Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου 2010

Και πάλι για τους μισθούς

Σημειώνει, σε άρθρο του στην "Καθημερινή", ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών κ. Κωστας Μηλας

"Εν μέσω ανατροπών στις εργασιακές σχέσεις, μάλλον διέλαθε της προσοχής μας το πολύ απλό, αλλά εξαιρετικά επίκαιρο, οικονομικό μήνυμα προερχόμενο από τη Βηθλεέμ. Σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη, το επίπονο και μακρύ σε διάρκεια ταξίδι του Ιωσήφ μετά της εγκυμονούσας Μαρίας από τη Ναζαρέτ στη Βηθλεέμ υπαγορεύθηκε από την ανάγκη υποβολής, εκ μέρους του Ιωσήφ, φορολογικής δήλωσης στις αρμόδιες οικονομικές αρχές. Γίνεται άμεσα αντιληπτό ότι εάν οι Ελληνες πολίτες τηρούσαν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις προς το κράτος ακολουθώντας με τον ίδιο ζήλο και συνέπεια το παράδειγμα του ταπεινού Ιωσήφ, η ελληνική οικονομία δεν θα αντιμετώπιζε ποτέ δυσβάσταχτες δημοσιονομικές ανισορροπίες. Πράγματι, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, η ετήσια παραοικονομία και η φοροδιαφυγή αντιπροσωπεύουν περίπου το 37% του ελληνικού ΑΕΠ. Με άλλα λόγια, η επιτυχημένη αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων θα μπορούσε να περιορίσει αισθητά το δημόσιο χρέος και να καλύψει το δημοσιονομικό έλλειμμα. Βέβαια, η αντιμετώπιση της παραοικονομίας και της φοροδιαφυγής προϋποθέτει φοροεισπραχτικούς μηχανισμούς που δεν διαθέτει αυτή τη στιγμή το υπουργείο Οικονομικών. Προϋποθέτει αλλαγή της νοοτροπίας των καταναλωτών, οι οποίοι θα πρέπει να απαιτούν, για κάθε αγορά, την έκδοση θεωρημένων αποδείξεων.

Καθώς η παραοικονομία δεν δύναται να καταπολεμηθεί αυθημερόν, το βάρος των οικονομικών μέτρων έχει μετατοπισθεί στη μείωση των κρατικών δαπανών και την αύξηση των έμμεσων και άμεσων φόρων. Ταυτόχρονα με την προωθούμενη μεγάλη μείωση των εισοδημάτων στον δημόσιο τομέα, τίθεται με επιτακτικό τρόπο το δίλημμα «μεγάλη μείωση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα ή μεγάλη μείωση των θέσεων εργασίας». Κατά την άποψή μου, το παραπάνω δίλημμα είναι απορριπτέο για τρεις λόγους. Πρώτον, προσωπικοί ποσοτικοί υπολογισμοί, οι οποίοι στηρίζονται σε μακροχρόνια οικονομικά στοιχεία της αγοράς εργασίας, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι (σημαντικές) μειώσεις στα ιδιωτικά εισοδήματα δεν αποτελούν τροχοπέδη στην αύξηση της ανεργίας. Θα μπορούσε βέβαια να αντιπαρατεθεί το επιχείρημα ότι, υπό τις σημερινές δυσχερείς οικονομικές συνθήκες, εργοδότες και εργαζόμενοι είναι διατεθειμένοι να συμφωνήσουν σε (μεγάλες) μισθολογικές μειώσεις με στόχο την αποφυγή εκτεταμένων απολύσεων. Στην Ελλάδα, η πραγματική ιδιωτική κατανάλωση, βάσει στοιχείων του ΟΟΣΑ, βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, καταγράφοντας, την τριετία 2009-2011, μείωση 10%. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, διότι το 70% της οικονομικής μας ανάπτυξης στηρίζεται στην κατανάλωση. Μεγάλη συμπίεση των εισοδημάτων στον ιδιωτικό τομέα θα οδηγήσει σε περαιτέρω μείωση της κατανάλωσης, μεγαλύτερη οικονομική ύφεση, και άρα, εκτεταμένες απολύσεις τις οποίες υποτίθεται ότι προσπαθούμε να αποφύγουμε μέσω της μείωσης των εισοδημάτων!

Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με την παραγωγικότητα. Οι κυοφορούμενες μισθολογικές μειώσεις θα αποθαρρύνουν κάθε κίνητρο βελτίωσης της παραγωγικότητας των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, καταφέροντας επομένως καίριο πλήγμα στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και υπονομεύοντας κάθε προσπάθεια προσέλκυσης επενδυτικών δραστηριοτήτων από το εξωτερικό. Ο τρίτος λόγος έχει να κάνει με τις προσπάθειες συρρίκνωσης του κρατικού τομέα. Μεγάλες μειώσεις μισθών στον ιδιωτικό τομέα θα λειτουργήσουν ως αντικίνητρο στην προοπτική εθελούσιας (ή μη) εξόδου των υπεράριθμων δημοσίων υπαλλήλων από τον δημόσιο τομέα και την αναζήτηση εργασίας με καλύτερους μισθολογικούς όρους στον μη κρατικό τομέα".