Αποχαιρετώντας το 2010

Με την αρχή του νέου έτους, θα έχουμε την ευκαιρία να κάνουμε μια αναδρομή στο 2010. Οι αλλαγές που επήλθαν ήταν καταλυτικές - τόσο σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο, όσο και στο επίπεδο της Οικονομικής Επιστήμης. Θα ήθελα να θυμάσθε ότι, όσο δυσκολότερα γίνονται τα πράγματα, τόσο περισσότερο πρέπει να αγωνιζόμαστε. Και ακριβώς επειδή τίποτα δεν είναι δεδομένο και τα πάντα κερδίζονται, γι' αυτό και τα πάντα αποκτούν το νόημα που τους δίδει ο αγώνας μας.

Σας εύχομαι ολόψυχα ευτυχισμένο το 2011. Εχετε τις καλύτερες των ευχών μου.

Θα ήταν για γέλια, αν δεν ήταν για κλάματα...

Οπως διαβάζουμε στο "Εθνος":

"Γερμανία: Φόρος τραγουδιού στα νηπιαγωγεία

Μια ιδέα για το που μπορεί να φτάσει η Γερμανία προκειμένου να επιβάλλει δρακόντεια μέτρα είσπραξης εσόδων δίνει η απόφαση της γερμανικής Υπηρεσίας Μουσικών Αδειών (GEMA) για την είσπραξη πνευματικών δικαιωμάτων από παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία...

Μέχρι φέτος, όλα τα κέντρα προσχολικής εκπαίδευσης, μπορούσαν να διδάσκουν και να αναπαράγουν με οποιοδήποτε τρόπο οποιοδήποτε τραγούδι ήθελαν.

Όμως, από την πρώτη ημέρα του Ιανουαρίου θα υποχρεωθούν να πληρώνουν πνευματικά δικαιώματα ώστε να αποκτήσουν άδεια για κάποιο τραγούδι που θα ήθελαν να τραγουδήσουν τα παιδάκια.

Η GEMA ήδη ενημέρωσε τους ενδιαφερόμενους ότι στίχοι και μουσική πρέπει να πληρώνονται στους δημιουργούς.

Οι κανόνες ωστόσο για τα πνευματικά δικαιώματα αφορούν (πάλι καλά) μόνο σύγχρονα τραγούδια.

Οποιοδήποτε τραγούδι που γράφτηκε πριν από 70 χρόνια αυτομάτως αποδεσμεύεται από την υποχρέωση πληρωμής δικαιωμάτων.

Η «ταρίφα» αρχίσει από 56 ευρώ ετησίως για 500 αναπαραγωγές ενός τραγουδιού".

Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας

Οπως διαβάζουμε στην "Ημερησία":

"Ξέσπασε διαμάχη στην Ε.Ε. για τα κινεζικά κεφάλαια
Οι άμεσες ξένες επενδύσεις της Κίνας ενισχύθηκαν φέτος κατά 12% και έφτασαν τα 37 δισ. ευρώ. Το 2011 αναμένεται ότι θα διπλασιαστούν, κατευθυνόμενες ειδικά στους τομείς των πρώτων υλών και της τεχνολογίας αιχμής.

Tου Γιώργου Παυλόπουλου

Αναμφίβολα, τα 2,6 τρισ. δολάρια (σχεδόν 2 τρισ. ευρώ) που διαθέτει η Κίνα στα ταμεία της, με τη μορφή συναλλαγματικών αποθεμάτων, αποτελούν ένα μυθικό ποσό. Ειδικά για τις υπερχρεωμένες χώρες της Ευρώπης και γενικότερα της Δύσης, που τα περιμένουν κυριολεκτικά ως «μάννα εξ ουρανού» για να χαλαρώσουν τη θηλιά του χρέους που τις σφίγγει θανάσιμα. Το κλίμα ευφορίας είναι εμφανές στην Ισπανία, από την οποία το Πεκίνο έχει αγοράσει κρατικά ομόλογα αξίας 400 εκατ. ευρώ, ενώ ταυτόχρονα διεξάγονται συνομιλίες και για την αγορά ελληνικών και πορτογαλικών χρεογράφων - μάλιστα, για τα τελευταία γίνεται λόγος για συνολική αξία της τάξης των 5 δισ. ευρώ.

Πρόθυμη
«Οι φίλοι είναι εδώ για να βοηθούν», είχε δηλώσει στις αρχές Οκτωβρίου ο Κινέζος πρωθυπουργός, Γουέν Ζιαμπάο, από την Αθήνα. Πριν από μερικές μέρες δε, επανέλαβε ότι η χώρα του είναι πρόθυμη να βοηθήσει την Ε.Ε., κατά τη σινο-ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής που πραγματοποιήθηκε στο Πεκίνο. Μήπως, λοιπόν, μπήκε επιτέλους λίγο φως στο σκοτεινό τούνελ του χρέους;

Η αλήθεια είναι πως δεν συμμερίζονται οι πάντες στην Ευρώπη την ευφορία που συνοδεύει την έλευση (ή, ακριβέστερα, τις φήμες περί έλευσης) των κινεζικών κεφαλαίων. Όχι, βεβαίως, επειδή προβάλλονται ενστάσεις για την προέλευσή τους, αλλά επειδή κυριαρχεί ο φόβος μήπως το Πεκίνο εκμεταλλευτεί την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που έχει διαμορφωθεί και επιδιώξει να «βάλει χέρι» σε ευαίσθητους τομείς - όπως οι στρατηγικές υποδομές και ο κλάδος υψηλής τεχνολογίας.

«Το θέμα έχει να κάνει με τις επενδύσεις, πίσω από αυτές όμως, υπάρχει και ένα ζήτημα στρατηγικού προσανατολισμού, στο οποίο η Ευρώπη οφείλει να απαντήσει πολιτικά», δήλωσε χαρακτηριστικά ο επίτροπος που χειρίζεται τα θέματα βιομηχανίας, Αντόνιο Ταγιάνι. Για το λόγο αυτό, άλλωστε, όπως δήλωσε σε συνέντευξή του προς τη γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt, προτείνει τη θέσπιση νομοθεσίας η οποία θα αποτρέπει την εξαγορά των στρατηγικής σημασίας ευρωπαϊκών επιχειρήσεων από τους κινεζικούς ή άλλους ξένους ομίλους (π.χ. αραβικούς ή ρωσικούς). Ως πρότυπο, μάλιστα, παρουσίασε την επιτροπή αξιολόγησης ξένων επενδύσεων που λειτουργεί στις ΗΠΑ.

Αντίδραση
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρώτη αντίδραση προήλθε από το Βερολίνο και τον υπουργό Οικονομίας Ράινερ Μπρίντερλε. «Η Ευρώπη έχει κέρδος από τις ανοιχτές αγορές και προσφέρει ελκυστικές συνθήκες για τους ξένους επενδυτές», απάντησε μέσω της ίδιας εφημερίδας ο Μπρίντερλε, σε μια περίοδο που πυκνώνουν οι εμπορικές και επιχειρηματικές συναλλαγές ανάμεσα σε Γερμανούς και Κινέζους.

Ωστόσο, η στάση του δεν μπορεί να θεωρηθεί ως αναμενόμενη. Κι αυτό διότι σχετικά πρόσφατα, το 2008, η Γερμανία υιοθέτησε νόμο ο οποίος δίνει το δικαίωμα στην εκάστοτε κυβέρνηση να ερευνά ή ακόμη και να μπλοκάρει τα σχέδια κάθε ξένης εταιρείας που επιδιώκει να αποκτήσει ποσοστό μεγαλύτερο του 25% μιας γερμανικής επιχείρησης -υπό την προϋπόθεση ότι κάτι τέτοιο θα έθετε σε κίνδυνο το εθνικό συμφέρον ή τη δημόσια ασφάλεια. Είναι δε γνωστό ότι τόσο οι Γερμανοί όσο και -κυρίως- οι Γάλλοι έχουν ιδιαίτερη ροπή προς τον λεγόμενο «οικονομικό πατριωτισμό»...

Και θα επανέλθουν οι Μαλθουσιανές θεωρίες...

Οπως διαβάζουμε στην "Ημερησία":

"Στα 6,9 δισ. την Πρωτοχρονιά ο παγκόσμιος πληθυσμός

Τα 6,9 δισεκατομμύρια θα φτάσει την Πρωτοχρονιά ο παγκόσμιος πληθυσμός, σύμφωνα με νέα γερμανική έρευνα. Τα νέα στοιχεία δόθηκαν στη δημοσιότητα από το Γερμανικό Ιδρυμα για τον Παγκόσμιο Πληθυσμό (DSW), το οποίο έχει έναν «μετρητή πληθυσμού», που υπολογίζει τον τρέχοντα παγκόσμιο πληθυσμό από διάφορες πηγές ετήσιων δεδομένων.

Παρά το γεγονός ότι το DSW -που προωθεί τον έλεγχο των γεννήσεων- δεν προέβλεψε την ακριβή ημερομηνία κατά την οποία ο πληθυσμός της Γης θα αγγίξει τα 7 δισεκατομμύρια, υπολογίζεται πως αυτό θα συμβεί στα μέσα του 2011. Οπως ανακοίνωσε ο εκπρόσωπος του DSW, ο υπολογιστής αναμένεται να γράφει 6.934.196.000 τα μεσάνυχτα της Παρασκευής, καταγράφοντας μια αύξηση της τάξης των 80 εκατομμυρίων από πέρυσι. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται κατά 2,6 ανθρώπους κάθε δευτερόλεπτο.

Τα στοιχεία στάθηκαν αφορμή για να ανοίξει νέος κύκλος επιστημονικής αντιπαράθεσης σχετικά με την ικανότητα του πλανήτη μας να αντέξει την πληθυσμιακή πίεση.

Ορισμένοι προειδοποιούν πως εάν ο πληθυσμός συνεχίσει να αυξάνεται με τους σημερινούς ρυθμούς, τότε το έτος 3000 ο πλανήτης δεν θα μπορεί να διαθέσει παρά μόλις ένα τετραγωνικό μέτρο σε κάθε κάτοικο της Γης!

Ωστόσο, πολλοί ερευνητές διαφωνούν, υποστηρίζοντας πως οι ρυθμοί αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού δεν είναι σταθεροί και πιθανόν ο αριθμός των κατοίκων της Γης να αρχίσει να μειώνεται μετά τα μέσα του αιώνα μας, εξαιτίας πλήθους παραγόντων".

Επί του θέματος, διαβάζουμε στο "Βήμα":

"Census Bureau: Η Ασία πλουτίζει, η Ευρώπη γερνά και οι ΗΠΑ... ξανανιώνουν

Οι αλλαγές στη δημογραφική κατανομή των κατοίκων του πλανήτη προοιωνίζονται επιτάχυνση του ρυθμού μεταφοράς της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας - φευ, και του πλούτου... - εκ Δυσμών προς Ανατολάς. Διότι μπορεί οι κατά κεφαλήν διαφορές σε ό,τι αφορά τα εισοδήματα να παραμένουν αβυσσαλέες, όμως σε απόλυτους αριθμούς η συνεχιζόμενη κατακλυσμιαία αύξηση του πληθυσμού των λεγόμενων «αναδυόμενων αγορών» της Ασίας που καταγράφεται όχι μόνο στην Κίνα και την Ινδία αλλά και σε άλλες πολυπληθείς χώρες, όπως είναι η Ινδονησία ή οι Φιλιππίνες, υπαγορεύει τη μετακίνηση του οικονομικού κέντρου βάρους του πλανήτη προς τα ανατολικά.

Αυτή είναι η μία σημαντική διαπίστωση της τελευταίας έρευνας των αναλυτών του Census Bureau. Η δεύτερη αφορά τις ΗΠΑ και είναι ενθαρρυντική, αφού το αμερικανικό ερευνητικό κέντρο προβλέπει την πτώση της μέσης ηλικίας του πληθυσμού των των ΗΠΑ τα επόμενα χρόνια. Κι αυτό όχι επειδή θα αποτύχουν οι αλλαγές στο σύστημα συντάξεων και εν γένει στήριξης της τρίτης ηλικίας που επεξεργάζεται ο Ομπάμα, αλλά επειδή αναμένεται να επιταχυνθεί το μεταναστευτικό κύμα προς τις ΗΠΑ - διότι το αμερικανικό όνειρο ουδέποτε έπαψε να «πουλάει». Η τρίτη διαπίστωση αφορά την Ευρώπη στο σύνολό της και την Ελλάδα ειδικότερα και είναι απογοητευτική.

Οι ΗΠΑ... ξανανιώνουν

Στις ΗΠΑ οι ειδικοί καταγράφουν πτώση του ρυθμού αύξησης του αμερικανικού πληθυσμού στα χαμηλότερα ποσοστά από το 1940 (υπολογίζεται η χώρα αριθμεί αυτή τη στιγμή 308.745.538 κατοίκους). Αλλά, όπως σημειώνει στην ανάλυσή του το Census Bureau, «ο μέσος όρος ηλικίας του πληθυσμού αποτελεί μια από τις μείζονες μεταβλητές της ανάπτυξης, αφού οι νεότεροι άνθρωποι και τεκνοποιούν και εργάζονται για να καταβάλουν φόρους» - για να πληρώσουν οι μελλοντικές κυβερνήσεις της Ουάσιγκτον τις συντάξεις στους ηλικιωμένους και για να διασώσουν τις τράπεζες και τις αυτοκινητοβιομηχανίες που καταρρεύσουν στις επόμενες κρίσεις.

Σε γενικές γραμμές οι ειδικοί πιστεύουν ότι η πληθυσμιακή εξέλιξη της κάθε χώρας θα καθορίσει και την οικονομική της τύχη. Ετσι, το 2015 ο αριθμός των κατοίκων στις ΗΠΑ θα αυξάνεται με ετήσιο ρυθμό 1%, όπως εκτιμά το Census Bureau. Στην Κίνα, που είναι η πολυπληθέστερη χώρα του πλανήτη, ο ρυθμός θα είναι 0,4%. Προβλέπεται όμως μια γήρανση του πληθυσμού της χώρας εξ αιτίας των μέτρων ελέγχου των γεννήσεων, που εφαρμόζουν οι κινεζικές αρχές - ως γνωστόν στα νέα ζευγάρια επιτρέπεται να αποκτούν μόνο ένα παιδί και για λόγους κατανοητούς πλην απαράδεκτους τα παιδιά αυτά είναι συνήθως αγόρια... Στην Ινδία που έχει ήδη «πιάσει» το 1 δισεκατομμύριο κατοίκους, ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού θα είναι 1,2% το 2015.

Ελλάδα και Ευρώπη γερνούν...

Στους αντίποδες, στη Γερμανία, που είναι η μεγαλύτερη και ισχυρότερη οικονομικά χώρα της Ευρώπης, προβλέπεται μείωση του πληθυσμού με ετήσιο ρυθμό 0,2% το 2015. Σημειωτέον ότι το 1995 ο πληθυσμός της Γερμανίας αυξανόταν με ρυθμό 0,3%. Για την Ελλάδα οι προβλέψεις είναι εξίσου απογοητευτικές, αφού το Census Bureau προβλέπει αύξηση του πληθυσμού από τα 10,750 εκατ. κατοίκους που είναι σήμερα στα 10,776 εκατ. το 2015, προβλέπει όμως συρρίκνωση του πληθυσμού στα 10,671 εκατ. κατοίκους το 2025. Ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού είναι σήμερα 0,1%, το 2015 αναμένεται να είναι μηδενικός, ενώ το 2025 αναμένεται να είναι αρνητικός (-0,2%).

Αν και ο αριθμός των παιδιών που γεννά κάθε γυναίκα αναμένεται να αυξηθεί ελαφρώς από τα 1,4 παιδιά (το 2010 και το 2015) στα 1,5 παιδιά το 2025, ο αριθμός των γεννήσεων ανά 1.000 κατοίκους αναμένεται να πέσει από τις 9 γεννήσεις (το 2010 και το 2015) στις 8 γεννήσεις το 2025. Σε ό,τι αφορά τη θνησιμότητα τα πράγματα είναι διφορούμενα. Θετικά μεν για τον, ας πούμε, «κοινωνικό πολιτισμό» της χώρας, καθώς το προσδόκιμο ζωής αναμένεται να αυξηθεί από τα 80 χρόνια (το 2010 και το 2015) στα 82 χρόνια (2025). Αρνητικά όμως για τους ίδιους τους γηράσκοντες και βεβαίως για το δημοσιονομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα, αφού θα μειωθούν οι φορολογούμενοι και εν γένει οι εισφέροντες για την καταβολή συντάξεων.

Ο πληθυσμός ολόκληρης της Ευρώπης θα συρρικνώνεται την επόμενη 15ετία, καθώς φαίνεται πως είτε θα αποδώσουν τα μέτρα αντιμετώπισης της λαθρομετανάστευσης είτε θα πειστούν οι Ασιάτες, οι Αφρικανοί και οι άλλοι απόκληροι του πλανήτη ότι δεν πρόκειται να βρουν δουλειά και προκοπή εδώ. Οι επιπτώσεις για την ευρωπαϊκή οικονομία θα είναι βεβαίως αρνητικές, καθώς το ίδιο το Γραφείο σημειώνει ότι «μείωση του πληθυσμού σημαίνει μείωση του εργατικού δυναμικού και της δυνατότητας παραγωγής πλούτου και ανάπτυξης της οικονομίας». Εν κατακλείδι, το Census Bureau προβλέπει όξυνση του δημογραφικού προβλήματος στη Γηραιά Ηπειρο, που θα συνεχίσει να γερνά. Και να γερνούσε τουλάχιστον όμορφα...

Ακίνητη περιουσία φυσικών προσώπων

Οπως διαβάζουμε στην "Ημερησία":

"Ακίνητα αξίας 323 δισ. κατέχουν ιδιώτες

Aκίνητα αντικειμενικής αξίας 323,22 δισ. ευρώ είχαν στην κατοχή τους την 1η Iανουαρίου 2008, 4.598.520 νοικοκυριά τα οποία πλήρωσαν για το 2008, Eνιαίο Tέλος Aκινήτων ύψους 370 εκατ. ευρώ. Aξίζει να σημειωθεί ότι στα ακίνητα αυτά περιλαμβάνονται μόνο κτίσματα (διαμερίσματα, μονοκατοικίες, καταστήματα) εντός και εκτός σχεδίου πόλης και οικόπεδα που βρίσκονται εντός σχεδίου.

Δεν περιλαμβάνονται δηλαδή τα αγροτεμάχια που εξαιρέθηκαν από το ETAK και το Φόρο Aκίνητης Περιουσίας. H αξία των ακινήτων που δήλωσαν τα 45.000 νομικά πρόσωπα έφθασε τα 71,25 δισ. ευρώ και πλήρωσαν φόρο 293,78 εκατ. ευρώ".

Δανειακές ανάγκες 2011

Οπως διαβάζουμε στην "Ημερησία":

"Στα 70 δισ. οι δανειακές ανάγκες του 2011
Τον Ιανουάριο του 2011 η Ελλάδα πρέπει να ανανεώσει περίπου 3 δισ. ευρώ βραχυπρόθεσμων τίτλων. Δύσκολος μήνας θεωρείται ο Μάρτιος, οπότε λήγουν πολλά παλαιά ομόλογα, ενώ ιδιαίτερο βάρος πέφτει στον Μάιο και τον Αύγουστο

Στα 70 δισεκατομμύρια ευρώ ανέρχονται οι δανειακές ανάγκες της χώρας το 2011 ενώ το 1/3 από τα κεφάλαια αυτά θα πρέπει να αντληθούν από τις διεθνείς αγορές.

Το δάνειο της Τρόικας που για το 2011 μεταφράζεται σε 46,5 δισ. ευρώ, αρκεί για να καλύψει μόνο τις τρέχουσες λήξεις ομολόγων και έντοκων γραμματίων της χρονιάς, που ανέρχονται σε 46,1 δισ. ευρώ.

Για τη λειτουργία του Κράτους, το 2011 είναι απαραίτητα άλλα 23 δισ. ευρώ, που η κυβέρνηση θα πρέπει να δανειστεί εξ ολοκλήρου από την αγορά.

Στη συγκυρία αυτή το spread είναι στο 955 και τα ασφάλιστρα κινδύνου των ελληνικών ομολόγων ξεπερνούν 1000 μονάδες.

Επίσης την εποχή αυτή άρχισε και η Γερμανία ακόμα να δανείζεται ακριβότερα και ενώ μέχρι πρότινος δανειζόταν 2,7% πλέον δανείζεται με πάνω από 3%. Έτσι το επιτόκιο, αν δανειζόταν σήμερα η Ελλάδα, υπολογίζεται σε 12,4%.

Τον Ιανουάριο του 2011 η Ελλάδα πρέπει να ανανεώσει περίπου 3 δισ. ευρώ βραχυπρόθεσμων τίτλων. Δύσκολος μήνας θεωρείται ο Μάρτιος, οπότε λήγουν πολλά παλαιά ομόλογα, ενώ ιδιαίτερο βάρος πέφτει στον Μάιο και τον Αύγουστο".

Λόγοι αποτυχίας του quantitative easing

Οπως διαβάζουμε στην "Καθημερινή":

" Πολύ ευνοημένες από τη χρηματοδότηση της Fed οι ξένες τράπεζες
Ελαβαν πάνω από το ήμισυ των κεφαλαίων στο έκτακτο πρόγραμμα δανειοδότησης της Ομοσπονδιακής Τράπεζας

«Μήπως η Fed έγινε η κεντρική τράπεζα όλης της υφηλίου;». Αυτό είναι το ερώτημα που διατυπώθηκε από τον ανεξάρτητο βουλευτή της αμερικανικής Γερουσίας, Μπέρνι Σάντερς, όταν αποκαλύφθηκε ότι ξένες τράπεζες στις ΗΠΑ ωφελήθηκαν με το παραπάνω από τους ευνοϊκούς όρους δανεισμού της Fed την τριετία 2007-10, δηλαδή κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Οπως προκύπτει από στοιχεία που ανέλυσε και δημοσίευσε η βρετανική εφημερίδα Financial Times, πάνω από το ήμισυ των κεφαλαίων σε συγκεκριμένο δανειοδοτικό πρόγραμμα της Fed, της ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ, εκχωρήθηκαν σε ξένες τράπεζες που δραστηριοποιούνται στη Γουόλ Στριτ και στον ευρύτερο αμερικανικό τραπεζικό κλάδο. Ενα πρόσθετο 5% απορροφήθηκε από αμερικανικές τράπεζες που, όμως, ελέγχονται από ομίλους του εξωτερικού. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ, τη μερίδα του λέοντος από το συγκεκριμένο δανειοδοτικό πρόγραμμα απορρόφησαν οι γερμανικές τράπεζες, με ποσοστό 15%, και εν συνεχεία οι βρετανικές (12%). Οχι μόνον ωφελημένες αλλά και κερδισμένες βγήκαν κάποιες από τις ισχυρότερες, μάλιστα, ξένες τράπεζες με τη συμμετοχή τους στο έκτακτο πρόγραμμα δανειοδότησης, γνωστό ως TAF (Term Auction Facility), το οποίο μαζί με άλλα μέτρα της Fed αποσκοπούσε στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα εν μέσω της βαθύτερης κρίσης μετά το κραχ του ’29. Στις δημοπρασίες του TAF το καλοκαίρι του 2008, εκχωρήθηκαν δάνεια ενός δισ. δολαρίων με επιτόκιο στο 2% - 2,5%, δηλαδή αρκετά χαμηλό κόστος δανεισμού. Περίπου 20 δισ. δολάρια δανείστηκαν, συνολικά, η ολλανδική Rabobank και η Toronto-Dominion (T.D.), καναδικών συμφερόντων, από το TAF παρά το γεγονός ότι ήταν τότε οι μοναδικές τράπεζες στον κόσμο με πιστοληπτική βαθμολογία ΑΑΑ, που είναι η υψηλότερη.

Ο Εντ Κλαρκ, διευθύνων σύμβουλος της T.D., είπε ότι η πρακτική αυτή εθεωρείτο φυσιολογική ακόμη και για τράπεζες χωρίς έλλειψη ρευστότητας. Οπως τόνισε ο ίδιος, «αυτός δεν ήταν ο τρόπος για να εξασφαλίσουμε κέρδη. Αλλά, όσο να ’ναι, έβγαζες ένα δολάριο εδώ, ένα δολάριο εκεί. Ποιο είναι, εξάλλου, το περιθώριο επιτοκίου για ένα δισ. δολάρια;». Ο κ. Κλαρκ σημείωσε, επίσης, ότι οι αρμόδιες αρχές στις ΗΠΑ ενεθάρρυναν τις ισχυρές τράπεζες να κάνουν χρήση προγραμμάτων της Fed όπως το TAF για να μη στιγματίζονται οι ασθενέστεροι ανταγωνιστές τους. Το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2007 και η κλιμάκωσή της τον Σεπτέμβριο του 2008, μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, οδήγησε ακόμη και κάποιους από τους ισχυρότερους τραπεζικούς ομίλους στα όρια της κατάρρευσης. Οι συνολικές ζημίες και διαγραφές ξεπέρασαν τα 1,7 τρισ. δολάρια, κυρίως από την αγορά ενυπόθηκων ομολόγων στις ΗΠΑ.

Ανω του 80% των εγγυήσεων που δίνονταν στα μηνιαία και αργότερα τριμηνιαία δάνεια του TAF ήταν τραπεζικά ομόλογα κατηγορίας ΒΒΒ με αποδόσεις που έφθαναν τότε στο 7%, περίπου. Εκτιμάται ότι το περιθώριο επιτοκίου, δηλαδή η διαφορά του επιτοκίου δανεισμού του TAF με τις αποδόσεις των τραπεζικών ομολόγων μπορεί και να έφθανε τα 4 εκατ. δολάρια το 2008 προς όφελος της Fed. Ωστόσο, παραμένει ασαφές εάν η Fed επωμίστηκε και απώλειες. H βελγική Dexia δανείστηκε προ διετίας 10 δισ. δολάρια από το TAF, με ενυπόθηκα ομόλογα ως εγγυήσεις. Την ίδια χρονιά παρουσίασε ζημίες 3,3 δισ. ευρώ και κρίθηκε απαραίτητη η διάσωσή της με κρατικά κεφάλαια ύψους 6 δισ. ευρώ".

Δανεισμός επιχειρήσεων ευρωζώνης

Οπως διαβάζουμε:

" ΕΚΤ : Ελπιδοφόρος αύξηση χορηγήσεων προς επιχειρήσεις στην ευρωζώνη

Ενδείξεις τερματισμού εμφάνισε το μήνα Νοέμβριο η τάση μείωσης της πιστωτικής επέκτασης προς επιχειρήσεις της ευρωζώνης, αναπτερώνοντας τις ελπίδες περί αναζωπύρωσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας και ενίσχυσης της αναπτυξιακής διαδικασίας.

Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τα δάνεια προς επιχειρήσεις αυξήθηκαν κατά 11 δισ. ευρώ το μήνα Νοέμβριο, έναντι μείωσης κατά 10 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο, ήτοι μειωμένα μόνον κατά 0,1% έναντι της αντίστοιχης περυσινής περιόδου.

Συνολικά τα δάνεια προς τον ιδιωτικό τομέα αυξήθηκαν κατά 2,0% σε ετήσια βάση, υπερβαίνοντας εκτιμήσεις αναλυτών που έκαναν λόγο για αύξηση της τάξης του 1,5%.

Τα στοιχεία αυτά αναπτέρωσαν επίσης τις ελπίδες αναλυτών για συνέχιση της παρούσας νομισματικής πολιτικής εκ μέρους της ΕΚΤ, δεδομένης της απουσίας πληθωριστικών πιέσεων.

Η προσφορά χρήματος, όπως αυτή αποτυπώνεται στο δείκτη «Μ3» ο οποίος χρησιμοποιείται από την ΕΚΤ για τον προσδιορισμό της κυκλοφορίας του χρήματος και κατά προέκταση ως ένδειξη περί της πορείας του πληθωρισμού, σημείωσε αύξηση 1,9% σε ετήσια βάση".

Περί ευρωομολόγου και λιτότητας

Οπως διαβάζουμε στην "Καθημερινή":

" «Δυσβάστακτο το πρόγραμμα λιτότητας της Ελλάδας»
«Με το ευρωομόλογο θα γινόταν σχεδόν αδύνατη η στάση πληρωμών για μια χώρα», τονίζει ο Γερμανός οικονομολόγος Πέτερ Μπόφινγκερ.

Το ελληνικό πρόγραμμα λιτότητας είναι περισσότερο αυστηρό από όσο αντέχει η Ελλάδα δήλωσε ο επιφανής Γερμανός οικονομολόγος και εκ των «πέντε σοφών» της γερμανικής οικονομίας Πέτερ Μπόφινγκερ.

«Το πρόγραμμα λιτότητας θα πνίξει τελικά την Ελλάδα και τους Έλληνες» δήλωσε χαρακτηριστικά ο Μπόφινγκερ μιλώντας στο γερμανικό ραδιόφωνο

«Βρίσκω τη στρατηγική της Ελλάδας πολύ φιλόδοξη για να το εκφράσω με θετικό τρόπο. Το πρόγραμμα είναι περισσότερο αυστηρό από όσο αντέχει η χώρα και με αποτελέσματα πολύ μακροπρόθεσμα. Ακόμη κι αν όλα έχουν τελικά καλή έκβαση, τα επόμενα δύο χρόνια η ανεργία θα ανέβει αισθητά, όπως και το χρέος, γιατί με αυτό το σχέδιο πρέπει να περιοριστούν καταρχήν τα επιπλέον χρέη, αλλά το ύψος του χρέους, δηλαδή το χρέος σε σχέση με τον ρυθμό ανάπτυξης, θα ανέβει αισθητά».

«Και με όλα αυτά οι Έλληνες θα αναρωτηθούν σε ένα - δύο χρόνια, αν άξιζε τον κόπο η θυσία, και εφόσον το χρέος και η ανεργία αναβαίνουν, αν είναι σκόπιμη η παραμονή στη ζώνη του ευρώ. Νομίζω ότι θα πρέπει να γίνουν σκέψεις και να βρεθούν λύσεις για να ξεπεράσει η Ελλάδα αυτή τη δύσκολη φάση», τόνισε.

Παράλληλα, ο Γερμανός οικονομολόγος τάσσεται υπέρ του ευρωομολόγου, βλέποντας το ως τρόπο ανταμοιβής για χώρες, όπως η Ελλάδα, που καταβάλλουν προσπάθειες να απαλλαγούν από το χρέος τους.

«Με το ευρωομόλογο θα γινόταν σχεδόν αδύνατη η στάση πληρωμών για μια χώρα, γι' αυτό και τα επιτόκια θα ήταν και πιο χαμηλά από τον μέσο όρο.

Νομίζω, λοιπόν, πως ακόμη κι αν δεν είναι και τόσο δημοφιλή στη Γερμανία, τα ευρωομόλογα αποτελούν τη μοναδική δυνατότητα να κρατηθεί σταθερή η ζώνη του ευρώ τα επόμενα δύο χρόνια και παράλληλα θα ήταν μια ανταμοιβή προς τις χώρες που πραγματικά καταβάλουν προσπάθειες, όπως η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Ισπανία ή η Πορτογαλία, να τους δοθεί η πρόσβαση σε ένα τρόπο δανεισμού με χαμηλά επιτόκια» σημείωσε".

Αθηναϊκή Συμμαχία, 2010 μ.Χ.

Γράφει, σε άρθρο της στην "Καθημερινή" η κ. Ζέζα Ζήκου:

"Τους δυστυχείς... «πιέζονται» να υπογράψουν

Η αποκάλυψη της Wall Street Journal ήταν «ξαναζεσταμένο φαγητό». Εντάξει, έγραψε αυτά που ήδη έχουν γράψει και η στήλη και αρκετοί αναλυτές. Αλλά, ακόμη κι έτσι, είναι σημαντικό ότι με τη βαρύγδουπη σημασία που έχουν τα δικά της ρεπορτάζ, αποκαλύπτει την απόγνωση του Τρισέ, που φέρεται να προειδοποίησε στη συνεδρίαση του Ecofin στις 18 Οκτωβρίου ότι οι προτάσεις Γερμανίας και Γαλλίας για τον νέο μηχανισμό διάσωσης θα καταστρέψουν το ευρώ.

Αιτία της αντίδρασης του κ. Τρισέ ήταν η πρόβλεψη ότι από το 2013 θα κληθούν και οι ιδιώτες επενδυτές να μετέχουν στο κόστος ενδεχόμενης αναδιάρθρωσης χρέους χώρας της Ευρωζώνης. Αυτό, κατά την άποψη του προέδρου της ΕΚΤ τραπεζίτη, θα υπέσκαπτε τις ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων.

«Θα καταστρέψετε το ευρώ», φέρεται να είπε ο κορυφαίος τραπεζίτης πρόεδρος της ΕΚΤ στη γαλλική αντιπροσωπεία στο Ecofin, όταν έλαβε από τον υφυπουργό Οικονομικών της Γερμανίας, Γιούργκεν Ασμούσεν, το κείμενο της συμφωνίας που είχαν κάνει την ίδια ημέρα στην πόλη Ντοβίλ η καγκελάριος A. Μέρκελ και ο πρόεδρος Ν. Σαρκοζί. Η συμφωνία στην Ντοβίλ προκάλεσε εκνευρισμό στις αντιπροσωπείες των άλλων χωρών, καθώς αντελήφθησαν ότι οι αποφάσεις ελήφθησαν αλλού και αυτοί εκλήθησαν απλώς να τις επικυρώσουν. «Και γιατί το έκαναν;», αναρωτιέται ο καθείς.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα της εφημερίδας, ο κ. Τρισέ συνέχισε την κριτική του για το θέμα αυτό και στο δείπνο που έγινε έπειτα από 10 ημέρες, πριν από τη Σύνοδο Κορυφής στις 29 Οκτωβρίου, είπε στον Γάλλο πρόεδρο: «Δεν αντιλαμβάνεστε πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση», ο οποίος με τη σειρά του απάντησε: «Μάλλον μιλάτε σε τραπεζίτες, εμείς είμαστε υπεύθυνοι για τους πολίτες». Η συμφωνία, πάντως, της Γαλλίας και της Γερμανίας υιοθετήθηκε, με κάποιες τροποποιήσεις, τόσο από τη Σύνοδο Κορυφής των «27» στις 29 Οκτωβρίου όσο και από την πρόσφατη Σύνοδο στις 17 Δεκεμβρίου. Εντάξει από τον Γιώργο Παπανδρέου να «φέρεται» ότι αγνοεί τη σημασία αυτών που υπογράφει, είναι τοις πάσι γνωστό, αλλά και οι λοιποί ηγέτες των «27» έχουν το ίδιο πρόβλημα!

Απλώς, ο διαβόητος μηχανισμός διάσωσης της φράου Μέρκελ έγινε ολίγον φλου και a la carte... και μετατρέπεται σε επικίνδυνο για τις υποχρεώσεις της ελληνικής οικονομίας και των λοιπών βαριά χρεωμένων χωρών της Ε. Ε. Προβλέπει τη συμμετοχή «κατά περίπτωση» ιδιωτικών τραπεζών και ιδιωτών επενδυτών που είναι κάτοχοι κρατικών ομολόγων. Σε περίπτωση κρίσης φερεγγυότητας ενός κράτους, το εν λόγω κράτος θα πρέπει να διαπραγματευθεί με τους ιδιώτες την αναδιάρθρωση του χρέους του κατά περίπτωση και σε πλήρη ευθυγράμμιση με τη μεθοδολογία που εφαρμόζεται από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο! Δηλαδή, ο νέος αυτός μόνιμος μηχανισμός διάσωσης κρατών-μελών της Ευρωζώνης αποσκοπεί στην επιλεκτική τιμωρία της χώρας που θα κριθεί (από ποιους;) αφερέγγυα. Οσοι επενδυτές δάνεισαν στο παρελθόν την εν λόγω άτυχη χώρα αγοράζοντας τα ομόλογά της θα χάνουν μεγάλο μέρος των χρημάτων τους. Η «σιδηρά» καγκελάριος δηλώνει ότι η συγκεκριμένη δικλίδα ασφαλείας, που μεταφέρει τον κίνδυνο της χρεοκοπίας στους ιδιώτες, είναι ζωτικής σημασίας για το υγιές μέλλον της Ευρωζώνης και του ισχυρού ευρώ. Ωστόσο, οι μεγάλες τράπεζες, που έχουν ήδη αρκετά προβλήματα, ραγδαία απομακρύνονται από την αγορά κρατικού χρέους και «ξεφορτώνονται» ομόλογα «ύποπτων» χωρών, προκαλώντας αύξηση των spreads.

Δεν ξέρω αν ο Ελληνας πολίτης συνειδητοποιεί επαρκώς τις εξελίξεις. Και πώς, άλλωστε, να τις συνειδητοποιήσει; Η ενημέρωση με την οποία βομβαρδίζεται απορρέει από μια φτηνή κυβερνητική προπαγάνδα. Εφ’ εξής μια χώρα του ευρώ μπορεί να οδηγηθεί σε ελεγχόμενη πτώχευση και αναδιάρθρωση του χρέους της παραμένοντας στο ευρώ. Αν ή όταν η υπερχρεωμένη Ελλάδα αναγκαστεί να πτωχεύσει, τότε τα πράγματα θα είναι απλά.

Φυσικά, ο μηχανισμός αυτός εγκαθιστά τη γερμανική εξουσία στη δημοσιονομική πολιτική, καταργεί τον θεσμοθετημένο ρόλο της Kομισιόν και ταπεινώνει την Eυρωπαϊκή Kεντρική Tράπεζα, που ήταν αντίθετη στην εμπλοκή των ιδιωτών. Ως τις 30 Ιουνίου 2013 θα πρέπει να είναι όλα έτοιμα για να ισχύσει ο νέος μηχανισμός, που θα αντικαταστήσει τον προσωρινό, στον οποίο τα κράτη-μέλη και το ΔΝΤ συνεισφέρουν με κεφάλαια 750 δισ. ευρώ".

Champagne

(click στην εικόνα για μεγέθυνση)

Το ΑΕΠ των χωρών, όπως φαίνεται από το διάστημα

(click στην εικόνα για μεγέθυνση)

Test για όσους έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο μαθημάτων

Οπως διαβάζουμε στο "Κέρδος":

"Κίνα: αύξηση 20% του κατώτατου μισθού στην μητροπολιτική περιοχή του Πεκίνου για δεύτερη φορά μέσα σε έξι μήνες, εν μέσω έξαρσης του πληθωρισμού.

Οι αρχές στο Πεκίνο αύξησαν τον ελάχιστο μισθό στην πρωτεύουσα κατά περίπου 20% για δεύτερη φορά μέσα σε έξι μήνες εν μέσω των μεγάλων αυξήσεων στις τιμές των τροφίμων, στις τιμές των ακινήτων, αλλά και το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ
πλουσίων και φτωχών. Ο ελάχιστος μηνιαίος μισθός στην μητροπολιτική περιοχή του Πεκίνου θα αυξηθεί στα 1.160 γιούαν από 960 από 1ης Ιανουαρίου 2011, σύμφωνα με ανακοινωθέν που αναρτήθηκε σε κυβερνητικό ιστοτόπο" .


Εχοντας ως δεδομένη την απόφαση της Κίνας να περιορίσει τις πληθωριστικές πιέσεις και βάσει της τρέχουσας διεθνούς οικονομικής κατάστασης, να αναλύσετε τα αίτια και τις ενδεχόμενες συνέπειες της αύξησης των μισθών που αναφέρεται στο άρθρο.



Hint: πέραν όλων των υπολοίπων, στην απάντηση καλό είναι να συμπεριληφθούν: διευκολυντική πολιτική, νομισματική πολιτική, δημοσιονομική πολιτική, IS-LM, πληθωρισμός, διεθνές εμπόριο, ισοτιμίες, συνολική εγχώρια ζήτηση, συνολική διεθνής ζήτηση, ανοικτή οικονομία, κόστος προϊόντος, εισοδηματική ανισότητα, κεντρικά ελεγχόμενη οικονομία. Το θέμα δεν είναι εύκολο: χρειάζεται εκτεταμένη ανάλυση. Αναμένω τις απαντήσεις σας με e-mail ή στην γραμματεία.

Το κύριο ζητούμενο παραμένει η ανάπτυξη (για δέκατη τέταρτη φορά)

Σημειώνει, σε άρθρο του στην "Ναυτεμπορική" ο κ. Νίκος Φραντζής:

"Γιατί φεύγουν οι επιχειρήσεις

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος για θέματα Βιομηχανίας και Επιχειρηματικότητας, Aντόνιο Ταγιάνι μας πληροφόρησε ότι η σύσταση μιας νέας εταιρείας στην Ελλάδα απαιτεί 15 μέρες και 1.101 ευρώ, όταν ο αντίστοιχος μέσος χρόνος στην Ευρωπαϊκή Ενωση είναι οκτώ ημέρες και το κόστος αντιστοιχεί στα 417 ευρώ.

Αναφερόμενος στην πρόοδο που έχει γίνει σε αυτόν τον τομέα ο Επίτροπος σχολίασε ότι η Ελλάδα σημείωσε σημαντική βελτίωση των επιδόσεών της τη διετία 2007-2008, καθώς μέχρι τότε η σύσταση μιας νέας εταιρείας απαιτούσε 30 μέρες και 1.366 ευρώ.

Δεν αμφισβητούμε τη χρησιμότητα των στοιχείων που ζήτησε και πήρε ο Ελληνας ευρωβουλευτής από τον Ευρωπαίο Επίτροπο. Ομως αυτή η προσέγγιση της επιχειρηματικότητας υποδεικνύει τυπολατρία και αφοσίωση σε συγκεκριμένους δείκτες που χρησιμοποιούνται για αξιολογήσεις, αλλά αγνοούν την πραγματικότητα.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν έχουν να κάνουν με τον αριθμό των ημερών που απαιτούνται για την ίδρυσή τους ούτε με το πόσο κοστίζει αυτή η διαδικασία. Είναι βέβαιο ότι όποια επιχείρηση στοχεύει στη μακροημέρευσή της ελάχιστα ενδιαφέρεται για αυτά τα μεγέθη αν και τα δύο κινούνται σε λογικά πλαίσια.

Οι επιχειρηματικές οντότητες που διαθέτουν επιτυχημένη ιστορία δεκαετιών αδιαφόρησαν για τη διαδικασία ίδρυσής τους και οι σοβαροί επενδυτές οποιουδήποτε μεγέθους είναι βέβαιο ότι δεν τρομοκρατούνται από το επιπλέον εφάπαξ κόστος των 700 ευρώ που απαιτείται για την ίδρυση μιας επιχείρησης.

Για να λειτουργήσουν και να αναπτυχθούν οι επιχειρήσεις χρειάζονται κάποιες συγκεκριμένες προϋποθέσεις που δεν συνιστούν κάποια μυστική συνταγή, αλλά αποτελούν κοινό τόπο στη διεθνή οικονομία. Απαιτούνται λοιπόν: α) φορολογικό σύστημα που να είναι σταθερό και φιλικό προς τις επιχειρήσεις, β)προσωπικό υψηλής κατάρτισης που να μπορεί να παράγει διαφοροποιημένα προϊόντα, γ) ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα, ικανή να συντηρήσει τη δραστηριότητα μιας επιχείρησης, δ) ευκαιρίες ανάπτυξης που θα εξασφαλίσουν διαχρονική και γρήγορη εξέλιξη.

Αν το ελληνικό επιχειρηματικό περιβάλλον δεν μπορέσει να εξασφαλίσει αυτούς τους βασικούς παράγοντες δεν έχει ελπίδες όσο και αν μειωθούν ο χρόνος και το κόστος σύστασης μιας επιχείρησης".

Tests για τα Τμήματα Παρασκευής και Σαββάτου

Προτού αποχαιρετήσουμε το 2010, ορισμένα tests:

Θέμα Πρώτο:
Σύμφωνα με το θεώρημα ισοσκελισμένου προϋπολογισμού, το ΑΕΠ μιας χώρας δύναται να αυξηθεί με ισόποση αύξηση των κυβερνητικών δαπανών και των εσόδων από φορολογία. Να αναλύσετε:
1. Την αιτία της αύξησης του εισοδήματος, σε περίπτωση ισόποσης αύξησης κυβερνητικών δαπανων και φορολογικών εσόδων.
2. Τον λόγο που δεν θα υπήρχε η ίδια επίδραση του πολλαπλασιαστή, εάν αντί αυξήσεως των κυβερνητικών δαπανών, εδίδετω ισόποση επιδότηση (ως αναπλήρωση εισοδήματος) στα νοικοκυριά.

Θέμα Δεύτερο:
Στην περίπτωση της Ελλάδας, εάν αντί να μειωθούν οι εξοπλιστικές δαπάνες, μειωνόταν ισόποσα το κονδύλιο της πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που αφορά σε προσωπικό, εξοπλισμό και εγκαταστάσεις, θα είχαμε το ίδιο αποτέλεσμα στο ΑΕΠ. Σχολιάστε.

Θέμα Τρίτο:
Η εργασία αποτελεί παραγωγικό συντελεστή. Ως εκ τούτου, η ύπαρξη ανεργίας σημαίνει ότι βρισκόμαστε σε σημείο κάτω της Καμπύλης Παραγωγικών Δυνατοτήτων. Αρα, θα εβρισκόμασταν σε σημείο επί της Καμπύλης εάν προσελάμβανε το Δημόσιο όλους τους ανέργους, είτε είχε, είτε δεν είχε ανάγκη στελέχωσής του με ανθρώπινο δυναμικό. Να αιτιολογήσετε την συμφωνία ή διαφωνία σας με την παραπάνω πρόταση.

Θέμα Τέταρτο:
Η στροφή των ιδιωτικών αποταμιεύσεων στους τίτλους του Δημοσίου περιορίζει το διαθέσιμο χρήμα και, ως εκ τούτου, καθιστά ακριβότερο τον δανεισμό κεφαλαίου των ιδιωτικών επενδύσεων. Αυτός είναι ο κυριότερος λόγος της μείωσης των ιδιωτικών επενδύσεων στην τρέχουσα οικονομική πραγματικότητα της Ελλάδας. Να σχολιάσετε την άνωθεν πρόταση.

Ευελιξία στην ασφάλιση

Οπως διαβάζουμε στην "Καθημερινή":

"Πιο ευέλικτα τα βρετανικά συνταξιοδοτικά προγράμματα

Νέες σημαντικές αλλαγές στις συντάξεις ανακοίνωσε η βρετανική κυβέρνηση, που αφορούν την κατάργηση της υποχρεωτικής συνταξιοδότησης στα 75 έτη και την ενίσχυση της ευελιξίας των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων.

Με το σύστημα της ετήσιας καταβολής, οι Βρετανοί συνταξιούχοι θα μπορούν εφεξής να έχουν σταθερό ισόβιο εισόδημα, ενώ η εναλλακτική λύση της εξαγοράς, σημαίνει ότι ο συνταξιούχος θα μπορεί να εισπράττει εισόδημα, το οποίο θα κυμαίνεται ανάλογα με την κερδοφορία του μετοχικού πακέτου, που συνεχίζει να επενδύεται στο χρηματιστήριο.

Μετά το 2011, οι συνταξιούχοι θα μπορούν να επιλέξουν μεταξύ των δύο συστημάτων. Μόνο όσοι εξασφαλίζουν ετήσιο εισόδημα μεγαλύτερο των 20.000 στερλινών θα μπορούν να εκμεταλλευθούν τις θετικές διατάξεις του νομοθετήματος. Αν και οι συνταξιούχοι με μικρότερα εισοδήματα θα μπορούν να αφήνουν τα χρήματά τους επενδυμένα σε μετοχές, αμοιβαία και άλλα προϊόντα, θα έχουν τη δυνατότητα να αντλήσουν ποσά που δεν θα υπερβαίνουν αυτά που ορίζει το κράτος.

Πολλοί Βρετανοί συνταξιούχοι, όμως, διαμαρτύρονται καθώς ο νόμος τους υποχρεώνει να αποδίδουν τα κεφάλαιά τους σε ασφαλιστικές εταιρίες και όχι να τα διατηρούν για τους κληρονόμους τους, για παράδειγμα. Το μεγάλο ερώτημα που ταλανίζει τους συνταξιούχους είναι ποιες μετοχές ή αμοιβαία κεφάλαια να επιλέξουν. Οι συνταξιούχοι, που δεν διαθέτουν ικανά κεφάλαια και δεν μπορούν να δουν τις αποδοχές τους μειώνονται θα πρέπει να αποφύγουν την επιλογή της εξαγοράς και να προτιμήσουν εκείνη του σταθερού εισοδήματος".

Αγορά εργασίας το 2010

Οπως διαβάζουμε στην "Ελευθεροτυπία":

"Μία στις δύο εταιρείες έχει κάνει απολύσεις
ΕΙΝΑΙ ΕΜΦΑΝΗΣ Η ΤΑΣΗ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΥΨΗΛΟΒΑΘΜΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΑΠΟ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΑ ΑΜΕΙΒΟΜΕΝΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ

Του Σπύρου Φρεμεντίτη

Είναι και η πρώτη χρονιά, σε σχέση με τα τελευταία έξι χρόνια, που κανένας εργαζόμενος δεν φαίνεται διατεθειμένος να αποχωρήσει οικειοθελώς από την εργασία του ανοίγοντας πανιά για μια νέα εταιρεία, όπως αποφαίνεται σχετική έρευνα της KPMG. Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι το μέλλον φέρνει αύξηση των απολύσεων, χαμηλές ή και μηδενικές αυξήσεις για το 2011. Το εργασιακό κλίμα γίνεται ακόμη πιο βαρύ με άμεσο αντίκτυπο, τόσο στην παραγωγή όσο και στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

Πτώση αποδοχών

Η κρίση δεν κάνει διακρίσεις μεταξύ των υπαλλήλων και των υψηλόβαθμων στελεχών. Ηδη από το 2009 διαφαίνεται η τάση αντικατάστασης υψηλόβαθμων, από στελέχη χαμηλότερου προφίλ και χαμηλότερων αποδοχών. Αυτό, σε συνδυασμό με τον υψηλό πληθωρισμό και τις μηδενικές ή χαμηλές αυξήσεις, τείνει στη μείωση των πραγματικών αποδοχών. «Είναι φανερό ότι οι αποδοχές των στελεχών μπαίνουν σε φάση «διόρθωσης», η αγορά δεν έχει ισορροπήσει ακόμη και αναζητά τη νέα της ισορροπία (New Normal) η οποία θα είναι περισσότερο ξεκάθαρη το 2011» σχολίασε η Βερώνη Παπατζήμου, γενική διευθύντρια του Τμήματος Ανθρώπινου Δυναμικού της KPMG.

Σύμφωνα λοιπόν με τα πρώτα στοιχεία της έρευνας, που διεξήχθη σε 230 μεγάλες ελληνικές και πολυεθνικές επιχειρήσεις, καταγράφονται τα εξής:

**Η μία στις δύο εταιρείες δήλωσαν ότι έχουν ήδη προχωρήσει το 2010 σε μειώσεις προσωπικού. Πρωταθλήτριες στις απολύσεις εμφανίζονται οι ελληνικές εταιρείες με ποσοστό 49%.

Ακολουθούν πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας με 44%. Τα αντίστοιχα ποσοστά της μείωσης προσωπικού για το 2009 ήταν 38% για τις ελληνικές επιχειρήσεις και 24% για τις πολυεθνικές. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο μέσος όρος των εταιρειών που έκαναν απολύσεις υπερδιπλασιάστηκε σε δύο μόλις χρόνια: το 2008 ήταν 18%, το 2009 ανέβηκε στο 30% και το 2010 εκτινάχθηκε στο 46%.

**«Φαίνεται ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν είχαν μελετήσει το οικονομικό πεδίο μερικά χρόνια νωρίτερα και πιάστηκαν αδιάβαστες στην κρίση που ήρθε. Αργησαν να ρυθμίσουν το θέμα του προσωπικού τους, ίσως με σταδιακές απομακρύνσεις πολύ καιρό νωρίτερα, και δυστυχώς σήμερα αυτό που αποτυπώνεται είναι ότι επιχειρούν μια βίαιη προσαρμογή στη σκληρή πραγματικότητα» μας λέει η Βερώνη Παπατζήμου.

Πώς γίνεται η μείωση θέσεων εργασίας; Η έρευνα έδειξε ότι κατά 52% αυτό είναι αποτέλεσμα της μείωσης των εργασιών. Ακολουθεί με ποσοστό 25% η κατάργηση ή η συγχώνευση τμημάτων αλλά και το outsourcing με 22% (δηλαδή εκχωρούν τμήματα της εργασίας τους σε άλλες εταιρείες). Μία στις πέντε θέσεις απασχόλησης χάνεται (το 20%) γιατί η εταιρεία αποφασίζει οριστικό κλείσιμο κάποιων εγκαταστάσεών της.

**Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία που προκύπτουν για τις μεθόδους με τις οποίες γίνεται η μείωση του προσωπικού. Η πλειονότητα των εταιρειών, ποσοστό 77%, εξαντλεί το νόμιμο όριο των απολύσεων που προβλέπει η νομοθεσία. Ισως αυτό είναι ενδεικτικό και του τι θα συμβεί σε περίπτωση που το νόμιμο όριο των απολύσεων αυξηθεί ή αφεθεί ανεξέλεγκτο. Ακολουθεί η αμοιβαία συμφωνημένη αποχώρηση, ποσοστό 27%, στην οποία συνήθως προβλέπεται έξτρα αποζημίωση. Στην τρίτη θέση με 13% έρχονται τα προγράμματα πρόωρης συνταξιοδότησης και τελευταία με 8% είναι τα προγράμματα εθελουσίας εξόδου.

Δεν φεύγουν εύκολα

Τέλος, το αποτέλεσμα του δυσμενούς εργασιακού περιβάλλοντος αποτυπώνεται στα στοιχεία που φανερώνουν τον ρυθμό οικειοθελούς αποχώρησης των εργαζομένων από τις εταιρείες, επειδή κυρίως βρήκαν καλύτερη εργασία κάπου αλλού. Το ποσοστό αυτό έχει κατρακυλήσει στο 6,1%, με τάση να πέσει ακόμη περισσότερο σε σχέση με το 9,7% όπου βρισκόταν το 2007.

Στα εμπορικά καταστήματα, όπου οι οικειοθελείς αποχωρήσεις είχαν φτάσει κοντά στο 27%, σήμερα η διάθεση ενός υπαλλήλου να φύγει έχει πέσει στο 12%! Σε ποσοστά κάτω του 10% εμφανίζεται το ίδιο ακριβώς φαινόμενο και στις φαρμακευτικές εταιρείες, στις ασφαλιστικές, καταναλωτικές και στις εταιρείες υψηλής τεχνολογίας.

Πώς θα ισορροπήσουμε όλα αυτά; Στο ερώτημα αυτό απάντησε η Μάρθα Μυλωνά, πρόεδρος του Συνδέσμου Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού Ελλάδας, διευθύντρια Ανθρώπινου Δυναμικού DDB. «Η υγεία και η ευημερία των ιδιωτικών επιχειρήσεων είναι η λύση στην κρίση. Και η υγεία των ιδιωτικών επιχειρήσεων έχει μεν κυρίως σχέση με κέρδη προ τόκων και φόρων αλλά πίσω από τα κέρδη είναι άνθρωποι, που θα υποστούν όλες αυτές τις αλλαγές και θα πρέπει εμείς από τον χώρο που δραστηριοποιούμε να υλοποίησουμε όλη αυτή την εργασιακή και ασφαλιστική μετάβαση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για όλους ( εργαζόμενους και επιχείρηση) και σεβασμό στις διαφορετικές ανάγκες των ανθρώπων.

Οι ξένοι δίνουν κάτι παραπάνω

Με διαφορετικό τρόπο αντιμετωπίζουν τους απολυμένους εργαζομένους τους ελληνικές και πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας.

Διαπιστώθηκε από την KPMG ότι οι πολυεθνικές εταιρείες κατά 55% προσφέρουν μεγαλύτερα οικονομικά πακέτα, εκτός από τη νόμιμη αποζημίωση, όταν απολύουν τους εργαζομένους τους.

Αντίθετα οι ελληνικές επιχειρήσεις κινούνται στο χαμηλό ποσοστό μόλις του 15%!

*«Οι ξένες εταιρείες ενδιαφέρονται να δώσουν οικονομική δύναμη στον υπάλληλό τους ώστε να κρατηθεί όρθιος μετά την απόλυση, μέχρι να βρει μια νέα εργασία, ενδιαφέρονται επίσης να δείξουν ότι διαθέτουν κοινωνικό πρόσωπο και επιπλέον προσβλέπουν ότι μετά την οικονομική κρίση θα έχουν τη δυνατότητα και πάλι να αντλήσουν από την αγορά τα καλύτερα στελέχη» σχολίασε η Βερώνη Παπατζήμου. «Οι ελληνικές εταιρείες σε αντίθεση φαίνεται ότι διατηρούν τους υπαλλήλους τους όσο περισσότερο καιρό μπορούν και αφού εξαντληθούν οικονομικά, στη συνέχεια τους απολύουν με τα "νόμιμα". Βέβαια αυτό δεν είναι καλό γιατί έτσι σέρνεται μια κατάσταση που δημιουργεί κακή ψυχολογία στους εργαζόμενους, επιτείνει την ανασφάλεια και χάνουν το ενδιαφέρον τους για εργασία».

Σε άλλο άρθρο της εφημερίδας, διαβάζουμε:

"Οι εισηγμένες δείχνουν την έξοδο στους εργαζόμενους

ΚΑΤΑ 9.460 ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕΙΩΘΗΚΕ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΗΣ «ΑΦΡΟΚΡΕΜΑΣ» ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ - ΣΤΟ 6% ΚΑΤΑ ΜΕΣΟ ΟΡΟ ΟΙ ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ ΣΕ ΕΝΑΝ ΜΟΛΙΣ ΧΡΟΝΟ

Της Ελίζας Τριανταφύλλου

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ από δύο στις τρεις εισηγμένες εταιρείες μείωσαν τις θέσεις εργασίας το 9μηνο του 2010 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, με αποτέλεσμα η απασχόληση στην κατά τεκμήριο «αφρόκρεμα» του ελληνικού επιχειρείν να περιοριστεί κατά 6%.

Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε «κούρεμα» του προσωπικού κατά 9.460 άτομα σε μόλις ένα χρόνο.

Επειτα από επεξεργασία των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν για όλες τις εισηγμένες εταιρείες του Χρηματιστηρίου Αθηνών για την περίοδο από 30 Σεπτεμβρίου 2009 έως την αντίστοιχη ημερομηνία του 2010, προκύπτουν τα εξής:

* Σε μείωση προσωπικού προχώρησαν 173 εταιρείες. Αύξηση θέσεων εργασίας παρατηρείται σε μόλις 56 εισηγμένες.

* Στις εταιρείες όπου σημειώνεται μείωση προσωπικού ο αριθμός των απασχολούμενων υποχώρησε κατά 7,8%. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε περισσότερες από 10.900 χαμένες θέσεις εργασίας. Σε αυτές που αύξησαν το προσωπικό τους προστέθηκαν συνολικά μόλις 1.448 άτομα. Από τα παραπάνω προκύπτει καθαρή εκροή 9.459 εργαζομένων μέσα σε ένα έτος.

Πρώτος κλάδος σε μείωση προσωπικού είναι αυτός των κατασκευών και των υλικών κατασκευών που απαρτίζεται από 26 εταιρείες. Καταγράφεται μείωση κατά 2.700 άτομα περίπου. Σημαντικά έπεσαν οι θέσεις εργασίας και στις τράπεζες, με το προσωπικό να είναι μειωμένο κατά 2.230 άτομα. Τρίτος κλάδος, αυτός του εμπορίου, απ' όπου χάθηκαν πάνω από 1.150 θέσεις εργασίας. Μεταξύ των εισηγμένων εταιρειών οι τράπεζες αποτελούν τους επτά από τους δέκα μεγαλύτερους εργοδότες σε όρους προσωπικού.

Στο διάστημα Σεπτεμβρίου 2009 -Σεπτεμβρίου 2010 οι απασχολούμενοι στον τραπεζικό κλάδο του Χ.Α. μειώθηκαν κατά 2.230 άτομα. Πτώση ύψους 3,4% περίπου".

Και πάλι για τα νομίσματα και το διεθνές εμπόριο

Γράφει, σε άρθρο του στην "Καθημερινή" ο καθηγητής Οικονομικών Πανεπιστήμιο Πειραιώς κ. Θοδωρής Πελαγίδης:

" Αδιέξοδο στην παγκόσμια οικονομία

Η παγκόσμια οικονομία έχει ήδη μπει σε έναν κύκλο διαμάχης των κρατών και έντονων οικονομικών αντεκδικήσεων. Η σύνοδος των G20 ήταν, έτσι, εξαιρετικά κρίσιμη για την επίτευξη μιας συμφωνίας ή έστω μιας ανακωχής. Τα δεδομένα είναι τα εξής: από όλες τις πλευρές αναγνωρίστηκε ότι το μεγάλο πρόβλημα εντοπίζεται σήμερα στις ανισορροπίες στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών των μεγάλων χωρών-παικτών, χωρίς όμως να επιτευχθεί τελικώς κάποια συμφωνία, παρά τις ρεαλιστικές προτάσεις Geithner για τοποθέτηση ορίων στα πλεονάσματα και τα ελλείμματα των χωρών.

Η κατάσταση αυτή δεν είναι καινούργια. Η μη ελεύθερη διακύμανση των νομισμάτων στις αγορές συναλλάγματος και οι παρεμβάσεις κυβερνήσεων και κεντρικών τραπεζών δημιουργούν τις προϋποθέσεις δημιουργίας των ανισορροπιών αυτών. Για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι, κάθε πλεόνασμα στο εμπορικό ισοζύγιο μιας χώρας πρέπει, αργά ή γρήγορα, να συνοδεύεται με ανάλογη ανατίμηση του εθνικού της νομίσματος. Αυτό με τη σειρά του τείνει να δυσκολέψει τις εξαγωγές της χώρας αυτής και αντιθέτως να διευκολύνει τις εισαγωγές, αφού τις κάνει πιο φθηνές στην εσωτερική αγορά. Η διοικητική παρέμβαση όμως των κεντρικών τραπεζών εμποδίζει την αποκατάσταση της ισορροπίας που φέρνει η ελεύθερη αγορά.

Οι χώρες μπαίνουν σε πειρασμό είτε να συγκρατούν την ανατίμηση ώστε να συνεχίζουν να σημειώνουν εμπορικά πλεονάσματα είτε, όταν σημειώνουν εμπορικά ελλείμματα, να προχωρούν σε εφαρμογή πολιτικών ανοικτού ή κεκαλυμμένου προστατευτισμού για να βοηθήσουν τις εξαγωγές και να αποθαρρύνουν τις εισαγωγές τους. Μια γνωστή πολιτική προστασίας είναι φυσικά οι γνωστοί εμπορικοί και «επενδύσεων πορτοφολίου» φραγμοί, όμως ο έμμεσος τρόπος επηρεασμού της συναλλαγματικής ισοτιμίας (forex protectionism) χρησιμοποιείται σήμερα περισσότερο για την αύξηση της εθνικής ανταγωνιστικότητας. Πολύ περισσότερο όταν οι δυτικές οικονομίες αντιμετωπίζουν σήμερα αναιμική οικονομική μεγέθυνση που δεν βελτιώνει την πραγματική οικονομία.

Στο πλαίσιο αυτό, η γνωστή τακτική της Κίνας -αλλά και άλλων αναδυόμενων οικονομιών- να δένει λίγο-πολύ το νόμισμά της στο δολάριο της έχει επιτρέψει να σημειώνει τεράστια πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, εις βάρος άλλων χωρών φυσικά και ιδίως των ΗΠΑ, της τάξης των 290 δισ. δολ. τους τελευταίους 12 μήνες. Η ρύθμιση αυτή, η οποία περιλαμβάνει και άλλες ασιατικές χώρες «δεμένες» με το δολάριο, έχει ήδη ονομασθεί Bretton Woods II.

Η κατάσταση αυτή διευκόλυνε μεν αρχικώς την κάλυψη των αμερικανικών ελλειμμάτων μέσω της αγοράς ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου από την Κίνα και τα εμπορικά της πλεονάσματα. Ομως η μεγάλη ανάγκη της Αμερικής για ταχύτερη οικονομική μεγέθυνση και η πολιτική αδυναμία του προέδρου Obama να προχωρήσει σε ένα νέο ισχυρό δημοσιονομικό πακέτο ενίσχυσης της οικονομίας, οδηγεί τελικά στη λύση της νομισματικής επέκτασης 600 δισ. δολ. από τη FED, ώστε να υποτιμηθεί το δολάριο, να αυξηθούν οι εξαγωγές και να ενισχυθεί η αμερικανική ανάκαμψη. Πρόκειται για μια κίνηση κεκαλυμμένου προστατευτισμού και οικονομικής αντεκδίκησης απέναντι στη σθεναρή, αλλά και προκλητική, άρνηση της Κίνας να υπερτιμήσει το νόμισμά της και να μειώσει έτσι τα τεράστια πλεονάσματά της.

Εν τω μεταξύ, η Γερμανία, η χώρα με το μεγαλύτερο εμπορικό πλεόνασμα στον κόσμο, 208 δισ. δολ. τους τελευταίους 12 μήνες, «κρύβεται» πίσω από το, υποτιμημένο για τη Γερμανία, ευρώ και καταγγέλλει το μοντέλο της αμερικανικής οικονομίας, το οποίο θεωρεί υπεύθυνο για τις ανισορροπίες. Κίνα και Γερμανία αποτελούν πλέον τη συμμαχία των πλεονασματικών χωρών που αποκρούουν κάθε προσπάθεια συμβιβασμού. Η κ. Μέρκελ υποστηρίζει ότι θέλει το ελεύθερο εμπόριο, αλλά το εμπόριο της κ. Μέρκελ είναι ψευδεπίγραφα ελεύθερο. Εάν η Γερμανία είχε το μάρκο, η ελεύθερη αγορά που θέλει η κ. Μέρκελ θα είχε ανατιμήσει το μάρκο και θα είχε περιορίσει δραστικά τα πλεονάσματά της. Και θα είχαν περιοριστεί τα ελλείμματα των εταίρων της. Αυτό, κάτι σημαίνει και για την Ελλάδα φυσικά, αλλά και για χώρες που ακολουθούν πλέον στην ίδια μοίρα: Ιρλανδία, Πορτογαλία, και ιδίως την Ισπανία".

Περί των εργασιακών συμβάσεων

Φράφει, σε άρθρο του στην "Ελευθεροτυπία" ο κ. Χρήστος Ιωάννου (οικονομολόγος, μέλος του Σώματος Μεσολαβητών - Διαιτητών (ΟΜΕΔ):

"Οι «κακοτεχνίες» για τις επιχειρησιακές ΣΣΕ

Η απόκλιση και κατίσχυση των επιχειρησιακών συλλογικών συμβάσεων από τις κλαδικές ΣΣΕ, που εμφανίζεται ως μείζον θέμα, αποτελεί μία από τις «κακοτεχνίες» και «λάθος συνταγές» που υιοθετούν η τρόικα και το Μνημόνιο. Η δυνατότητα απόκλισης ισχύει ήδη με το άρθρο 2 παρ. 7 του ν. 3845/2010.

Στο ερώτημα τι όφελος αναμένεται από την εφαρμογή τής εν λόγω εξαίρεσης επιχειρησιακών από τις κλαδικές, η απάντηση της τρόικας στρέφεται στη δυνατότητα προσαρμογής του κόστους εργασίας των επιχειρήσεων στα δεδομένα παραγωγικότητας και επιδόσεων των ίδιων επιχειρήσεων. Πρόκειται για θεωρητικά ορθή «μικροοικονομική» προσέγγιση.

Το θέμα όμως συνδέεται με μια συζήτηση (επιστημονική, τεχνική, πολιτική) που για την Ελλάδα δεν έχει γίνει, και τώρα η πολιτική ρυθμίζεται με ανεπεξέργαστες «κακοτεχνίες» που μάλλον αγνοούν τα δεδομένα: το πόσες επιχειρησιακές ΣΣΕ πράγματι «λειτουργούν» στην Ελλάδα και πόσες επιχειρήσεις κι εργαζόμενους «καλύπτουν».

Τα στοιχεία λένε ότι οι επιχειρησιακές ΣΣΕ είναι κατά μέσο όρο 158 την περίοδο 1990-2008, 126 το 1990-1999, 193 το 2000-2008. Το 2005 κατεγράφη ο μέγιστος ετήσιος αριθμός της πρόσφατης περιόδου, με 254 επιχειρησιακές ΣΣΕ, εξ αυτών δε το 25% αφορά τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Για την επιδιωκόμενη προσαρμογή του μισθολογικού κόστους στον ιδιωτικό τομέα απομένουν 100-150 επιχειρησιακές ΣΣΕ.

Ο αριθμός των 100-150 επιχειρησιακών ΣΣΕ σε σχέση με τα πραγματικά δεδομένα της δομής και του αριθμού των επιχειρήσεων στην Ελλάδα δείχνει ότι μόνον μικρό μέρος εξ αυτών «καλύπτονται» από επιχειρησιακές ΣΣΕ. Πριν από την κρίση του 2008 υπήρχαν λιγότερες από 500 επιχειρήσεις που απασχολούσαν περισσότερους από 250 εργαζομένους. Σε αυτές απασχολούνταν το 13% εκ του συνόλου των απασχολουμένων στις επιχειρήσεις όλων των μεγεθών.

Το υπόλοιπο 87% των απασχολουμένων εργάζονταν σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Μόνον σε ορισμένες εξ αυτών, τις μεσαίες, υπήρχε σύμφωνα με τον νόμο, δικαίωμα για υπογραφή επιχειρησιακής ΣΣΕ. Αυτό το δικαίωμα αφορά επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερα από 50 άτομα. Πριν από την κρίση, το 2008, υπήρχαν στην Ελλάδα σχεδόν 4.000 επιχειρήσεις με απασχόληση μεγαλύτερη των 50 ατόμων. Σε όλες αυτές, τις μεσαίες και τις μεγάλες, όπου απασχολούνταν περί τα 650.000 άτομα, συνάπτονταν λιγότερες από 170 επιχειρησιακές ΣΣΕ που καλύπτουν λιγότερους από 50.000 εργαζομένους.

Δηλαδή, αν εξαιρέσουμε τς επιχειρήσεις του ευρύτερου δημόσιου τομέα, οι επιχειρησιακές ΣΣΕ του ιδιωτικού τομέα «καλύπτουν» σχετικά μικρό μερίδιο των μισθωτών και της αγοράς εργασίας. Η ρύθμιση της εργατικής αμοιβής γίνεται, και στην Ελλάδα, κυρίως, όπως και στα περισσότερα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, σε επίπεδο κλάδου.

Μία σοβαρή πολιτική για τη δομή και τις διαδικασίες συλλογικών διαπραγματεύσεων που να στηρίζουν την ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα, την εξωστρέφεια, την κοινωνική συνοχή πρέπει να συνδέεται και με τα πραγματικά δεδομένα της παραγωγικής δομής.

Οι δομές συλλογικής διαπραγμάτευσης έχουν σημασία ως προς την αποτελεσματική λειτουργία των αγορών εργασίας με κριτήρια αποτελεσματικότητας την (αν)ισότητα στη διανομή του εισοδήματος, την υψηλή ή χαμηλή απασχόληση και ανεργία, το συγκρουσιακό ή συναινετικό κλίμα στις εργασιακές σχέσεις κ.ο.κ. Η αποκέντρωση των διαπραγματεύσεων προϋποθέτει επέκταση του δικαιώματος συλλογικής διαπραγμάτευσης και σε επιχειρήσεις με λιγότερους από 50 εργαζομένους.

Η δυνατότητα απόκλισης των επιχειρησιακών από τις κλαδικές ΣΣΕ (που έχουν τον πρώτο ρυθμιστικό ρόλο στα περισσότερα κράτη-μέλη της Ε.Ε.) δεν είναι «θέμα αρχής», αλλά μπορεί να βασίζεται σε επιτυχημένες πρακτικές εφαρμογές της, όπως στη Γερμανία, στη Γαλλία, στην Αυστρία, όπως επιτυχώς συζητήθηκε στην Ιταλία ή την Ιρλανδία. Εκτός αν θεωρείται ότι με «κακοτεχνίες» μπορεί η Ελλάδα να πάει σε πλήρη αποκέντρωση της ρύθμισης των εργασιακών σχέσεων και «εσωτερική υποτίμηση» τύπου χωρών της Βαλτικής".

Μείωση M --> Αύξηση r --> κ.τ.λ., κ.τ.λ.

Οπως διαβάζουμε στην "Ελευθεροτυπία":

"Ούτε το 2011 δεν θα ανοίξουν οι στρόφιγγες του τραπεζικού δανεισμού

Χρ. Ζιώτης

Στο «κόκκινο» προβλέπεται να παραμείνει η ρευστότητα των τραπεζών για μια ακόμα χρονιά, καθιστώντας δύσκολη τη χορήγηση νέων δανείων.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πιέζει για έξοδο από τα έκτακτα μέτρα, ενώ οι εγγυήσεις που θα δώσει το Δημόσιο στην πλειονότητά τους θα απορροφηθούν για να καλύψουν τα πιστωτικά ιδρύματα δικές τους ανάγκες. Μέσα στο 2011 λήγουν ομόλογα αξίας 11,5 δισ. ευρώ, τα οποία είχαν εκδώσει οι τράπεζες κατά το παρελθόν για να καλύψουν την τότε τεράστια αύξηση των δανείων. Επομένως, περίπου τα μισά από τα 20 δισ. ευρώ που θα χορηγήσει το Δημόσιο στις τράπεζες με τη μορφή εγγυήσεων, με το «καλημέρα» θα βγουν εκτός του συστήματος.

Ομως και από τα 10 δισ. ευρώ τα οποία θα μείνουν στα χέρια των τραπεζών αμφίβολο είναι πόσα από αυτά θα διοχετευτούν στην αγορά με τη μορφή νέων δανείων. Το μεγαλύτερο κομμάτι από τις εγγυήσεις αυτές οι τράπεζες θα το δώσουν, προκειμένου να αναχρηματοδοτήσουν παλαιά προβληματικά δάνεια, περιορίζοντας έτσι τον όγκο εκείνων που θα καταλήξουν στον Καιάδα των μη εξυπηρετούμενων ή κόκκινων δανείων. Υπολογίζεται ότι το 2011 οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστεί να αναχρηματοδοτήσουν τουλάχιστον 5 με 6 δισ. ευρώ δάνεια τα οποία θα εμφανίσουν ή παρουσιάζουν ήδη προβλήματα στην εξυπηρέτησή τους.

Στόχος τόσο των τραπεζών όσο και της Τράπεζας της Ελλάδος που στηρίζει ενεργά αλλά σιωπηρώς την προσπάθεια αυτή είναι να μην εκτιναχθεί το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο εφιαλτικό ποσοστό του 14%, αμαυρώνοντας έτσι την εικόνα του εγχώριου τραπεζικού συστήματος.

Μεγαλύτερη όμως απειλή για τη ρευστότητα δεν αποτελούν ούτε τα κόκκινα δάνεια ούτε και τα εταιρικά ομόλογα των τραπεζών αλλά ο κίνδυνος απόσυρσης των μέτρων που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Τα πρόσφατα στοιχεία που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας έδειξαν ότι η εξάρτηση των ελληνικών τραπεζών από τα δανεικά της ΕΚΤ αντί να μειώνεται, αυξάνει. Σήμερα οι ελληνικές τράπεζες οφείλουν στην ΕΚΤ περίπου 95 δισ. ευρώ.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, πριν μεταφερθεί η κρίση του χρέους στην Ιρλανδία, φαινόταν αποφασισμένη να ξεκινήσει τη συζήτηση για τη σταδιακή απόσυρση των έκτακτων μέτρων ρευστότητας το αργότερο έως το τέλος Μαρτίου. Οι έλληνες τραπεζίτες ελπίζουν ότι μετά τα νέα δεδομένα ο χρόνος που θα ανοίξει η σχετική συζήτηση είναι πιθανόν να παραταθεί. Ομως η επιδείνωση της κρίσης χρέους στην Ε.Ε δεν μπορεί να δημιουργεί εφησυχασμό στις ελληννικές τράπεζες, οι οποίες κάποια στιγμή θα κληθούν να επιστρέψουν στην ΕΚΤ ένα «πακέτο» όσο περίπου και αυτό που θα λάβει η χώρα από το Μηχανισμό Στήριξης που προβλέπει το μνημόνιο (11 δισ. ευρώ).

Πάντως, ακόμη και με το πιο αισιόδοξο σενάριο, στο 2011 δεν προμηνύεται να ανοίξουν οι στρόφιγγες των δανείων. Οι τραπεζίτες προβλέπουν ότι ο καθαρός δανεισμός θα αυξηθεί την επόμενη χρονιά στην καλύτερη περίπτωση κατά 2%. Αυτό σημαίνει ότι επιχειρήσεις και νοικοκυριά την επόμενη χρονιά πρέπει να αρκεστούν σε δάνεια 5 δισ. ευρώ, περίπου δηλαδή 2 δισ. ευρώ λιγότερα από αυτά που χορηγήθηκαν φέτος".

(Μια παρατήρηση επί του τίτλου: λόγω του ότι δύο αρνήσεις συνιστούν κατάφαση, θα έπρεπε να γραφεί ως: "Ούτε το 2011 θα ανοίξουν οι στρόφιγγες του τραπεζικού δανεισμού". Το σημειώνω για να υπενθυμίσω ότι τα λεκτικά λάθη κοστίζουν βαθμούς, άρα θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην διατύπωση των απαντήσεών μας στον διαγωνισμό).

Μ' όποιον δάσκαλο καθίσεις...

Οπως διαβάζουμε στην "Ναυτεμπορική":

"Ρομπότ - δασκάλες διδάσκουν αγγλικά

Περίπου 30 ρομπότ έπιασαν δουλειά ως δασκάλες αγγλικών σε 21 δημοτικά σχολεία μιας νοτιοκορεατικής πόλης, στο πλαίσιο ενός πιλοτικού εκπαιδευτικού προγράμματος, που δείχνει τόσο τις ολοένα διευρυνόμενες δυνατότητες της ρομποτικής τεχνολογίας, όσο και τον κίνδυνο για την «ανθρώπινη» αγορά εργασίας λόγω αυτών των εξελίξεων.

Τα ρομπότ, σε σχήμα αυγού και με την ονομασία Engkey δημιουργήθηκαν από το Ινστιτούτο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Κορέας (KIST). Έχουν ύψος περίπου ένα μέτρο και αντί για πρόσωπο διαθέτουν μια οθόνη τηλεόρασης.

Κινούνται με ροδάκια μέσα στην τάξη, την ώρα που μιλούν στους μικρούς μαθητές, τους διαβάζουν βιβλία, ενώ μερικές φορές κουνιούνται ρυθμικά στο ρυθμό της μουσικής. Τα ρομπότ χρησιμοποιούν προ-προγραμματισμένο λογισμικό για να τραγουδάνε και να παίζουν με τα παιδιά παιχνίδια εκμάθησης του αλφαβήτου.

Στην οθόνη τους εμφανίζεται μια ψηφιακή γυναίκα («αβατάρ» στη γλώσσα της πληροφορικής). Τα ρομπότ ελέγχονται εξ αποστάσεως από πραγματικούς δασκάλους αγγλικών, που όμως βρίσκονται σε άλλη χώρα, τις Φιλιππίνες, και μπορούν να δουν και να ακούσουν τους κορεάτες μαθητές. Ειδικές κάμερες ανιχνεύουν τις εκφράσεις του προσώπου των τηλε-δασκάλων και αυτές αντικατοπτρίζονται στο πρόσωπο της ψηφιακής δασκάλας-αβατάρ.

«Οι μορφωμένοι κι έμπειροι δάσκαλοι από τις Φιλιππίνες είναι πολύ φθηνότεροι από τους ομολόγους τους σε άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ν. Κορέας», δήλωσε ο επικεφαλής επιστήμων του KIST Σαγκόνγκ Σεόνγκ-Ντάε.

Στα παιδιά φαίνεται να αρέσουν τα ρομπότ, ιδίως στα πιο ντροπαλά που διστάζουν να μιλήσουν σε ένα πραγματικό δάσκαλο, αλλά με το ρομπότ αισθάνονται μεγαλύτερη άνεση.

Τα ρομπότ, που προς το παρόν βρίσκονται σε στάδιο δοκιμής, προορίζονται αρχικά να σταλούν σε απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές της χώρας, τις οποίες αποφεύγουν οι δάσκαλοι, ιδίως των ξένων γλωσσών. Οι εκπαιδευτικές Αρχές της Ν. Κορέας διευκρίνισαν, πάντως, ότι δεν προτίθενται να αντικαταστήσουν τους πραγματικούς δασκάλους με ρομπότ, όμως θέλουν από τη μια να βοηθήσουν τη ρομποτική βιομηχανία της χώρας τους και, από την άλλη, να εμπλουτίσουν την εκπαιδευτική διαδικασία.

Το τετράμηνης διάρκειας πιλοτικό πρόγραμμα ενισχύεται από την κυβέρνηση, που επένδυσε περίπου 1 εκατ. ευρώ στο όλο σχέδιο. Κάθε ρομπότ κοστίζει περίπου 6.700 ευρώ. Παρόμοια πιλοτικά προγράμματα με ρομπότ σε νοτιοκορεατικά σχολεία έχουν ξεκινήσει από το 2009".

Λες να μην ξέρουν τί σημαίνει "δημοσιονομικό έλλειμμα και χρέος";

Οπως διαβάζουμε στο "Βήμα":

"Ιαπωνία: Δαπάνες-ρεκόρ προβλέπει ο προϋπολογισμός

Τον πιο «δαπανηρό» προϋπολογισμό της μεταπολεμικής ιστορίας της Ιαπωνίας ενέκρινε σήμερα η κυβέρνηση του Τόκιο, εν μέσω μάλιστα μια περιόδου κατά την οποία οι κυβερνήσεις σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο και πάντως στη «Δύση» συναγωνίζονται ποια θα εφαρμόσει την πιο αυστηρή λιτότητα. Οι δαπάνες που προβλέπει να γίνουν το επόμενο οικονομικό έτος ο νέος προϋπολογισμός της Ιαπωνίας ανέρχονται σε 92,4 τρισ. γεν (1,1 τρισ. δολάρια ή 836 δισ. ευρώ). Βεβαίως εκτός από «δαπανηρός» ο ιαπωνικός προϋπολογισμός μπορεί να χαρακτηριστεί και «αναπτυξιακός», αφού ως αποκλειστικό στόχο έχει την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας. Διότι η ιαπωνική κυβέρνηση αδιαφορεί πλήρως για τα ελλείμματα και κυρίως για το δημόσιο χρέος της χώρας, το οποίο συνολικά φλερτάρει με το... 200% του ΑΕΠ.

Το σχέδιο του προϋπολογισμού πρέπει να εγκριθεί και να ψηφιστεί από το ιαπωνικό Κοινοβούλιο έως τις 31 Μαρτίου 2011, καθώς την 1η Απριλίου ξεκινά για την Ιαπωνία το οικονομικό έτος 2011/2012. Η κυβέρνηση θα καταθέσει όντως ένα γενναιόδωρο προϋπολογισμό, αυτό όμως το κάνει για να αντιμετωπίσει τον αποπληθωρισμό - μια χρονίζουσα «νόσο» της ιαπωνικής οικονομίας - καθώς επίσης την παραδοσιακής ασθενική εσωτερική ζήτηση και βεβαίως τη χαμηλή... αυτοεκτίμηση των Ιαπώνων καταναλωτών (ως γνωστόν οι Ιάπωνες αποτελούν το λαό με την πιο άκαμπτη και αθεράπευτη αντικαταναλωτική κουλτούρα, βρίσκονται δηλαδή στους αντίποδες των Αμερικανών).

Επιπλέον, με την αύξηση των δημοσίων δαπανών η κυβέρνηση του Ναότο Καν επιδιώκει να αντισταθμίσει τις αρνητικές για την οικονομία και κυρίως τις επιχειρήσεις επιπτώσεις από την ανατίμηση του γεν έναντι του ευρώ, αλλά και του δολαρίου και άλλων νομισμάτων, που πλήττει την ανταγωνιστικότητα των ιαπωνικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές και ως εκ τούτου τις εξαγωγές της χώρας.

Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι ενώ η κυβέρνηση του Τόκιο «τα δίνει όλα» για την ανάπτυξη, πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι το οικονομικό της πρόγραμμα ελάχιστα θα βοηθήσει την ανάπτυξη. Διότι το κόστος εξυπηρέτησης των δανειακών υποχρεώσεων της χώρας και οι δαπάνες για την κοινωνική ασφάλιση απορροφούν περίπου το 55% των κυβερνητικών δαπανών. Επίσης, το 18,2% των δαπανών πρόκειται να χορηγηθεί για την κάλυψη των χρεών των τοπικών αρχών. Το υπόλοιπο 27% (σκάρτο...) θα μοιραστεί για τις αμυντικές ανάγκες της χώρας, για την εκτέλεση δημοσίων έργων, για την εκπαίδευση, την έρευνα και την προώθηση των νέων τεχνολογιών.

Ο κυβερνητικός συνασπισμός επιδιώκει να κρατήσει τις δανειακές ανάγκες της χώρας στα 44,3 τρισ. γεν, στο επίπεδο δηλαδή του τρέχοντος οικονομικού έτους. Και ελπίζει βεβαίως ότι δεν θα μπλέξει σε περιπέτειες αξιοπιστίας, ότι θα συνεχίσει δηλαδή να διαλανθάνει της προσοχής των διαβόητων οίκων αξιολόγησης που έχουν - προσώρας - την προσοχή στραμμένη στα χρέη των κρατών-μελών της ευρωζώνης. Διότι η ιαπωνική οικονομία βαρύνεται με τα υψηλότερα χρέη από όλες τις λεγόμενες ανεπτυγμένες οικονομίες του πλανήτη. Πρόκειται βεβαίως για χρέη υψηλότερα αλλά όχι επαχθέστερα, αφού προσώρας η εμπιστοσύνη των οίκων έναντι της ιαπωνικής οικονομίας δεν έχει κλονιστεί.

Σημειωτέον ότι το δημόσιο χρέος της Ιαπωνίας προβλέπεται να φθάσει τα 891 τρισ. γεν ή στο 184% του ΑΕΠ στα τέλη Μαρτίου του 2012, όταν δηλαδή θα τελειώσει το επόμενο οικονομικό έτος της χώρας. Πρόκειται για την πρόβλεψη του προϋπολογισμού που μόλις ενέκρινε η κυβέρνηση για να προωθήσει στο Κοινοβούλιο. Βεβαίως, η κρίση χρέους που αντιμετωπίζει (ή μάλλον δεν αντιμετωπίζει...) η Ιαπωνία διαφέρει «ποιοτικώς», θα λέγαμε, από την κρίση χρέους που αντιμετωπίζουν οι υπερχρεωμένες χώρες της ευρωζώνης επειδή η Ιαπωνία είναι μια μεγάλη εξαγωγική χώρα με σημαντικό πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.

Ετσι, ο Ναότο Καν ακολουθεί τον δρόμο που ακολούθησαν όλοι ανεξαιρέτως οι προκάτοχοί του για να αντιμετωπίσει το χρόνιο εφιάλτη του αποπληθωρισμού. Διότι η ιαπωνική οικονομία «λειτουργεί» με ενέσεις εδώ και μιαν εικοσαετία τώρα. Από το 1990, που έσκασε η φούσκα των ακινήτων, οι κυβερνήσεις του Τόκιο έχουν εφαρμόσει αμέτρητα «πακέτα» μέτρων για την τόνωση της οικονομίας και την αντιμετώπιση του αποπληθωρισμού. Για το λόγο αυτό, για να κάνουν δηλαδή του Ιάπωνες πιο... ανοιχτοχέρηδες (και για να αποκλιμακώσει τις ανατιμητικές πιέσεις στο γεν βεβαίως), στις αρχές Οκτωβρίου η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας μείωσε και πάλι στο απόλυτο μηδέν το επιτόκιο του γεν".

The barrel of the Danaides (*)

Οπως αναφέρει το "Βήμα":

"Oι διασωθείσες αμερικανικές τράπεζες κινδυνεύουν ξανά με χρεοκοπία

Έως και 4,2 δισ. δολάρια κινδυνεύουν να χάσουν τα ομοσπονδιακά ταμεία των ΗΠΑ λόγω της αυξημένης πιθανότητας πτώχευσης των τραπεζών που έχουν διασωθεί από την αμερικανική κυβέρνηση. Σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal οι τράπεζες οι οποίες είχαν λάβει τους προηγούμενους μήνες οικονομική ενίσχυση από το Πρόγραμμα Ανακούφισης Προβληματικών Κεφαλαίων (TARP) και αντιμετωπίζουν μεγάλη πιθανότητα πτώχευσης έχουν αυξηθεί και έχουν φτάσει πλέον τις 98.

Οι περισσότερες από αυτές αποτελούν μικρές χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις οι οποίες ενισχύθηκαν κατά μέσο όρο με 10 εκατ. δολάρια. Όμως τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν είναι αντιστρόφως ανάλογα του μεγέθους τους καθώς οι μεγαλύτερες σε διαθέσιμα κεφάλαια τράπεζες εξασφάλισαν επιπλέον οικονομική ενίσχυση εκτός αυτής του TARP. Οι «μαύρες τρύπες» των τραπεζών μεγεθύνονται λόγω της ανεπάρκειας κεφαλαίων αλλά και της συσσώρευσης προβληματικών δανείων τα οποία αδυνατούν να αποπληρώσουν οι οφειλέτες.

Οι ομοσπονδιακές αρχές ανησυχούν διότι ο αριθμός των προβληματικών τραπεζών που αντιμετωπίζουν το φάσμα της κατάρρευσης όχι μόνο δεν μειώθηκε μετά την ένεση δισεκατομμυρίων δολαρίων αλλά παρουσιάζει αύξηση. Το πρώτο εξάμηνο οι αμερικανικές τράπεζες που βρίσκονταν στο χείλος της χρεοκοπίας ανέρχονταν σε 86. Επτά από αυτές έχουν πλέον πτωχεύσει προκαλώντας ζημιές ύψους 2,7 δισ. δολαρίων στο ομοσπονδιακό ταμείο TARP.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η αμερικανική οικονομική εφημερίδα (αλλά αρνήθηκε να σχολιάσει ο εκπρόσωπος της αρμόδιας οικονομικής Αρχής), 814 από τα 7.760 χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας αντιμετωπίζουν πρόβλημα κεφαλαιακής επάρκειας και συνεπώς είναι πιθανό να βρεθούν ένα βήμα πιο κοντά στη χρεοκοπία το προσεχές διάστημα".

(*): Αγγλική μετάφραση του Πίθου των Δαναϊδων (το συναντούμε και ως "The barrel of Danaids" ή ως "The Danaides' Barrel").

Η δύναμη των λόμπυ και των καρτέλ

Οπως διαβάζουμε στο "Bloomberg" (αναδημοσίευση στην "Καθημερινή"):

" Τα οργανωμένα ιδιωτικά συμφέροντα δεν αγαπούν τις ελεύθερες αγορές

Οι άνθρωποι των επιχειρήσεων αρέσκονται να δηλώνουν πως αγαπούν τις ελεύθερες αγορές και να κατηγορούν το κράτος ότι περιορίζει την επιχειρηματικότητα. Η αλήθεια είναι, όμως, πως οι επιχειρήσεις δεν συμπαθούν καθόλου τις ελεύθερες αγορές.

Ο ανταγωνισμός είναι καλός για τους καταναλωτές επειδή διατηρεί τις τιμές χαμηλές, βελτιώνει την ποιότητα και αυξάνει τις επιλογές. Δεν είναι όμως καλός για τις επιχειρήσεις που πρέπει να διεκδικήσουν την πελατεία τους. Ετσι, τα οργανωμένα συμφέροντα ασκούν πιέσεις στις κυβερνήσεις ζητώντας ειδικές ρυθμίσεις, προνομιακή φορολογική μεταχείριση και νόμους που περιορίζουν τον ανταγωνισμό. Ο οικονομολόγος Μίλτον Φρίντμαν περιγράφει ένα παράδειγμα αυτής της τακτικής σε βιβλίο του που έγραψε το 1990. Στα τέλη του 1800, οργανώσεις αγροτών ζήτησαν από την κυβέρνηση να θέσει περιορισμούς στους σιδηροδρόμους, που κατηγορούνταν ότι έκαναν κατάχρηση της δύναμής τους προκειμένου να επηρεάσουν τις τοπικές αρχές ώστε να καθορίζουν το κόστος μεταφοράς σε υπερβολικά υψηλά επίπεδα. Η αντίδραση της εταιρείας σιδηροδρόμων ήταν να συνεργασθεί με το Κογκρέσο, με το οποίο σχημάτισε ρυθμιστική αρχή που στελεχώθηκε από μέλη του κλάδου. Με τον τρόπο αυτό καθόρισε τις τιμές και απέτρεψε την είσοδο νέων σιδηροδρομικών εταιρειών στον κλάδο. Μάλιστα, η εν λόγω ρυθμιστική αρχή έφερε και την ανταγωνιστική στους σιδηροδρόμους βιομηχανία των φορτηγών υπό την εποπτεία της, περιορίζοντας την έκδοση αδειών για τη χρήση φορτηγού και εμποδίζοντας την είσοδο ανταγωνιστών στην αγορά όταν εκτινασσόταν ο αριθμός των φορτώσεων για εξαγωγές. Το αποτέλεσμα ήταν να σημειώσουν άνοδο οι τιμές μεταφοράς, οι οποίες θα έπρεπε να υποχωρήσουν.

Παρόμοιες τακτικές εφαρμόζονται και σήμερα. Κάθε χρόνο, όμιλοι εταιρειών στην Αμερική λαμβάνουν περί τα 100 δισ. δολάρια από κρατικές επιδοτήσεις, εξασφαλίζοντας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Η οικογένεια Fanjul, για παράδειγμα, έχει στην κατοχή της τεράστιες εκτάσεις αγροκτημάτων με καλλιέργειες ζαχαροκάλαμου στις οποίες παράγεται περί το 1/3 της ζάχαρης της Φλόριντα. Και όμως η κυβέρνηση την προστατεύει επιβάλλοντας ποσοστώσεις στις εισαγωγές και διατηρώντας υψηλές τις τιμές της ζάχαρης. Το λόμπι της ζάχαρης προσφέρει εκατομμύρια δολάρια σε προεκλογικές χορηγίες για να διασφαλίσει την υποστήριξη των κυβερνήσεων στις επιδοτήσεις.

Οι οικονομολόγοι γνωρίζουν πόση επιρροή μπορεί να έχει αυτό το είδος λόμπι. Σε άρθρο του από το 1971, ο κάτοχος Νομπέλ Οικονομίας Τζορτζ Στίγκλερ επισήμανε πως οι ρυθμιστικές αρχές υπόκεινται σε πιέσεις τόσο από ομάδες συμφερόντων όσο και από το εκλογικό σώμα. Αλλά επειδή οι ομάδες συμφερόντων είναι πιο οργανωμένες, είναι αυτές που εξακολουθούν να επηρεάζουν τις αποφάσεις των ρυθμιστικών αρχών. Ας ελπίσουμε κάποια απόφαση δικαστηρίου να καταφέρει πλήγμα στις διαπλεκόμενες επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν την κυβέρνηση για να επιβάλουν υψηλότερες τιμές στους καταναλωτές και να εμποδίσουν την είσοδο νέων επιχειρηματιών στην αγορά. Δεν είπε ποτέ κανείς πως είναι εύκολο να αγαπάει τις ελεύθερες αγορές".

Εσθονία: το 17ο μέλος της Ευρωζώνης

Η Εσθονία, από την 1η Ιανουαρίου 2011, θα αποτελεί την 17η χώρα-μέλος της Ευρωζώνης.

Οπως διαβάζουμε στην "Εξπρές":

"AΠO την 1η Ιανουαρίου του 2011 η Εσθονία θα είναι το 17ο κράτος-μέλος της ευρωζώνης. Παρά την οξυμένη δημοσιονομική κρίση στην περιοχή, οι αρχές της βαλτικής χώρας θεωρούν ότι το κοινό νόμισμα θα δώσει νέα ώθηση στην οικονομία και την απασχόληση. Η υιοθέτηση του ευρώ από την Εσθονία έχει «συμβολική αξία» για την ευρωζώνη, καθώς αποτελεί περίτρανη απόδειξη του σταθερού προσανατολισμού της Ευρώπης στον φιλόδοξο σχεδιασμό της οικονομικής ενοποίησης, ανεξάρτητα από τις δυσμενείς τρέχουσες οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες.

Η κεντροδεξιά κυβέρνηση της βαλτικής χώρας αναμένει πλεονεκτήματα στη μικρή οικονομία της από το ενιαίο νόμισμα. Ο υπουργός Οικονομικών, Γιούχαν Παρτς, αποκάλυψε ότι σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο η υιοθέτηση του ευρώ «θα επιταχύνει την ανάπτυξη κατά 0,15%-1% ετησίως τα επόμενα είκοσι χρόνια».

Η Εσθονία είναι η τρίτη πρώην κομμουνιστική χώρα που υιοθετεί το ευρώ, μετά τη Σλοβενία, το 2007, και τη Σλοβακία, το 2009. Η πλειοψηφία του 52% των 1,3 εκατομμυρίων Εσθονών, έναντι του 43% που αντιτίθεται, διάκειται ευνοϊκά στην αντικατάσταση της κορόνας από το ευρώ. Η κορόνα είχε αντικαταστήσει το σοβιετικό ρούβλι το 1992.

Με βάση τη Eurostat, οι χώρες της ευρωζώνης αξιολογούνται ως ο δεύτερος ισχυρότερος οικονομικός πόλος στην υφήλιο. Το ΑΕΠ της ευρωζώνης ανήλθε στα 8,95 τρισ. ευρώ το 2009, μικρότερο από το ΑΕΠ των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά μεγαλύτερο από της Κίνας και της Ιαπωνίας".

Επί του ιδίου θέματος και το επόμενο άρθρο από το "Βήμα":

"Η Εσθονία ετοιμάζεται να υιοθετήσει από την 1η Ιανουαρίου το ευρώ, θεωρώντας ότι το κοινό νόμισμα θα δώσει νέα ώθηση στην οικονομία και την απασχόληση στη χώρα, σε μια περίοδο που η ευρωζώνη βρίσκεται αντιμέτωπη με τη σοβαρότερη οικονομική κρίση από τη δημιουργία της, το 1999, λόγω των υψηλών χρεών των χωρών-μελών της.

Η βαλτική χώρα θα γίνει το 17ο μέλος της ευρωζώνης και η τρίτη πρώην κομμουνιστική χώρα που υιοθετεί το ευρώ, μετά τη Σλοβενία, το 2007, και τη Σλοβακία, το 2009. Όλες μαζί οι χώρες της ευρωζώνης συνιστούν μια από τις ισχυρότερες οικονομικά και εμπορικά δυνάμεις αφού το ΑΕΠ της ευρωζώνης ανερχόταν πέρσι στα 8.956 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της Eurostat, μικρότερο μεν από των ΗΠΑ που κατέχουν την πρώτη θέση στην παγκόσμια οικονομία, αλλά μεγαλύτερο από της Κίνας και της Ιαπωνίας.

Η πλειοψηφία του 1,3 εκατομμυρίων Εσθονών βλέπει θετικά την αντικατάσταση της κορώνας από το ευρώ. Η κορώνα είχε αντικαταστήσει το σοβιετικό ρούβλι το 1992. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που διενεργήθηκε την περασμένη εβδομάδα με εντολή της κυβέρνησης, το 52% εγκρίνει την υιοθέτηση του ευρώ ενώ το 39% διαφωνεί με την απόφαση αυτή. Μια ανεξάρτητη δημοσκόπηση έδειξε επίσης ότι 49% των Εσθονών εγκρίνουν το ευρώ ενώ το 43% δεν επιθυμούν την αντικατάσταση του εθνικού νομίσματός τους.

Η κεντροδεξιά κυβέρνηση της Εσθονίας θεωρεί ότι το πέρασμα στο ευρώ θα προσφέρει πλεονεκτήματα και ότι είναι ένα «λογικό βήμα» για μια μικρή οικονομία. Ο υπουργός Οικονομικών, Γιούχαν Παρτς, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο η υιοθέτηση του ευρώ «θα επιταχύνει την ανάπτυξη κατά 0,15%-1% το χρόνο τα επόμενα είκοσι χρόνια».

«Το εξωτερικό εμπόριό μας αφορά κατά 80% χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η κοινή αγορά είναι συμφέρουσα για όλους μας. Επιτρέπει στους Εσθονούς επιχειρηματίες να πωλούν ευκολότερα τα προϊόντα τους, δημιουργώντας έτσι θέσεις εργασίας», πρόσθεσε ο Εσθονός υπουργός.

Η «Τίγρη της Βαλτικής», όπως ονομάζεται η Εσθονία λόγω της εντυπωσιακής ανάπτυξής της, είχε επιχειρήσει και το 2007 να υιοθετήσει το ευρώ αλλά αναγκάστηκε να το αναβάλει λόγω του πολύ υψηλού πληθωρισμού της. Αμέσως μετά την έπληξε η οικονομική κρίση και η οικονομία της υποχώρησε κατά 14,1% το 2009, μία από τις μεγαλύτερες πτώσεις στον κόσμο.

Ωστόσο, το ΑΕΠ αναμένεται ότι θα αυξηθεί κατά 2,5% το 2010 και κατά 3,9% το 2011. Το δημοσιονομικό έλλειμά της ήταν στο 1,7% του ΑΕΠ το 2009 και φέτος εκτιμάται ότι θα μειωθεί στο 1,3% για να ξανανέβει στο 1,6% το 2011.

«Η παρούσα κατάσταση δείχνει με σαφήνεια ότι πολλές άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα έπρεπε να έχουν αυστηρή δημοσιονομική πολιτική, όπως η Εσθονία», δήλωσε ο Άντρους Σάαλικ, ο επικεφαλής του τμήματος μακροοικονομικών του υπουργείου Οικονομικών.

Από την άλλη πλευρά ωστόσο, ο Άντι Ποολάμετς, ο επικεφαλής ενός μικρού αντιευρωπαϊκού κινήματος που τάσσεται κατά του ευρώ, υποστηρίζει ότι η υιοθέτηση του κοινού νομίσματος είναι μια πολύ δυσμενής κίνηση για την Εσθονία. «Στα 48 χρόνια που περάσαμε στη ζώνη του ρουβλίου, η δυνατότητα λήψης αποφάσεων εκ μέρους μας ήταν σχεδόν μηδενική και το ίδιο θα γίνει με την ευρωζώνη», είπε, διερωτώμενος «για πόσο καιρό θα μπορεί να διατηρηθεί ένα σύστημα του οποίου ουσιαστικά κανένα μέλος δεν σέβεται τα κριτήρια του Μάαστριχτ ή τις απαιτήσεις της συνθήκης σταθερότητας;».

Ο πρωθυπουργός Άντρους Άνσιπ επιμένει ότι η υιοθέτηση του ευρώ «θα φέρει σταθερότητα και το τέλος των εικασιών περί υποτίμησης της κορώνας».

«Η Εσθονία θα έχει ένα νόμισμα αναγνωρισμένο διεθνώς. Δεν θα χρειάζεται πλέον να δικαιολογούμε την αξία της», υποστήριξε ο 54χρονος επιχειρηματίας Άντριους Σόοσαρ. Όμως ο συνταξιούχος δάσκαλος Λίιβι Κουτ δεν συμμερίζεται αυτή την άποψη. «Παρατήρησα ότι οι τιμές αυξήθηκαν και νομίζω ότι θα ανέβουν κι άλλο όταν έρθει το ευρώ. Δεν καταλαβαίνω την ανάγκη της αλλαγής», είπε ο 70χρονος.

Επί του ιδίου θ΄ματος και το άρθρο της "Καθημερινής":

"

Παρά την ιδιαίτερα δύσκολη χρονιά για το ευρώ, το μικρό κράτος της Εσθονίας στις ακτές της Βαλτικής ετοιμάζεται να εισέλθει στη ζώνη του ευρώ τα μεσάνυχτα της Πρωτοχρονιάς για να γίνει το 17ο μέλος της ζώνης του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος.

Η είσοδος της Εσθονίας έχει, ωστόσο, μεγάλη συμβολική σημασία, καθώς θα αποδείξει ότι το φιλόδοξο νομισματικό πείραμα της ηπείρου μας συνεχίζει να προσελκύει συμμετοχές, παρά την κρίση. Από τη μεριά της, η Εσθονία δηλώνει πρόθυμη να βοηθήσει, προσφέροντας δάνειο ύψους 130 εκατ. ευρώ για τη διάσωση της Ιρλανδίας, παρότι ο κρατικός προϋπολογισμός της βαλτικής χώρας δεν ξεπερνά τα 6 δισ. ευρώ.

Σημαντική μερίδα της εσθονικής κοινωνίας θεωρεί ότι το ευρώ αποτελεί επιστέγασμα 20 ετών προσπαθειών. Για την πλειοψηφία των Εσθονών, η ευρωπαϊκή ενσωμάτωση κατέστη επιτακτική ανάγκη, μετά την «κυβερνο-επίθεση» που δέχθηκαν τα δίκτυα υπολογιστών της χώρας από τη Ρωσία.

Το ευρώ δεν απολαμβάνει, όμως, καθολικής αποδοχής. Σφυγμομετρήσεις δείχνουν ότι οι διαφωνούντες με την είσοδο της χώρας στη ζώνη του ευρώ ξεπερνούν το 50%, από 60% που ήταν πριν πέρσι. Πολλοί από αυτούς εκτιμούν ότι οι τιμές των αγαθών θα αυξηθούν, όπως έγινε και σε άλλες χώρες τη διεύρυνσης του ευρώ. Παρόλα αυτά, οι αναλυτές εκπλήσσονται από το γεγονός ότι ο ευρωσκεπτικισμός παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, παρά τον καταιγισμό κακών ειδήσεων από την ευρωζώνη.

Για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, η Εσθονία είναι φτωχή χώρα, με μέσο μηνιαίο μισθό 760 ευρώ και την ανεργία να βρίσκεται στο 15,5%. Πέρσι, η εθνική οικονομία υπέστη το ισχυρότερο πλήγμα της, με υποχώρηση της ανάπτυξης κατά 14 ποσοστιαίες μονάδες, μία από τις χειρότερες σχετικές επιδόσεις στην Ευρώπη των 27. Η εσθονική οικονομία, όμως, απέδειξε ήδη την ικανότητά της να υιοθετεί την καινοτομία και τις νέες τεχνολογίες. Η ανάπτυξη στο τρίτο τρίμηνο του έτους ήταν της τάξης του 5%, χάρη στην ενίσχυση των εξαγωγών.

Στο μεταξύ, η χώρα αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση δημοσιονομικής πειθαρχίας, διατηρώντας πλεονασματικούς προϋπολογισμούς για επτά συνεχόμενα έτη από το 2002 και εμφανίζοντας το χαμηλότερο δημόσιο χρέος από τα κράτη της ευρωζώνης".

Περί ομολόγων

Οπως διαβάζουμε στην "Εξπρές":

"Οι αποδόσεις των τίτλων του ελληνικού κράτους αυξήθηκαν το Νοέμβριο

AYΞHΣH αποδόσεων παρουσίασαν στην Ηλεκτρονική Δευτερογενή Αγορά Τίτλων (ΗΔΑΤ) οι ελληνικοί κρατικοί τίτλοι κατά τη διάρκεια του Νοεμβρίου.

Τη μεγαλύτερη άνοδο κατά 258 μονάδες βάσης σημείωσε η απόδοση του 3ετούς ομολόγου αναφοράς, η οποία στο τέλος του μήνα ανήλθε σε 13,23%, ενώ στις μακροπρόθεσμες διάρκειες η απόδοση του 10ετούς ομολόγου αναφοράς αυξήθηκε κατά 124 μονάδες βάσης σε 12,00% και του 30ετούς κατά 48 μονάδες βάσης σε 9,32%. Ως συνέπεια, η κλίση της καμπύλης αποδόσεων παρέμεινε ανεστραμμένη, με τη διαφορά απόδοσης μεταξύ του 30ετούς και του 3ετούς τίτλου αναφοράς να διαμορφώνεται στο τέλος Νοεμβρίου σε -391 μονάδες βάσης από -181 μονάδες βάσης στα τέλη Οκτωβρίου.

Η μέση ημερήσια διαφορά απόδοσης μεταξύ του ελληνικού 10ετούς ομολόγου αναφοράς και του αντίστοιχου γερμανικού ανήλθε σε 930 μονάδες βάσης στα τέλη Νοεμβρίου από 820 που είχε διαμορφωθεί στα τέλη Οκτωβρίου. Επιπρόσθετα, στις 9 και 16 Νοεμβρίου ολοκληρώθηκαν με επιτυχία οι δημοπρασίες εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου διάρκειας 6 και 3 μηνών, με αποδόσεις 4,82% και 4,10% αντίστοιχα.

Oσον αφορά στις τιμές των τίτλων αναφοράς, η τιμή του 3ετούς ομολόγου υποχώρησε σημαντικά σε 82,70 στα τέλη Νοεμβρίου από 87,00 στα τέλη Οκτωβρίου, του 5ετούς ομολόγου σε 78,02 από 80,51, του 10ετούς σε 68,14 από 73,58 και του 30ετούς ομολόγου σε 52,90 από 55,85.

Η αξία των συναλλαγών στην ΗΔΑΤ υποχώρησε σε 926 εκατ. ευρώ τον Νοέμβριο του 2010 από 1,94 δισ. ευρώ τον Οκτώβριο του 2010 και 50,21 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο του 2009. Η μέση ημερήσια αξία συναλλαγών διαμορφώθηκε σε 42,1 εκατ. ευρώ από 97,1 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα. Το μεγαλύτερο ποσοστό συναλλαγών συγκέντρωσε το 10ετές ομόλογο αναφοράς.

Απώλειες τέλος κατέγραψαν οι τιμές των κρατικών ομολόγων στις διεθνείς αγορές τον Νοέμβριο, με εξαίρεση τις τιμές των βραχυπρόθεσμων τίτλων στη Γερμανία και στη Γαλλία. Η υποχώρηση των τιμών και η άνοδος των αποδόσεων ήταν ιδιαίτερα εμφανής στις περιφερειακές αγορές της ευρωζώνης όπου, σε πολλές περιπτώσεις, οι αποδόσεις ανήλθαν στα υψηλότερα επίπεδα από την εισαγωγή σε κυκλοφορία του ενιαίου νομίσματος".

Επί του θέματος των Γερμανικών ομολόγων (τα οποία, όπως έχουμε πει, αποτελούν τα ομόλογα αναφοράς -benchmanrks- για τα ομόλογα των χωρών-μελών της Ευρωζώνης), διαβάσουμε στην "Καθημερινή":

" Ήρθε η ώρα και για τις γερμανικές αποδόσεις να αυξηθούν

Αύξηση καταγράφει η απόδοση των γερμανικών κρατικών ομολόγων εν μέσω ανησυχιών για μείωση της ζήτησής τους.

Η απόδοση των 10ετών γερμανικών ομολόγων αυξήθηκε πάνω από το επίπεδο του 3%, εν μέσω ανησυχιών ότι θα μειωθεί η ζήτησή τους καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αναλάβει νέες πρωτοβουλίες για να αντιμετωπίσει την κρίση χρέους της Ευρώπης. Σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Bloomberg, η απόδοση του γερμανικού bund έφτασε χθες έως το 3,06%, ενώ την περασμένη Παρασκευή είχε υποχωρήσει κάτω από το όριο του 3%.

Η συνολική απόδοση που έδωσαν το 2010 στους κατόχους τους τα γερμανικά ομόλογα, έφθασε το 6,1% - με βάση τους δείκτες που καταρτίζει το Bloomberg και η Ομοσπονδία Ενώσεων Χρηματοπιστωτικών Αναλυτών - καθώς οι επενδυτές στράφηκαν λόγω της κρίσης χρέους στα θεωρούμενα ως πιο ασφαλή καταφύγια.

Οι κάτοχοι των ελληνικών ομολόγων υπέστησαν συνολικά ζημία 20%, ενώ ζημία 14% απέφεραν τα ιρλανδικά ομόλογα.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αύξησε την περασμένη εβδομάδα τις αγορές κρατικών ομολόγων σε 1,12 δις. ευρώ από 603 εκατ. ευρώ μία εβδομάδα πριν, γεγονός που σύμφωνα με την εφημερίδα Financial Times δείχνει ότι η ΕΚΤ ανησυχεί για την κλιμάκωση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη.

Παρά τις παρεμβάσεις της ΕΚΤ, όμως, οι αποδόσεις των ομολόγων της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας και της Ελλάδας έμειναν σε ύψος ρεκόρ.

Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου της Ιρλανδίας έφθασε το 9,27% και της Πορτογαλίας το 6,86%, ενώ της Ελλάδας κινείται περί το 12,40%. Η διατήρηση των πιέσεων στα ομόλογα των χωρών της περιφέρειας της Ευρωζώνης, εν μέσω ουσιαστικά της χριστουγεννιάτικης περιόδου, προμηνύει, σύμφωνα με τους αναλυτές, μεγαλύτερους κλυδωνισμούς αμέσως μετά τις γιορτές, που θα αναγκάσουν την ΕΕ να αναλάβει νέες πρωτοβουλίες για να διαφυλάξει τη συνοχή της Ευρωζώνης και να προστατεύσει το ευρώ.

Άλλωστε, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ κ. Ζαν Κλοντ Τρισέ έχει γνωστοποιήσει, εμμέσως πλην σαφώς, ότι η λύση στην κρίση χρέους πρέπει να προκύψει από την πολιτική ηγεσία της ΕΕ με νέα μέτρα που θα ενισχύουν το οπλοστάσιό της".

Καρτέλ

Οπως σημειώνουν, σε άρθρο τους στην "Ημερησία", οι Χαρ. Αναγνωστόπουλος και Χρ. Κολώνας:

"ΠΑΣΕΓΕΣ: Ληστρική επέλαση 1.550% από το χωράφι στο ράφι

Ληστρικές τιμές επικρατούν στην αγορά, καθώς οι καταναλωτές πληρώνουν τα τρόφιμα ακριβότερα έως και 1.550% (!) σε σχέση με τις τιμές που εισπράττουν οι αγρότες. «Νονοί» και πάσης φύσεως μεσάζοντες οι μεγάλοι κερδισμένοι, ενώ και οι ίδιοι οι αγρότες, παρ’ όλη την ακρίβεια που επικρατεί στην αγορά, βλέπουν το εισόδημά τους να... καταρρέει: Το πραγματικό εισόδημα των Ελλήνων αγροτών μειώθηκε φέτος κατά 4,3% σε σχέση με το 2009, ενώ στις άλλες χώρες της ΕΕ-27 αυξήθηκε έως και 12,3%.

Ανησυχητικό είναι, όπως επισημαίνει με δηλώσεις του ο γενικός διευθυντής της ΠΑΣΕΓΕΣ Γιάννης Τσιρώνης, πως διευρύνεται συνεχώς η ψαλίδα τιμών παραγωγού - καταναλωτή σε μια σειρά βασικών προϊόντων διατροφής, όπως προέκυψε από πρόσφατη έρευνα της ΠΑΣΕΓΕΣ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του πίνακα που ακολουθεί προκύπτει εξαιρετικά μεγάλη διαφορά τιμών στα δημητριακά (από 500% έως 1.550%), στα ζυμαρικά (760%), στο κρασί (750%), στο ρύζι (660%) και ακολουθεί μια σειρά προϊόντων με άνοιγμα ψαλίδας από 170% έως 530%. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Δεκέμβριο του 2010, σε σχέση με αντίστοιχη έρευνα τον Νοέμβριο του 2008, η ψαλίδα τιμών διευρύνθηκε στα περισσότερα από τα 28 είδη διατροφής που παρακολουθεί συστηματικά η ΠΑΣΕΓΕΣ, με εξαίρεση ορισμένα οπωροκηπευτικά.

Τα ρεκόρ ακρίβειας
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι οι Ελληνες καταναλωτές να πληρώνουν ακριβότερα σε σχέση με τις τιμές που... απολαμβάνουν οι παραγωγοί:

Το ψωμί κατά 652%, το κρασί (χύμα) κατά 375%, τα μαρούλια 270%, τις ελιές Καλαμών 144%, το μέλι 114%, το χοιρινό κρέας 109%, το τυρί φέτα 67%, το κοτόπουλο 50% κ.λπ.

Η ΠΑΣΕΓΕΣ διευκρινίζει τα εξής αναφορικά με την έρευνά της:

• Οι τιμές καταναλωτή προέκυψαν μεσοσταθμικά από τον δικτυακό τόπο της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και από καταστήματα λιανικής πώλησης.
  
• Οι τιμές παραγωγού προήλθαν μεσοσταθμικά από αντιπροσωπευτικές παραγωγικές περιοχές στα αντίστοιχα προϊόντα.

Για ορισμένα προϊόντα λήφθηκε υπόψη η αναλογία πρώτης ύλης που απαιτείται ανά κιλό προϊόντος, ως εξής: Ενα κιλό φέτας απαιτεί 4 κιλά πρόβειου γάλακτος, ένα κιλό γραβιέρας απαιτεί 9 κιλά αγελαδινού γάλακτος, ένα κιλό ζάχαρης απαιτεί 6,5 κιλά τεύτλων εσοδείας 2010 ή 7,5 κιλά τεύτλων εσοδείας 2008, ένα κιλό κρασιού απαιτεί 1,43 κιλά κρασοστάφυλων, ένα κιλό μακαρονιών απαιτεί 1,54 κιλά σκληρού σίτου, ένα κιλό λευκασμένου ρυζιού απαιτεί 1,75 κιλά αναποφλοίωτου ρυζιού, ένα κιλό ψωμιού απαιτεί 1,06 κιλά μαλακού σίτου και ένα κιλό αλευριού απαιτεί 1,43 κιλά μαλακού σίτου.

(click στην εικόνα για μεγέθυνση)

Οσον αφορά το αγροτικό εισόδημα στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία της Γιουροστάτ που μετέδωσε το ΑΠΕ - ΜΠΕ: Το αγροτικό εισόδημα στην Ελλάδα το 2010 είναι στο 85,8% του μέσου κοινοτικού σε σχέση με το 2005 και στους «27» είναι στο 110%.

Οι σημαντικότερες μειώσεις του αγροτικού εισοδήματος σημειώθηκαν σε Ρουμανία και Μ. Βρετανία (από -8,2%), Ελλάδα (-4,3%) και Ιταλία (-3,3%). Οι σημαντικότερες αυξήσεις σημειώθηκαν σε Δανία (+54,8%), Εσθονία (+48,8%) και Ιρλανδία (+39,1%)".

Μισθοί, πληθωρισμός, διευκολυντική πολιτική και απεργίες

Οπως διαβάζουμε στην "Ναυτεμπορική":

"Βιετνάμ: Aπεργιακές κινητοποιήσεις σε δύο νοτιοκορεάτικα εργοστάσια

Περίπου 24.000 εργαζόμενοι σε δύο Νοτιοκορεάτικα εργοστάσια στο Βιετνάμ απεργούν λόγω διενέξεων για θέματα μισθών, επιδομάτων και αργιών, ανέφεραν στελέχη των εταιριών και εγχώρια ΜΜΕ χθες Παρασκευή.

Στο εργοστάσιο παραγωγής υποδημάτων Tae Kwang Vina, στη νότια επαρχία Ντονγκ Νάι, απέργησαν τουλάχιστον 20.000 εργαζόμενοι την Πέμπτη και την Παρασκευή, δήλωσε εργαζόμενη στην εταιρία η οποία απέφυγε να αποκαλύψει το όνομά της.

Είπε ότι η διεύθυνση της εταιρίας συμφώνησε οι διακοπές του σεληνιακού νέου έτους θα διαρκέσουν οκτώ ημέρες αλλά "δεν τοποθετήθηκε όσον αφορά τα αιτήματα για τις αυξήσεις των βασικών μισθών και των επιδομάτων όσων εργάζονται τις αργίες".

Η νέα σεληνιακή χρονιά, γνωστή στο Βιετνάμ ως Τετ, είναι την 3η Φεβρουαρίου του 2011 και είναι η σημαντικότερη γιορτή για τους πολίτες της χώρας.

Η εργαζόμενη είπε ότι ο βασικός μισθός στο Νοτιοκορεάτικης ιδιοκτησίας εργοστάσιο είναι 1,3 εκατ. ντονγκ τον μήνα [65 δολάρια, περίπου 49 ευρώ]. Ο μισθός αυτός ισούται περίπου με τον μέσο μηνιαίο μισθό στο Βιετνάμ, που είναι 1,365 εκατ. ντονγκ, σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία.

Οι Βιετναμέζοι εργαζόμενοι πλήττονται από τον μεγεθυνόμενο πληθωρισμό, που σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που δόθηκαν στην δημοσιότητα χθες Παρασκευή εκτιμάται ότι παρουσίασε αύξηση 9,2% στο έτος στην διάρκεια του 2010.

Στο δεύτερο Νοτιοκορεάτικο εργοστάσιο, επίσης στην επαρχία Ντονγκ Νάι, 4.000 εργαζόμενοι στην εταιρία παραγωγής ιματισμού Namyang δεν προσήλθαν στις εργασίες τους την Πέμπτη απεργώντας με αίτημα μισθολογικές αυξήσεις, σύμφωνα με την εφημερίδα Thanh Nien.

Συνήθως οι εργαζόμενοι χρειάζονται άδεια περίπου 20 ημέρες πριν προχωρήσουν σε απεργιακές κινητοποιήσεις στο Βιετνάμ, όπου τα συνδικάτα αλλά και οι εργατικές συνομοσπονδίες είναι ελεγχόμενες από το κράτος".

Αναμένω τις ερωτήσεις και παρατηρήσεις σας (όπως έχουμε τονίσει, απαιτείται η μελέτη του άρθρου σε "δεύτερο επίπεδο": μην περιορίζετε την ανάγνωση σε αυτά που αναφέρει το άρθρο, αλλά στις προεκτάσεις του).

Θέσεις Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάγος για τον Προϋπολογισμό 2011

Ο πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος αναφέρει στην εισήγησή του για την έκθεση του ΟΕΕ επί του Προϋπολογισμού 2011:

"Έχουμε μπροστά μας έναν προϋπολογισμό που βασίζεται σε εξαιρετικά επισφαλείς προβλέψεις. Η προβλεπόμενη μείωση του ΑΕΠ κατά 3% το 2011 μπορεί να αποδειχθεί αισιόδοξη διότι στηρίζεται αποκλειστικά στην πρόβλεψη για αύξηση της εξωτερικής ζήτησης των ελληνικών προϊόντων ως αντίβαρο στην καθίζηση της εσωτερικής ζήτησης. Κάτι που δεν θεμελιώνεται στη βάση πραγματικών δεδομένων για τις επενδύσεις και την παραγωγικότητα της Ελληνικής οικονομίας. Επίσης υπάρχουν μεγάλες αβεβαιότητες ως προς τις διεθνείς εξελίξεις και ειδικότερα την ισοτιμία του ευρώ. Σε σχέση με τα φορολογικά έσοδα ο προϋπολογισμός προβλέπει αύξησή τους, με το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης να αναμένεται όμως από την αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ. Επίσης προσδοκάται αύξηση των φόρων φυσικών προσώπων, των φόρων περιουσίας και κατανάλωσης. Ως Οικονομικό Επιμελητήριο επισημαίνουμε ότι η μεγάλη μείωση της εγχώριας ζήτησης, σε συνδυασμό με τη δραματική αύξηση της ανεργίας ναρκοθετούν τις προβλέψεις για αύξηση των φορολογικών εσόδων. Δεν αποκλείεται επομένως να συμβεί το 2011 ότι συνέβη και το 2010, δηλαδή μεγάλη υστέρηση εσόδων. Επιπλέον, η κατανομή των φορολογικών βαρών γίνεται κοινωνικά ακόμη πιο άδικη, με την αναλογία άμεσων-έμμεσων φόρων να αμβλύνεται υπέρ ακόμη περισσότερο υπέρ των έμμεσων.

Διαπιστώνουμε ότι το Μνημόνιο έχει έντονες υφεσιακές και αναδιανεμητικές επιπτώσεις, πολλές από τις οποίες η παρούσα Έκθεση επιχειρεί να αναλύσει. Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα βεβαιώνουν ότι το Μνημόνιο λειτουργεί ως μηχανισμός αναδιανομής και δημιουργίας ύφεσης, με αποτέλεσμα τόσο το χρέος όσο και η ανεργία να εκτινάσσονται σε πρωτοφανή επίπεδα. Το Μνημόνιο φαίνεται να προσδοκά την αντιστάθμιση στις τάσεις αυτές με την αύξηση των εξαγωγών, αλλά οι προσδοκίες αυτές δεν επιβεβαιώνονται. Γι αυτό και ο κίνδυνος να περάσουμε από το δημοσιονομικό εκτροχιασμό σε έναν εκτροχιασμό της ύφεσης, της ανεργίας και του χρέους δεν μπορεί να αποκλεισθεί. Πόσο μάλλον, αν δεν υπάρξει αναπροσαρμογή της πολιτικής προς την απασχόληση και την πραγματική οικονομία.

Πυρήνας της πολιτικής του Μνημονίου είναι η λεγόμενη εσωτερική υποτίμηση, δηλαδή η ταυτόχρονη μείωση των μισθών και των τιμών, ως μέσο για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Η εσωτερική υποτίμηση μέχρι τώρα στην πράξη λειτουργεί αποκλειστικά σε βάρος των μισθών, όχι όμως και σε βάρος των τιμών. Γεγονός που καθιστά την εσωτερική υποτίμηση μηχανισμό αναδιανομής και έντασης της ύφεσης. Συγκεκριμένα το κείμενο του προϋπολογισμού εκτιμά ότι ο δείκτης τιμών καταναλωτή θα αυξηθεί κατά 4,6% το 2010 και κατά 2,2% το 2011. Την ίδια περίοδο οι μισθοί αναμένεται να σημειώσουν σημαντική μείωση.

Το ΟΕΕ υποστηρίζει την αυτονόητη αλήθεια ότι δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την κρίση χωρίς να υπερβούμε τις πολιτικές, τις πρακτικές και τις νοοτροπίες που οδήγησαν σ' αυτήν. Η επιλογή όμως των νέων κατευθύνσεων πολιτικής δεν είναι μια αυτόματη διαδικασία ούτε μπορεί να γίνει ερήμην της κοινωνίας. Θεωρούμε αναγκαίο έναν ουσιαστικό δημόσιο διάλογο και ως Οικονομικό Επιμελητήριο επιθυμούμε να συμβάλουμε σ' αυτόν. Στην κατεύθυνση αυτή εντάσσεται και η παρούσα έκθεση, η οποία τεκμηριώνει την άποψη που εξαρχής το Οικονομικό Επιμελητήριο υποστήριζε, ότι δηλαδή η αντιμετώπιση της κρίσης επιβάλλει αφενός άμεσα μέτρα ανάσχεσης της ύφεσης και της ανεργίας, αφετέρου μέτρα και αλλαγές που να θεμελιώνουν ένα νέο υπόδειγμα ανάπτυξης. Ως Οικονομικό Επιμελητήριο θεωρούμε ότι η αντιμετώπιση της κρίσης καθιστά αναγκαίο ένα συνολικό πολυετές σχέδιο οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης.

Πρέπει να ενισχυθεί ο αναπτυξιακός ρόλος του προϋπολογισμού. Αντί της περικοπής του, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων πρέπει να ενισχυθεί και παράλληλα να επαναξιολογηθούν τα έργα που έχουν ενταχθεί σ' αυτό, ώστε να μειωθεί ο χρόνος έναρξης και ολοκλήρωσής τους. Επίσης το ΠΔΕ πρέπει να αποκτήσει πολυετή χαρακτήρα και να εκσυγχρονιστεί το κανονιστικό του πλαίσιο. Σημαντική συμβολή στον αναπτυξιακό προσανατολισμό του προϋπολογισμού μπορεί να έχει η αναπροσαρμογή του ΕΣΠΑ με προσανατολισμό των πόρων του σε τομείς παραγωγής γνώσης, τεχνολογικής έρευνας καθώς και σε παραγωγικά συμπλέγματα δραστηριοτήτων που μπορούν να λειτουργήσουν ως κινητήρες της ανάκαμψης.

Το ΟΕΕ έχει, από τον Ιανουάριο του 2010, επεξεργασθεί αναλυτικές προτάσεις για την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος, την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, την αναβάθμιση του φοροεισπρακτικού και ελεγκτικού μηχανισμού και της φορολογικής διαχείρισης γενικότερα. Δυστυχώς το ΟΕΕ αγνοήθηκε κατά το σχεδιασμό της φορολογικής πολιτικής. Η μεγάλη υστέρηση των φορολογικών εσόδων, παρά την επιβολή νέων φόρων και την αύξηση του ΦΠΑ και η καταφυγή για μια ακόμη φορά στην πρακτική της περαίωσης, δείχνει ότι η ανάγκη για μια δίκαιη φορολογική μεταρρύθμιση παραμένει. Οι δυνατότητες για ένα φορολογικό σύστημα απλό, αποτελεσματικό, σταθερό και κοινωνικά δίκαιο υπάρχουν. Θεωρούμε επείγουσα ανάγκη την άμεση ενίσχυση του φοροελεγκτικού μηχανισμού και της φορολογικής διοίκησης, ώστε όντως αυτή η περαίωση να είναι πράγματι η τελευταία.

Στην περσινή Έκθεση μας επί του προϋπολογισμού αλλά και με άλλες μελέτες, υπογραμμίσαμε ότι οι τράπεζες δεν είναι και ούτε μπορούν να αντιμετωπίζονται ως κοινές κερδοσκοπικές επιχειρήσεις. Υπό τις τρέχουσες συνθήκες καθίσταται ακόμη πιο φανερό ότι οι τράπεζες συνιστούν υποδομή για ολόκληρη την οικονομία, και οι επιλογές τους, π.χ. ως προς την έκταση και τις κατευθύνσεις της πιστωτικής πολιτικής, έχουν άμεσες μακροοικονομικές επιπτώσεις. Υποστηρίζουμε ότι οι τράπεζες και η λειτουργία τους πρέπει να τελούν υπό τον δημόσιο έλεγχο και εποπτεία με την έννοια ότι δημόσιες πολιτικές και εποπτικά πλαίσια πρέπει να διασφαλίζουν τον προσανατολισμό τους στην ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας και την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος. Επίσης προτείνουμε να εξετασθεί η σκοπιμότητα ίδρυσης Δημόσιας Τράπεζας ειδικού σκοπού με στόχο τη διαχείριση της Δημόσιας Περιουσίας και του Δημόσιου Χρέους.

Έχουμε και με προηγούμενες Εκθέσεις μας ταχθεί κριτικά απέναντι στο Σύμφωνο Σταθερότητας και τις τάσεις αυστηροποίησής του. Και τούτο γιατί τα κριτήρια του ελλείμματος και του χρέους δεν μπορούν να ισχύσουν με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις χώρες, σε μια περιοχή που χαρακτηρίζεται από δομικές ασυμμετρίες και ανισότητες στην ανάπτυξη των επιμέρους χωρών όπως αυτή της ευρωζώνης. Ιδιαίτερα σε συνθήκες ύφεσης, μεγάλης αβεβαιότητας και συρρίκνωσης του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας, η εμμονή στη δημοσιονομική σύσφιξη και τη δημοσιονομική πειθαρχία ενέχει τον κίνδυνο επικίνδυνης εμβάθυνσης και επιμήκυνσης της ύφεσης και της ανεργίας. Ενδεικτικό είναι ότι, παρά την ύπαρξη του Συμφώνου Σταθερότητας, οι 14 από τις 16 χώρες της ευρωζώνης είχαν δημόσια ελλείμματα μεγαλύτερα του 3% (για το 2009) και 11 χώρες είχαν επίπεδα χρέους υψηλότερα του 60% του ΑΕΠ. Το Οικονομικό Επιμελητήριο συμμερίζεται τους προβληματισμούς, σύμφωνα με τους οποίους χωρίς τη ριζική αναμόρφωση του Συμφώνου Σταθερότητας σε ένα Σύμφωνο για την ανάπτυξη, την απασχόληση και την πραγματική σύγκλιση, οι αποκλίνουσες τάσεις στο εσωτερικό της ευρωζώνης θα ενταθούν, με ότι αυτό συνεπάγεται όχι μόνο για τις χώρες σε απόκλιση αλλά και για το ίδιο το Ευρώ.

Το έλλειμμα διαφάνειας και αξιοπιστίας του προϋπολογισμού παραμένει. Η εξαγγελία για τη δημιουργία Γραφείου για τον έλεγχο του προϋπολογισμού στη Βουλή είναι θετική, αλλά το εν λόγω Γραφείο μπορεί να εκφυλισθεί σε μια γραφειοκρατική υπηρεσία, αν δεν διασφαλισθεί η συμμετοχή εκπροσώπων κοινωνικών και επιστημονικών φορέων σ' αυτό. Για αυτό το λόγο διεκδικούμε τη συμμετοχή του ΟΕΕ, που εκπροσωπεί όλους τους Έλληνες οικονομολόγους, στο υπό δημιουργία «Γραφείο».

Υπό τις κρίσιμες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί το Οικονομικό Επιμελητήριο αναγνωρίζει ως χρέος του να συμβάλει με ακόμη πιο έντονο τρόπο, τόσο αυτοτελώς όσο και σε συνεργασία με άλλους επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς, στη μελέτη του οικονομικού προβλήματος της χώρας όσο και στη διατύπωση εναλλακτικών προτάσεων, με κριτήριο το δημόσιο συμφέρον και τις ανάγκες της κοινωνίας. Θεωρώ ότι η πρότασή μας είναι συγκροτημένη, επιστημονικά τεκμηριωμένη, και διατυπώνει σκέψεις που μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα δίνουν λύσεις στα καίρια ζητήματα που αντιμετωπίζουμε ως Χώρα".

Την συνολική έκθεση του Οικονομικού Επιμελητηρίου μπορούμε να δούμε εδώ (αρχείο .pdf, "ανοίγει" με Acrobat Reader).

Ορισμένα σημεία του προϋπολογισμού 2011

(click στην εικόνα για μεγέθυνση)