"Πρόγραμμα στήριξης της οικονομίας στην Ιαπωνία
Η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας αιφνιδίασε χθες τις αγορές, ανακοινώνοντας ένα πρόγραμμα νομισματικής χαλάρωσης, ύψους 35 τρισ. γιεν (418 δισ. δολάρια), με στόχο την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης, μειώνοντας παράλληλα τα επιτόκια σχεδόν στο μηδέν.
Παράλληλα, εγκαινίασε πρόγραμμα, ύψους πέντε τρισ. γιεν (60 δισ. δολάρια) για αγορές κρατικού χρέους και άλλων στοιχείων ενεργητικού.
Η ιαπωνική κεντρική τράπεζα έλαβε νέα μέτρα στήριξης της οικονομίας, υποκύπτοντας στις πιέσεις της κυβέρνησης για την προώθηση της ανάπτυξης, εν μέσω ενδείξεων ότι το ισχυρό γιεν πλήττει τον εξαγωγικό τομέα της χώρας.
Με τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια ήδη σχεδόν σε μηδενικά επίπεδα εδώ και πολλά χρόνια, ο διοικητής της ιαπωνικής κεντρικής τράπεζας, Μασαάκι Σιρακάουα, δήλωσε ότι το νέο πρόγραμμα σχεδιάσθηκε για τη μείωση των μακροπρόθεσμων επιτοκίων, διατηρώντας το βασικό επιτόκιο εντός του μικρού ορίου διακύμανσης μεταξύ 0,1% και 0%, μέχρις ότου σταθεροποιηθούν οι τιμές, υιοθετώντας μια στρατηγική υπερ-χαλαρής νομισματικής πολιτικής, ανάλογης με τη Φέντεραλ Ριζέρβ.
Ο κ. Σιρακάουα πρόσθεσε ότι η κεντρική τράπεζα αποφάσισε την εφαρμογή των νέων μέτρων ως «πακέτου», επιδιώκοντας τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. Η κεντρική τράπεζα, μεταξύ άλλων, θα προχωρήσει στη σύσταση ενός προσωρινού ταμείου για αγορά διαφόρων στοιχείων ενεργητικού, ώστε να διοχετεύσει ρευστότητα στην οικονομία.
Το ασυνήθιστα τολμηρό πακέτο μέτρων της ιαπωνικής κεντρικής τράπεζας βρίσκει επιφυλακτικούς τους αναλυτές, με την επιφυλακτικότητα να αντικατοπτρίζεται στις αγορές. Το γιεν, αρχικά, υποχώρησε κοντά στο 84 έναντι του δολαρίου, στη συνέχεια όμως ανέκαμψε σε υψηλότερα επίπεδα.
Με τα επιτόκια σε Ευρώπη και Ιαπωνία σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και ενδείξεις ότι η Fed προετοιμάζεται για έμμεση υποτίμηση του δολαρίου μέσω νέου προγράμματος διοχέτευσης ρευστότητας, ολοένα και περισσότερες οικονομίες προσπαθούν να συγκρατήσουν την άνοδο των εθνικών τους νομισμάτων.
Η Βραζιλία, ο υπουργός Οικονομικών της οποίας είχε κάνει λόγο περί «συναλλαγματικού πολέμου», διπλασίασε προχθές το φόρο που επιβαρύνει τους ξένους επενδυτές που τοποθετούν σε ομόλογα στο 4%, ώστε να «αναχαιτίσει» την άνοδο του ρεάλ.
Εντείνοντας το κλίμα έντασης, αξιωματούχοι από αναδυόμενες οικονομίες της Ασίας εξέφρασαν ανησυχίες για την εισροή κερδοσκοπικών κεφαλαίων.
Η Νότια Κορέα προειδοποίησε τους επενδυτές για το ενδεχόμενο επιβολής περιορισμών στις συναλλαγές προθεσμιακών συναλλαγματικών συμβολαίων, σε μια κίνηση που ενδεχομένως να αποσκοπεί στη συγκράτηση του γουόν".
Για το ίδιο θέμα, διαβάζουμε στην "Καθημερινή":
" Στίγκλιτς: «Καταστροφικές οι πολιτικές των κεντρικών τραπεζών Fed και ΕΚΤ»
Οι ιδιαίτερα «χαλαρές» νομισματικές τακτικές που ακολουθούνται τόσο από την αμερικανική κεντρική τράπεζα Federal Reserve (Fed) όσο και από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (EKT), δεν βοηθούν προς την παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη αλλά αντίθετα σπρώχνουν τον κόσμο στο χάος, δήλωσε ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς.
«Το κύμα ρευστότητας από τις Fed και ΕΚΤ προκαλεί αστάθεια στις αγορές συναλλάγματος, αναγκάζοντας χώρες όπως η Ιαπωνία και η Βραζιλία, να υπερασπιστούν τους εξαγωγείς τους», δήλωσε ο Στίγκλιτς σε πανεπιστημιακό συνέδριο στις ΗΠΑ.
«Κατά ειρωνικό τρόπο, η Fed ενισχύει τη ρευστότητα ελπίζοντας ότι θα δώσει ώθηση στην αμερικανική οικονομία. Αυτό δεν έχει κανένα αποτέλεσμα για την αμερικανική οικονομία, αλλά αντίθετα δημιουργεί χάος και στον υπόλοιπο κόσμο. Είναι πολύ παράξενη η τακτική αυτή που προωθούν», τόνισε χαρακτηριστικά ο διακεκριμένος οικονομολόγος.
Εντός τους Σεπτ3εβμρίου, το αμερικανικό νόμισμα έχει υποχωρήσει 6,5% έναντι του «καλαθιού» μεγάλων νομισμάτων, καθώς οι προοπτικές για περαιτέρω νομισματική χαλάρωση από τη Fed, έχουν οδηγήσει τους επενδυτές προς αναζήτηση καλύτερων ς αποδόσεων σε άλλες τοποθετήσεις.
Αυτή η εισροή δολαρίων προκάλεσε την ανατίμηση των νομισμάτων σε πολλές αναδυόμενες αγορές όπως η Βραζιλία, η οποία προσφέρει ισχυρές προοπτικές ανάπτυξης. Το ιαπωνικό γιεν έχει επίσης διαμορφωθεί σε επίπεδο-ρεκόρ έναντι του δολαρίου, εν μέσω εκτιμήσεων για περαιτέρω υποχώρηση του δολαρίου.
Ο κ. Στίγκλιτς αναγνωρίζει ωστόσο ότι οι πρόσφατες ενέργειες από αυτές τις χώρες για συγκράτηση της ανόδου του νομίσματός τους, ήταν «αναγκαίες».
«Είναι φυσιολογικό σε αυτό το πλαίσιο για τις χώρες αυτές να δηλώνουν ότι δεν μπορούμε να αφήνουμε το νόμισμά μας να ανατιμάται και να καταστρέφουμε τις εξαγωγές μας».
Επί του ιδίου θέματος και το άρθρο της κ. Ζέζας Ζήκου στην "Καθημερινή":
"Αναζητώντας τη σωτηρία μέσω της υποτίμησης(!) των νομισμάτων
ZEZA ZHKOY
Κάποτε οι χώρες ήταν υπερήφανες για την ισχύ των νομισμάτων τους, την οποία ερμήνευαν ως σύμβολο οικονομικής και πολιτικής ισχύος. Οχι πια.
Πρώτο το δολάριο άρχισε να διολισθαίνει δραματικά το 2008, όταν έσκασαν τα διαβόητα subpimes στεγαστικά δάνεια υψηλού ρίσκου της αγοράς κατοικίας και τα «τοξικά» ομόλογα, προκαλώντας παγκόσμια πιστωτική ασφυξία και διάλυση του τραπεζικού συστήματος στις ΗΠΑ, που βύθισε στη χρεοκοπία τη Lehman Brothers.
Ακολούθησε το ευρώ, όταν η χρηματοπιστωτική κρίση μεταλλάχθηκε σε θύελλα χρεών προκαλώντας συνθήκες χρεοκοπίας των ασθενών οικονομιών της Ευρωζώνης. Η κρίση κατέστησε σαφές πως, παρά τις προσπάθειες και τα επιτεύγματά της, η Ευρωπαϊκή Ενωση βυθίζεται στις ταλαντώσεις του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Μόνο από την Κίνα ζητούν οι πάντες να ανατιμήσει το γουάν. Γιατί τόση σπουδή υπέρ της υποτίμησης των νομισμάτων; Φαίνεται πως υπερισχύουν τα συμφέροντα των εξαγωγέων, καθώς οι εξαγωγές μπορούν να τονώσουν την ανάκαμψη.
Να επισημανθεί, ωστόσο, ότι τελευταία η διολίσθηση των νομισμάτων δεν επισύρει την παραδοσιακή τιμωρία, την αύξηση του πληθωρισμού, όπως συνέβαινε τη δεκαετία του 1970. Οντως, δύσκολα μπορεί να φαντασθεί κανείς άνοδο του πληθωρισμού μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, δεδομένου ότι υπάρχει πλεόνασμα παραγωγής παγκοσμίως. Είναι αμφίβολο αν οι κυβερνήσεις θα καταφύγουν σε μια στρατηγική αύξησης του πληθωρισμού. Οι αγορές θα αντιδρούσαν, αυξάνοντας αντιστοίχως τις αποδόσεις των ομολόγων. Ισως οι αναταράξεις στις αγορές ομολόγων δείχνουν ότι οι πιστωτές απαιτούν ήδη υψηλότερες αποδόσεις από τις άσωτες κυβερνήσεις. Η εύκολη επιλογή της υποτίμησης θα έχει στο εξής υψηλότερο κόστος.
Αρκετά χρόνια πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, οι οικονομολόγοι προειδοποιούσαν για τους κινδύνους των ανισορροπιών, όπως τα μεγάλα εμπορικά πλεονάσματα και τα συναλλαγματικά διαθέσιμα εξαγωγικών χωρών, σαν της Κίνας, λόγου χάριν, και τα αντίστοιχα μεγάλα ελλείμματα των ΗΠΑ και άλλων. Η κατάρρευση της Lehman σήμανε το τέλος του πάρτι. Οι ΗΠΑ έχουν βυθιστεί στα χρέη. Και οι ανάγκες επιβάλλουν τώρα την εξυπηρέτηση των χρεών, ιδιωτικών και δημοσίων. Ενώ οι φοβίες περί κατάρρευσης της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, λόγω του ισχυρού ακόμη ευρώ, παίρνουν αιχμηρές πολιτικές διαστάσεις.
Οταν σε περιόδους οικονομικής αναταραχής και δεινής κρίσης χρέους όλοι επενδύουν στο νόμισμά σου, δεν έχεις άλλη επιλογή παρά μόνον την ενεργή υποτίμησή του. Βεβαίως, και οι Ιάπωνες και οι Ελβετοί πράττουν ό, τι επιδιώκουν και άλλες κεντρικές τράπεζες, οι οποίες τυπώνουν χρήμα για να ενισχύσουν την εθνική οικονομία τους, λαμβάνοντας μέτρα «ποσοτικής χαλάρωσης», όπως αποκαλείται η περιβόητη πολιτική της «quantitative easing». Δηλαδή την πολιτική που ακολούθησαν οι κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ και της Βρετανίας και απειλούν να την επαναλάβουν. H γνώμη ότι τα νομίσματα βρίσκουν ένα επίπεδο «αγοράς», είναι ελκυστική. Eντάξει... Oλα τα νομίσματα σήμερα είναι λες και έχουν δημιουργηθεί σε «κενό αέρος» από τις κεντρικές τράπεζες. Tο κόστος παραγωγής είναι μηδενικό, για πρακτικούς λόγους. Eτσι η τιμή της «αγοράς» εξαρτάται από την απόφαση των τραπεζών για το πόση ποσότητα εκτυπώνουν. Η Fed αναμένεται να εκτυπώσει ξανά αφειδώς νέο χρήμα, με συνέπεια το δολάριο να βυθίζεται στην πτώση.
Η Ιαπωνία επιδιώκει απεγνωσμένα να διασώσει την οικονομία της. Ηδη ο πρωθυπουργός Ναότο Καν έχει ανακοινώσει πακέτο τόνωσης της οικονομίας ύψους 900 δισ. γιεν, προκειμένου να ανακοπεί η πορεία προς τον αποπληθωρισμό, να προστατευθούν οι θέσεις απασχόλησης και να τονωθούν οι εγχώριες επενδύσεις. Δεδομένου, όμως, ότι το πακέτο προβλεπόταν ήδη στον προϋπολογισμό του 2010, έχει περιορισμένο αντίκτυπο. Επίσης, ο πρωθυπουργός σε συνεργασία με την κεντρική τράπεζα έχει κηρύξει την αποδυνάμωση του γιεν και μέσω χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής. Χθες, η BoJ εξήγγειλε τη μείωση του επιτοκίου στο 0 - 0,1% ώστε να τροφοδοτήσει με φρέσκο αέρα «τζάμπα χρήματος» την οικονομία και προανήγγειλε περισσότερο βίαιες κινήσεις χαλαρής νομισματικής πολιτικής με τη δημιουργία κρατικού Fund 5 τρισ. γιεν (ή 60 δισ. δολαρίων) για την αγορά κρατικών και εταιρικών ομολόγων".
Στο θέμα των ισοτιμιών εστιάζουν και πολλοί παγκόσμιοι οικονομικοί φορείς, όπως το ΔΝΤ. Οπως διαβάζουμε:
" Κλιμακώνεται ο πόλεμος των ισοτιμιών
Δυσαρέσκεια της Ευρωζώνης για τις παρεμβάσεις κρατών στην αγορά
Η ανοδική πορεία του ευρώ απειλεί τη ανάκαμψη της Ευρωζώνης, προειδοποίησε ο Ολι Ρεν, καθώς οι παρεμβάσεις ολοένα περισσότερων χωρών στην αγορά συναλλάγματος με στόχο την υποτίμηση των νομισμάτων τους πλήττουν την ανταγωνιστικότητα της Ευρωζώνης. Ο επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης έκανε λόγο για «δυσανάλογο βάρος» που επωμίζεται το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα στην πορεία προσαρμογής των παγκόσμιων ισοτιμιών. Χθες, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν Κλοντ Τρισέ και ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ έκαναν έκκληση στην Κίνα να επιτρέψει μια «πειθαρχημένη, σημαντική και ευρεία ανατίμηση του γουάν». Την πολιτική της Κίνας φαίνονται να μιμούνται η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η Βραζιλία, ενώ η υποχώρηση του δολαρίου δημιουργεί φόβους για μία αντίστοιχη προσπάθεια και στις ΗΠΑ. Ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ρόμπερτ Ζέλινκ, εκτίμησε ότι «θα υπάρξουν εντάσεις» λόγω της εκστρατείας των ανά τον κόσμο κυβερνήσεων να κρατήσουν χαμηλά τις ισοτιμίες των νομισμάτων τους. Ο ίδιος όμως εξέφρασε την εκτίμηση ότι είναι απίθανο να ξεσπάσει «παγκόσμιος συναλλαγματικός πόλεμος».
Στρος-Καν: «Να μην χρησιμοποιηθούν τα νομίσματα ως πολιτικό όπλο»
Ο διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Ντομινίκ Στρος-Καν προειδοποίησε τις κυβερνήσεις σε συνέντευξή του η οποία δημοσιεύθηκε χθες να μη χρησιμοποιήσουν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες ως «όπλο» εν μέσω της δύσκολης παγκόσμιας οικονομικής συγκυρίας.
«Υπάρχει ξεκάθαρα η ιδέα, που αρχίζει να κυκλοφορεί, ότι τα νομίσματα μπορούν να χρησιμοποιούνται ως πολιτικό όπλο», δήλωσε ο Στρος-Καν στην εκδοχή της εφημερίδας Financial Τimes στο Διαδίκτυο.
«Μεταφρασμένη σε πράξη, μια τέτοια ιδέα θα συνιστούσε πολύ σοβαρό κίνδυνο για την παγκόσμια ανάκαμψη...Κάθε τέτοια προσέγγιση θα έχει αρνητικές και πολύ επιζήμιες μακροπρόθεσμες συνέπειες», σημείωσε.
Μετά τις δηλώσεις του Βραζιλιάνου υπουργού Οικονομικών Γκουίντου Μαντέγκα για το ενδεχόμενο να ξεσπάσει «νομισματικός πόλεμος», ο επικεφαλής του ΔΝΤ είπε στη συνέντευξή του στους FT ότι «βλέπουμε δημοσιεύματα κατά τα οποία ορισμένες αναπτυσσόμενες χώρες που οι οικονομίες τους αντιμετωπίζουν μεγάλες εισροές κεφαλαίων λένε ότι ίσως είναι καιρός να χρησιμοποιήσουν τα νομίσματά τους για να αποκτήσουν το πλεονέκτημα, ειδικά από εμπορικής πλευράς. Δε νομίζω ότι αυτή είναι μια καλή λύση».
Επίσης, όπως διαβάζουμε στο Reuters και το Bloomberg:
" Μάχη νομισμάτων με θύμα το ευρώ
Περαιτέρω ανατίμηση θα αποτελέσει πλήγμα για την ανταγωνιστικότητα της Ευρωζώνης
Reuters, Bloomberg
Απειλή για την ανάκαμψη της Ευρωζώνης συνιστά τυχόν περαιτέρω ανατίμηση του ευρώ, με την ανταγωνιστικότητα της περιφέρειας να δέχεται πλήγμα από τις προσπάθειες άλλων χωρών να ενισχύσουν τις εξαγωγές τους μέσω των χαμηλών ισοτιμιών. Την προειδοποίηση αυτή απηύθυνε χθες ο επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Ολι Ρεν, ο οποίος έκανε λόγο για το «δυσανάλογο βάρος» που επωμίζεται το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα στην πορεία «προσαρμογής» των παγκόσμιων ισοτιμιών, καθώς όλο και περισσότερες χώρες παρεμβαίνουν στην αγορά συναλλάγματος ώστε να τονώσουν την ανταγωνιστικότητά τους.
Η προειδοποίηση του κ. Ρεν έγινε σε συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση με τον Κινέζο πρωθυπουργό, Γουέν Τζιαμπάο, στη διάρκεια της συνόδου κορυφής Ε. Ε. - Ασίας, στις Βρυξέλλες. Ο επίτροπος, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ και ο πρόεδρος του Eurogroup Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ επανέλαβαν την έκκλησή τους προς την Κίνα να επιτρέψει μια «πειθαρχημένη, σημαντική και ευρεία ανατίμηση του γουάν». Σύμφωνα με τον κ. Γιουνκέρ, η παρατήρηση των Ευρωπαίων ότι το γουάν είναι υποτιμημένο «δεν αιφνιδιάζει τους Κινέζους φίλους μας», οι οποίοι «δεν έχουν εκμεταλλευθεί πλήρως τη δυναμική της απόφασης» του Ιουνίου να επιτρέψουν μεγαλύτερη ευελιξία στην ισοτιμία του.
Μία ημέρα νωρίτερα, ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ρόμπερτ Ζέλινκ, προειδοποιούσε ότι «θα υπάρξουν εντάσεις» λόγω της εκστρατείας των ανά τον κόσμο κυβερνήσεων για να κρατήσουν χαμηλά τις ισοτιμίες των νομισμάτων τους. Ο ίδιος εξέφρασε την εκτίμηση ότι είναι απίθανο να ξεσπάσει «παγκόσμιος συναλλαγματικός πόλεμος», μια προοπτική για την οποία είχε προειδοποιήσει ο υπουργός Οικονομικών της Βραζιλίας, Γκίντο Μαντέγκα. Ωστόσο, είναι γεγονός ότι την πολιτική της Κίνας φαίνονται να μιμούνται τώρα και η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η ίδια η Βραζιλία, η οποία μέχρι πρότινος απείχε από τέτοια μέτρα, με αποτέλεσμα την εκτίναξη της ισοτιμίας του ρεάλ.
Εν μέσω ουσιαστικά μηδενικών επιτοκίων στην Ευρώπη και φόβων ότι οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να επιτρέψουν παθητική υποτίμηση του δολαρίου κόβοντας νέο χρήμα, η Βραζιλία έγινε, προχθές, η τελευταία από τις χώρες που λαμβάνουν σχετικά μέτρα. Η κυβέρνησή της διπλασίασε τον φόρο επί των εισροών κεφαλαίων στο 4% για να κάμψει την άνοδο του ρεάλ στα υψηλά διετίας, την οποία πυροδοτούν μεταξύ άλλων τα επιτόκια, που στο 10,75% είναι από τα υψηλότερα στον κόσμο.
Ομως, και στη Νότια Κορέα, η κεντρική τράπεζα και η υπηρεσία χρηματοοικονομικής εποπτείας ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να επιθεωρήσουν από κοινού μέσα στον μήνα τις τοποθετήσεις σε παράγωγα συναλλάγματος για τις τράπεζες που δραστηριοποιούνται στη χώρα. Στην Ινδία, αναπληρωτής διοικητής της κεντρικής τράπεζας προειδοποίησε ότι εξετάζονται μέτρα για τη διαχείριση των εισροών ξένων κεφαλαίων, ενώ ανησυχίες εξέφρασε η Κεντρική Τράπεζα της Ταϊλάνδης για την εκτίναξη του μπατ στα υψηλά 13 ετών.
Το Ινστιτούτο Διεθνούς Χρηματοοικονομικής, που εκπροσωπεί περισσότερες από 420 τράπεζες σε πάνω από 70 χώρες, κάλεσε αυτή την εβδομάδα τις μεγάλες οικονομίες του κόσμου να λάβουν μέτρα προκειμένου να αντιμετωπίσουν το ζήτημα και να βελτιώσουν τον συντονισμό της πολιτικής τους ώστε να βοηθήσουν την ισόρροπη οικονομική ανάκαμψη. Σύμφωνα με το ινστιτούτο, η έλλειψη συντονισμού μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω κινήσεις προστατευτισμού. Για τον λόγο αυτό, ζητεί να υπάρξει νέα παγκόσμια συμφωνία για τα νομίσματα".
Σίγουρα θα επανέλθουμε επί του ζητήματος. Μέχρι τότε, αναμένω εναγωνίως τις όποιες απορίες και παρατηρήσεις σας.
