" Οι αγορές, καλύτερο όπλο πίεσης από την απειλή κυρώσεων στην Ε.Ε.
The New York Times
Η αυστηρότερη εφαρμογή των δημοσιονομικών κανόνων της Ευρωζώνης ενδέχεται να απαλύνουν τον πόνο του ταμία της νομισματικής ένωσης, της Γερμανίας, αλλά δεν θα λύσουν τα βαθύτερα προβλήματα της Ευρωζώνης. Σύμφωνα με τις προτάσεις που ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης θα αντιμετωπίζουν υποχρεωτικές καταθέσεις και πρόστιμα σε περίπτωση παραβίασης των ορίων για το χρέος και το έλλειμμα, χωρίς ωστόσο να έχει αποσαφηνιστεί ακόμη πόσο αυτόματη θα είναι η επιβολή αυτών των κυρώσεων. Η προοπτική κυρώσεων θα μπορούσε μεν να αποτρέψει την απερίσκεπτη δημοσιονομική συμπεριφορά, αλλά θα μπορούσε επίσης να καταδικάσει ένα μεγάλο μέρος της Ευρώπης σε χαμηλή ανάπτυξη και σε διεύρυνση του χάσματος εντός της Ευρωζώνης. Χωρίς ανάπτυξη, το δημόσιο χρέος χωρών όπως η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία τελικά θα γίνει μη διαχειρίσιμο. «Οι αδύναμες προοπτικές ανάπτυξης, και όχι τα υψηλά ελλείμματα, αποτελούν τη ρίζα του κακού της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης», τονίζει ο επικεφαλής οικονομολόγος του Κέντρου Ευρωπαϊκών Μεταρρυθμίσεων Σάιμον Τίλφορντ. Ο κ. Τίλφορντ, όπως και άλλοι οικονομολόγοι, υποστηρίζει ότι η υπερβολική λιτότητα θα μειώσει την ιδιωτική κατανάλωση και τα δημόσια έσοδα, ενώ θα αυξήσει τα επισφαλή δάνεια στις εγγυημένες από το κράτος τράπεζες, αυξάνοντας το κόστος για τους φορολογουμένους. «Η Ευρωζώνη μπορεί να αποφύγει μια μόνιμη κρίση μόνο πείθοντας τους επενδυτές ότι η ανάπτυξη θα είναι αρκετά ισχυρή ώστε να μπορούν τα βαρύτερα πληγέντα μέλη της να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους», εκτιμά ο κ. Τίλφορντ. Θυμωμένο, που χρειάστηκε να διασώσει την Ελλάδα και να υποσχεθεί κεφάλαια για το δίχτυ ασφαλείας της Ευρωζώνης, το Βερολίνο ηγείται της προσπάθειας για αυστηρότερες αυτόματες κυρώσεις εναντίον όσων παραβιάζουν τα όρια. Ωστόσο, οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ προειδοποίησαν την προηγούμενη εβδομάδα ότι οι προσπάθειες περιορισμού των δημοσιονομικών ελλειμμάτων από ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες θα οδηγήσουν σε χαμηλότερη ανάπτυξη και σε αύξηση της ανεργίας. Ερευνα του ΔΝΤ δείχνει ότι μια μείωση του ελλείμματος ισοδύναμη με 1% του ΑΕΠ τείνει να περιορίζει το ΑΕΠ κατά 0,5% και να αυξάνει την ανεργία κατά 0,3 της ποσοστιαίας μονάδας σε διάστημα δύο ετών. Τα συγκεκριμένα νούμερα έρχονται, όμως, σε αντίθεση με τη φιλοσοφία της Επιτροπής και της ΕΚΤ πως η συρρίκνωση του κράτους δίνει ώθηση στον ιδιωτικό τομέα και τονώνει τις ιδιωτικές δαπάνες. Τα έσοδα της Ελλάδας και της Πορτογαλίας υπολείπονται των προβλέψεων λόγω της ύφεσης. Αυτό εγείρει το ερώτημα κατά πόσον οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες, οι οποίοι θα πρέπει να εγκριθούν από τις χώρες-μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα είναι πιο εύκολο ή πρακτικό να εφαρμοστούν. Η δυνατότητα επιβολής κυρώσεων προβλέπεται από το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης της Ε.Ε. από την υιοθέτησή του το 1997, δύο χρόνια πριν από την εισαγωγή του ευρώ. Οι κυρώσεις δεν εφαρμόστηκαν ποτέ.
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι αναγνωρίζουν επίσης ότι οι κυρώσεις παρέμειναν νεκρό γράμμα, διότι η κατάσχεση ενός μεγάλου μέρους του ΑΕΠ μιας υπερχρεωμένης χώρας δεν βγάζει κανένα οικονομικό νόημα – μια ένσταση που φαίνεται να ισχύει επίσης για τις νέες προτάσεις. H Επιτροπή επιθυμεί να περιορίσει τις πολιτικές παρεμβάσεις στη διαδικασία λήψης αποφάσεων μέσω μιας αλλαγής των κανόνων έτσι ώστε να απαιτείται μια συγκεκριμένη πλειοψηφία κρατών-μελών για να απορριφθεί η επιβολή κυρώσεων σε μια χώρα. Καθώς όμως τα κράτη-μέλη αντιδρούν, η πίεση από τις αγορές ομολόγων είναι πιο πιθανό να κρατήσει τις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης στον δρόμο της δημοσιονομικής πειθαρχίας από οποιαδήποτε απειλή επιβολής κυρώσεων από τις Βρυξέλλες".
