" Ερευνα στις πληρωμές με κάρτες και τοις μετρητοίς
Δημητρα Mανιφαβα
Το κόστος του συστήματος πληρωμής μέσω πιστωτικών καρτών, ακόμη και αν πληρώνουν μετρητοίς, καλούνται να πληρώσουν οι καταναλωτές, καθώς οι τράπεζες απαγορεύουν στις συμβαλλόμενες εμπορικές επιχειρήσεις να διαφοροποιούν τις τιμές πώλησης των προϊόντων τους αναλόγως του μέσου πληρωμής. Για τον λόγο αυτό χθες ο γενικός γραμματέας Καταναλωτή κ. Δημήτρης Σπυράκος ζήτησε από την Επιτροπή Ανταγωνισμού να διερευνήσει τη νομιμότητα της πρακτικής που ακολουθούν οι εκδότριες χρεωστικών και πιστωτικών καρτών εταιρείες.
Σήμερα, το κόστος του συστήματος πληρωμής μέσω πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας καταβάλλεται στις τράπεζες και τις εταιρείες από τον έμπορο, με ποσοστό επί της αξίας της συναλλαγής. Το ποσοστό αυτό διαφέρει συνήθως αναλόγως του τζίρου του καταστήματος. Για παράδειγμα, στα μεγάλα σούπερ μάρκετ είναι συνήθως 1%, ενώ σε μικρά καταστήματα μπορεί να φτάνει το 3%. Ο έμπορος μετακυλίει το κόστος για τη χρήση και διατήρηση του εν λόγω συστήματος πληρωμής στην τελική τιμή του αγαθού ή της υπηρεσίας. Ωστόσο, η μετακύλιση του κόστους αυτού δεν γίνεται αποκλειστικά στους καταναλωτές που χρησιμοποιούν κάρτες αλλά προς όλους τους καταναλωτές, μέσω της διαμόρφωσης μιας ενιαίας τιμής για το προϊόν ή την υπηρεσία, δηλαδή και προς εκείνους που πληρώνουν μετρητοίς. Σύμφωνα με τον κ. Σπυράκο, αυτό συμβαίνει όχι κατ’ επιλογήν του εμπόρου, αλλά διότι στις συμβάσεις των εμπορικών επιχειρήσεων με τις τράπεζες περιλαμβάνεται όρος που απαγορεύει στις πρώτες να χορηγούν εκπτώσεις στους καταναλωτές που δεν πληρώνουν με πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες. Ατύπως οι εμπορικές επιχειρήσεις μπορεί να πωλούν τα προϊόντα τους σε χαμηλότερες τιμές ή να κάνουν εκπτώσεις σε όσους πληρώνουν μετρητοίς. Στην περίπτωση αυτή, ωστόσο, οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να καταγγείλουν τη σύμβαση με τις επιχειρήσεις.
Ο κυρίως θιγόμενος είναι ο καταναλωτής, ο οποίος πληρώνει τοις μετρητοίς χωρίς να γνωρίζει ότι στην πραγματικότητα, μέσα από την τελική τιμή του προϊόντος, επιχορηγεί τη χρήση του συστήματος πληρωμής μέσω κάρτας. Με άλλα λόγια πληρώνει για κάτι που δεν χρησιμοποιεί. Με το ζήτημα έχει ασχοληθεί κατ’ επανάληψιν και η Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ε.Ε. Τον Δεκέμβριο του 2007 η Αρχή έκρινε ότι το σύστημα προμηθειών που εφήρμοζε η Mastercard συνιστά παράβαση των κανόνων της συνθήκης ΕΚ σχετικά με τις περιοριστικές εμπορικές πρακτικές. Η επιτροπή είχε παρέμβει και το 2002 σε ανάλογη υπόθεση όπου εμπλεκόμενη ήταν η Visa.
Πριν από μερικές ημέρες, εξάλλου, το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ κατέθεσε αγωγές κατά των τριών μεγαλύτερων εταιρειών πιστωτικών καρτών, American Express, Visa και Mastercard, κατηγορώντας τις ότι συντονισμένα απαγορεύουν στους εμπόρους να προσφέρουν εκπτώσεις σε καταναλωτές οι οποίοι χρησιμοποιούν λιγότερο ακριβές πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες".
