότερα από το μέσο κοινοτικό όρο. Εκτιμά, επίσης, ότι παρά το πλεόνασμα που παρατηρείται στις υπηρεσίες, κυρίως χάρη στον τουρισμό και τη ναυτιλία, το έλλειμμα που διαπιστώνεται στο εμπορικό ισοζύγιο οδήγησε το 2009 σε έλλειμμα της τάξης του 11% του ΑΕΠ του τρέχοντος ισοζυγίου.

Η Επιτροπή σημειώνει, παράλληλα, ότι οι επενδύσεις στην έρευνα και την τεχνολογία ως προς το ΑΕΠ, ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα, είναι από τις χαμηλότερες στην ΕΕ, παρά τη σημαντική συμβολή των προγραμμάτων της ΕΕ, και η καινοτομία στην ελληνική οικονομία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εισαγόμενη τεχνολογία και τη γνώση.

Ο τομέας της μεταποίησης εκπροσωπούσε το 11% της απασχόλησης και του ΑΕΠ το 2008, με τα τρόφιμα, τα ποτά, τον καπνό, το διυλισμένο πετρέλαιο, τα βασικά μέταλλα και τα προϊόντα μετάλλου να κατέχουν τη μερίδα του λέοντος.

Στην έκθεσή της, η Επιτροπή σημειώνει, τέλος, ότι οι επιδόσεις της ελληνικής βιομηχανίας σε θέματα περιβάλλοντος είναι περιορισμένες, γεγονός που οφείλεται στις αδυναμίες του ρυθμιστικού και διοικητικού πλαισίου".

Την ανάλυση ανταγωνιστικότητας ανά χώρα θα βρούμε πατώντας εδώ (πρόκειται για αρχείο .pdf, "ανοίγει" με Acrobat Reader). Τα περί της Ελλάδας αναφέρονται στις σελίδες 78 - 84, απ' όπου και ο κάτωθι πίνακας:

Την συνολική μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανταγωνιστικότητα και τις στρατηγικές ανάπτυξης μπορούμε να δούμε πατώντας εδώ (αρχείο .pdf).

Επίσης, καλό είναι να μελετήσουμε και τις μελέτες του Ευρωβαρόμετρου εδώ και εδώ (αρχεία .pdf).

Επίσης, σύμφωνα με την έκθεση του International Institute for Management Development για την διεθνή ανταγωνιστικότητα (WORLD COMPETITIVENESS YEARBOOK), η Ελλάδα κατατάσσεται στις τελευταίες χώρες:



(Για μεγέθυνση, μπορούμε να δούμε την κατάταξη στο link: http://www.imd.org/research/publications/wcy/upload/scoreboard.pdf).

Προκειμένου να μελετήσουμε την αναλυτική κατάσταση των εξεταζομένων χωρών, μπορούμε να επισκεφθούμε το link: https://www.worldcompetitiveness.com/OnLine/App/Index.htm, όπου υπάρχει διαδραστικός χάρτης.


Σύμφωνα με το Εθνικό Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας και Ανάπτυξης, διαβάζουμε ότι:

"Με την έννοια «ανταγωνιστικότητα για μια χώρα» αναφερόμαστε στην ικανότητά της να αυξάνει τον παραγόμενο πλούτο, να αξιοποιεί το ανθρώπινο δυναμικό της και να εκμεταλλεύεται τα συγκριτικά πλεονεκτήματά της, όπως επίσης να ενισχύει τις υποδομές και τους θεσμούς της, κάνοντας τη γνώση προσβάσιμη και διαθέσιμη σε όλους, και να αναβαθμίζει το επενδυτικό και επιχειρηματικό περιβάλλον. Η ανταγωνιστικότητα ορίζεται ως ο βαθμός ικανότητας μιας χώρας να παράγει, υπό συνθήκες ελεύθερου ανταγωνισμού, αγαθά και υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των διεθνών αγορών, ενώ συγχρόνως διατηρούν και επεκτείνουν το πραγματικό εισόδημα των κατοίκων σε μια μακροχρόνια βάση. Μέσα σε ένα οικονομικό περιβάλλον, που συνεχώς εξελίσσεται και διεθνοποιείται, κανείς δεν αμφισβητεί την ανάγκη για τόνωση της ανταγωνιστικότητας κάθε χώρας, η οποία αποτελεί μια διαρκή και σύνθετη διαδικασία, εξαρτώμενη από πολλούς παράγοντες. Η ανταγωνιστικότητα είναι από τη φύση της μια συγκριτική έννοια και προκύπτει από τις επιδόσεις της κάθε χώρας σε σύγκριση με άλλες τόσο σε μακροοικονομικό, όσο και σε μικροοικονομικό επίπεδο. Το ΕΣΑΑ υιοθέτησε από την πρώτη στιγμή της λειτουργίας του μια ευρεία και πολυδιάστατη προσέγγιση στο ζήτημα της ανταγωνιστικότητας, ανάλογη αυτής που διαπνέει την ευρωπαϊκή Στρατηγική της Λισαβόνας, έχοντας ορίσει την ανταγωνιστικότητα ως την «ικανότητα διατήρησης και βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου των πολιτών της χώρας – αναβάθμισης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ενίσχυσης της απασχόλησης και της πραγματικής συνοχής, της περιβαλλοντικής προστασίας και αναβάθμισης, της διαρκούς βελτίωσης της παραγωγικότητας – υπό συνθήκες παγκοσμιοποίησης»

Μια σειρά εναλλακτικών ορισμών που έχουν δοθεί τα τελευταία χρόνια για την ανταγωνιστικότητα από διάφορους συγγραφείς και οργανισμούς:

Η εθνική ανταγωνιστικότητα είναι το πλέγμα εκείνο των παραγόντων, πολιτικών και θεσμών που προσδιορίζουν το επίπεδο της παραγωγικότητας μιας χώρας. Το επίπεδο της παραγωγικότητας, με τη σειρά του, προσδιορίζει το διατηρήσιμο επίπεδο ευημερίας που μπορεί να απολαμβάνει μία οικονομία. Με άλλα λόγια, οι πιο ανταγωνιστικές οικονομίες μπορούν τείνουν να είναι σε θέση να προσφέρουν υψηλότερα επίπεδα εισοδήματος στους πολίτες τους. Το επίπεδο της παραγωγικότητας προσδιορίζει επίσης την απόδοση των επενδύσεων σε μια οικονομία. Καθώς οι αποδόσεις είναι οι καθοριστικοί προσδιοριστικοί παράγοντες στη μεγέθυνση των οικονομιών, μια πιο ανταγωνιστική οικονομία είναι μια οικονομία που πιθανότατα θα αναπτυχθεί ταχύτερα στο μεσο- και μακροπρόθεσμο ορίζοντα.
(World Economic Forum 2007: 3)

Η ανταγωνιστικότητα των χωρών είναι το πεδίο εκείνο της οικονομικής θεωρίας που αναλύει τα στοιχεία και τις πολιτικές εκείνες που διαμορφώνουν την ικανότητα μιας χώρας να δημιουργεί και να διατηρεί ένα περιβάλλον που υποστηρίζει μεγαλύτερη παραγωγή αξίας για τις επιχειρήσεις και μεγαλύτερη ευημερία για τους πολίτες.
(Institute for Management Development 2006)

Ανταγωνιστικότητα είναι ο βαθμός στον οποίο ένα κράτος μπορεί, υπό συνθήκες ελεύθερης και δίκαιης αγοράς, να προσφέρει αγαθά και υπηρεσίες που πληρούν τα κριτήρια των διεθνών αγορών, διατηρώντας και αυξάνοντας ταυτόχρονα τα πραγματικά εισοδήματα των ανθρώπων μακροχρόνια.
(OECD 1992: 237)

Η ανταγωνιστικότητα ενέχει στοιχεία παραγωγικότητας, αποτελεσματικότητας και κερδοφορίας. Αλλά δεν είναι αυτοσκοπός ή απλός στόχος. Είναι ένα ισχυρό μέσο αύξησης του βιοτικού επιπέδου και της κοινωνικής ευημερίας – ένα εργαλείο για την
επίτευξη στόχων. Αυξάνοντας την παραγωγικότητα και την αποτελεσματικότητα στα πλαίσια της διεθνούς εξειδίκευσης, η ανταγωνιστικότητα προσφέρει παγκοσμίως τη βάση για την αύξηση των εισοδημάτων κατά μη πληθωριστικό τρόπο.
Competitiveness Advisory (Ciampi) Group, “Enhancing European Competitiveness”.
First report to the President of the Commission, the Prime Ministers and the Heads of State, June 1995.

Πρέπει να δούμε την ανταγωνιστικότητα ως το κύριο μέσο αύξησης του βιοτικού επιπέδου, απασχόλησης των ανέργων και εξάλειψης της φτώχειας.
Competitiveness Advisory (Ciampi) Group. “Enhancing European Competitiveness”.
Second report to the President of the Commission, the Prime Ministers and the Heads of State, December 1995

Η ανταγωνιστικότητα είναι η ικανότητα μιας χώρας να πετύχει διατηρήσιμα υψηλούς ρυθμούς αύξησης του κατά κεφαλήν ΑΕΠ.
(World Economic Forum 1996: 19)

Η έννοια της ανταγωνιστικότητας περικλείει τόσο την αποδοτικότητα (επίτευξη στόχων με το μικρότερο δυνατό κόστος) όσο και την αποτελεσματικότητα (επιλογή των κατάλληλων στόχων). Αυτή η επιλογή βιομηχανικών στόχων είναι κρίσιμη. Η
ανταγωνιστικότητα περιλαμβάνει τόσο τους στόχους όσο και τα μέσα για την επίτευξή τους.
(Buckley, et al. 1988)

Ανταγωνιστικότητα σημαίνει υποστήριξη της ικανότητας των επιχειρήσεων, κλάδων, περιφερειών, χωρών ή διακρατικών περιοχών να δημιουργούν σχετικά υψηλά επίπεδα εισοδήματος και απασχόλησης των συντελεστών τους, ενώ παραμένουν
εκτεθειμένες στο διεθνή ανταγωνισμό.
(OECD 1996)

Η ανταγωνιστικότητα αναφέρεται στην ικανότητα μιας χώρας να πετύχει τους βασικούς στόχους της οικονομικής της πολιτικής, ιδιαίτερα την αύξηση του εισοδήματος και της απασχόλησης, χωρίς να αντιμετωπίσει προβλήματα στο ισοζύγιο πληρωμών της.
(Fagerberg 1996: 355)

Η ικανότητά μας να προσφέρουμε αγαθά και υπηρεσίες που πληρούν τα κριτήρια του διεθνούς ανταγωνισμού ενώ οι πολίτες
μας απολαμβάνουν ένα βιοτικό επίπεδο που αυξάνεται και είναι διατηρήσιμο.
(Tyson 1992)

Μια χώρα θεωρείται ανταγωνιστική αν πουλάει αρκετά προϊόντα και υπηρεσίες, με εισοδήματα για τους συντελεστές συμβατά με τις προσδοκίες και βλέψεις (τρέχουσες και συνεχώς μεταβαλλόμενες) της χώρας, υπό συνθήκες (μακρο-οικονομικές και
κοινωνικές) που κρίνονται ως ικανοποιητικές από τους πολίτες.
(Aiginger 1996: 141)

Ανταγωνιστικότητα είναι η ικανότητα μιας χώρας ή περιοχής να δημιουργεί ευημερία.
(Aiginger 2006: 162)

Ως προς την μέτρηση της ανταγωνιστικότητας στην Ελλάδα, σύμφωνα με το Εθνικό Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας & Ανάπτυξης, διαβάζουμε τα εξής:

"Η βελτίωση της εθνικής ανταγωνιστικότητας, σύμφωνα πάντα με αυτή την προσέγγιση, είναι μια σύνθετη, διαρκής διαδικασία, η οποία αναφέρεται σε όλους σχεδόν τους προσδιοριστικούς παράγοντες της οικονομικής δραστηριότητας, στην κοινωνική πρόοδο και την περιβαλλοντική προστασία και αναβάθμιση. Αρκετοί από αυτούς έχουν κατά καιρούς προβληθεί ως οι βασικότεροι για την εξέλιξη της ανταγωνιστικότητας, όμως, καθένας από αυτούς, χωριστά, εξηγεί μόνο μέρος της διαδικασίας. Κατά συνέπεια η αξιολόγηση της, συγκριτικά με άλλες χώρες ή/και της διαδικασίας βελτίωσης της, έγκειται στη δυνατότητα δημιουργίας ενός συστήματος δεικτών που να καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα όλης αυτής της διαδικασίας συμπεριλαμβανομένων των αποτελεσμάτων της χωρίς ιδιαίτερη έμφαση σε ένα δείκτη ή την αποσπασματική ερμηνεία τους. Το Εθνικό Σύστημα Μέτρησης Ανταγωνιστικότητας (ΕΣΜΑ) συμβάλλει στην άντληση πληροφοριών για τη βελτίωση ενός προσδιοριστικού παράγοντα, γεγονός που υποδηλώνει και την αποτελεσματικότητα της εφαρμοζόμενης τομεακής πολιτικής, ενώ παράλληλα, έχει ως στόχο να υποδείξει την υστέρηση σε κάποιον άλλο προσδιορίζοντας το «κενό» επίδοσης, αλλά κυρίως τη βέλτιστη πρακτική του «ανταγωνιστή» για τη βελτίωση του σχεδιασμού της πολιτικής για την ανταγωνιστικότητα. Αντικειμενικός στόχος είναι η διαρκής παρακολούθηση και αξιολόγηση της εφαρμογής της πολιτικής βασισμένης στην επίτευξη αποτελεσμάτων (result-based management) δια της βελτίωσης των δεικτών.Το ΕΣΜΑ χρησιμοποιεί ως αφετηρία του τον ορισμό της ανταγωνιστικότητας του ΕΣΑΑ και είναι δομημένο γύρω από την Πυραμίδα της Ανταγωνιστικότητας. Στην καρδιά του ΕΣΜΑ βρίσκεται μια εκτεταμένη βάση δεδομένων, που παρακολουθεί σε διαχρονική και συγκριτική βάση μια σειρά επιμέρους ποσοτικών και ποιοτικών δεικτών ελληνικών και διεθνών οργανισμών. Μετά τη σημαντική επέκταση και αναμόρφωση της βάσης δεδομένων και του τρόπου παρουσίασης του ΕΣΜΑ που πραγματοποιήθηκε το 2006, το σύστημα συγκεντρώνει πλέον στοιχεία για 220 διαφορετικούς δείκτες, επιτρέποντας τη σύγκριση της Ελλάδας με όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκή Ένωσης, καθώς και τις δύο υποψήφιες προς ένταξη χώρες, Τουρκία και Κροατία.Η Πυραμίδα Ανταγωνιστικότητας παρουσιάζει την ανταγωνιστικότητα ως δυναμική, ανατροφοδοτούμενη διαδικασία, όπου μια σειρά από «προϋποθέσεις» διαμορφώνουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο παρεμβαίνουν οι «οριζόντιες πολιτικές και εισροές», προσδιορίζοντας έτσι τα «ενδιάμεσα αποτελέσματα της ανταγωνιστικότητας», που με της σειρά τους διαμορφώνουν τα τελικά αποτελέσματα σε όρους βιοτικού επιπέδου, απασχόλησης, ποιότητας ζωής κλπ.Προσαρμόζοντας τη σχετική διεθνή εμπειρία στις ιδιαιτερότητες των ελληνικών δεδομένων, έχει διαμορφωθεί η Πυραμίδα Ανταγωνιστικότητας, βάσει της οποίας οι διαστάσεις της ανταγωνιστικότητας επιμερίζονται σε τέσσερα επίπεδα: με αφετηρία την ύπαρξη των «βασικών προϋποθέσεων», οι «οριζόντιες πολιτικές και εισροές» συμβάλλουν στην επίτευξη των «ενδιαμέσων αποτελεσμάτων» της ανταγωνιστικότητας, τα οποία με τη σειρά τους συντελούν στην ικανοποίηση των «τελικών στόχων» της αναπτυξιακής διαδικασίας, που δεν είναι άλλοι από αυτούς που καταγράφει ο ορισμός της ανταγωνιστικότητας που δόθηκε παραπάνω: βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, απασχόληση, ποιότητα ζωής. Τα χαμηλότερα επίπεδα της πυραμίδας με τη σειρά τους επιμερίζονται σε επιπλέον συστατικά στοιχεία, κάποια εκ των οποίων θεωρούνται (βραχυχρόνια) εξωγενή (π.χ. το φυσικό περιβάλλον) και κάποια εκ των οποίων προσδιορίζονται ενδογενώς ή αποτελούν ακόμα και προϊόν συνειδητής κρατικής πολιτικής (π.χ. εκπαίδευση). Αν και η Πυραμίδα της Ανταγωνιστικότητας δεν αποτελεί το μοναδικό τρόπο σύλληψης του τρόπου συναρμογής και των στοιχείων της ανταγωνιστικότητας, εντούτοις καλύπτει ένα ευρύτατο φάσμα παραγόντων και συμπυκνώνει τις κυριότερες διαστάσεις της «διεθνούς συναίνεσης» για την ανταγωνιστικότητα. Διαφορετικοί μελετητές βέβαια, μπορεί να εντάξουν έναν ή περισσότερους παράγοντες σε άλλες θεωρητικές κατηγορίες, ανάλογα με το υπόδειγμα που ακολουθούν. Οι αποκλίσεις αυτές είναι αναμενόμενες, αφού η πολυπλοκότητα των σχέσεων μεταξύ των επιμέρους στοιχείων είναι τέτοια ώστε να υπονομεύει την υιοθέτηση απλών συνταγών και απλών σχέσεων αιτιότητας. Έτσι για παράδειγμα η ποιότητα του ανθρωπίνου κεφαλαίου μπορεί ταυτόχρονα να είναι και μοχλός και αποτέλεσμα μιας ανταγωνιστικής διαδικασίας, ενώ η σχέση μεταξύ κοινωνικής συνοχής και οικονομικής ανάπτυξης κάθε άλλο παρά μονόδρομη μπορεί να θεωρηθεί. Αναγνωρίζοντας τις αμφίδρομες εξαρτήσεις και την ύπαρξη πολλών μηχανισμών ανατροφοδότησης, το ΕΣΑΑ δε θεωρεί την πυραμίδα αυστηρά ιεραρχική, ούτε πιστεύει στην ύπαρξη αυστηρών στεγανών μεταξύ επιπέδων και επιμέρους διαστάσεων".

Η Πυραμίδα της Ανταγωνιστικότητας διαγραμματικά σχηματίζεται σύμφωνα με το ακόλουθο γράφημα:





Εξ' αφορμής όλων των παραπάνω, θέλω να σημειώσω ότι η ευθύνη του ιδιωτικού τομέα είναι μέγιστη (και συνήθως παραγνωρίζεται). Βεβαίως, επί του θέματος, θα ασχοληθούμε και σε επόμενες αναρτήσεις. Να τονίζω ότι πρόκειται για εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα και καλό θα είναι να το μελετήσετε με ιδιαίτερη προσοχή (έχουμε αναφέρει συχνά ότι δεν "υπάρχουν sos και αντι-sos θέματα, όμως ....").

Εξαγωγές

Το παρακάτω σχόλιο, από την "Καθημερινή":

"Οικονομικές αναλύσεις και έρευνες έχουν δείξει ότι αύξηση των εξαγωγών κατά 4% οδηγεί σε αύξηση του ΑΕΠ κατά μία ποσοστιαία μονάδα. Αρα, μία αύξηση κατά 20% σε ετήσια βάση, ισοδυναμεί με ανάπτυξη της τάξης του 5%, ικανή να απορροφήσει πλήρως την ύφεση στην ελληνική οικονομία. Το παραπάνω επισήμανε η πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ), Χρ. Σακελλαρίδη, με αφορμή την αύξηση των εξαγωγών κατά 21,1% τον Αύγουστο του 2010 σε σχέση με τον Αύγουστο του 2009. Κι ενώ αυτά είναι γνωστά, τα προηγούμενα χρόνια αντί να ενισχυθούν οι εξαγωγές ενισχυόταν η εγχώρια ζήτηση και επί της ουσίας οι εισαγωγές. Μέχρι που η φούσκα έσκασε..."

Αγαθά πολυτελείας και κυκλικότητα

Οπως διαβάζουμε στον "Economist":

" Ο τερματισμός της ύφεσης εκτίναξε τα κέρδη και τις πωλήσεις πολυτελών ειδών
Ωστόσο, προβλέπεται επιβράδυνση έως 5% φέτος, ενώ το ισχυρό ευρώ θα πλήξει κορυφαίες εταιρείες

«Κατά τη διάρκεια των σκοτεινών ημερών της ύφεσης, ο κόσμος δεν ήθελε να επιδεικνύει τα πολυτελή του είδη» τονίζει η ιδιοκτήτρια κοσμηματοπωλείου του Λονδίνου Αλίσα Μουσάιεφ. Μερικοί από τους πλούσιους πελάτες της αγόρασαν διαμάντια και άλλα ακριβά κοσμήματα ως επένδυση κατά τη διάρκεια της κρίσης. Εκτός αυτού, είχε αυξηθεί και η ζήτηση για τις απλές άσπρες σακούλες προκειμένου να μην είναι ορατά τα προϊόντα που είχαν αγοράσει. Καθώς όμως η οικονομία ανακάμπτει, οι συγκεκριμένες συνήθειες υποχωρούν σταδιακά. Ακόμη και τα στελέχη της βιομηχανίας πολυτελών ειδών δεν περίμεναν μια τόσο ισχυρή ανάκαμψη.

Στις 14 Οκτωβρίου, ο Ομιλος Moet Hennessy Louis Vuitton (LVMH), ο μεγαλύτερος όμιλος πολυτελών ειδών στον κόσμο, ανακοίνωσε αύξηση πωλήσεων 14% για το εννεάμηνο. Ο βρετανικός οίκος ενδυμάτων Burberry ανέφερε επίσης διψήφια αύξηση πωλήσεων για το εξάμηνο που ολοκληρώθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου. Στις 28 Οκτωβρίου, ο γαλλικός οίκος λιανικών πωλήσεων και πολυτελών ειδών PPR ανακοίνωσε επίσης καλύτερα του αναμενόμενου αποτελέσματα.

«Η ισχύς της ανάκαμψης αποτελεί έκπληξη» τονίζει η ειδική σε θέματα ειδών πολυτελείας της συμβουλευτικής εταιρείας Bain & Company Κλόντια Ντ’ Απρίτσιο. Οι μεγάλες μάρκες, όπως οι Louis Vuitton και Hermes, αποτελούν τους μεγάλους νικητές. Με τα μεγάλα αποθέματα μετρητών τους, οι εταιρείες ήταν σε θέση να συνεχίσουν να ανοίγουν νέα καταστήματα και να επενδύουν στον κλάδο κατά τη διάρκεια της κρίσης.

Τα πολυτελή είδη υπήρξαν πάντοτε μία κυκλική βιομηχανία, αλλά κατά την τελευταία δεκαετία έχει εκτοξευτεί και έχει βυθιστεί σαν να κάνει bungee jumping. Οι προοπτικές στις αρχές της δεκαετίας του 2000 ήταν ζοφερές, οι τρομοκρατικές επιθέσεις στις ΗΠΑ, η παγκόσμια επιδημία SARS και ο πόλεμος στο Ιράκ μετρίασαν την επιθυμία του κόσμου για διεθνή ταξίδια και επιπόλαιες αγορές. Από το 2004 έως το 2007, όμως, οι αγορές πολυτελών ειδών ενισχύθηκαν σημαντικά, προτού υποχωρήσουν ξανά με την έναρξη της κρίσης. Το 2009, η παγκόσμια αγορά πολυτελών ειδών συρρικνώθηκε κατά 8%. Αλλά η ανάκαμψη που έχει ξεκινήσει από τα τέλη του 2009 στον κλάδο έχει αρχίσει και αναπτύσσει ταχύτητα, με την εταιρεία Bain να αναμένει μια ανάπτυξη της τάξης του 10% για φέτος. Στις ΗΠΑ, οι πωλήσεις πολυτελών ειδών υποχώρησαν το 2009 κατά 18%. Φέτος, οι καταναλωτές δείχνουν λιγότερο διστακτικοί και τα πολυκαταστήματα έχουν αρχίσει την ανανέωση των αποθεμάτων τους ενόψει Χριστουγέννων.

Το κλίμα είναι ακόμα καλύτερο στην Κίνα, όπου οι πωλήσεις πολυτελών ειδών αυξήθηκαν κατά 20% ακόμα και κατά τη διάρκεια του 2009, ενώ αναμένεται να ενισχυθούν κατά 30% φέτος. Σε πέντε χρόνια, η Κίνα, η οποία αντιπροσωπεύει ήδη το 10% της παγκόσμιας ζήτησης πολυτελών ειδών, προβλέπεται να είναι η τρίτη μεγαλύτερη αγορά πολυτελείας.

Η ραγδαία ανάπτυξη του κλάδου έχει βρει απροετοίμαστες ορισμένες εταιρείες. Εξαιτίας των απεργιών, ο οίκος Louis Vuitton δεν διαθέτει επαρκή αποθέματα για να ανταποκριθεί στην απότομη αύξηση της ζήτησης. Στην προσπάθειά του να καλύψει τη ζήτηση των Χριστουγέννων, ο οίκος έχει περιορίσει το ωράριο του καταστήματός του στα Ηλύσια Πεδία του Παρισιού, ενώ έχει αυξήσει και τις τιμές στην Ευρωζώνη.

Ωστόσο, οι καλές εποχές για τις επιχειρήσεις πολυτελείας είναι αρκετά πιθανό ότι δεν θα διαρκέσουν για πολύ. Το 2010, η Bain προβλέπει μια επιβράδυνση της ανάπτυξης στο 3% με 5%. Η ισχύς του ευρώ θα πλήξει τις κορυφαίες εταιρείες, οι οποίες έχουν τη βάση τους επί το πλείστον στην Ιταλία και τη Γαλλία. Οι φορολογικές αυξήσεις στην Ευρώπη θα καταστήσουν τους πλούσιους φτωχότερους και λιγότερο πρόθυμους να υποκύψουν στις αγορές πολυτελών ειδών".

...προ της αναδιάρθρωσης, των φρονίμων τα παιδιά...

Οπως διαβάζουμε:

"Μείωση απαιτήσεων των ξένων τραπεζών στο β' 3μηνο
Γερμανικές και γαλλικές τράπεζες μείωσαν την έκθεσή τους στην Ελλάδα κατά 27 δισ. δολάρια

Οι απαιτήσεις των ξένων τραπεζών έναντι της Ελλάδας - του Δημοσίου, των ελληνικών τραπεζών και επιχειρήσεων - μειώθηκαν στο δεύτερο τρίμηνο του 2010 κατά 27 δισ. δολάρια, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε σήμερα η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (Bank for International Settlements, BIS).

Συγκεκριμένα, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ, το σύνολο των απαιτήσεων των ξένων τραπεζών ανήλθε στο τέλος του περασμένου Ιουνίου στα 208 δισ. δολάρια από 235 δισ. δολάρια στο τέλος του Μαρτίου 2010. Η μείωση είναι μικρότερη, αν υπολογισθεί σε ευρώ, λόγω της ανατίμησης που σημείωσε το δολάριο στο διάστημα αυτό έναντι του ευρώ (η BIS εκτιμά τη συναλλαγματική επίδραση σε 7,5 δισ. δολάρια).

Στο σύνολο της Ευρώπης, σημειώθηκε μεγάλη μείωση κατά σχεδόν 800 δισ. δολάρια των απαιτήσεων από ξένες τράπεζες, με το ύψος τους να διαμορφώνεται στα 15,5 τρισ. δολάρια από 16,3 τρισ. δολάρια το Μάρτιο του 2010. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Wall Street Journal, περισσότερο από το 50% της μείωσης - πάνω από 470 δισ. δολάρια - οφείλεται στην κατά 16% περικοπή των απαιτήσεων ξένων τραπεζών έναντι της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας και της Ελλάδας.

Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, η έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών έναντι της Ελλάδας μειώθηκε σημαντικά στο παραπάνω διάστημα, λόγω της κρίσης χρέους και της προσφυγής της Ελλάδας στο Μηχανισμό Στήριξης από την ΕΕ και το ΔΝΤ. Οι απαιτήσεις των γερμανικών τραπεζών μειώθηκαν κατά 17% σε 36,8 δισ. δολάρια και των γαλλικών τραπεζών κατά 19% στα 57,3 δισ. δολάρια. Στη μείωση αυτή συνέβαλε, σύμφωνα με τη WSJ, η αγορά ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η έκθεση των ιταλικών τραπεζών στην Ελλάδα μηδενίστηκε και των ολλανδικών μειώθηκε πάνω από το μισό στα 5,3 δισ. δολάρια.

Όσον αφορά τις ελληνικές τράπεζες, στο δεύτερο τρίμηνο του 2010 καταγράφηκε μείωση των συνολικών απαιτήσεων τους έναντι των ξένων χωρών κατά 35 δισ. δολάρια στα 196 δισ. δολάρια, ενώ παράλληλα μειώθηκαν και οι υποχρεώσεις τους - ουσιαστικά οι καταθέσεις στα καταστήματα που έχουν στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης - κατά 37 δισ. δολάρια στα 113,6 δισ. δολάρια. Τα δάνεια των ελληνικών τραπεζών στο εξωτερικό - ουσιαστικά στις χώρες της Ν.Α. Ευρώπης - μειώθηκαν κατά 19 δισ. δολάρια στα 140 δισ. δολάρια στο τέλος του Ιουνίου".

Υψος εισφοροδιαφυγής ΙΚΑ

Απομιμήσεις προϊόντων των Η.Π.Α.

Οπως διαβάζουμε στην "Ναυτεμπορική":

"Η Κίνα κατέχει την πρώτη θέση ανάμεσα στους εμπορικούς εταίρoυς των ΗΠΑ όσον αφορά στις καταπατήσεις των πνευματικών δικαιωμάτων το 2009, με εγχώρια αξία 207,7 εκατ. δολαρίων, η οποία αντιστοιχεί στο 79% της συνολικής αξίας των εν λόγω προϊόντων".

Test για το Τμήμα της Ε.Σ.Δ.Δ.

Να αναπτύξετε τις κύριες προτάσεις και ατιάσεις του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος σχετικά με την φορολογική πολιτική της Ελλάδας και να συνδέσετε τις εν λόγω προτάσεις με το ζήτημα της ανάπτυξης της Ελληνικής οικονομίας.

Ενδιάμεση Εκθεση Τράπεζας της Ελλάδος

Οπως διαβάζουμε στην σημερινή (26/10/2010) ανακοίνωση της Τράπεζας της Ελλάδος:

" Η Ενδιάμεση Έκθεση της Τράπεζας Της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική 2010


Υποβλήθηκε σήμερα στον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων και το Υπουργικό Συμβούλιο η Ενδιάμεση Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική 2010, σύμφωνα με όσα προβλέπει το Καταστατικό της.

Το Πρόγραμμα Οικονομικής Προσαρμογής αρχή για την ανασύνταξη της ελληνικής οικονομίας

Η ελληνική οικονομία διανύει σήμερα την πιο δύσκολη φάση των τελευταίων δεκαετιών, αποτέλεσμα χρόνιας διστακτικότητας στην αντιμετώπιση προβλημάτων, όταν αυτά ήταν ακόμη διαχειρίσιμα. Με την έλευση της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης, το αδιέξοδο έγινε ορατό σε όλους και η θέση της χώρας στις διεθνείς αγορές κλυδωνίστηκε.

Ανάχωμα στις καταστροφικές εξελίξεις, που τον Απρίλιο του 2010 έμοιαζαν αναπόφευκτες, ήταν η ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας από τα κράτη-μέλη της ζώνης του ευρώ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, με βάση το Πρόγραμμα Οικονομικής Προσαρμογής που συμφωνήθηκε. Παράλληλα, οι ελληνικές τράπεζες επωφελήθηκαν από τα μη συμβατικά μέτρα νομισματικής πολιτικής που έλαβε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Το Πρόγραμμα εξασφαλίζει κατ’ αρχάς μια τριετή περίοδο χρηματοδότησης της Ελλάδος από τα κράτη-μέλη της ζώνης του ευρώ και το ΔΝΤ, σε συνθήκες όπου το κόστος προσφυγής στις αγορές έχει καταστεί απαγορευτικό. Παράλληλα, προδιαγράφει τις γενικές κατευθύνσεις της οικονομικής πολιτικής για τα επόμενα χρόνια, κατά κύριο λόγο στο δημοσιονομικό τομέα, αλλά και στην εφαρμογή διαρθρωτικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και στη λειτουργία των αγορών. Το Πρόγραμμα συνιστά ένα μεσοπρόθεσμο, συνεπές και με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα σχέδιο προσαρμογής της οικονομίας και συμπυκνώνει μέσα σε τριετή ορίζοντα αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που έπρεπε να είχαν πραγματοποιηθεί, όταν οι συνθήκες ήταν ευνοϊκότερες και το κόστος των αλλαγών θα ήταν μικρότερο.

Για να αξιολογηθεί σωστά το κόστος του Προγράμματος θα πρέπει να συγκριθεί με το κόστος της μη εφαρμογής του. Σημαντικά τα μεσοπρόθεσμα οφέλη του Προγράμματος

Το κόστος των αλλαγών εμφανίζεται υψηλό και διαχέεται στο σύνολο της οικονομίας. Το κόστος εντοπίζεται κυρίως στις αποδοχές και τις συντάξεις, ιδίως στο δημόσιο τομέα, στην αυξημένη φορολογική επιβάρυνση επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων και στην ύφεση της οικονομικής δραστηριότητας που επηρεάζει τα εισοδήματα και την απασχόληση σε όλους τους τομείς της οικονομίας.

Στο πρώτο εξάμηνο του 2010 το ΑΕΠ μειώθηκε έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2009 κατά 3% και ολόκληρο το χρόνο η μείωση αναμένεται ότι θα κυμανθεί περί το 4%. Η ανεργία προβλέπεται ότι θα υπερβεί το 12% και οι μέσες πραγματικές αποδοχές, επηρεαζόμενες και από τον υψηλό πληθωρισμό, θα μειωθούν κατά 8% στο σύνολο της οικονομίας και 17% στο Δημόσιο.

Η ύφεση ήταν βεβαίως αναμενόμενη εφέτος, ενώ προβλέπεται ότι θα συνεχιστεί και το 2011, με μικρότερη όμως ένταση. Για να αντιμετωπιστούν τα μεγάλα προβλήματα, η οικονομία θα πρέπει να προσαρμοστεί σε χαμηλότερα επίπεδα δραστηριότητας, έως ότου αρχίσει να ανακάμπτει μέσω της ενεργότερης συμβολής του ιδιωτικού τομέα.

Τα παραπάνω περιγράφουν το άμεσο, ήδη ορατό, κόστος της προσαρμογής. Θα πρέπει ωστόσο να τονιστεί ότι για να αξιολογηθεί σωστά το κόστος αυτό, θα πρέπει να συγκριθεί με το κόστος της μη εφαρμογής του προγράμματος. Η μεγάλη διαφορά σε σύγκριση με τη μη εφαρμογή του προγράμματος έγκειται στα ακόλουθα:

1ον. Αποτράπηκαν ανεξέλεγκτες εξελίξεις και υπάρχουν πλέον περιθώρια για την άσκηση πολιτικών που μπορούν να περιορίσουν τη διάρκεια και το εύρος της ύφεσης. Το πρόγραμμα είναι δεσμευτικό στους δημοσιονομικούς στόχους, στον τομέα όμως της ανάπτυξης οι δυνατότητες παρεμβάσεων είναι πολλαπλές και πρέπει να αξιοποιηθούν τάχιστα.

2ον. Αν το πρόγραμμα τηρηθεί με συνέπεια, η τελική κατάληξη είναι ορατή:

• Η Ελλάδα θα παραμείνει ενεργό και όχι περιθωριοποιημένο μέλος της ζώνης του ευρώ, συμμετέχοντας με αξιώσεις στις διεργασίες που θα ορίσουν το μέλλον της ΕΕ και της χώρας μας.

• Η ελληνική οικονομία θα έχει απαλλαγεί οριστικά από εμπόδια του παρελθόντος και θα λειτουργεί ορθολογικότερα.

• Θα έχουν περιοριστεί προνόμια και εξαιρέσεις, τα οποία όχι μόνο συνιστούσαν προσκόμματα στην ανάπτυξη, αλλά και δημιουργούσαν μεγάλες κοινωνικές ανισότητες.

• Θα έχει ενισχυθεί ο δυνητικός ρυθμός ανάπτυξης και θα είναι εφικτοί ταχύτεροι ρυθμοί ανόδου του εθνικού εισοδήματος και της απασχόλησης, που θα είναι μάλιστα διατηρήσιμοι.

Ριζική ανασυγκρότηση του κράτους και συνέχεια, προϋποθέσεις για την επιτυχία του Προγράμματος

Η πρώτη εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση επιτυχίας του Προγράμματος είναι η επάρκεια και αποτελεσματικότητα των μηχανισμών που καλούνται να το εφαρμόσουν, δηλαδή της δημόσιας διοίκησης. Στην κατεύθυνση αυτή έχουν ήδη δρομολογηθεί σημαντικές αλλαγές, που πρέπει να ολοκληρωθούν χωρίς παρεκκλίσεις και καθυστερήσεις. Αλλά δεν αρκούν. Χρειαζόμαστε σήμερα μια συνολική, ριζική ανασυγκρότηση του κράτους πάνω σε νέες βάσεις, ώστε οι λειτουργίες του να μην αντιστρατεύονται τη δημιουργική πρωτοβουλία, αλλά, αντίθετα, να την ενθαρρύνουν.

Η δεύτερη απαραίτητη προϋπόθεση είναι η εξασφάλιση της συνέχειας της εφαρμογής του Προγράμματος. Ένας από τους κύριους λόγους που οδηγηθήκαμε στη σημερινή κρίση είναι ότι στο παρελθόν ανάλογα σταθεροποιητικά προγράμματα που άρχισαν να εφαρμόζονται δεν ολοκληρώθηκαν, καθώς έχασαν σύντομα την ορμή τους και τελικώς εγκαταλείφθηκαν. Με αυτές τις παλινωδίες, λίγους μήνες μετά τη διακοπή ενός προγράμματος εξανεμίζονταν όσα οφέλη είχαν προκύψει και η οικονομία επανερχόταν στο ίδιο επίπεδο όπου βρισκόταν πριν από την έναρξη του προγράμματος ή και σε χαμηλότερο.

Η δημοσιονομική προσαρμογή αναγκαία συνθήκη για την ανάπτυξη

Για να περιοριστεί το εύρος της ύφεσης και να επισπευσθεί η ανάκαμψη, πρέπει να ενθαρρυνθεί η ιδιωτική επιχειρηματική δραστηριότητα, η οποία σήμερα υφίσταται έντονα τις επιπτώσεις της μειωμένης ζήτησης, της χαμηλής ανταγωνιστικότητας, της επιβραδυνόμενης πιστωτικής επέκτασης και του αυξημένου φορολογικού βάρους.

Όσον αφορά το τελευταίο, δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια αύξησης των φορολογικών συντελεστών επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων και η αιχμή της πολιτικής για την αύξηση των εσόδων ―που είναι ασφαλώς απαραίτητη― πρέπει να προσανατολιστεί στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και στη σύλληψη της φοροδιαφυγής. Περαιτέρω αύξηση της επιβάρυνσης των ήδη φορολογουμένων θα κατέληγε όχι μόνο να επιτείνει την ύφεση, αλλά και να επιτύχει το αντίθετο από το αναμενόμενο αποτέλεσμα, δηλαδή μείωση αντί αύξησης των εσόδων.

Η περαίωση των φορολογικών εκκρεμοτήτων δεν αποτελεί θεωρητικά την ιδανικότερη επιλογή για την αύξηση των εσόδων. Υπό τις παρούσες συνθήκες ωστόσο, η πολιτική αυτή θα αποδειχθεί χρήσιμη, αν συνοδευθεί από ουσιαστικό εκσυγχρονισμό και αναδιάρθρωση του φορολογικού συστήματος για την εφαρμογή νέων πρακτικών και αποτελεσματικών μεθόδων σύλληψης της φοροδιαφυγής. Παράλληλα, μετά τις μεγάλες αλλαγές που έχουν εισαχθεί την τελευταία περίοδο και οι οποίες καθιστούν το φορολογικό περιβάλλον ιδιαίτερα ρευστό, είναι τώρα ανάγκη να δημιουργηθεί ένα αξιόπιστο φορολογικό περιβάλλον που θα εξασφαλίζει σταθερότητα των φορολογικών συντελεστών και αποτελεσματική λειτουργία των φορολογικών μηχανισμών.

Η δημοσιονομική προσαρμογή, για να είναι πιο αποτελεσματική τα επόμενα χρόνια, πρέπει να στηριχθεί κυρίως στη μείωση των δαπανών. Είναι βέβαια γεγονός ότι από την έναρξη εφαρμογής του Προγράμματος μέχρι σήμερα η μείωση των δαπανών ήταν μεγάλη. Στηρίχθηκε όμως κατά κύριο λόγο στην περικοπή των μισθών και των συντάξεων, ενώ υπάρχουν μεγάλα περιθώρια για ουσιαστικές μειώσεις των δαπανών εφόσον αντιμετωπιστούν και εξαλειφθούν δομικές αδυναμίες του κράτους που παράγουν χρόνια ελλείμματα και χρέη. Η δημοσιονομική εξυγίανση πρέπει τώρα να προχωρήσει με πολύ ταχύτερους ρυθμούς στο δραστικό περιορισμό της σπατάλης στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και στη συγχώνευση ή και κατάργηση φορέων του Δημοσίου που δεν προσφέρουν πραγματικό έργο. Η δημοσιονομική εξυγίανση θα είναι βιώσιμη και επιτυχής, αν προκύψει από τη ριζική αναδιάρθρωση του κράτους σε όλες τις βαθμίδες του.

Η δημοσιονομική προσαρμογή τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του Προγράμματος παρουσιάζει αξιόλογη πρόοδο. Οι κίνδυνοι όμως αποκλίσεων από τους στόχους εξακολουθούν να είναι υψηλοί. Οι κίνδυνοι αυτοί ενισχύονται από την επικείμενη αναθεώρηση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης του 2009, που είναι πιθανό να επηρεάσει και το λόγο ελλείμματος/ΑΕΠ το 2010.

Γενικότερα, εν όψει των νέων δεδομένων, είναι αυτονόητο ότι πρέπει να ενταθεί η προσπάθεια για περιστολή των δημόσιων δαπανών και για αύξηση των εσόδων σύμφωνα με τους στόχους του Προγράμματος, μεταξύ άλλων με περικοπές δαπανών και με βελτίωση της απόδοσης του φοροεισπρακτικού μηχανισμού. Επίσης, για την αποτελεσματική εφαρμογή του Προγράμματος είναι απόλυτη ανάγκη η δημοσιονομική πολιτική να προγραμματίζει με βάση εναλλακτικές εκδοχές και να βρίσκεται ανά πάσα στιγμή σε ετοιμότητα να αντιμετωπίσει τυχόν αποκλίσεις με διορθωτικές κινήσεις.

Ένα δεσμευτικό Σχέδιο Δράσης για την Ανάπτυξη

Προαπαιτούμενο για να εισέλθει η οικονομία σε ένα νέο ενάρετο κύκλο είναι η σταθερή πορεία της δημοσιονομικής προσαρμογής, με ρυθμούς ει δυνατόν ακόμη ταχύτερους και από αυτούς που προβλέπει το Πρόγραμμα. Αυτό θα επηρέαζε θετικά το κλίμα, θα βελτίωνε ταχύτερα την εμπιστοσύνη των αγορών και θα ασκούσε ευνοϊκή επίδραση στη διαθεσιμότητα και στο κόστος των δανειακών κεφαλαίων. Το Πρόγραμμα περιλαμβάνει τα απολύτως απαραίτητα που πρέπει να υλοποιηθούν για να αντιμετωπιστεί η σημερινή κρίση. Η πιστή εφαρμογή του είναι απολύτως αναγκαία, αλλά δεν υποκαθιστά την ευρύτερη ευθύνη της οικονομικής πολιτικής να προσεγγίσει τα μεγάλα ζητήματα της ανάπτυξης και να επισπεύσει πολιτικές που θα στοχεύουν στη συντομότερη δυνατή επανεκκίνηση της οικονομίας.

Το Πρόγραμμα είναι μια καλή αρχή που περιορίζει τους κινδύνους και δίνει στην οικονομία τα χρονικά περιθώρια να ανασυγκροτηθεί πάνω σε νέες βάσεις. Ο δρόμος θα είναι όμως επίπονος και μακρύς: η ανάπτυξη δεν μας περιμένει στην επόμενη στροφή. Έως ότου γίνει αισθητή η βελτίωση, θα υπάρξει κάποιο διάστημα επιδείνωσης. Εκείνο συνεπώς που απαιτείται είναι να σχεδιαστεί, παράλληλα με τη δημοσιονομική προσαρμογή, ένας αναλυτικός “οδικός χάρτης” για τη δυναμική επανέναρξη μιας αναπτυξιακής διαδικασίας, που θα στηρίζεται αυτή τη φορά σε στέρεες βάσεις. Χρειαζόμαστε δηλαδή ένα δεσμευτικό, συνεκτικό Σχέδιο Δράσης για την Ανάπτυξη το οποίο θα βαδίζει παράλληλα με τη δημοσιονομική προσαρμογή, θα συμπληρώνει και θα εξειδικεύει πολιτικές που έχουν δρομολογηθεί και θα προτείνει νέες, που θα ενισχύουν την ανάπτυξη χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο τους δημοσιονομικούς στόχους.

Ένα τέτοιο Σχέδιο Δράσης, σε συνδυασμό με την προώθηση των μεταρρυθμίσεων που έχουν προγραμματιστεί και την απρόσκοπτη πορεία της δημοσιονομικής προσαρμογής, θα εκπέμψει το ηχηρό μήνυμα στις αγορές ότι η ελληνική οικονομία αναπροσανατολίζεται δυναμικά, αποκτά εξωστρέφεια, ανοίγεται σε επιχειρηματικές πρωτοβουλίες και εκμεταλλεύεται αποδοτικά την ευκαιρία που παρέχει ο μηχανισμός στήριξης για να ανακάμψει σύντομα. Χρειαζόμαστε δηλαδή σήμερα μια συνολική αναπτυξιακή στόχευση, μια κοινή επιδίωξη για το τι θέλουμε να επιτύχουμε τα επόμενα χρόνια και μια σαφή επιλογή των μέσων που θα μας οδηγήσουν εκεί.

Ένα Σχέδιο Δράσης για την ανάπτυξη οφείλει να περιλαμβάνει:

1ον. Αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας και συγκεκριμένα μεσοπρόθεσμα σχέδια με σαφείς στόχους και μέσα πολιτικής για την εξωστρεφή ανάπτυξη – με έμφαση δηλαδή στις εξαγωγές και στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να τεθούν προτεραιότητες (α) για την κατανομή των δημόσιων πόρων που διατίθενται τόσο για τις δημόσιες επενδύσεις όσο και για την ενίσχυση των ιδιωτικών και (β) για την αναβάθμιση των υποδομών, π.χ. στους κρίσιμους τομείς των μεταφορών και της ενέργειας.

2ον. Επισήμανση, κωδικοποίηση, εξειδίκευση και ταχεία εφαρμογή των οριζόντιων αλλαγών που εκτιμάται ότι θα έχουν θετική επίδραση στο δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας. Βασικός στόχος αυτής της προσπάθειας είναι η δημιουργία ενός περιβάλλοντος φιλικού προς την επιχειρηματική δραστηριότητα, με την ουσιώδη βελτίωση του ρυθμιστικού και θεσμικού πλαισίου. Εάν σύντομα υπάρξουν απτά αποτελέσματα στο ζήτημα αυτό, θα είναι ευκολότερο να προσελκυστούν ξένα ή και εγχώρια κεφάλαια τα οποία θα χρηματοδοτήσουν τις επενδύσεις που απαιτούνται.

Οι βασικές περιοχές στις οποίες επείγουν διαρθρωτικές αλλαγές, μερικές από τις οποίες έχουν ήδη δρομολογηθεί, είναι:

– Ο εκσυγχρονισμός και η διαφάνεια της δημόσιας διοίκησης.

– Η ενίσχυση της ευελιξίας στην αγορά εργασίας.

– Η ενδυνάμωση του ανταγωνισμού στις αγορές αγαθών και υπηρεσιών.

– Η βελτίωση της απορρόφησης των κοινοτικών πόρων μέσω του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ), η προώθηση των επενδύσεων και η ενίσχυση του εξαγωγικού προσανατολισμού της οικονομίας.

– Η αύξηση της αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη είναι η τόνωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας

Η οικονομική πολιτική, αν πραγματοποιήσει τις διαρθρωτικές αλλαγές που έχουν επισημανθεί, θα δημιουργήσει το κατάλληλο περιβάλλον, ένα επιχειρηματικό “οικοσύστημα” – μέσα στο οποίο θα μπορέσουν να λειτουργήσουν πιο αποτελεσματικά οι επιχειρήσεις. Το σύστημα αυτό θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από σταθερούς κανόνες για τον ανταγωνισμό και τη φορολογία, δραστικό περιορισμό των διοικητικών εμποδίων και του διοικητικού κόστους, σαφές ρυθμιστικό πλαίσιο για τη λειτουργία των αγορών, καθορισμένες σύντομες διαδικασίες για τη χωροθέτηση και αδειοδότηση των επιχειρήσεων, δραστική καταπολέμηση της διαφθοράς.

Προσαρμογές απαιτούνται ωστόσο και από την πλευρά των επιχειρήσεων, οι οποίες πρέπει να επιδείξουν διορατικότητα, να διευρύνουν το χρονικό τους ορίζοντα και να αναλάβουν άμεσα επενδυτικές πρωτοβουλίες. Η επιδίωξη του μέγιστου δυνατού κέρδους στο συντομότερο χρονικό διάστημα δεν είναι πλέον εφικτή. Η παγκόσμια οικονομική κρίση έχει επιφέρει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο αποτιμώνται οι χρηματιστηριακές αξίες, μετατοπίζοντας την έμφαση από τις βραχυχρόνιες αποδόσεις στα μακρόπνοα επιχειρηματικά σχέδια. Στην αναγκαία διαδικασία προσαρμογής των επιχειρήσεων περιλαμβάνονται η αύξηση του μεγέθους τους, η ανάπτυξη συνεργειών και συνεργασιών, η βελτίωση της παραγωγικότητας μέσω και της ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης, που θα συμβάλει και σε μείωση του κόστους, η ενίσχυση της εξωστρέφειας με αναζήτηση νέων αγορών και συνεργασιών, η υιοθέτηση πρακτικών που συνάδουν με την προστασία του περιβάλλοντος.

Οι προκλήσεις για το τραπεζικό σύστημα

Σε αντίθεση με όσα συνέβησαν σε πολλές άλλες χώρες, όπου η κρίση εκδηλώθηκε αρχικά στο τραπεζικό σύστημα και μεταφέρθηκε στη συνέχεια στην πραγματική οικονομία, στην Ελλάδα το τραπεζικό σύστημα, που έχει στέρεες βάσεις, αντιμετώπισε δυσχέρειες ρευστότητας όταν οι έντονες δημοσιονομικές ανισορροπίες οδήγησαν στην υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας και στη συνέχεια των τραπεζών, γεγονός που περιόρισε την πρόσβαση των τραπεζών σε πηγές άντλησης ρευστότητας και αύξησε το κόστος δανεισμού τους. Η εξέλιξη αυτή αλλά και η τάση μείωσης που εμφάνισαν το πρώτο εξάμηνο του έτους οι εγχώριες καταθέσεις επηρέασαν αναπόφευκτα τις συνθήκες ρευστότητας των τραπεζών και κατά συνέπεια και την προσφορά δανείων.

Από την άλλη πλευρά η ύφεση, επιβαρύνοντας τη χρηματοοικονομική κατάσταση επιχειρήσεων και νοικοκυριών, οδήγησε σε περιορισμό της ζήτησης δανείων. Οι παράγοντες αυτοί είχαν αποτέλεσμα τη χειροτέρευση της ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου των τραπεζών και την υποχώρηση της κερδοφορίας τους. Εξαιτίας των εξελίξεων αυτών, τόσο από την πλευρά της ζήτησης όσο και από την πλευρά της προσφοράς δανείων, ο ετήσιος ρυθμός πιστωτικής επέκτασης υποχώρησε, παραμένοντας πάντως θετικός.

Σε σχετικά υψηλό επίπεδο διατηρήθηκε η κεφαλαιακή επάρκεια. Όμως, οι ιδιαίτερα δυσμενείς μακροοικονομικές συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί επιβάλλουν για λόγους πρόνοιας τη διατήρηση των δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας σε επίπεδα αρκούντως υψηλότερα των ελαχίστων που καθορίζουν οι εποπτικοί κανόνες. Θετική εξέλιξη προς αυτή την κατεύθυνση αποτελεί η επιτυχής ολοκλήρωση της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου στην οποία προέβη πρόσφατα η Εθνική Τράπεζα.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι τα μεγέθη του τραπεζικού τομέα δεν θα μεταβληθούν επί τα βελτίω, εάν πρωτίστως δεν διορθωθούν οι παράγοντες εκείνοι που ασκούν πιέσεις στην πιστοληπτική ικανότητα των τραπεζών και κατ’ επέκταση στη δυνατότητά τους να αντλούν κεφάλαια από τις αγορές χρήματος και κεφαλαίων. Είναι δηλαδή αναγκαία η βελτίωση του γενικότερου μακροοικονομικού περιβάλλοντος. Η βελτίωση αυτή θα συμβάλει θετικά στον περιορισμό του κινδύνου ρευστότητας, αλλά και του πιστωτικού κινδύνου των τραπεζών, ώστε αυτές να συνεχίσουν να ικανοποιούν επαρκώς την εκδηλούμενη ζήτηση τραπεζικών πιστώσεων.

Παράλληλα, οι τράπεζες θα πρέπει να προσαρμοστούν στο νέο οικονομικό και ρυθμιστικό περιβάλλον με διορατικότητα. Είναι απαραίτητο να λάβουν υπόψη τους ότι, ακόμη και όταν η οικονομική δραστηριότητα επανέλθει σε ανοδική πορεία, ο ρυθμός επέκτασης των τραπεζικών εργασιών θα διαμορφωθεί σε επίπεδο χαμηλότερο εκείνου που είχε παρατηρηθεί στο παρελθόν, πριν από την κρίση. Επίσης, κάποια στιγμή, σταδιακά, θα αρθούν τα εναπομένοντα μη συμβατικά μέτρα στήριξης της ΕΚΤ, ενώ η άντληση χρηματοδότησης από τις διεθνείς αγορές ενδέχεται να παραμείνει δυσχερής, καθώς θα είναι αυξημένος ο ανταγωνισμός μεταξύ κυβερνήσεων, τραπεζών και επιχειρήσεων του μη χρηματοπιστωτικού τομέα για την άντληση κεφαλαίων. Τέλος, οι τράπεζες θα πρέπει να προετοιμαστούν εν όψει και της σταδιακής εφαρμογής, έως το 2018, του νέου διεθνούς ρυθμιστικού πλαισίου, γνωστού και ως “Βασιλεία ΙΙΙ”.

Για τους ανωτέρω λόγους κρίνεται απαραίτητο να επανεξετάσουν οι τράπεζες το επιχειρηματικό υπόδειγμα λειτουργίας τους, επιδιώκοντας τη διατήρηση υψηλού επιπέδου κεφαλαιακής επάρκειας και ρευστότητας, σχηματίζοντας επαρκείς προβλέψεις για την κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου και εξορθολογίζοντας τα έξοδά τους. Η σύναψη στρατηγικών συμμαχιών και η πραγματοποίηση συγχωνεύσεων, λόγω των θετικών συνεργειών που συνεπάγονται, είναι βέβαιο ότι θα συμβάλουν θετικά στην επίτευξη των ανωτέρω στόχων.

Στόχος η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην οικονομία

Στόχος της μεγάλης προσπάθειας που έχει αναλάβει σήμερα η χώρα είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο μέλλον της οικονομίας, στις δυνατότητές της δηλαδή να αντιμετωπίσει τις δημοσιονομικές δυσχέρειες και να γίνει πιο δημιουργική, πιο εξωστρεφής, πιο ανοικτή στην επιχειρηματική πρωτοβουλία και στις επενδύσεις.

Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης όμως δεν μπορεί να είναι ούτε άμεση ούτε αυτόματη. Σήμερα, πέντε μήνες από την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης, οι αγορές αντιμετωπίζουν ακόμη τα ελληνικά ομόλογα με επιφύλαξη, παρόλο που το κλίμα έχει αρχίσει τελευταία να βελτιώνεται. Ένα από τα ζητούμενα είναι η επίδειξη συνέχειας, συνέπειας και επιμονής στην εφαρμογή των όρων του Προγράμματος. Τα χαρακτηριστικά αυτά πρέπει να επιβεβαιώνονται διαρκώς και εμπράκτως. Η επιφυλακτικότητα των αγορών τροφοδοτείται εξάλλου και από αναλύσεις που θεωρούν αναπόφευκτη την αναδιάρθρωση του χρέους, καθώς προεξοφλούν ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης θα είναι πολύ χαμηλοί για να εξασφαλίσουν την εξυπηρέτηση του μεγάλου δημόσιου χρέους.

Τα σενάρια αυτά έχουν ήδη καταρριφθεί από το ΔΝΤ, το οποίο σε πρόσφατη ανάλυσή του συμπεραίνει ότι η αναδιάρθρωση του χρέους δεν είναι ούτε αναγκαία, ούτε επιθυμητή ούτε και πιθανή. Προς την ίδια κατεύθυνση συγκλίνουν και δηλώσεις αξιωματούχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Σε τελευταία ανάλυση όμως, σ’ εμάς εναπόκειται η ευθύνη να απαντήσουμε έμπρακτα, με δύο τρόπους: Πρώτον, με τη σχολαστική τήρηση των στόχων του Προγράμματος Προσαρμογής, τους οποίους ―όπου είναι δυνατόν― πρέπει να υπερακοντίζουμε, δίνοντας το σαφές μήνυμα ότι η δημοσιονομική προσαρμογή βαδίζει με ταχείς ρυθμούς. Δεύτερον, με την εκπόνηση και ταχεία εφαρμογή ενός συνεκτικού Σχεδίου Δράσης για την Ανάπτυξη, που θα καταδεικνύει πειστικά ότι η ελληνική οικονομία μπορεί κατ’ αρχάς να ανακάμψει γρήγορα και στη συνέχεια να αναπτύσσεται με ταχείς ρυθμούς στηριζόμενη σε νέες, υγιείς βάσεις.

Αν όχι μόνο επιτευχθούν οι σημαντικοί δημοσιονομικοί στόχοι αλλά και εδραιωθούν, στα επόμενα δυόμισι χρόνια, οι προϋποθέσεις για αύξηση των εξαγωγών και προσέλκυση ξένων επενδύσεων, που θα τονώσουν την ανάπτυξη, θα πειστούν και οι αγορές ότι η δυναμική του χρέους θα αντιστραφεί. Το αναπτυξιακό δυναμικό της ελληνικής οικονομίας είναι τεράστιο. Ήδη η κατάσταση βαίνει βελτιούμενη, ωστόσο ο δρόμος μπροστά είναι μακρύς και δεν δικαιολογείται εφησυχασμός. Η σημερινή κρίση μπορεί και πρέπει να γίνει ο καταλύτης που θα αναμορφώσει την οικονομία, βελτιώνοντας την ανταγωνιστικότητα και την ευημερία της χώρας εντός της ζώνης του ευρώ. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα για την Ελλάδα.

* * *

Εκτός από την ανάλυση των εξελίξεων και των προοπτικών της οικονομίας, η Έκθεση αφιερώνει ένα εκτενές κεφάλαιο (το Κεφάλαιο VII) σε ζητήματα αποτελεσματικότερης εφαρμογής του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής και των δημοσιονομικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Σε αυτό εξετάζονται σε βάθος έξι "Ειδικά Θέματα": (α) κατευθύνσεις περαιτέρω περιορισμού των πρωτογενών δαπανών του Δημοσίου, (β) φοροδιαφυγή, φορολογική διοίκηση και κατευθύνσεις αναβάθμισης του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, (γ) δυνατότητες αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου, (δ) διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στο σύστημα υγείας με σκοπό τον έλεγχο του κόστους, τον περιορισμό της δαπάνης και την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, (ε) αποκρατικοποιήσεις την περίοδο 1996-2009 και ελλειμματικές δημόσιες επιχειρήσεις και (στ) αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και «πράσινη» φορολογική πολιτική.

Ολόκληρη την έκθεση θα βρούμε στο link: http://www.bankofgreece.gr/BogEkdoseis/Inter_NomPol2010.pdf.

Απαραίτητη η μελέτη της.

Η κρίση, ωμά...

Γράφει, σε άρθρο του στο "Εθνος" ο κ. Γιώργος Δελαστίκ:

"«Τράπεζες - ζόμπι» ρημάζουν ΗΠΑ - ΕΕ

Τρομακτικοί είναι οι αριθμοί που αφορούν στο κόστος της διάσωσης των αμερικανικών και ευρωπαϊκών τραπεζών με χρήματα των κυβερνήσεων των ΗΠΑ και των χωρών - μελών της ΕΕ συν των αρμόδιων οργάνων της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Oπως υπολογίζει το αμερικανικό περιοδικό "Νιούζγουικ", στις ΗΠΑ το ποσό αυτό ανέρχεται στο ασύλληπτο ύψος των 3,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων και στην ΕΕ σε 2 περίπου τρισεκατομμύρια δολάρια!

Τα αστρονομικά αυτά ποσά μετακυλίονται ουσιαστικά στις πλάτες των Αμερικανών και των Ευρωπαίων φορολογουμένων και ακριβώς αυτή είναι η αιτία της υστερίας πανευρωπαϊκής επιβολής μέτρων εξουθενωτικής λιτότητας που διαπερνά πλέον την πολιτική των κυβερνήσεων όλων των κρατών - μελών της ΕΕ. Oλα αυτά τα παραμύθια περί χωρών και λαών της Ευρώπης που δήθεν ζούσαν με δανεικά εις βάρος των Γερμανών, όλο αυτό το αμόκ απολύσεων εκατομμυρίων δημοσίων υπαλλήλων στις χώρες της ΕΕ, όλη αυτή η φρενίτιδα αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, όλη αυτή η αρπακτικότητα μείωσης των μισθών και των συντάξεων αποσκοπούν στην παραπλάνηση των πολιτών, προκειμένου να μπορέσουν οι κυβερνήσεις να αρπάξουν από τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους όσο περισσότερα χρήματα μπορούν για να καλύψουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος των ασύλληπτων ποσών που έχουν χαρίσει στους τυχοδιώκτες τραπεζίτες.

Αυτή είναι η πραγματική αιτία της πανευρωπαϊκής λιτότητας. Oλα τα άλλα που ακούγονται και γράφονται, ακόμη και όταν έχουν πραγματική υπόσταση προβλημάτων, στην παρούσα φάση λειτουργούν μόνο ως προσχήματα. Σε καμιά περίπτωση η λύση τους δεν προϋποθέτει αυτό το αμόκ λιτότητας για τους λαούς.

Είναι γελοίο π.χ. να ισχυριζόμαστε ότι ο Σαρκοζί καλώς προωθεί τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού σήμερα, το 2010, κάνοντας τη Γαλλία άνω - κάτω και βγάζοντας εκατομμύρια Γάλλους στους δρόμους, επειδή η χορήγηση των συντάξεων στη χώρα αυτή θα παρουσιάσει πρόβλημα το... 2050!!!

Παράλληλα, αυτή τη στιγμή κυρίως στις ΗΠΑ, αλλά και στην ΕΕ συντελείται μια ακόμη ληστεία των τραπεζών - αυτή τη φορά εις βάρος όσων έχουν καταθέσει σε αυτές, μέσω της πολιτικής των σχεδόν μηδενικών επιτοκίων. Γλιτώνοντας τους τόκους, μόνο στις ΗΠΑ οι τράπεζες υπολογίζεται ότι αντικειμενικά αφαιρούν από τους καταθέτες περίπου... ένα τρισεκατομμύριο δολάρια τον χρόνο!

Οι τράπεζες όμως "γδέρνουν" και όσους δανείζονται από αυτές. Το 2007, κατά μέσο όρο στις ΗΠΑ οι τράπεζες δανείζονταν από τη FED, την κεντρική τράπεζα, με επιτόκιο 5,25% και χορηγούσαν π.χ. στεγαστικά δάνεια με επιτόκιο 6,4%. Στην περίπτωση αυτή δηλαδή είχαν κέρδος μια διαφορά επιτοκίου 1,15%.

Σήμερα η FED δανείζει στην ουσία δωρεάν τις αμερικανικές τράπεζες: έχει ρίξει το επιτόκιό της στο τελείως συμβολικό ύψος του 0,25% (!), μειώνοντάς το δηλαδή κατά 5 ολόκληρες εκατοστιαίες μονάδες. Ομως οι τράπεζες αυτές χορηγούν σήμερα στεγαστικά δάνεια με επιτόκιο... 6,1%! Το επιτόκιο χρηματοδότησής τους μειώθηκε δηλαδή κατά 5 μονάδες, αλλά αυτές μείωσαν το επιτόκιο των στεγαστικών δανείων τους μόλις κατά 0,3 μονάδες και έτσι έχουν πλέον κέρδος μια διαφορά επιτοκίου... 5,85% από 1,15% που είχαν το 2007! Το κέρδος τους δηλαδή αυξάνεται πάνω από 500%!

Ανταμείβονται δηλαδή ουσιαστικά επειδή προκάλεσαν την παγκόσμια οικονομική κρίση!

Αυτή η πολιτική έχει δύο σοβαρότατες παρενέργειες, πέραν της κραυγαλέας ληστείας εις βάρος των εργαζομένων, των καταθετών και των δανειστών.

Πρώτον, καθώς απορροφά τεράστια κονδύλια από την πραγματική οικονομία, βαθαίνει την κρίση, καταστρέφει επιχειρήσεις που παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες, αφού ούτε ο κόσμος έχει τόσα λεφτά για να ψωνίσει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες τους ούτε οι τράπεζες δανείζουν τις επιχειρήσεις για να συνεχίσουν τις παραγωγικές δραστηριότητές τους.

Αυτή η πολιτική στραγγαλίζει έτσι την οικονομία αντί να βοηθήσει την ανάπτυξη και μέσω αυτής την έξοδο από την κρίση.

Δεύτερον, αποτρέπει κάθε εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος, κρατώντας μέσα στο παιχνίδι τράπεζες που θα έπρεπε να είχαν κλείσει. "Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη είναι ακόμη γεμάτες με "τράπεζες - ζόμπι" που θα είχαν χρεοκοπήσει, αν δεν ήταν οι κυβερνητικές εγγυήσεις, τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια και οι αγορές περιουσιακών στοιχείων από τις κεντρικές τράπεζες" γράφει χαρακτηριστικά το "Νιούζγουικ".

Μια παρατήρηση: σαφώς και τα στοιχεία του αρθρογράφου είναι αληθή. Σε καμμία περίπτωση, όμως, δεν πρέπει να αποτελούν άλλοθι για τα δικά μας (τα Ελληνικά) λάθη και τις δικές μας παραλήψεις.

Και πάλι για τα νομίσματα

Γράφει η κ. Ζέζα Ζήκου σε άρθρο της στην "Καθημερινή":

"Το «καυτό» χρήμα της απανταχού κερδοσκοπίας επανέλαβε χθες τις μαζικές πωλήσεις δολαρίων! Η σύνοδος της οικονομικής ηγεσίας των χωρών του G20 στην οποία παρευρέθησαν και οι κεντρικοί τραπεζίτες, που πραγματοποιήθηκε στην πόλη Γκιεονγκζού της Νότιας Κορέας, προσπάθησε να ρίξει «γέφυρα» για συναίνεση! Ομως είναι αργά. Το ανακοινωθέν ήταν φλου και αόριστο.

Το G20 κράτησε απόσταση και δεν θέλησε να πάρει θέση για τη σύγκρουση μεταξύ Κίνας-ΗΠΑ. Ο όμιλος G20, που δημιουργήθηκε το 1999 μετά την κρίση του 1997–98 που διέλυσε την Ασία και τη Ρωσία, περιλαμβάνει τις επτά οικονομικά ισχυρές χώρες του κόσμου (HΠA, Iαπωνία, Γερμανία, Bρετανία, Γαλλία, Iταλία και Kαναδάς), μαζί με τις 12 αναπτυσσόμενες οικονομίες των Kίνας, Iνδίας, Ρωσίας, Bραζιλίας, Αργεντινής, Μεξικού, Αυστραλίας, Νότιας Αφρικής, Νότιας Κορέας, Ινδονησίας, Σαουδικής Αραβίας, Τουρκίας και την Ευρωπαϊκή Ενωση!

Οι επικίνδυνες ανισορροπίες της αμερικανικής με την παγκόσμια οικονομία, οι ακραίες ταλαντώσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών και οι επίμαχες σχέσεις ευρώ-δολαρίου-γιεν που δοκιμάζονται από το κινεζικό γουάν, τέθηκαν στη συζήτηση. Ωστόσο, η υποτίμηση των νομισμάτων παρουσιάζει στρατηγικό πλεονέκτημα, που ουδείς το αρνείται.

Η δραματική έκκληση που απηύθυνε ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τίμοθι Γκάιτνερ, στις ισχυρές χώρες να συνεννοηθούν ώστε να σταματήσουν τις «ανταγωνιστικές υποτιμήσεις» των νομισμάτων τους, έπεσε στο κενό. Οταν σε περιόδους οικονομικής αναταραχής και δεινής κρίσης χρέους όλοι επενδύουν στο νόμισμά σου, δεν έχεις άλλη επιλογή παρά μόνον την ενεργή υποτίμησή του. Βεβαίως, και οι Ιάπωνες και οι Ελβετοί και οι Βραζιλιάνοι πράττουν ό, τι επιδιώκουν και άλλες κεντρικές τράπεζες, οι οποίες τυπώνουν χρήμα για να ενισχύσουν την εθνική οικονομία τους, λαμβάνοντας μέτρα «ποσοτικής χαλάρωσης» όπως αποκαλείται η περιβόητη πολιτική της «quantitative easing». Δηλαδή την πολιτική που ακολούθησαν οι κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ και της Βρετανίας και απειλούν να την επαναλάβουν.

H γνώμη ότι τα νομίσματα βρίσκουν ένα επίπεδο «αγοράς», είναι ελκυστική. Oλα τα νομίσματα σήμερα είναι λες και έχουν δημιουργηθεί σε «κενό αέρος» από τις κεντρικές τράπεζες. Tο κόστος παραγωγής είναι μηδενικό, για πρακτικούς λόγους. Eτσι η τιμή της «αγοράς» εξαρτάται από την απόφαση των τραπεζών για το πόση ποσότητα εκτυπώνουν. Η Fed αναμένεται να εκτυπώσει ξανά αφειδώς νέο χρήμα, με συνέπεια το δολάριο να βυθίζεται στην πτώση. Η Ιαπωνία επιδιώκει απεγνωσμένα να διασώσει την οικονομία της. Ηδη ο πρωθυπουργός Ναότο Καν έχει ανακοινώσει πακέτο τόνωσης της οικονομίας, ύψους 900 δισ. γιεν, προκειμένου να ανακοπεί η πορεία προς τον αποπληθωρισμό, να προστατευθούν οι θέσεις απασχόλησης και να τονωθούν οι εγχώριες επενδύσεις και οι καταναλωτικές δαπάνες. Δεδομένου, όμως, πως το πακέτο προβλεπόταν ήδη στον προϋπολογισμό του 2010, έχει περιορισμένο αντίκτυπο. Επίσης, ο πρωθυπουργός σε συνεργασία με την κεντρική τράπεζα έχει κηρύξει την αποδυνάμωση του γιεν και μέσω χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής. Χθες, η BoJ εξήγγειλε τη μείωση του επιτοκίου στο 0 - 0,1% ώστε να τροφοδοτήσει με φρέσκο αέρα «τζάμπα χρήματος» την οικονομία και προανήγγειλε περισσότερο βίαιες κινήσεις χαλαρής νομισματικής πολιτικής με τη δημιουργία κρατικού Fund 5 τρισ. γιεν (ή 60 δισ. δολαρίων) για την αγορά κρατικών και εταιρικών ομολόγων.

Το Πεκίνο κρατά πλέον στα χέρια του το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου χρέους! Και εάν δεν βάλει νερό στο κρασί του, οι ΗΠΑ θα εξαναγκαστούν να επιβάλουν μέτρα προστατευτισμού. Η σκοτεινή πλευρά των κινεζικών πλεονασμάτων αντικατοπτρίζεται στα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών δυτικών χωρών, κυρίως της Βρετανίας και των ΗΠΑ. Οι καταναλωτές αγοράζουν φθηνά κινεζικά προϊόντα, ο πληθωρισμός διατηρήθηκε χαμηλός, η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ και η Τράπεζα της Αγγλίας κράτησαν σε μηδενικά σχεδόν επίπεδα τα επιτόκια.

Στην ουσία, η Κίνα χρηματοδοτεί το τεράστιο αμερικανικό έλλειμμα και γι’ αυτό η σχέση της, ως εμπορικού «εταίρου» των ΗΠΑ, είναι πολύ σημαντική. Αλλά, σε ένα μικρότερο βαθμό, η Κίνα λειτουργεί και για την υπόλοιπη Δύση με έναν καθοριστικό ρόλο. Tο Πεκίνο ίσως να έχει καταλήξει σε λάθος συμπεράσματα. H υπερβολική συσσώρευση συναλλαγματικών δολαριακών διαθεσίμων δεν αποτελεί υγιές φαινόμενο. Eκτός και αν το Πεκίνο προτίθεται να αυτοκτονήσει χρηματοοικονομικά".

Ομόλογα με αρνητικό επιτόκιο

Οπως διαβάζουμε:

" Ομόλογα με αρνητικό επιτόκιο από τις ΗΠΑ
Οι επενδυτές αισιοδοξούν ότι η Fed θα αποτρέψει τον αποπληθωρισμό

Σε αρνητικό έδαφος βρέθηκαν χθες για πρώτη φορά οι αποδόσεις των πενταετών τιμαριθμοποιημένων ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου, καθώς οι επενδυτές προεξοφλούν πως η Federal Reserve θα κατορθώσει να αποτρέψει τον αποπληθωρισμό. Το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών πούλησε χθες πενταετή τιμαριθμοποιημένα ομόλογα συνολικού ύψους 10 δισ. δολαρίων με αρνητική απόδοση 0,55%.

Οι κάτοχοι τιμαριθμοποιημένων ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου συνδέουν την απόδοση που θα εισπράξουν με τη μεταβολή του δείκτη τιμών καταναλωτή. Για τον λόγο αυτόν θεωρούνται και ως προϊόντα προστασίας από την άνοδο του πληθωρισμού. Η άνοδος του δείκτη τιμών καταναλωτή προστίθεται στο επιτόκιο αυτών των ομολόγων. Τα ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου κινήθηκαν ανοδικά καθώς η Fed αναμένεται να προχωρήσει σε μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης, προκαλώντας πληθωριστικές πιέσεις. Σε ό,τι αφορά την προθυμία των επενδυτών να αγοράσουν αμερικανικό χρέος, τα ομόλογα κινήθηκαν ανοδικά παρά την περιορισμένη αύξηση στις πωλήσεις κατοικιών, κατά 10%, τον περασμένο μήνα".

Ζιμπάμπουε

Οπως διαβάζουμε στο "Κέρδος":

" Το δημόσιο χρέος της Ζιμπάμπουε έχει ανέλθει στο 260% του ΑΕΠ, ενώ ο πληθωρισμός κυμαίνεται γύρω στο 21.000%, δηλαδή οι τιμές των αγαθών διπλασιάζονται κάθε μερικές ημέρες. Το επίσημο νόμισμα της χώρας χρησιμοποιείται πλέον ελάχιστα, ενώ η αγορά συναλλάσσεται με δολάρια. Η Ζιμπάμπουε έχει εξαντλήσει όλα τα περιθώρια δανεισμού, κανένας δεν τη δανείζει πλέον και συνεχώς εκτυπώνει νόμισμα..."

Διεθνής Καταναλωτική Εμπιστοσύνη

Οπως διαβάζουμε στην "Ναυτεμπορική":

"Εξασθένηση του παγκόσμιου καταναλωτικού κλίματος

Εξασθένηση παρουσίασε η καταναλωτική εμπιστοσύνη, σε παγκόσμιο επίπεδο, το τρίτο τρίμηνο του 2010, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας της εταιρείας Nielsen.

Ειδικότερα, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης, που βασίζεται στην εκτίμηση των νοικοκυριών για την οικονομική τους κατάσταση, μειώθηκε στο 90 από 93 που ήταν το δεύτερο τρίμηνο.

Στην Ελλάδα, ο δείκτης παρέμεινε σταθερός στο 57 από το πρώτο τρίμηνο του 2010 και είναι ο πέμπτος χαμηλότερος μεταξύ των 53 χωρών.

Χαμηλότερο δείκτη από την Ελλάδα έχουν η Πορτογαλία (44 από 51 στο προηγούμενο τρίμηνο), η Ιαπωνία (52 από 55), η Ουγγαρία (54 από 65) και η Ρουμανία (55 από 68), ενώ στις δέκα χώρες με τα πιο χαμηλά επίπεδα καταναλωτικής εμπιστοσύνης περιλαμβάνονται και η Κροατία (58), η Λιθουανία (63 από 52), η Λετονία (63 από 59), η Ιταλία (64 από 71) και η Γαλλία (67 από 63).

Την υψηλότερη καταναλωτική εμπιστοσύνη έχουν κυρίως χώρες της Ασίας, οι οποίες επλήγησαν λιγότερο από τη διεθνή οικονομική κρίση.

Στη δεκάδα των χωρών με τους υψηλότερους δείκτες περιλαμβάνονται η Ινδία (129), η Ινδονησία (115 από 119), η Αυστραλία (115 από 108), η Σαουδική Αραβία (115 από 108 στο πρώτο τρίμηνο του 2010), οι Φιλιππίνες (114 από 113), η Σιγκαπούρη (113 από 112), η Δανία (106 από 98), η Βραζιλία (103 από 107), η Μαλαισία (103 από 99) και το Χονγκ Κονγκ (103 από 101). Στις ΗΠΑ, η εμπιστοσύνη υποχώρησε στο 81 από 87, ενώ στη Γερμανία αυξήθηκε από το 81 στο 87 και στην Κίνα μειώθηκε στο 105 από 109".

Μεθυσμένος από εξουσία ο Μακμπέθ, υποτίμησε το δάσος του Μπέρναμ...(*)

Οπως διαβάζουμε στα "Νέα":

"Βρετανία: Στο σφυρί δασικές εκτάσεις για να καλυφθεί το έλλειμμα

Το πράσινο φως στο υπουργείο Περιβάλλοντος έδωσε η κυβέρνηση Κάμερον για να εκχωρήσει περίπου τη μισή από την έκταση που βρίσκεται υπό την επίβλεψη της Επιτροπής Δασών, με στόχο να καλύψει την «τρύπα» του ελλείμματος.
Τα σχέδια της βρετανικής κυβέρνησης να πουλήσει σε ιδιώτες δασικές εκτάσεις που ανήκουν στο δημόσιο προκαλούν την έντονη ανησυχία των οικολόγων.

Εκφράζονται φόβοι ότι δέντρα ηλικίας πολλών αιώνων θα αφανιστούν προκειμένου στη θέση τους να ανεγερθούν ξενοδοχεία, γήπεδα γκολφ και πάρκα ψυχαγωγίας. Στόχος του σχεδίου της κυβέρνησης Κάμερον, η οποία έδωσε .

Η νομοθεσία, στην οποία υπόκεινται τα δάση και η οποία χρονολογείται από την υπογραφή της Μάγκνα Κάρτα, το 1215, ενδέχεται να αναθεωρηθεί προκειμένου να καταστεί εφικτή η συναλλαγή. Ορισμένοι ελπίζουν ακόμη στη διάσωση τμήματος αυτών των εκτάσεων μέσω της αγοράς τους από φιλανθρωπικές οργανώσεις ή από επιχειρηματίες με... οικολογική συνείδηση, όπως ο εκδότης Φίλιξ Ντένις, ο οποίος έχει δημιοιυργήσει ένα δάσος με το όνομά του ή ο επενδυτής Μπεν Γκόλντσμιθ, που έχει χρηματοδοτήσει προγράμματα για τη διάσωση των δασών.

Αναφερόμενος στις επικείμενες συμφωνίες μάλιστα, ο Γκόλντσμιθ προειδοποίησε ότι εάν η συναλλαγή γίνει βεβιασμένα, οι εκτάσεις θα πωληθούν σε πολύ χαμηλή τιμή. «Έχω να παρατηρήσω ότι η Μεγάλη Βρετανία βρίσκεται χιλιόμετρα πίσω σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρώπης σε ό,τι αφορά τη σωστή εκμετάλλευση των δασικών της πόρων», δήλωσε επικρίνοντας παράλληλα τη χρονική στιγμή που επέλεξε η κυβέρνηση Κάμερον για την εκχώρηση των δασών. «Ως οικολόγος, ελπίζω να μην σκεφτούν να πουλήσουν τα μεγαλύτερα και καλύτερα δάση μας. Ελπίζω αυτά να παραμείνουν στα χέρια του δημοσίου».

Ενστάσεις πάντως εκφράζονται και στους κόλπους των Τόρις. Ο βουλευτής Ζακ Γκόλντσμιθ, επικεφαλής της ομάδας δράσης του πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον για το περιβάλλον την περίοδο που οι Συντηρητικοί βρίσκονταν στην αντιπολίτευση δήλωσε ότι «εάν τα δάση πρόκειται απλώς να πωληθούν στις κατασκευαστικές εταιρίες, κάτι τέτοιο δεν θα πρέπει να γίνει δεκτό και ούτε θα γίνει. Υπάρχουν δάση, τα οποία χρήζουν της μεγαλύτερης δυνατής προστασίας από την κυβέρνηση».

Τα σχέδια για την πώληση περίπου 7,5 εκατομμυρίων στρεμμάτων έως το 2020 αναμένεται να ανακοινώσει και επίσημα εντός των ημερών η υπουργός Περιβάλλοντος Κάρολαϊν Σπέλμαν. Σύμφωνα με την Telegraph, τη δεκαετία του 1990, η αξία των εκτάσεων αυτών εκτιμήθηκε περίπου στα 2,8 εκατομμύρια ευρώ".

(*): Αναφέρομαι στην τραγωδία του Σαίξπηρ "Μακμπέθ" ("Macbeth" - συχνά μεταφράζεται ως "Μάκβεθ" ή "Μάκμπεθ").

Υ.Γ. : Στα προς εκποίηση δάση συμπεριλαμβάνεται και το δάσος του Σέργουντ (Sherwood forest) στο Νότινχαμσίρ (Nottinghamshire). Εκεί που ζούσε ο Ρομπέν των Δασών (Robin Hood). Υποθέτω ότι κάποιοι του χρώσταγαν μια εκδικηση για την δράση του.

Και πάλι για την Κίνα

Οπως διαβάζουμε στην "Ελευθεροτυπία":

"Πενταετές πλάνο με... ανθρώπινο πρόσωπο

Πιθανόν η οικονομία να είναι εκείνη που θα καθορίσει τις όποιες πολιτικές αλλαγές κι όχι το αντίθετο.

Το πενταετές οικονομικό πλάνο (2011-2015) που εκπονήθηκε μιλά για μια σταθερή και σχετικά ταχεία ανάπτυξη βασισμένη στην εσωτερική κατανάλωση, στόχος που απαιτεί την αύξηση του εισοδήματος και της αγοραστικής δύναμης στο αχανές εσωτερικό της Κίνας. «Τα επόμενα πέντε χρόνια θα είναι μια κρίσιμη φάση για την οικοδόμηση μιας σχετικά ευημερούσας κοινωνίας» μετέδωσε το πρακτορείο Xinhua, ενώ ο πρόεδρος Χου μίλησε για μια «περιεκτική ανάπτυξη» που θα σέβεται το περιβάλλον, θα μειώσει τις ανισότητες, θα αναδιανείμει «ισορροπημένα» τον πλούτο και θα βελτιώσει το σύστημα υγείας και κοινωνικής ασφάλειας.

Γιατί το καίριο πρόβλημα της Κίνας δεν είναι ο Λιού ή η Επιτροπή των Νόμπελ, για τους οποίους η η πλειονότητα των 1,3 δισ. Κινέζων δεν έχει ακούσει ποτέ ή τα κείμενα κάποιων εκατοντάδων αντιφρονούντων. Ο πνευματικός ηγέτης του Θιβέτ δαλάι λάμα κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης το 1989, τη χρονιά που καταστάλθηκε βίαια το κίνημα για τη δημοκρατία στην πλατεία Τιεν Αν Μεν, αλλά καμιά πολιτική μεταρρύθμιση δεν συντελέστηκε.

Αυτό που θα μπορούσε να αποδειχθεί πραγματικά απειλητικό για το καθεστώς είναι οι τεράστιες κοινωνικές ανισότητες που έχουν διαμορφώσει συνθήκες κοινωνικής αστάθειας, όπως κατέδειξε το φετινό πρωτοφανές κύμα μαζικών απεργιών εργατών που ζουν σε συνθήκες σχεδόν σκλαβιάς για να «εξασφαλίσουν στο κράτος την ανταγωνιστικότητα» της κινεζικής αγοράς.

Σε αυτό προστίθεται το καίριο πρόβλημα της ανεργίας. Φέτος θα δημιουργηθούν 12 εκατ. νέες θέσεις εργασίας αλλά στην αγορά θα ενταχθούν 24 εκατ. νέοι επίδοξοι εργαζόμενοι, από τους οποίους το 50% είναι απόφοιτοι λυκείου ή πανεπιστημίου. Το 25% όσων αποφοίτησαν φέτος από τα πανεπιστήμια είναι άνεργοι. Τους αποκαλούν «φυλές μυρμηγκιών», γιατί συνωστίζονται σε άθλιες συνθήκες στις παρυφές των πόλεων αναζητώντας ατέρμονα δουλειά. Αυτά τα φαινόμενα είναι που δημιουργούν το κατάλληλο έδαφος για κοινωνική αναταραχή και πολιτικές εξελίξεις".

Ομόλογα και CDS

Οπως διαβάζουμε στο "Βήμα":

"Μακρύς ο δρόμος για την αποφυγή της πτώχευσης
Στα 80 δισ. δολάρια τα στοιχήματα με τα ασφαλιστήρια συμβόλαια επί του ελληνικού χρέους έναντι του κινδύνου χρεοκοπίας- Η μείωση της κατανάλωσης αναδεικνύεται σε «αγκάθι» του προγράμματος λιτότητας

Τάσος Μαντικίδης

Αν και το κλίμα απέναντι στο «ελληνικό πρόβλημα» έχει σαφώς βελτιωθεί, καθώς η προοπτική επιμήκυνσης της περιόδου αποπληρωμής των δανείων προς την ΕΕ και το ΔΝΤ περιορίζει το λεγόμενο «ρίσκο χώρας», μεγάλο μέρος της αγοράς παραμένει ακόμη επιφυλακτικό και θεωρεί ότι ο δρόμος που έχει να διανύσει η Ελλάδα είναι ακόμη μακρύς.

Την ώρα ωστόσο που τα ασφαλιστήρια συμβόλαια (Credit Default Swaps- CDS) επί των ελληνικών ομολόγων έναντι του κινδύνου χρεοκοπίας της χώρας ανέρχονται συνολικά στο ανησυχητικό ύψος των 80 δισ. δολαρίων, για πρώτη φορά εφέτος το κόστος ασφάλισης των ετήσιων ελληνικών ομολόγων έγινε την περασμένη εβδομάδα φθηνότερο από την κάλυψη για περισσότερο χρόνο. Η εξέλιξη αυτή για τους αναλυτές σημαίνει ότι έχουμε μπροστά μας μια ουσιαστική ένδειξη μείωσης του επενδυτικού ρίσκου στη χώρα μας.

Στις αγορές σήμερα το όποιο ενδιαφέρον για ελληνικά ομόλογα περιορίζεται στις βραχυπρόθεσμες ελληνικές εκδόσεις, καθώς θεωρείται ότι η στήριξη του ΔΝΤ και της ΕΕ καθιστούν την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους στα επόμενα δύο χρόνια απίθανη στα 30ετή ομόλογα, οι τιμές των οποίων ενσωματώνουν ακόμη και ένα «κούρεμα» των τιμών, αλλά και στα τιμαριθμοποιημένα ομόλογα, δηλαδή αυτά που είναι συνδεδεμένα με τον πληθωρισμό (Μorgan Stanley), καθώς έχουν μείνει πίσω κατά το πρόσφατο ράλι. Αντίθετα, τα δεκαετή και πενταετή ελληνικά ομόλογα αγοράζονται μάλλον... μόνο από την ΕΚΤ.

Με βάση πάντως το χρονοδιάγραμμα που έδωσε σε ξένους θεσμικούς ο επικεφαλής του Οργανισμού Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους κ. Π. Χριστοδούλου , η χώρα μας θα προχωρήσει στην έκδοση βραχυπρόθεσμου χρέους 17 δισ. ευρώ το 2011 και 18 δισ. ευρώ το 2012, χρονιά κατά την οποία θα επιχειρηθεί και η έκδοση για πρώτη φορά μετά την κρίση και μακροπρόθεσμου χρέους 25,1 δισ. ευρώ (εκ των οποίων τα 11,3 δισ. ευρώ στο πρώτο τρίμηνο).

Διαχειριστές κεφαλαίων σημειώνουν πάντως ότι καθώς σήμερα «έχουμε μεταφορά του χρέους από τον ιδιωτικό τομέα προς τον δημόσιο», ίσως θα πρέπει η χώρα μας να εντείνει τις προσπάθειές της ώστε να φτιάξει τα του οίκου της, καθώς μπορεί σήμερα να αποτελεί μέρος του συστημικού ρίσκου, μακροπρόθεσμα ωστόσο οι συσχετισμοί μπορεί να μην την ευνοήσουν, έστω και αν οι υπερεθνικοί οργανισμοί που ενεπλάκησαν στη διάσωση της χώρας μας αντιλαμβάνονται ότι έχουν συνδέσει την αξιοπιστία τους με την επιτυχία του ελληνικού εγχειρήματος. Θεωρούν εξάλλου ότι ούτε η έξοδος των ελληνικών τραπεζών προς τη διατραπεζική αγορά είναι επαρκής, έστω και αν οι μεγάλες τράπεζες θα αντλήσουν τελικά κάποια μικρά κεφάλαια, ούτε φυσικά και η έκδοση του ελληνικού χρέους θα μπορέσει να κινηθεί σε ικανοποιητικά επίπεδα αν προηγουμένως δεν αρχίσει να προεξοφλείται ότι η χώρα είναι πλέον σε θέση να αποπληρώσει μόνη της τα χρέη της. Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις αποτελούν το «κλειδί» ώστε η ελληνική οικονομία να επιτύχει από το 2012 και ύστερα ένα πρωτογενές πλεόνασμα ικανό να βελτιώσει τη σχέση χρέους προς ΑΕΠ ταχύτερα από τις προσδοκίες των αγορών, εκτιμά ο οικονομολόγος Μark Wall της Deutsche Βank. Ο Νick Κojucharov της Goldman Sachs εκτιμά ότι η χώρα θα δυσκολεύεται ολοένα περισσότερο να επιτύχει τους στόχους της για το έλλειμμα χωρίς να προχωρήσει σε περαιτέρω επώδυνες μειώσεις δαπανών, καθώς σε ένα περιβάλλον μείωσης των εισο δημάτων και της κατανάλωσης των νοικοκυριών τα έσοδα κυμαίνονται σε επίπεδα χαμηλότερα των στόχων. Με την ύφεση να διαρκεί τουλάχιστον για όλο το 2011, το πρόβλημα των κατώτερων των εκτιμήσεων εσόδων εκτιμάται ότι θα συνεχίζει να βαραίνει κατά τις αρχές του 2012, οπότε προγραμματίζεται και η επιστροφή της στις αγορές ομολόγων. Το πιθανότερο σενάριο για την Ελλάδα θεωρεί την παράταση της περιόδου αποπληρωμής των δανείων προς το ΔΝΤ και την ΕΕ, αν και η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους δεν έχει αποκλειστεί, έστω και αν δεν αποτελεί το κεντρικό της σενάριο. Η μείωση της κατανάλωσης αναδεικνύεται σε «αγκάθι» του προγράμματος λιτότητας. Για μια οικονομία όπου σχεδόν το 75% του ΑΕΠ κινείται από την ιδιωτική κατανάλωση, τέτοια συγκεντρωμένη κατάρρευση της καταναλωτικής ζήτησης δεν προϊδεάζει θετικά για τη μελλοντική ανάπτυξη, αναφέρει, ενώ προβλέπει αύξηση της ανεργίας στο 15% ως το τέλος του 2011 και συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 3,8% εφέτος και κατά 2,4% τον επόμενο χρόνο.

Για την οικονομολόγο Christel Αranda-Ηassel της Credit Suisse οι δανειακές ανάγκες της χώρας μας θα κυμανθούν γύρω στα 55 δισ. ευρώ τόσο για το 2011 όσο και για το 2012, αλλά μεγαλύτερη σημασία έχει η αποπληρωμή των δανείων προς το ΔΝΤ και την ΕΕ, η οποία θα επιβαρύνει τις δανειακές ανάγκες του 2013 και του 2014. Σε αυτό το πλαίσιο, επειδή τα δύο αυτά έτη θα πρέπει να αναχρηματοδοτηθούν ουσιαστικά τα δύο τρίτα του ελληνικού χρέους, η συζήτηση περί επιμήκυνσης της περιόδου αποπληρωμής δεν προκαλεί καμία εντύπωση, καθώς θα ήταν παράλογο αν συνέβαινε ακριβώς το αντίθετο.

Οι συνθήκες στις αγορές έχουν βελτιωθεί, αλλά οι ανησυχίες είναι ακόμη εδώ, ανέφερε και η Giada Giani, οικονομολόγος της Citigroup. Σύμφωνα εξάλλου με τους υπολογισμούς της τράπεζας, ακόμη και με την πλήρη εφαρμογή του πακέτου λιτότητας, οι πληρωμές τόκων της χώρας μας θα αυξηθούν στο 8% του ΑΕΠ το 2013, ενώ οι ανάγκες αναχρηματοδότησης του χρέους θα παραμείνουν τεράστιες. Η Γερμανία θα συμφωνήσει τελικά στην επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής, παρ΄ ότι αυτή τη στιγμή αντιδρά «για να διατηρεί τις πιέσεις προς τη δημοσιονομική προσαρμογή σε υψηλά επίπεδα», ενώ για να αποφευχθεί η αναδιάρθρωση του χρέους ενδέχεται να χρειαστεί ακόμη και η αύξηση των δανείων από τα προβλεπόμενα επίπεδα των 110 δισ. ευρώ.

Από την πλευρά τους οι Steven Μajor, CFΑ, και Leandro Galli της ομάδας σταθερού εισοδήματος της ΗSΒC Βank plc σημειώνουν ότι η ευρωζώνη μπορεί να έχει ένα νόμισμα, χωρίζεται ωστόσο σε τρεις βαθμίδες: στην πρώτη έχουμε τις Γερμανία, Ολλανδία, Γαλλία και Αυστρία, στη δεύτερη το Βέλγιο, την Ιταλία και την Ισπανία, ενώ στην τρίτη τις Πορτογαλία, Ιρλανδία και Ελλάδα. Οπως εκτίμησαν βάσει ειδικής μελέτης, οι χώρες που βρίσκονται στην τρίτη βαθμίδα διαθέτουν σήμερα περιορισμένη ή καθόλου πρόσβαση στις ανοιχτές αγορές, ενώ τα ομόλογά τους εξακολουθούν σε αυτή τη φάση να είναι μη ελκυστικά.