Εργασιακό περιβάλλον, στρες και παραγωγικότητα

Οπως διαβάζουμε στα "Νέα":

"Μετρούν το στρες των εργαζομένων στην Ιταλία

Η Ιταλία, εναρμονιζόμενη με την σχετική κοινοτική οδηγία, θα ζητήσει από την 1η Αυγούστου από τους εργοδότες να ελέγξουν τον βαθμό του στρες των εργαζομένων τους.

Με τη μέτρηση του στρες η ιταλική κυβέρνηση ελπίζει ότι θα βελτιωθεί η ποιότητα ζωής και θα ενισχυθεί η παραγωγικότητα των υπαλλήλων στους χώρους εργασίας.

Η πρώτη πειραματική φάση του νέου τεστ για το στρες στο επαγγελματικό περιβάλλον ξεκίνησε ήδη από το ιταλικό Εθνικό Σύστημα Υγείας. Μάλιστα μετά την πραγματοποίησή του, η παραγωγικότητα των εργαζομένων στα κέντρα υγείας της πόλης Κούνεο-κοντά στο Τορίνο-αυξήθηκε κατά 27%.

«Κύρια πρόκληση - επισημαίνουν οι ψυχολόγοι που έχουν αναλάβει τη σύνταξη των ερωτηματολογίων κατά του στρες- είναι να διαχωριστούν με σαφήνεια τα διάφορα προβλήματα που μπορεί να δημιουργούνται στο χώρο εργασίας, από εκείνα της προσωπικής ζωής και να μη γίνει σύγχυση του στρες με κάτι διαφορετικό, όπως οι προσωπικές αντιπάθειες».

Τα 30 δισ. ευρώ το κόστος των αναρρωτικών λόγω στρες

Όπως επισημαίνει ο ιταλικός Τύπος, το γεγονός ότι το νέο τεστ συμπίπτει με περίοδο παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, μπορεί να δημιουργήσει πρόσθετες δυσκολίες. Μπορεί όμως και να βοηθήσει στο να μειωθούν σημαντικά οι αναρρωτικές άδειες και η απώλεια χιλιάδων ωρών εργασίας.

Στη Γαλλία, την Ιταλία και τη Γερμανία, το 2007, το κόστος από τις «άδειες λόγω στρες» ξεπέρασε τα 30 δισεκατομμύρια ευρώ.

Οι χρυσοί κανόνες

Σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχουν κάποιοι χρυσοί κανόνες οι οποίοι θα πρέπει πάντα να τηρούνται σε κάθε είδους επιχειρήσεις και υπηρεσίες και αυτοί είναι οι εξής: η συμμετοχή των υπαλλήλων στη χάραξη της νέας στρατηγικής και στην υλοποίησή της, το να υπάρχει προοπτική εξέλιξης, να επιδιώκονται θετικές διαπροσωπικές σχέσεις ενώ τα στελέχη θα πρέπει να στέλνουν το μήνυμα ότι μπορούν να ηγηθούν με αποφασιστικότητα κάθε νέας προσπάθειας. Σε διαφορετική περίπτωση είναι πολύ πιθανό οι εργαζόμενοι να απειλούνται από το στρες".

Spread και επιτόκια

Ξανά άνοδος τουspread των ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου. Οπως διαβάζουμε:

"Απότομη άνοδος του spread των ελληνικών ομολόγων στις 735 μονάδες βάσης

Το 10% αγγίζει η απόδοση των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου 10ετούς διάρκειας σήμερα 23/6/2010, καθώς η τιμή τους υποχωρεί. Παράλληλα, το spread δηλαδή η διαφορά απόδοσης που τα χωρίζει από τα αντίστοιχα γερμανικά, διευρύνεται στις 735 μονάδες βάσης από 708 χθες και 672 προχθές.

Το γεγονός ίσως να σχετίζεται με την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιβάλλει ποινή στις πωλήσεις ομολόγων από χώρες που δεν ακολουθούν αυστηρούς κανόνες δημοσιονομικής πολιτικής στην κατεύθυνση μείωσης των ελλειμμάτων και του χρέους.

Η πρόταση θα συζητηθεί σήμερα από εκπροσώπους των 27 κρατών - μελών της Ε.Ε. και από τους υπουργούς οικονομικών στις 12 Ιουλίου.

Η ημέρα πάντως είναι καλή για τα ομόλογα όπως της Γερμανίας και των ΗΠΑ με τις τιμές να ανεβαίνουν, καθώς οι επενδυτές πιστεύουν ότι οι κεντρικές τράπεζες θα κρατήσουν χαμηλά τα επιτόκια επί μακρόν".

Επισφαλής εργασία

Διαβάσουμε στο"Βήμα":

"Δύο εκατομμύρια επισφαλείς εργαζομένους μετρά το ΕΚΚΕ
Ερευνα σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κοινωνικής Πολιτικής παρουσιάζει αύξηση των ανισοτήτων σε όλα τα επίπεδα

O αναπτυξιακός κύκλος των τελευταίων δύο δεκαετιών όχι μόνο δεν μείωσε τις κοινωνικές ανισότητες αλλά μάλλον διόγκωσε τα μεγέθη των «μη προνομιούχων», καθώς εκατομμύρια Ελληνες φτωχαίνουν και βλέπουν τις προοπτικές τους να μειώνονται ραγδαία. Αυτό το ανησυχητικό μήνυμα μετέφεραν χθες τα στελέχη του Ινστιτούτου Κοινωνικής Πολιτικής του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, παρουσιάζοντας το «Κοινωνικό Πορτραίτο της Ελλάδας 2010».

Η χώρα μας συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών με τα υψηλότερα ποσοστά φτώχειας, με έναν στους πέντε Ελληνες να βρίσκονται στην «κόκκινη» γραμμή και τους συνταξιούχους, τους ηλικιωμένους, τις πολύτεκνες ή μονογονεϊκές οικογένειες, τους ανέργους και τα άτομα παραγωγικής ηλικίας που δεν έχουν απασχόληση ή επαρκή εκπαίδευση καθώς και τις γυναίκες να αποτελούν τις ομάδες υψηλού κινδύνου.

Οι Ελληνες κατέχουν μία από τις πιο ανησυχητικές θέσεις στις στατιστικές που επικαλούνται οι μελετητές του ΕΚΚΕ, καθώς παρουσιάζουν το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό φτωχών εργαζομένων (14%) στην Ευρωπαϊκή Ενωση. «Η φτώχεια των εργαζομένων μπορεί να προκύψει από διάφορες αποτυχίες της αγοράς εργασίας, όπως η επαναλαμβανόμενη ανεργία, η ασταθής εργασία, η ακούσια μερική απασχόληση, οι χαμηλές απολαβές ή από ιδιαιτερότητα στη δομή του νοικοκυριού» σημειώνεται στην έρευνα.

Επίσης, στη μελέτη γίνεται συσχετισμός μεταξύ της φτώχειας και των προβλημάτων υγείας, του επιπέδου εκπαίδευσης, της πρόσβασης σε υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας αλλά και των ιδιωτικών δαπανών υγείας, διαπιστώνοντας τη σύνδεσή τους. «Μεταξύ φτώχειας και υγείας υφίσταται μία αλληλοτροφοδοτούμενη διττή σχέση με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας κύκλος σωρευτικής αιτιότητας, ο οποίος εν τέλει συντηρεί και αναπαράγει την αποστέρηση, τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό» σημειώνεται χαρακτηριστικά.

Οι ανατροπές στην ελληνική αγορά εργασίας είναι ραγδαίες. Η μελέτη τονίζει ότι για πρώτη φορά από το 1991 καταγράφεται μείωση της μισθωτής απασχόλησης, με τις μεγαλύτερες απώλειες θέσεων εργασίας να καταγράφονται στη μεταποίηση, στο εμπόριο, στις επισκευές μηχανοκινήτων, στις κατασκευές και στις επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες.

Επίσης, παρουσιάζεται και μία ελληνική «παραδοξότητα». Αν και η εκπαίδευση θεωρείται διεθνώς εχέγγυο κοινωνικής προόδου, στη χώρα μας δεν παρατηρείται πλέον κάποια ξεκάθαρη και ισχυρή αρνητική συσχέτιση μεταξύ της ανεργίας και του επιπέδου μόρφωσης. Ετσι, για παράδειγμα, οι απόφοιτοι Λυκείου βρίσκουν ευκολότερα δουλειά από τους κατόχους πανεπιστημιακών πτυχίων ή και μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών"!

Θα ήθελα τις παρατηρήσεις σας επί του θέματος. Επίσης, θα ήθελα να εστιάσετε στην τελευταία παράγραφο του άρθρου.

Επιλογές καταναλωτή

Ενδείξεις ανάκαμψης καταγράφηκαν τον Μάιο στη βρετανική οικονομία, με τις λιανικές πωλήσεις να ενισχύονται σημαντικά κατά 0,6%, ενώ οι αναλυτές προέβλεπαν οριακή αύξηση 0,1%. Αναλυτές αποδίδουν μέρος της ανάκαμψης και στις προετοιμασίες των νοικοκυριών για τον μήνα του Μουντιάλ, καθώς σημειώθηκε σημαντική αύξηση στις πωλήσεις τηλεοράσεων, αλλά και φαγώσιμων ειδών.

Η νομισματική πολιτική στην πράξη

Οπως διαβάζουμε:

"Οριακή επιβράδυνση κατέγραψε ο πληθωρισμός τον Μάιο στη Βραζιλία, με τις τιμές να αυξάνονται σε ετήσια βάση κατά 5,22%, έναντι αύξησης 5,26% έναν μήνα νωρίτερα. Η κεντρική τράπεζα έχει θέσει ως στόχο για τον πληθωρισμό φέτος το 4,5% και ήδη έχει προχωρήσει σε δύο αυξήσεις επιτοκίων κατά 0,75 μονάδες".

Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών

Οπως διαβάζουμε στην "Ημερησία":

"Σταθερό στα 2,952 δισ. ευρώ το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών

Σε 2,952 δισ. ευρώ διαμορφώθηκε τον Απρίλιο του 2010 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, παραμένοντας ακριβώς στο ίδιο επίπεδο με εκείνο του Απριλίου του 2009.

Η εξέλιξη αυτή, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οφείλεται στο γεγονός ότι η μείωση των ελλειμμάτων του εμπορικού ισοζυγίου και του ισοζυγίου των εισοδημάτων αντισταθμίστηκε από τον περιορισμό του πλεονάσματος των υπηρεσιών και τη διαμόρφωση ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων. Ο περιορισμός του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου οφείλεται στη μείωση του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 75 εκατ. ευρώ και των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 65 εκατ. ευρώ, ενώ οι καθαρές πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων δεν μεταβλήθηκαν σημαντικά.

Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών μειώθηκε κατά 50 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών κατά 32 εκατ. ευρώ, ενώ περιορίστηκαν (κατά 12 εκατ. ευρώ) και οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες σε σχέση με τον Απρίλιο του 2009.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων περιορίστηκε κατά 84 εκατ. ευρώ, λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη.

Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 175 εκατ. ευρώ (έναντι μικρού ελλείμματος 1,4 εκατ. ευρώ τον Απρίλιο 2009), καθώς οι μεταβιβάσεις από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης ήταν μικρότερες από τις μεταβιβάσεις της γενικής κυβέρνησης προς την ΕΕ (πληρωμές). (Υπενθυμίζεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.)

Το τετράμηνο Ιανουαρίου ? Απριλίου 2010 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε κατά 2,6 δισ. ευρώ ή 25,5% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2009 και διαμορφώθηκε σε 12,9 δισ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τη μεγάλη μείωση των τρεχουσών μεταβιβαστικών εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως από την ΕΕ) και την αύξηση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων, καθώς και, σε μικρότερο βαθμό, τη μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών. Εάν οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως από την ΕΕ) δεν ληφθούν υπόψη για το τετράμηνο (δεδομένου ότι η μεγάλη μείωσή τους είναι προσωρινή, όπως εξηγείται παρακάτω), η αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών περιορίζεται σε 0,6 δισεκ. ευρώ ή 4,5%.

Η αύξηση του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 373 εκατ. ευρώ προήλθε από την αύξηση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 765 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου εκτός πλοίων και καυσίμων περιορίστηκε κατά 375 εκατ. ευρώ, δεδομένου ότι οι πληρωμές για εισαγωγές μειώθηκαν κατά 610 εκατ. ευρώ ή 5,9%, ενώ οι εισπράξεις από εξαγωγές μειώθηκαν κατά 235 εκατ. ευρώ ή 6,4%. Επίσης, περιορίστηκαν και οι καθαρές πληρωμές για αγορές πλοίων κατά 18 εκατ. ευρώ.

Η μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών κατά 138 εκατ. ευρώ αντανακλά τον περιορισμό των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) παρουσίασαν άνοδο (8,7%), ενώ οι αντίστοιχες πληρωμές αυξήθηκαν κατά 25,8%, με αποτέλεσμα οι αντίστοιχες καθαρές εισπράξεις να περιοριστούν κατά 185 εκατ. ευρώ. Επίσης, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 7,8%, ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 11,1%, με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες να αυξηθούν κατά 22 εκατ. ευρώ. Τέλος, οι καθαρές πληρωμές για «λοιπές» υπηρεσίες μειώθηκαν κατά 26 εκατ. ευρώ.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων περιορίστηκε κατά 163 εκατ. ευρώ σε σχέση με το πρώτο τετράμηνο του 2009, δεδομένου ότι οι καθαρές πληρωμές για τόκους, μερίσματα και κέρδη μειώθηκαν κατά 176 εκατ. ευρώ.

Τέλος, το ισοζύγιο των τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 883 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 1.379 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009, κυρίως λόγω της μείωσης των μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Όπως έχει ήδη αναφερθεί σε προηγούμενο δελτίο τύπου, η μείωση αυτή αντανακλά την καθυστέρηση της εισροής πόρων (της τάξεως των 2 δισεκ. ευρώ) από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων για την καταβολή άμεσων ενισχύσεων στο πλαίσιο της ΚΑΠ, η οποία όμως αναμένεται να καταγραφεί στη στατιστική του ισοζυγίου πληρωμών για το μήνα Μάιο.

Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων

Τον Απρίλιο του 2010 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε πλεόνασμα μόλις 11 εκατ. ευρώ, κατά πολύ μικρότερο από ό,τι τον Απρίλιο του 2009 ( 335 εκατ. ευρώ). (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία -- πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου -- και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.)

Το τετράμηνο Ιανουαρίου - Απριλίου 2010 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 159 εκατ. ευρώ, έναντι 814 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο τετράμηνο το 2009. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τη μείωση των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε έλλειμμα 724 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 2.194 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2009, γεγονός που σε σημαντικό βαθμό αντανακλά την προαναφερθείσα εξέλιξη των τρεχουσών μεταβιβάσεων από την ΕΕ.

Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων

Το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) διαμορφώθηκε σε 2,9 δισεκ. ευρώ τον Απρίλιο του 2010, έναντι 2,6 δισεκ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2009. Το τετράμηνο Ιανουαρίου ? Απριλίου του 2010 το έλλειμμα αυτό διαμορφώθηκε σε 12,7 δισεκ. ευρώ, έναντι 9,4 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009.

Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών

Τον Απρίλιο του 2010 οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εισροή 39 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή αφορά εισροή 30 εκατ. ευρώ, λόγω προκαταβολής από την Κυπριακή εταιρία Competrol Est Cyprus Ltd για την εξαγορά κατά 100% της Chipita ΑΒΕΕ που ανήκε στον όμιλο Vivartia. Οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος εμφάνισαν καθαρή εκροή 73 εκατ. ευρώ. Οι σημαντικότερες συναλλαγές της κατηγορίας αυτής, αφορούν αφ’ ενός την εκροή 27 εκατ. ευρώ για τη συμμετοχή της MIG στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της MIG Real Estate Serbia B.V. και αφ’ ετέρου την εκροή 15 εκατ. ευρώ για τη συμμετοχή της MIG στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της MIG Leisure and Real Estate Croatia B.V.

Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 7,0 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην μείωση (εκροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα του Ελληνικού Δημοσίου (κατά 8,4 δισεκ. ευρώ) και στην μείωση (εκροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων κατά 383 εκατ. ευρώ. Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την μείωση (εισροή) των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού (κατά 1,9 δισεκ. ευρώ).

Όσον αφορά τις ''λοιπές'' επενδύσεις, καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 9,5 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην αύξηση (εισροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 13,3 δισεκ. ευρώ και την αύξηση (εισροή) κατά 130 εκατ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους. Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την αύξηση (εκροή) κατά 3,8 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχωρίων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos του εξωτερικού και από την αύξηση (εκροή) κατά 51 εκατ. ευρώ των δανείων που έχουν χορηγηθεί σε μη κατοίκους.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου του 2010 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους 907 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, η καθαρή εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθε σε 1.100 εκατ. ευρώ, ενώ σημειώθηκε εκροή ύψους 193 εκατ. ευρώ για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος.

Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, την ίδια περίοδο, σημειώθηκε καθαρή εκροή ύψους 2,1 δισεκ. ευρώ. Ειδικότερα, σημειώθηκε εκροή κεφαλαίων λόγω μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου (κατά 6,8 δισεκ. ευρώ) αλλά και εκροή ύψους 630 εκατ. ευρώ λόγω μείωσης των τοποθετήσεων κατοίκων του εξωτερικού σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων. Εκροές ύψους 968 και 742 εκατ. ευρώ σημειώθηκαν επίσης λόγω αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε μετοχές και παράγωγα του εξωτερικού αντίστοιχα. Οι κινήσεις αυτές αντισταθμίστηκαν μόνο εν μέρει από την εισροή 7,1 δισεκ. ευρώ λόγω μείωσης των τοποθετήσεων των εγχωρίων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού.

Στην κατηγορία των "λοιπών'' επενδύσεων η καθαρή εισροή ύψους 13,2 δισεκ. ευρώ οφείλεται κυρίως στην αύξηση (εισροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 25,3 δισεκ. ευρώ, η οποία εν μέρει αντισταθμίστηκε από την αύξηση (εκροή) των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (κατά 11,9 δισεκ. ευρώ) και ? σε μικρότερο βαθμό ? από τη μείωση (εκροή) των δανειακών υποχρεώσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους κατά 86 εκατ. ευρώ.

Στο τέλος Απριλίου 2010 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 4,0 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)

Τα στατιστικά στοιχεία για το Ισοζύγιο Πληρωμών του μηνός Μαΐου 2010 θα ανακοινωθούν στις 20 Ιουλίου του 2010".

Λήξεις Ελληνικών ομολόγων

Απλά πράγματα...

Σε προηγούμενο post (http://economics-alexander-thessaloniki.blogspot.com/2010/06/blog-post_9933.html) είχαμε δει ότι καταγράφεται μείωση στην κυκλοφορία των οχημάτων στην Αττική οδό κατά 5% τις καθημερινές και κατά 10% τα Σαββατοκύριακα.

Διαβάζω (έκπληκτος!) την ακόλουθη είδηση στην "Ναυτεμπορική":

"Aυξάνεται η τιμή των διοδίων στην Αττική Οδό από 1η Ιουλίου

Από 19% σε 23% αναπροσαρμόζεται από την 1η Ιουλίου 2010 το αντίτιμο των διοδίων της Αττικής Οδού στο πλαίσιο των δύο αυξήσεων του ΦΠΑ".

Ενα από τα βιβλία στα οποία θεμελιώθηκε η Οικονομική επιστήμη είναι η "Πραγματεία της Πολιτικής Οικονομίας" ("Traité d'économie politique, ou simple exposition de la manière dont se forment, se distribuent, et se composent les richesses") του Jean-Baptiste Say (του περίφημου οικονομολόγου ο οποίος διατύπωσε και τον περίφημο νόμο του). Στο βιβλίο αυτό, λοιπόν, (το οποίο γράφτηκε το 1803), διαβάζουμε:

"Όσες φορές η φορολογία εξωθείται στα άκρα, προκαλεί το αξιοθρήνητο τούτο αποτέλεσμα, δηλαδή στερεί τον φορολογούμενο τμήμα του πλούτου του, χωρίς όμως να πλουτίζει και το κράτος. Αυτό μπορούμε να το αντιληφθούμε, αν αναλογιστούμε ότι η αγοραστική δύναμη κάθε ανθρώπου, παραγωγική ή μη, περιορίζεται από το εισόδημά του. Δεν μπορεί, λοιπόν, να στερηθεί μέρος της προσόδου του χωρίς να αναγκαστεί σε ανάλογο περιορισμό της κατανάλωσής του. Γι’ αυτό και προκύπτει μείωση της ζήτησης των εμπορευμάτων, και ιδίως των φορολογηθέντων. Από τη μείωση αυτή της ζήτησης προκύπτει μείωση της παραγωγής, επομένως και των φορολογητέων αγαθών. Ο φορολογούμενος, λοιπόν, θα χάσει μέρος των απολαύσεών του, ο παραγωγός μέρος των κερδών του και το κρατικό θησαυροφυλάκιο τμήμα των εσόδων του".

Απλά πράγματα, δηλαδή...

Περαιτέρω αναγνώσεις της κρίσης

Σημειώνει, σε άρθρο της στο "Βήμα" η κ. Ιωάννα Λαλιώτου:

"Στη μεταπολιτευτική Ελλάδα, και ιδιαίτερα από τη δεκαετία του 1980 και μετά, το δικαίωμα στην ευημερία και στη βελτίωση των υλικών συνθηκών ζωής αποτέλεσε στοιχείο της πολιτικής και πολιτισμικής ιδιοσυστασίας ανθρώπων που προέρχονταν από τα ευρύτατα λαϊκά στρώματα.

Η σταδιακή εμπέδωση του οράματος της συνεχούς βελτίωσης των συνθηκών ζωής επέτρεψε τη θεώρηση της ευημερίας ως ενός σχεδόν φυσικού χαρακτηριστικού της εθνικής μας ταυτότητας. Σήμερα η σαρωτική επίδραση της σημερινής οικονομικής κρίσης στις υλικές συνθήκες ζωής των ανθρώπων εμπεριέχει και ποικίλες διαδικασίες αμφισβήτησης, αν όχι αποσάθρωσης, των συλλογικών μας μορφών ταύτισης και ορισμού του «εμείς» που διαμορφώθηκαν κατά την περίοδο της Μεταπολίτευσης.

Π ώς αλλάζουμε λοιπόν σήμερα ως άνθρωποι, ως πολίτες, ως κοινωνικά υποκείμενα; Η απάντηση εξαρτάται από τον τρόπο που διακρίνουμε τις συνιστώσες και αντιλαμβανόμαστε τα βιώματα της οικονομικής κρίσης. Συχνά εκφράζεται η άποψη, τόσο δημόσια όσο και ιδιωτικά, ότι τάχα η κρίση μπορεί να έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα, μπορεί να μας κάνει «καλύτερους» ανθρώπους, πολίτες φίλους, γονείς, συντρόφους, συναδέλφους κτλ. Βασική προϋπόθεση αυτής της αντίληψης είναι ότι η κρίση είναι ένα είδος τιμωρίας για τις υπέρμετρες, στον βαθμό της ύβρεως, συμπεριφορές και αντιλήψεις των τελευταίων δεκαετιών ή ακόμη ένα είδος τιμωρίας για τα εγγενή «κουσούρια» της φυλής. Αμεση συνέπεια τέτοιων επιχειρημάτων είναι η άποψη ότι η «σωτηρία» μας τώρα εξαρτάται από τη δυνατότητά μας να προσαρμόσουμε τις αξίες, τον τρόπο ζωής και τις αντιλήψεις μας στις νέες συνθήκες. Πρόκειται βέβαια για μια βαθιά ηθικολογική- και μάλλον αποκαλυπτικής έμπνευσης- θεώρηση της οικονομικής κρίσης που προσφέρεται για κάθε είδους κριτική αποδόμηση. Αρκεί μόνο να σκεφτούμε ότι η ιδέα της «τιμωρού κρίσης» βασίζεται στη λογική προϋπόθεση ότι το σύνολο των μελών της κοινωνίας τιμωρείται από κοινού για τα κοινά αμαρτήματα και, το κυριότερο, ότι βιώνουμε όλοι με τον ίδιο τρόπο τις επιπτώσεις της τιμωρίας. Κάτι τέτοιο απέχει πολύ από την πραγματικότητα, όπου η κρίση βιώνεται σήμερα με πολλούς διαφορετικούς και συχνά αντιφατικούς τρόπους από διαφορετικές ομάδες πληθυσμού. Εξάλλου, οι κρίσεις- όπως και οι καταστροφές - αναδεικνύουν τις κάθε είδους ανισότητες των κοινωνιών, ανατρέπουν ισχύοντες συσχετισμούς, εντείνουν τις εσωτερικές ανομοιογένειες, αλλά σε καμία περίπτωση δεν λειτουργούν σαν κολυμπήθρα που θα ξεπλύνει τις αμαρτίες και θα μας κάνει τάχα καλύτερους ανθρώπους.

Η κρίση μάς αλλάζει, αλλά με ποικίλους και ασύμμετρους τρόπους. Θα εστιάσω σε μια συνιστώσα αυτής της αλλαγής διότι αφενός είναι ιδιαίτερα σημαντική και αφετέρου αφορά μεγάλα τμήματα του πληθυσμού. Η οικονομική κρίση και οι τρόποι διαχείρισης των επιπτώσεών της από την πολιτική ηγεσία και τις ηγεμονικές κοινωνικές ομάδες και συσσωματώσεις οδηγούν ήδη μεγάλα τμήματα του πληθυσμού σε συνθήκες αυξανόμενης επισφάλειας. Αρκεί κανείς να παρατηρήσει την αύξηση του αριθμού των γηγενών και μεταναστών ανέργων, των χαμηλόμισθων εργαζομένων με εισοδήματα κοντά ή κάτω από το όριο της φτώχειας, των νέων χωρίς πρόσβαση στη συρρικνωμένη αγορά εργασίας, τους δείκτες που μαρτυρούν τη διαρκή διολίσθηση των παροχών πρόνοιας, υγειονομικής περίθαλψης και εκπαίδευσης. Η ζωή, η ασφάλεια και η ευημερία μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού απειλούνται, καθιστώντας τις συνθήκες ύπαρξής τους επισφαλείς.

Κατά τη φιλόσοφο Τζούντιθ Μπάτλερ, η επισφάλεια αποτελεί μια πολιτική κατάσταση κατά την οποία συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού εκτίθενται σε κινδύνους, κακομεταχείριση, βία, ακόμη και στην απειλή του θανάτου ακριβώς λόγω της αποτυχίας των κοινωνικών και πολιτικών δικτύων προστασίας της ζωής του πολίτη στο πλαίσιο των ευνομούμενων δημοκρατικών κοινωνιών. Για την Μπάτλερ, και άλλους μελετητές, η επισφάλεια οδηγεί σε απόλυτο αποκλεισμό μεγάλες ομάδες ανθρώπων, η προστασία της ζωής, της ασφάλειας, της ευημερίας των οποίων παύει να αποτελεί υποχρέωση και μέλημα του κοινωνικού συνόλου.

Σ τη μεταπολιτευτική Ελλάδα, όπως και στις μεταπολεμικές δυτικές κοινωνίες, το όραμα της ευημερίας αποτέλεσε σημαντικό στοιχείο της κοινωνικής μας ταυτότητας ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας. Πώς θα αλλάξουν οι συλλογικές μας ταυτίσεις σε περίπτωση που οι σημερινές συνθήκες επισφάλειας επεκταθούν και περιλάβουν ολοένα πολυπληθέστερα τμήματα του πληθυσμού; Αν το δικαίωμα στην ευημερία αποτέλεσε ως σήμερα ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τους εαυτούς μας ως μέλη της κοινωνίας, πολίτες του κράτους, παιδιά του έθνους, κατοίκους της πόλης, της γειτονιάς, μέλη της οικογένειας και της παρέας, τι θα συμβεί καθώς πολλοί από εμάς περιερχόμαστε σε ένα καθεστώς επισφάλειας που απαγορεύει την πρόσβασή μας σε μια «καλύτερη ζωή»; Τι συμβαίνει όταν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού παύουν να αναγνωρίζουν τον εαυτό τους ως μέλη των συσσωματώσεων που τους όριζαν μέχρι πρότινος ως κοινωνικά υποκείμενα;

Δεν μπορούμε βέβαια να προβλέψουμε τους μετασχηματισμούς της ελληνικότητας, του πολιτισμού, των συνηθειών και των πρακτικών του καθημερινού μας βίου στο άμεσο μέλλον. Γνωρίζουμε όμως ότι η επέκταση των συνθηκών επισφάλειας δεν θα έχει σε καμία περίπτωση παιδαγωγικό χαρακτήρα, αλλά αντίθετα θα επιφέρει τη διάλυση των κοινωνικών δεσμών και των μορφών κοινωνικής συνοχής όπως τη γνωρίζουμε ως σήμερα. Μια τέτοια αλλαγή είναι σίγουρα απευκταία".

Αναμένω τις παρατηρήσεις σας

Και διηγώντας τα να κλαίς (*)

Διαβάζουμε στο "Κέρδος":

"Η Ελλάδα να ξεχρεώσει δανείζοντας μέρος της επικράτειάς της

Χρωστάς; Δάνεισε! Ο καθηγητής γεωπολιτικής στο Κέντρο Διπλωματικών και Στρατηγικών Σπουδών του Παρισιού, Μάικλ Στράους, με άρθρο του στην International Herald Tribune (διεθνή έκδοση των New York Times), θεωρεί ότι ο πιο συνετός τρόπος αποπληρωμής του χρέους της Ελλάδας είναι η χώρα να παραχωρήσει κυριαρχικά δικαιώματα συγκεκριμένων περιοχών της επικράτειάς της, με τη μορφή δανεισμού.

Στο προκλητικό άρθρο του ο γνωστός καθηγητής αναφέρει ότι είναι κοινή πρακτική κρατών να δανείζουν έναντι οφέλους (χρησιμοποιεί τον όρο lease) περιοχές της επικράτειάς τους σε άλλα κράτη. Και συνήθως αυτή η πρακτική αποδεικνύεται επωφελής και για τους δύο εμπλεκόμενους: ο ένας κατοχυρώνει τη χρήση επιπλέον εδαφικού χώρου, ενώ ο άλλος επωφελείται οικονομικά, πολιτικά ή με κάποιον άλλο τρόπο.

Συνήθως, και με πολύ λίγες εξαιρέσεις, η ενοικίαση επιβάλλεται κατ' εντολή του ενοικιαστή, δηλαδή του κράτους που αναζητά το όφελος από τη χρήση του επιπλέον εδαφικού χώρου, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι η τακτική του leasing περιοχών δεν μπορεί να προωθηθεί από τη χώρα που βρίσκεται σε οικονομική αδυναμία. "Η ασθενής οικονομά Ελλάδα θα έπραττε σωστά να αρχίσει να σκέφτεται αυτή την εκδοχή ως εναλλακτική σε νέα μέτρα λιτότητας που προκαλούν κοινωνική αναταραχή", αναφέρει χαρακτηριστικά.

Και προχωρά παραθέτοντας σχετικά παραδείγματα: της Ουκρανικής ναυτικής βάσης της Σεβαστούπολης, η οποία μισθώνεται στο Ρωσικό Στόλο της Μαύρης Θάλασσας, με αντάλλαγμα το ποσό των τριάντα δισεκατομμυρίων ευρώ. Την Αμερικανική βάση του Γκουαντάναμο στην Κούβα, τη Διώρυγα του Παναμά και το Χονγκ Κονγκ. "Υπάρχουν πολλές χώρες που θα έβλεπαν θετικά την ενοικίαση περιοχών στην Ελλάδα, την Πορτογαλία, την Ισπανία και άλλα κράτη της Ευρώπης που αντιμετωπίζουν πρόβλημα", σημειώνει ο Στράους, στο άρθρο του με τίτλο "Ένας τρόπος για να σωθεί η Ελλάδα".

Επίσης, ο ανεκδιήγητος κ. Στράους θεωρεί επιτυχημένη την τακτική του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου που επιβλήθηκε στην Ελλάδα το 1897, όταν οι ξένοι δανειστές της συνέλεγαν απευθείας τους δασμούς και τους φόρους από το λιμάνι του Πειραιά και τα κρατικά μονοπώλια, ώστε να αποπληρωθούν τα τοκοχρεολύσια που τους χρωστούσε η χώρα".

Ολόκληρο το άρθρο του κ. Michael Strauss στους New York Times έχει ως εξής:

"A Way to Rescue Greece

Nations sometimes lease pieces of their territory to one another, and the resulting servitude typically benefits both parties: One gets the use of additional space while the other is compensated financially, politically, or in some other way.

Nearly every lease has been created at the behest of the country that sought to gain from the added territory, but there is no reason why such an arrangement can’t be instigated by the nation that would benefit from the compensation. Financially ailing Greece would do well to consider this as an alternative to some of the austerity measures that are provoking unrest and disruptions.

A German politician’s proposal that Greece sell an island or two was rightly dismissed. The implied transfer of sovereignty would have been problematic. Sales of territory sometimes occurred as countries took their present shape, but in the past 150 years this type of formal cession has given way to leases and similar arrangements that leave sovereignty intact.

Hong Kong, the Panama Canal, and Guantánamo Bay are all examples of this. The first two territories even reverted back to their sovereign owners enhanced, yielding ongoing financial and economic benefits. Guantánamo showed that a leased territory can be misused like any other, but it doesn’t negate the potential value of such an arrangement.

Ukraine recently let Russia renew its lease at the port of Sevastopol for another 25 years in exchange for a price break on Russian natural gas. Both countries were desperate for what the other offered — Russia needed a site for its Black Sea fleet, and Ukraine’s floundering economy will benefit from gas discounts totaling around €30 billion. This equals a sizable chunk of the €110 billion Greek rescue plan agreed by the European Union and the International Monetary Fund, and illustrates the magnitude of sums that a deal like this can channel to the recipient country.

The rights in a lease can be narrow or broad, the compensation can take a variety of forms, and the time period can reflect the nature of the commitment. Therein lies the concept’s relevance for a country like Greece. Offering limited rights on some of its territorial assets while retaining sovereignty over them can be an optimal way to finance a reduction of state debt.

There are plenty of countries that wouldn’t mind securing temporary rights in parts of Greece or in other troubled E.U. nations like Portugal or Spain. Even restricted rights can be attractive, like the ability to exploit a single resource or engage in some other lucrative activity.

Greece itself was the laboratory that showed this can work, back in 1897. It had declared bankruptcy four years earlier, curtailing payments on foreign debts. After long, tough negotiations, an agreement was reached that gave the creditor nations the ability to pay themselves off with future funds generated on Greek territory. They got the right to collect import duties at the port of Piraeus, to keep revenues from state monopolies that sold oil, salt and matches, and to collect taxes on tobacco until the debts were paid off. Greece retained complete policymaking authority in the areas concerned, notably trade.

The process was tightly controlled. A commission created by the creditors would receive the collected funds and invest them in financial instruments abroad. The proceeds replaced Greece’s international debt service payments. Any excess funds generated by the investments would go to Greece, to service its domestic debts.

The plan was foresighted and discouraged cheating. To ride out future economic slumps, it allowed the foreign creditors to collect customs duties from other Greek ports if the intake at Piraeus, the main port, diminished. This also quashed any thought of diverting incoming ships to alternate ports.

The parallels between Greece’s situation in 1897 and today are striking, even with the many political and financial changes in the intervening years. This suggests the idea of a financial servitude on Greek territory can still have relevance if it is revived, studied and adapted to the current crisis".

Δεν θέλω να προβώ σε οποιοδήποτε σχολιασμό του άρθρου του κ. Strauss. Το μόνο που θα ήθελα είναι να μελετήσετε προσεκτικότατα την Σύμβαση Δανειακής Διευκόλυνσης που η ίδια η χώρα μας υπέγραψε και την οποία μπορείτε να διαβάσετε στο link: http://www.minfin.gr/content-api/f/binaryChannel/minfin/datastore/ca/4a/db/ca4adb5f44b22c68aff898e47ba1da428aacf791/application/pdf/sn_kyrwtikoimf_2010_06_04_B.pdf.


(*): Στίχος από τον "Υμνο προς την Ελευθερία" του Διονύσιου Σολωμού. Προτροπή ανάγνωσης και στάσης βίου.

Υστερόγραφο: Η Σύμβαση Δανειακής Διευκόλυνσης θα λάβει θέση στην Ιστορία της Ελλάδας. Παρακαλώ και πάλι για την προσεκτική της ανάγνωση - ειδικά των άρθρων 2 και 14, καθώς και του παραρτήματος 4.

Επιλογές παραγωγής

Εχουμε αναφερθεί στην παραγωγή εντάσεως εργασίας και εντάσεως κεφαλαίου. Οπως διαβάζουμε:

"Υψηλότεροι κινεζικοί μισθοί οδηγούν σε αναζήτηση κερδών παραγωγικότητας

Τα νέα ελάχιστα επίπεδα μισθών, το ακριβότερο γουάν και οι εργατικές απεργίες όπως αυτές που πλήττουν τις αυτοκινητοβιομηχανίες Honda και Toyota αυξάνουν τα εργοστασιακά κόστη στη Κίνα οδηγώντας σε ταυτόχρονη αύξηση της αυτοματοποίησης στις γραμμές συναρμολόγησης.

Η Foxconn Technology Group, θυγατρική της Νισάν και της VTech Holdings Ltd, ανακοίνωσε ότι επενδύει σε εργοστασιακό εξοπλισμό προκειμένου να μειώσουν την εξάρτηση από τη μισθωτή εργασία.

Οι μισθοί στο Δέλτα του ποταμού Pearl που αποκαλείται η εργοστασιακή βάση του κόσμου αυξήθηκαν 17% το τελευταίο 6μηνο σύμφωνα με κυβερνητική έρευνα που βασίστηκε στο Εμπορικό Αναπτυξιακό Συμβούλιο του Χονγκ - Κονγκ.

Οι ιδιοκτήτες εργοστασίων στην Κίνα αντιμετωπίζουν τη μείωση των περιθωρίων κέρδους τους εξαιτίας της ανατίμησης του γιουάν καθώς η κυβέρνηση εγκαταλείπει μία διετή πολιτική η οποία είχε περιορίσει τα κέρδη του νομίσματος.

Η Morgan Stanley εκτιμά πως τα εργατικά κόστη θα εκτιναχθούν στο 30% του ΑΕΠ της Κίνας τη προσεχή 10ετία από 15% που είναι σήμερα.

Οι υψηλότεροι μισθοί στις αστικές περιοχές μπορεί να κοστίσουν στις επιχειρήσεις γύρω στα 1,5 τρισ. δολάρια έως το 2015, σύμφωνα με την Credit Suisse Group AG".

Κατά κεφαλήν ΑΕΠ

Οπως διαβάζουμε:

"5% χαμηλότερα του μέσου όρου της Ε.Ε. το ΑΕΠ μας
15οι ΜΕΤΑΞΥ 27 ΧΩΡΩΝ ΤΗΣ Ε.Ε. * ΕΠΕΣΕ 3% ΠΕΡΥΣΙ

Το κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν στην Ελλάδα το 2009 βρίσκεται κατά 5 % κάτω του μέσου κοινοτικού της Ευρώπης των «27», σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε χθες (21/6/2010) στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat).

Οπως προκύπτει από τα κοινοτικά στοιχεία, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στη χώρα μας υπολογιζόμενο σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (ΜΑΔ) ήταν της τάξης του 95% το 2009 έναντι 94% το 2008 (Ευρώπη «27»=100) και 98% το 2007 (Ευρώπη «27»=100).

Η Ελλάδα καταλαμβάνει την προτελευταία θέση στην «παλαιά» Ευρώπη των «15» με τελευταία την Πορτογαλία (78%) και τη 15η θέση στην Ευρώπη των «27» αμέσως μετά την Κύπρο (98%). Η πορεία τού κατά κεφαλήν ΑΕΠ, υπολογιζόμενου σε ΜΑΔ, στη χώρα μας είναι η εξής: κατά την 5ετία 1995-2000 παρέμεινε αμετάβλητο στο επίπεδο του 72% του μέσου κοινοτικού. Το 2001 ανήλθε στο 74%, το 2002 στο 78%, το 2003 στο 81%, το 2005 στο 82%, το 2006-2007 στο 98%, το 2008 στο 94% και το 2009 στο 95%.

* Το υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα στην Ευρώπη των «27» έχει το Λουξεμβούργο (268% του μέσου κοινοτικού) και το χαμηλότερο η Βουλγαρία (41%). Είναι ενδεικτικό ότι η Ιρλανδία έπειτα από ένα εντυπωσιακό άλμα που πραγματοποίησε, με αποτέλεσμα να βρεθεί από 99% του μέσου κοινοτικού το 1995 στο... 146% το 2007, έπεσε στο 131% το 2009 λόγω της κρίσης. Στις υποψήφιες χώρες το χαμηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα έχει η ΠΓΔΜ (35% του μέσου κοινοτικού).

Παράπλευρες ωφέλειες!

Ας σκεφτούμε την ακόλουθη εξίσωση:

Μείωση εισοδήματος + μείωση καταναλωτικής εμπιστοσύνης + αύξηση τιμής βενζίνης = μείωση κυκλοφορίας οχημάτων = αύξηση ταχύτητας κυκλοφορίας οχημάτων!

Οπως βλέπουμε και στο κάτωθι γράφημα:

Συνέπειες της υποβάθμισης

Οπως διαβάζουμε στην "Ελευθεροτυπία":

"ΑΝΟΙΚΤΟΙ, με υψηλότερο, όμως, κόστος, παραμένουν οι δρόμοι άντλησης ρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για τις ελληνικές τράπεζες μετά την νέα υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητάς τους από την Moody's, η οποία έρχεται συνεπεία της μείωσης κατά 4 βαθμίδες της αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας.

Η πρώτη επίπτωση από την υποβάθμιση ήταν η αυτόματη αύξηση του κόστους άντλησης ρευστότητας με ενέχυρο κρατικά ομόλογα. Οι ελληνικές τράπεζες θα πληρώνουν 5% υψηλότερη προμήθεια στην κεντρική τράπεζα για τα ελληνικά κρατικά ομόλογα τα οποία βάζουν ως ενέχυρο.

Η στιγμή της υποβάθμισης δεν δείχνει τυχαία. Ηρθε 15 ημέρες πριν από τη δημοπρασία της 28ης Ιουνίου, όταν οι ελληνικές τράπεζες πρέπει να αναχρηματοδοτήσουν ρευστότητα 24 δισ. ευρώ από την ΕΚΤ. Αυτόματα σχεδόν οδηγεί σε επιτάχυνση της ενεργοποίησης του πακέτου στήριξης. Οι τέσσερις μεγάλες ελληνικές τράπεζες ( Εθνική, Alpha, EFG Eurobank) θα προχωρήσουν άμεσα στην έκδοση ομολόγων με εγγύηση του Δημοσίου, τα οποία εν συνεχεία θα ρεπάρουν στην ΕΚΤ.

Η δεύτερη μικρότερης έντασης επίπτωση για τις τράπεζες είναι το μπλόκο στις τιτλοποιήσεις. Αυτό πρακτικά ξεκίνησε μετά την απόφαση της ΕΚΤ να δέχεται από 1ης Μαρτίου 2010 ως ελάχιστη αξιολόγηση για τιτλοποιούμενα στοιχεία ενεργητικού αξιολόγηση «ΑΑΑ» από δύο μάλιστα οίκους. Με την αξιολόγηση που έχουν πλέον οι ίδιες οι τράπεζες εξαιτίας της δημοσιονομικής κρίσης, και τα δάνεια σε καθυστέρηση να αυξάνονται, η τιτλοποίηση δανείων με αξιολόγηση «ΑΑΑ» είναι τόσο ακριβή υπόθεση,ώστε είναι σχεδόν απαγορευτική, τονίζουν στελέχη τμημάτων χορηγήσεων.

Για τον λόγο αυτό, τους τελευταίους μήνες οι τράπεζες έχουν στραφεί στις εκδόσεις καλυμμένων ομολογιών (covered bonds) για τις οποίες η ΕΚΤ ζητά ελάχιστη αξιολόγηση «ΒΒΒ». Η απόφαση της ΕΚΤ να δημιουργήσει δευτερογενή αγορά καλυμμένων ομολογιών διευκόλυνε τη στροφή των ελληνικών τραπεζών και κυρίως μείωσε το κόστος χρηματοδότησής τους, καθώς τις δίνουν απευθείας ως ενέχυρο στην ΕΚΤ αντλώντας ρευστότητα με επιτόκιο 1%. Ηδη, μέχρι και την 25η Μαΐου οι εκδόσεις καλυμμένων ομολογιών που δόθηκαν ως ενέχυρο στην ΕΚΤ από τις ευρωπαϊκές τράπεζες έφθασαν στα 54,348 δισ. ευρώ, όταν το συνολικό της πρόγραμμα έως το τέλος Ιουνίου προέβλεπε απορρόφηση εκδόσεων συνολικού ύψους 60 δισ. ευρώ.

Από τις ελληνικές τράπεζες η πρώτη που έκανε τη στροφή προς την έκδοση καλυμμένων ομολογιών ήταν η Eurobank. Κατά τους τελευταίους μήνες, η τράπεζα προέβη στην έκδοση τεσσάρων καλυμμένων ομολογιών συνολικού ύψους 1,75 δισ. ευρώ. Οι δύο τελευταίες εκδόσεις βγήκαν στις αρχές Ιουνίου με αξιολόγηση Α3 από την Moody's, διαθέτοντας ως κάλυμμα απαιτήσεις της τράπεζας από στεγαστικά δάνεια σε ευρώ και ελβετικό φράγκο. Το πρόγραμμα εκδόσεων καλυμμένων ομολογιών της τράπεζας ανέρχεται έως τα 5 δισ. ευρώ. Πρόγραμμα εκδόσεων covered bonds ύψους έως 6 δισ. ευρώ έχει αποφασίσει και η Alpha Bank, με την πρώτη έκδοση (500 εκατ. ευρώ) να αναμένεται προς το τέλος του καλοκαιριού. Τέλος, έκδοση ή εκδόσεις ύψους 5 δισ. ευρώ ετοιμάζει και η Εθνική Τράπεζα.

Οι ελληνικές τράπεζες πρέπει σταδιακά έως την 1η Μαρτίου του 2011 να υποκαταστήσουν τις τιτλοποιήσεις που έχουν δώσει ως ενέχυρο στην ΕΚΤ και έχουν εκδοθεί πριν από την 1η Μαρτίου 2010 με καλυμμένες ομολογίες ώστε να αποφύγουν το επιπλέον κόστος. Ταυτόχρονα, πρέπει σταδιακά να αρχίσουν να μειώνουν τη χρήση κρατικών ελληνικών ομολόγων ως ενέχυρο για την άντληση χρηματοδότησης".

Ταυτόχρονα, περί του ζητήματος των Ελληνικών ομολόγων διαβάζουμε σε άλλο άρθρο της εφημερίδας:

"Σε ύψη ρεκόρ ο δανεισμός από την ΕΚΤ

Ο δανεισμός των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ αναρριχήθηκε, τον Απρίλιο, στα ιστορικά υψηλά επίπεδα των 84,9 δισ. ευρώ και το μεγαλύτερο μέρος του αφορά ρευστότητα που έχει αντληθεί με ενέχυρο κρατικά ομόλογα.

Τα ελληνικά ομόλογα έφθασαν να αντιστοιχούν στο 10% των συνολικών ενεχυριασμένων στην ΕΚΤ στοιχείων ενεργητικού, με αποτέλεσμα να απευθύνονται διακριτικές συστάσεις για μείωση της παραπάνω εξάρτησης. Μόνο μέσα στον Απρίλιο η αύξηση του δανεισμού από την ΕΚΤ έφθασε στα 17,8 δισ. ευρώ.

Σε συνάντηση που διενεργήθηκε πρόσφατα στην Τράπεζα της Ελλάδος μεταξύ στελεχών των τμημάτων αγορών κεφαλαίου των τραπεζών και στελέχους της ΕΚΤ, ο τελευταίος επισήμανε την υπερβολική εξάρτηση, αναγνωρίζοντας, όμως, ότι λόγω των συγκυριών αποτελεί μονόδρομο. Υπενθύμισε στους παριστάμενους ότι ναι μεν η κεντρική τράπεζα είναι εδώ και στηρίζει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, δεν θα είναι όμως για πάντα, συστήνοντας να αρχίσουν να εξετάζουν τρόπους και ιδέες εναλλακτικής χρηματοδότησης".

Προφανώς, χρήζουμε φαρμακευτικής αγωγής

Εισοδηματική ελαστικότητα

Το γράφημα της "Ελευθεροτυπίας" είναι ενδεικτικό όσων έχουμε αναφέρει περί της εισοδηματικής ελαστικότητας

Θέμα μικροοικονομικής

Οπως διαβάζουμε, μια εταιρία κινητής τηλεφωνίας προσφέρει έκπτωση 15% στο μηνιαίο πάγιο για έναν χρόνο σε ανέργους και συνταξιούχους.

Να αναλύσετε α) για ποιόν λόγο προσφέρεται η συγκεκριμένη έκπτωση, β) για ποιόν λόγο η έκπτωση διατίθεται στους συγκεκριμένους καταναλωτές, γ) για ποιόν λόγο η μείωση αναφέρεται στο πάγιο τέλος.

Κάτι αλλάζει στις ισοτιμίες

Διαβάζουμε στο "Βήμα":

"Τρίζει η μεταπολεμική νομισματική τάξη

Επτακόσιοι τριάντα εκπρόσωποι 44 συμμαχικών κρατών συγκεντρώθηκαν τον Ιούλιο του 1944 στο Μπρέτον Γουντς των Ηνωμένων Πολιτειών για να δημιουργήσουν νέους οικονομικούς, νομισματικούς και εμπορικούς θεσμούς για τον νέο, μεταπολεμικό κόσμο. Η εμπειρία της Μεγάλης Υφεσης της δεκαετίας του 1930 καθιστούσε σαφές ότι ο περίφημος «κανόνας χρυσού» ήταν ένα ξεπερασμένο σύστημα καθορισμού των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Αποφασίστηκε λοιπόν η υιοθέτηση ενός άλλου συστήματος που προέβλεπε τον καθορισμό σταθερών ισοτιμιών των εθνικών νομισμάτων με το αμερικανικό δολάριο, που ορίστηκε νόμισμα αναφοράς και το οποίο, μόνο αυτό, ήταν μετατρέψιμο σε χρυσό (προς 35 δολάρια η ουγκιά).

Το 1971 το απρόβλεπτα υψηλό κόστος του πολέμου στο Βιετνάμ- λόγω της απρόβλεπτης για τις ΗΠΑ έκβασης που είχε- υπαγόρευσε την κατάργηση της μετατρεψιμότητας του δολαρίου σε χρυσό από τον πρόεδρο Νίξον. Οι συναλλαγματικές ισοτιμίες διαμορφώνονταν πλέον από την αγορά, αν και το δολάριο εξακολούθησε να λογίζεται ως νόμισμα αναφοράς, αφού παρέμεινε το βασικό αποθεματικό νόμισμα των κεντρικών τραπεζών ολόκληρου του πλανήτη. Το γεν, το ελβετικό φράγκο, το μάρκο και η στερλίνα συμπλήρωναν τα... ελάχιστα κενά που άφηνε το δολάριο στα εθνικά θησαυροφυλάκια.

Η καθεστηκυία νομισματική τάξη, η οποία χαρακτηριζόταν μεταπολεμικώς από την οιονεί καθολική ηγεμονία του δολαρίου, κλονίστηκε συθέμελα την τελευταία δεκαετία. Δύο είναι οι αιτίες των κατακλυσμιαίων αλλαγών που συντελούνται σε νομισματικό (εν πολλοίς και οικονομικό και στρατηγικό) επίπεδο.

* Πρώτον, η δημιουργία του ευρώ. Το δολάριο απέκτησε «αντίπαλον δέος» και αυτό πανικόβαλε τις ελίτ που νέμονταν τα οφέλη από την παγκόσμια ηγεμονία του αμερικανικού νομίσματος (πρόκειται για ελίτ οικονομικές, επιχειρηματικές, αλλά και πολιτικές, αφού το δολάριο αποτελούσε την αιχμή του δόρατος της οικονομικής διπλωματίας της Ουάσιγκτον).

* Δεύτερον, η κατακλυσμιαία αναβάθμιση της Κίνας στο διεθνές οικονομικό γίγνεσθαι. Και δεν είναι μόνο η ισοτιμία δολαρίου/ γουάν που δημιουργεί ανταγωνιστικούς εφιάλτες στην Ουάσιγκτον. Είναι το ότι η Κίνα είναι πλέον η μεγαλύτερη πιστώτρια χώρα των ΗΠΑ. Τα συνολικά συναλλαγματικά διαθέσιμα της Κίνας φθάνουν στα 2,4 τρισ. δολάρια, ενώ η αξία των αμερικανικών ομολόγων που κατέχει το Πεκίνο υπολογίζεται στα 889 δισ. δολάρια".

Επί του ιδίου θέματος, στην ίδια εφημερίδα:

"Μαίνεται ο πόλεμος των νομισμάτων

Την περασμένη Παρασκευή ο ρώσος πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ θεώρησε ότι η καλύτερη «κίνηση καλής θελήσεως», που διπλωματικώ εθίμω έπρεπε να κάνει προς την Ουάσιγκτον εν όψει της επίσκεψής του στις ΗΠΑ την εβδομάδα αυτή, ήταν να μιλήσει για ενδεχόμενη «εξαφάνιση» του ευρώ και να προαναγγείλει νέα «διαφοροποίηση» των συναλλαγματικών αποθεμάτων της χώρας του εις βάρος του ευρωπαϊκού νομίσματος. Την Κυριακή η Κίνα προανήγγειλε την ανατίμηση του γουάν έναντι του δολαρίου, κάτι που αποτελεί πάγιο και επιτακτικό αίτημα της Ουάσιγκτον, την τελευταία διετία, της «απόλυτης σύνδεσης» του κινεζικού νομίσματος με το αμερικανικό, με ουσιαστικά σταθερή ισοτιμία. Χθες ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Ζαν-Κλοντ Τρισέ με αναπτερωμένο ηθικό χάρη στην ανατίμηση 3,9% του ευρώ έναντι του δολαρίου το τελευταίο 15θήμερο, επανέλαβε ότι το ευρωπαϊκό νόμισμα είναι ένα ισχυρό νόμισμα που θα μακροημερεύσει και θα ευημερήσει.

Ισως βρισκόμαστε στην απαρχή ενός παγκοσμίου πολέμου των νομισμάτων. Η δεύτερη δεκαετία της κυκλοφορίας του ευρώ συμπίπτει με την καρποφορία του κινεζικού καπιταλισμού (κρατικού, αλλά ποιος νοιάζεται;). Ενδεχομένως εντός της δεκαετίας να φανούν οι πραγματικές διαστάσεις και του ινδικού οικονομικού φαινομένου. Αλλά και των άλλων αναδυομένων οικονομικών δυνάμεων του πλανήτη, της Βραζιλίας, της Ρωσίας. Το περίφημο ΒRΙC- σε αντίθεση με τα αποδιοπομπαία ΡΙGS- αναδεικνύεται σε ρυθμιστή των οικονομικών εξελίξεων. Και των νομισματικών βεβαίως, στο μέτρο που έχει τη δυνατότητα να καθορίζει ποιο θα είναι το ειδικό βάρος των αποθεματικών νομισμάτων (άλλως των νομισμάτων αναφοράς) του πλανήτη.

Υπό την έννοια αυτή, η έντονη «νομισματική διπλωματία» που αναπτύσσουν το τελευταίο χρονικό διάστημα το Πεκίνο και η Μόσχα εν όψει της συνόδου κορυφής του G20 το επόμενο Σαββατοκύριακο στο Τορόντο, πρέπει να θεωρείται αναμενόμενη. Ας πάρουμε πρώτα την Κίνα, η οποία με την προχθεσινή της πρωτοβουλία τάραξε τα νερά στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος, κεφαλαίων και εμπορευμάτων (οι επενδυτές την ερμήνευσαν ως ένδειξη αυτοπεποίθησης της Κίνας για την οικονομική ισχύ της και ως ένδειξη εμπιστοσύνης για την πορεία ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας). Το Πεκίνο θεωρούσε επί σειρά ετών ότι οι ΗΠΑ έπαιζαν το χαρτί του υποτιμημένου νομίσματος για να τονώσουν τις εξαγωγές τους. Οι Κινέζοι δεν ανησυχούσαν τόσο για το εμπορικό ισοζύγιό τους με τις ΗΠΑ, όσο για το γεγονός ότι απαξιώνονται οι επενδύσεις τους σε αμερικανικά ομόλογα.

Ισως πάλι οι Κινέζοι να έπαψαν να ανησυχούν για την πολιτική του φθηνού δολαρίου επειδή εμπιστεύονται τη δυναμική της αμερικανικής αλλά και της παγκόσμιας οικονομίας. Κράτησαν την ισοτιμία δολαρίου/γουάν σταθερή στα 6,83 γουάν ανά δολάριο από τα μέσα του 2008, για να προστατεύσουν τους εξαγωγείς τους από την παγκόσμια οικονομική ύφεση και τη συνεπαγόμενη πτώση της κατανάλωσης και εν γένει των διεθνών εμπορικών συναλλαγών. Τώρα ίσως επιστρέψουν στην πολιτική... ανατίμησης του γουάν. Διότι την τριετία 2005-2008 είχαν επιτρέψει την ανατίμηση του γουάν κατά 21% έναντι του δολαρίου!

Η «επίθεση» κατά του ευρώ που εξαπέλυσε αμέσως ο Μεντβέντεφ και εμμέσως ο υπ΄ αριθμόν 3 του ρωσικού υπουργείου Οικονομικών, που μίλησε προσφάτως για «οιονεί πτώχευση» της Ελλάδας, δείχνει δύο πράγματα: Πρώτον, το μέγεθος της απειλής που «βλέπει» η Ουάσιγκτον στο ευρώ. Δεύτερον, την πεποίθηση της Μόσχας ότι η παλαιά τάξη πραγμάτων στις αγορές συναλλάγματος έχει καταρρεύσει. Η πτώση του ευρώ δεν συμφέρει τη Ρωσία, αφού οι ευρωπαϊκές χώρες και δη η Γερμανία είναι οι μεγαλύτεροι εμπορικοί της εταίροι. Ωστόσο φροντίζει να βάλει και το ρούβλι στο παιχνίδι. Δεν είναι τυχαίο ότι οι πρόσφατες ρωσοτουρκικές ενεργειακές συμφωνίες που υπέγραψαν οι Μεντβέντεφ και Ερντογάν έγιναν σε ρούβλια και τουρκικές λίρες! Η παράκαμψη του δολαρίου ως νομίσματος αναφοράς ακόμη και σε αγοραπωλησίες πετρελαίου και ενέργειας εν γένει, φανερώνει τις απόψεις (και τις βλέψεις) της Μόσχας για τη νέα τάξη πραγμάτων σε επίπεδο διεθνούς εμπορίου και συναλλαγών".

Ανατίμηση γουάν

Κυρίαρχο θέμα σε όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αποτελεί (ή τουλάχιστον θα έπρεπε να αποτελεί) η απόφαση της Κίνας για ανατίμηση του νομίσματός της. Οπως διαβάζουμε στην "Καθημερινή":

"Κίνηση-ορόσημο από το Πεκίνο
Η ισοτιμία του κινεζικού νομίσματος θα διαμορφώνεται στο εξής με βάση καλάθι νομισμάτων

Reuters, AP, AFP

Πιστή στη δέσμευσή της, η Κίνα επέτρεψε χθες στο γουάν να διακυμανθεί με μεγαλύτερη ευελιξία έναντι του δολαρίου, προειδοποιώντας ότι μόνο η ανατίμηση του νομίσματος δεν μπορεί να φέρει ανατροπές στην παγκόσμια ανάπτυξη. Επίσης κάλεσε τους ηγέτες της ομάδας των 20 (G20) –ενόψει της συνόδου του Σαββατοκύριακου– να προχωρήσουν σε πιο ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις. Το γουάν ενισχύθηκε έως 0,47% έναντι του δολαρίου, καταγράφοντας τα μεγαλύτερα ημερήσια κέρδη από το 2005, όταν η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας επέτρεψε ανατίμηση του νομίσματος κατά 20% και υιοθέτησε καθεστώς ελεγχόμενης διακύμανσης.

Διαμορφώθηκε στα 6,7971 έναντι του δολαρίου, έχοντας ξεκινήσει από τα 6,8272, μετά την ανακοίνωση του Σαββάτου περί ενίσχυσης της ευελιξίας στην ισοτιμία. Παρέμεινε πάντως εντός του ορίου διακύμανσης του 5%, που σπανίως έχει δοκιμαστεί στην πράξη στο παρελθόν.

Σύμφωνα με την τράπεζα, η ισοτιμία του γουάν θα διαμορφώνεται στο εξής με βάση καλάθι νομισμάτων, συμπεριλαμβανομένου του δολαρίου, σε μια επιστροφή σε προ κρίσης πολιτικές, οι οποίες τέθηκαν σε αναμονή όσο η παγκόσμια κρίση έπληττε και τον καίριο, για την κινεζική οικονομία, κλάδο της μεταποίησης, με εκατομμύρια εργαζόμενους να χάνουν τη δουλειά τους.

Η απόφαση θεωρείται ότι υπαγορεύθηκε από τις ανάγκες της Κίνας, μεταξύ άλλων, για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, την ενθάρρυνση του κλάδου μεταποίησης για βελτίωση της αποδοτικότητάς του και τον περιορισμό της εξάρτησης από τις εξαγωγές ως κινητήριο μοχλό για την ανάπτυξη. Εκτιμάται επίσης ότι «δείχνει» προς πιθανή ανατίμηση του νομίσματος, για πρώτη φορά από το 2008 – καθώς, σύμφωνα με αναλυτές, αν η τράπεζα επιθυμούσε, θα είχε παρέμβει για να περιορίσει τα χθεσινά κέρδη του νομίσματος. Αυτό παρά τις εσωτερικές αντιδράσεις, όπως π.χ. εκφράστηκαν σε κύριο άρθρο της εφημερίδας National Business Daily, σύμφωνα με το οποίο δεν είναι η σωστή εποχή για να ανατιμηθεί το νόμισμα, «πριν προχωρήσει περισσότερο η οικονομική αναδιάρθρωση της Κίνας και ενισχυθεί η εγχώρια ζήτηση». Η απόφαση χαρακτηρίστηκε από κάποιους υποχώρηση της τράπεζας στις έξωθεν πιέσεις.

Η κίνηση χαιρετίστηκε πάντως στο εξωτερικό. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ζαν-Κλοντ Τρισέ, χαρακτήρισε «καλή» την απόφαση, καθώς «ανταποκρίνεται στα συμφέροντα της ίδιας της Κίνας αλλά και των εταίρων της και θα συμβάλει στη σταθερότητα και την ευημερία σε παγκόσμιο επίπεδο». Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Κίνα, Τζον Χάντσμαν, τόνισε ότι αποτελεί «γνήσια προσπάθεια» για μεγαλύτερη ευελιξία στον μηχανισμό ισοτιμιών, ενώ το ενισχυμένο γουάν θα τονώσει την αγοραστική δύναμη των Κινέζων αγοραστών και θα βοηθήσει τις αμερικανικές εξαγωγές.

Αναλυτές θεωρούν δύσκολο να επαναληφθούν τις ερχόμενες ημέρες τα χθεσινά κέρδη, όσο θα καταλαγιάζει ο αρχικός ενθουσιασμός των αγορών. Οικονομολόγοι εκτιμούν πως στα τέλη του έτους η ισοτιμία θα διαμορφωθεί στα 6,67 γουάν ως προς το δολάριο, ενισχυμένη μόλις κατά 2,4% από τα τέλη της περασμένης εβδομάδας, πριν ανακοινωθεί η απόφαση".

Περί του Mουντιάλ

Πιστοληπτική ικανότητα

Δημόσιο χρέος χωρών G20

Οικονομίες χωρών G20

Εμπορικό ισοζύγιο χωρών G20

Προστατευτισμός

Περί της ενιαίας Ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης

Αναφέρει σε άρθρο του στην "Ναυτεμπορική" ο κ. Κώστας Μποτόπουλος:

"Η ανηφορική πορεία της οικονομικής διακυβέρνησης

Η διαδρομή της «οικονομικής διακυβέρνησης» στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πολύ διδακτική. Παρά το ότι, μέσα και λόγω της κρίσης, η ιδέα είναι πια αποδεκτή από όλους, το αποτέλεσμα είναι κάθε άλλο παρά εξασφαλισμένο.

Αυτό δείχνει ανάγλυφα πόσο περίπλοκο είναι κάθε πολιτικό βήμα προς τα εμπρός στη σημερινή Ευρώπη των 27, αλλά και πόσο δύσκολα υλοποιήσιμα είναι ακόμα και τα «αποδεκτά από όλους».

Θυμίζω ότι η ανακοίνωση (γιατί η θέση σε λειτουργία άργησε ένα μήνα) για το «ευρωπαϊκό σχέδιο σταθερότητας» (10 Μαΐου 2010), συνοδεύτηκε εξαρχής (στις 12 Μαΐου η Επιτροπή έκανε τις ανακοινώσεις της) αφενός με ρητή αναφορά στην οικονομική διακυβέρνηση (τέτοια αναφορά πρωτοέγινε, πάντως, κατά την ανακοίνωση του «μηχανισμού βοήθειας» προς την Ελλάδα, στις 25 Μαρτίου 2010), αφετέρου με τρία συγκεκριμένα μέτρα-πλαίσια προς αυτή την κατεύθυνση: ενίσχυση, χωρίς μεταρρύθμιση, του Συμφώνου Σταθερότητας - αντιμετώπιση των διαφορών ανταγωνιστικότητας ανάμεσα στις χώρες του ευρώ μέσω ρύθμισης παραμέτρων της «μακρο-οικονομικής ισορροπίας» - συγκρότηση ενός μόνιμου μηχανισμού για την επίλυση κρίσεων (ως διαδόχου ή σε αντικατάσταση του «Ταμείου των 750 δισ. ευρώ», που δημιουργήθηκε με το «ευρωπαϊκό σχέδιο σταθερότητας» και για το οποίο προβλέπεται τριετής διάρκεια).

Η πιο κρίσιμη από αυτές τις προγραμματικές εξαγγελίες, ειδικά για το ζήτημα της οικονομικής διακυβέρνησης, είναι η δεύτερη: έγινε κατ' επίκληση, για πρώτη φορά, του περίφημου νέου άρθρου 136 της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (που όχι μόνο επιτρέπει αλλά και προωθεί την από κοινού χάραξη, στα πλαίσια του Συμβουλίου, «προσανατολισμών οικονομικής πολιτικής» της Ένωσης), αλλά και συνοδεύτηκε από αναφορές για «συντονισμό» στους τομείς της απασχόλησης, του κόστους εργασίας, της παραγωγικότητας, της ανταγωνιστικότητας, του εμπορικού ισοζυγίου, καθώς και από την κρίσιμη ιδέα διάθεσης των κοινοτικών πόρων «με βάση συγκεκριμένες ανάγκες» (το ερώτημα βέβαια είναι, ανάγκες τίνος: της καθεμιάς από τις οικονομίες των κρατών -μελών ή μιας «οικονομίας της Ένωσης»;).

Διαπίστωση της ανάγκης ουσιαστικότερου συντονισμού μέσα στην κρίση και εξαγγελία θεσμικών μέτρων προς αυτή την κατεύθυνση είναι ένας συνδυασμός που θα μπορούσε να σημάνει, κανονικά, τη βεβαιότητα ότι η οικονομική διακυβέρνηση βρίσκεται προ των πυλών. Κανονικά -αλλά όλοι έχουμε πια εμπεδώσει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το αντίθετο της κανονικότητας.

Το πρώτο συγκεκριμένο μέτωπο στο οποίο τα πράγματα κινήθηκαν με πρωτοβουλία της Επιτροπής ήταν, όχι τυχαία, το μέτωπο των εθνικών προϋπολογισμών, μέσα από την πρόταση για υποχρεωτική προληπτική εξέταση του προϋπολογισμού κάθε χώρας μέλους σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο Επίτροπος Όλι Ρεν έθεσε μάλιστα ως στιγμή έναρξης το 2011 (κάτι που αργότερα επιβεβαιώθηκε στο Εκοφίν της 8ης Ιουνίου), ενώ ο πάντα υποκύπτων στον πειρασμό των μεγάλων (αλλά συνήθως άδειων) φράσεων Πρόεδρος της Επιτροπής Μανουέλ Μπαρόζο ανήγγειλε ότι «δεν μπορεί να υπάρξει νομισματική ένωση χωρίς οικονομική ένωση». Από πλευράς κρατών, πρώτες αντέδρασαν η Σουηδία (αρνητικά -ο Πρωθυπουργός Ραϊνφελντ, με σκανδιναβική αβρότητα, δήλωσε ότι θα πρέπει να τηρηθεί η αρχή ότι «η συζήτηση αφορά τις χώρες που παραβιάζουν τους κοινούς κανόνες») και η Γερμανία (θετικά -η Καγκελάριος Μέρκελ, με ρηνανική καλλιέπεια, έκανε λόγο για «ένα σημαντικό βήμα»).

Το πραγματικό, κατά τη γνώμη μου, πρόβλημα, τόσο με την πρόταση καθεαυτή όσο και με τον τρόπο που παρουσιάστηκε, ήταν ότι, παρά τον καταρχήν «ενοποιητικό» της χαρακτήρα, έγερνε υπερβολικά προς την πλευρά της πρόληψης ενός κακού (του δημοσιονομικού εκτροχιασμού ορισμένων κρατών μελών στα χνάρια της Ελλάδας) και του ελέγχου (των εθνικών προϋπολογισμών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους συνειρμούς περί εθνικής κυριαρχίας) και υποτιμούσε σημαντικά τον πολιτικό συντονισμό μεταξύ ίσων -ή τουλάχιστον μεταξύ εταίρων. Την εικόνα του «αναγκαστικού ελέγχου» ήρθε να ενισχύσει ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ, ο οποίος, με γαλατική ευελιξία, μίλησε στην αρχή για ανάγκη «ενδυνάμωση της επιτήρησης» (συνέντευξη στη Le Monde, 5 Μαΐου), κατόπιν για «αμοιβαία επιτήρηση» (Le Monde, 10 Μαΐου) και μετά για «δημοσιονομικό φεντεραλισμό» (αλλά πάντα όσον αφορά τον «έλεγχο» και την «επιτήρηση» - Le Monde, 31 Μαΐου).

Έτσι ιδωμένη -γιατί έτσι παρουσιασμένη- η πρόταση, εξελήφθη από αρκετούς ως ποινή ή ως εποπτεία και όχι ως βήμα διαμόρφωσης πολιτικής -και αυτός ο χαρακτήρας της εν γένει οικονομικής διακυβέρνησης διατηρήθηκε, παρά τη «διόρθωση» του Όλι Ρεν περί «εκ των προτέρων ενημέρωσης του Eurogroup», ώστε να μπορέσει να «παίξει έναν αποφασιστικό ρόλο στο νέο σύστημα συντονισμού».

Το δεύτερο μέτωπο που άνοιξε η Ευρώπη ήταν εναντίον των οίκων πιστοληπτικής ικανότητας. Η πρόταση εδώ ξεκίνησε από τη Γαλλίδα υπουργό, Κριστίν Λαγκάρντ (συνέντευξη στη Le Monde, 4 Μαΐου) και προήλθε από την εντελώς εύλογη παρατήρηση ότι πρέπει να θεσμοθετηθούν κανόνες, ώστε να μην επαναληφθούν φαινόμενα σαν της (παρολίγον μοιραίας) υποβάθμισης της Ελλάδας από τον οίκο Standard' s & Poors «15 λεπτά πριν κλείσουν οι αγορές». Άμεσα η Καγκελάριος Μέρκελ και ο αντιπρόεδρός της (και, πιο καθοριστικά, Πρόεδρος του κόμματος των Φιλελευθέρων) Γκίντο Βεστερβέλε υπερακόντισαν, θέτοντας στο τραπέζι τη «χρησιμότητα δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού οίκου αξιολόγησης». Η Επιτροπή πήρε αυτή τη φορά το ριμπάουντ, ανακοινώνοντας εποπτικό κανονιστικό πλαίσιο, που θα περιλαμβάνει και τα hedge funds. Στο Εκοφίν της 17ης Μαΐου, λήφθηκε (επί της αρχής) απόφαση για εκπόνηση Οδηγίας για αύξηση της εποπτείας σε όλους τους τομείς δραστηριοποίησης «εναλλακτικών επενδυτικών κεφαλαίων», παρά τις (εντελώς αναμενόμενες) αντιρρήσεις της Μεγάλης Βρετανίας.

Η τελική κατάληξη του θεσμικού εγχειρήματος επιτρέπει, ωστόσο, για μια ακόμα φορά, να χαρακτηρίσουμε μεσοβέζικη τη λύση που προκρίθηκε: στις 2 Ιουνίου, η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι, από 1ης Ιανουαρίου 2011, οι ευρωπαϊκές θυγατρικές των (αγγλοσαξονικών ως επί το πλείστον) οίκων αξιολόγησης θα τεθούν υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών, η οποία θα έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα να τις επιβλέπει, να τις ελέγχει και να τους επιβάλει ποινές, όποτε παραβαίνουν τους κανόνες. Αντί για μία πραγματική «ευρωπαϊκή αρχή αξιολόγησης» θα αποκτήσουμε έτσι μια ευρωπαϊκή εποπτική αρχή των σημερινών οίκων αξιολόγησης. Αντί για πέταγμα του σαπισμένου μήλου (τις ίδιες ακριβώς μέρες η Αμερικανική Γερουσία αποκάλυπτε ανατριχιαστικές λεπτομέρειες για το πώς οι οίκοι Moody' s και Standard' s & Poors, καθώς και η τράπεζα Goldman Sachs συμμετείχαν στο κερδοσκοπικό παιχνίδι το οποίο υποτίθεται ότι έλεγχαν), η Επιτροπή επέλεξε τη λύση του καθαρισμού και του ξαναφαγώματός του. Ακόμα κι έτσι, πάντως, η ρύθμιση για τους πιστοληπτικούς οίκους αφενός δείχνει αντίληψη της σημασίας αναμόρφωσης του ρυθμιστικού πλαισίου για τον (πολιτικό) αγώνα κατά ακραίων μορφών κερδοσκοπίας και αφετέρου αποτέλεσε προϊόν αρκετά προωθημένου συντονισμού κρατών μελών και κοινοτικών οργάνων.

Το ακριβώς αντίθετο -αλλά σε παράλληλο χρόνο- έγινε με μια άλλη ρυθμιστική πρωτοβουλία, εκείνη που είχε σχέση με τις λεγόμενες «ανοικτές πωλήσεις τίτλων» (naked short selling, δηλαδή πωλήσεις τίτλων κατά τις οποίες ο πωλητής όχι μόνο δεν τους διαθέτει αλλά ούτε καν τους δανείζεται -με υποχρέωση, πάντως, να τους προσκομίσει μέσα σε 10 ημέρες από την «πώληση»). Εδώ είχαμε μια εντελώς μονομερή γερμανική κίνηση άμεσης απαγόρευσης αυτού του είδους των συναλλαγών στη γερμανική αγορά (ισχύει από την 31η Μαΐου). Τολμηρό ασφαλώς βήμα προς την κατεύθυνση αντιμετώπισης της κερδοσκοπίας και «συμμαζέματος» της αγοράς (το ότι την «χτύπησε» τόσο πολύ ο αγγλοσαξονικός οικονομικός Τύπος είναι καλό σημάδι), δημιούργησε ωστόσο θύελλα αντιδράσεων από τους εταίρους της Γερμανίας για τον αιφνιδιαστικό και απαξιωτικό προς κάθε έννοια συντονισμού και «διακυβέρνησης» τρόπο που προετοιμάστηκε και ανακοινώθηκε. Πρωτοπόρος και σε ιδέες και σε αλαζονεία, η Γερμανία δύσκολα μπορεί έτσι να διεκδικήσει ρόλο ατμομηχανής ενός κοινού ευρωπαϊκού εγχειρήματος.

Κι όμως συνεχίζει -και μπορούμε άνετα να στοιχηματίσουμε ότι θα συνεχίσει- να τον διεκδικεί. Γιατί και η επόμενη μεγάλη ευρωπαϊκή πρωτοβουλία προς την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής διακυβέρνησης, η σύσταση και σύγκληση της «Ομάδας Δράσης» (πόσο πιο εντυπωσιακό ακούγεται το Task Force) υπό τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ, σε γερμανικές βάσεις στηρίζεται. Ακριβέστερα στις 9 γερμανικές προτάσεις που παρουσίασε (την 21η Απριλίου, ελπίζω η ημερομηνία να επιλέχτηκε τυχαία) ο υπουργός Οικονομικών Σόϊμπλε. Περιλαμβάνονται τόσο «ειδικά» (για αντιμετώπιση αυτής της κρίσης και αποφυγή επανάληψής της) όσο και "γενικά" (σε πιο μακρο-οικονομική κατεύθυνση) μέτρα. Ανάμεσα στα πρώτα συγκρατώ τη θεσμοθέτηση (κατά προτίμηση μάλιστα με συνταγματικό τρόπο, κατά το πρότυπο της Γερμανίας) δεσμευτικού πλαφόν για τα ελλείμματα του προϋπολογισμού της κάθε χώρας, την εισαγωγή μηχανισμού «ελεγχόμενης πτώχευσης» (με πιθανή κατάληξη την έξοδο μιας χώρας από το ευρώ και τη διακοπή των κοινοτικών επιδοτήσεων σε χώρες με υπερβολικό έλλειμμα (ορισμένων ή όλων των κατηγοριών επιδοτήσεων και με παράλληλη ή όχι απώλεια του δικαιώματος ψήφου της αμαρτωλής χώρας). Από τις γενικές προτάσεις ξεχωρίζουν η επιβολή ενός διεθνούς φόρου (τύπου Τόμπιν) επί των τραπεζικών συναλλαγών, η δημιουργία ευρωπαϊκού οίκου πιστοληπτικής αξιολόγησης (είδαμε την τύχη της) και ο «εναρμονισμός της πολιτικής εξόδου της Ευρώπης από την κρίση» -κατεξοχήν δείγμα βούλησης για οικονομική διακυβέρνηση, με ασαφές, ωστόσο, ακόμα, περιεχόμενο.

Εδώ η Γερμανία -πέρα από το γεγονός ότι οι προτάσεις της, όπως θα δούμε αμέσως, αποτέλεσαν αμέσως οδηγό της κοινής προσπάθειας- κινήθηκε, κατά τη γνώμη μου, μέσα στα όρια μιας «ηγέτιδας μεταξύ ίσων» και δεν περιέπεσε στο αμάρτημα της περιφρόνησης των κοινοτικών θεσμών. Αντίθετα, επιχείρησε να γεμίσει τους θεσμούς με ουσία (απορρέουσα φυσικά από τη δική της, πολύ ειδική, θεώρηση των πραγμάτων) και να συζητήσει με τους εταίρους της αυτή την ουσία. Το ότι -ίσως ακριβώς εξαιτίας αυτού του τρόπου δράσης- κατάφερε να πάρει με το μέρος της (και, πράγμα κρισιμότερο, με το μέρος των προτάσεών της) τον ως τότε δύσπιστο -και πάντα όχι ιδιαίτερα δυναμικό, αλλά γι' αυτό δεν φταίει η Γερμανία- Πρόεδρο Βαν Ρόμπεϊ, είναι, νομίζω, περισσότερο φυσική συνέπεια παρά συνωμοσία σκοτεινών δυνάμεων.

Από τις προτάσεις της Γερμανίας, η «ομάδα Ρομπάι», αλλά και το Εκοφίν, αποδέχθηκαν ασμένως τον έλεγχο των προϋπολογισμών (ο Πρόεδρος της Γαλλίας Σαρκοζί, μάλιστα, είπε ότι σκέφτεται να ακολουθήσει και για τη χώρα του το δρόμο της συνταγματικής απαγόρευσης των ελλειμμάτων) και την αναστολή των χρηματοδοτήσεων (όμως, σε πρώτη φάση, μόνο από το Ταμείο Συνοχής και χωρίς απώλεια του δικαιώματος ψήφου). Οι πολιτικές προτάσεις είχαν λιγότερο καλή τύχη, αφού η πιο βασική και άμεση, η επιβολή του τραπεζικού φόρου απορρίφθηκε μετά πολλών επαίνων -το Εκοφίν της 8ης Ιουνίου, σε μια έξαρση δημιουργικής φαντασίας, παρέπεμψε την ιδέα στο G-2O… Περισσότερη τύχη -γιατί πιο τεχνοκρατικά ενδεδυμένη- φαίνεται ότι μπορεί να έχει η -σχετική αλλά σαφώς πιο αδύναμη- πρόταση που έκανε στις 26 Μαΐου ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς Μισέλ Μπαρνιέ για τη δημιουργία ενός «Ταμείου Τραπεζικών Επιλύσεων» (Fonds de Resolution Bancaire), τη δημιουργία δηλαδή σε κάθε ευρωπαϊκή τράπεζα ενός αναγκαστικού αποθεματικού προς αποφυγήν περιπτώσεων πτώχευσης (ένα είδος «φορολογώ για να σώσω», που διαφέρει από συστήματα όπως του ελληνικού «Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας» εξαιτίας του ότι τα χρήματα «διάσωσης» δεν δίδονται από έξω, αλλά συλλέγονται από τις ίδιες τις τράπεζες).

Σε αυτό το σημείο βρίσκεται σήμερα η συζήτηση και οι πρωτοβουλίες. Θα ήταν άδικο να λέγαμε ότι η Ευρώπη έχει μείνει στα λόγια στο θέμα της οικονομικής διακυβέρνησης -έστω και αν ούτε ο βαθμός εξειδίκευσης ούτε η τόλμη των μέχρι στιγμής προτάσεων είναι (ή αναμένεται) ιδιαίτερα υψηλός. Θα ήταν επίσης άδικο αν ισχυριζόμασταν ότι η παραδοσιακά πιο δύσπιστη απέναντι στο όλο σχέδιο χώρα, που συμβαίνει αν είναι και η πιο ισχυρή στην Ένωση, έπαιξε μόνο αρνητικό ρόλο: αντίθετα, νομίζω ότι, αν η παρούσα ανάλυση είναι ορθή, φάνηκε ότι η Γερμανία, από τη στιγμή που κατάλαβε (όχι αμέσως) ότι δεν είναι ούτε δυνατό ούτε επιθυμητό (για την Ευρώπη, αλλά και για την ίδια) να πορευθεί μόνη της, υπέβαλε συγκεκριμένες προτάσεις και διεκδικεί, γερμανικώ τω τρόπω, συγκεκριμένες λύσεις -έστω και σε βάρος του συλλογικού παιχνιδιού.

Το βασικό πρόβλημα, κατά τη γνώμη μου, είναι άλλο. Από τη σύλληψη ήδη του ευρωπαϊκού προβλήματος (που δεν θα έπρεπε να περιορίζεται στην κρίση), αλλά και μέσα από την ως τώρα διαδρομή επίλυσής του, προκύπτει ότι η οικονομική διακυβέρνηση, για να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων αλλά και της καθυστέρησής της, θα έπρεπε να απαντά, ή έστω να αρχίσει να σκέπτεται πώς να απαντήσει, στα ακόλουθα, τουλάχιστον, ερωτήματα: πώς μια οικονομική ζώνη σαν της Ένωσης θα μπορέσει να συνδυάσει, στον άμεσο αλλά και στον μακρύτερο χρόνο (γιατί η σημερινή κρίση είναι βέβαιο πως θα αφήσει μόνιμο στίγμα), λιτότητα και θεσμικές αλλαγές; Πώς θα μπορέσουν να συνυπάρξουν -γιατί αλλιώς όχι η οικονομική διακυβέρνηση μόνο, αλλά και η Ενωμένη Ευρώπη θα πάψουν να έχουν νόημα- μείωση των δημοσίων ελλειμμάτων παντού και ανάπτυξη σε όλη την οικονομική -και κοινωνική- ζώνη; Με τι τρόπο η Ένωση θα μπορέσει να πείσει τους οικονομολόγους (η λιγότερο σημαντική κατηγορία), τους πολίτες (η πιο σημαντική αλλά και η πιο απόμακρη) και τον ίδιο τον εαυτό της (ώστε να αποκτήσει αυτοπεποίθηση μέσα από τις δυσκολίες) ότι κατάλαβε πως μέσα από την περιπέτεια της Ελλάδας βγήκε στην επιφάνεια όλη η «ανακολουθία της Ευρωζώνης» (η έκφραση είναι του Michel Aglietta, Le Monde, 17 Μαΐου) και ότι παίρνει μέτρα για να μειώσει και, σταδιακά, να εξαλείψει αυτή τη δηλητηριώδη υστέρηση;

Οι μέχρι στιγμής ενέργειες και οι μέχρι στιγμής κατευθύνσεις δεν δείχνουν, φοβούμαι, ότι αυτά τα κρίσιμα ερωτήματα λαμβάνονται όσο θα έπρεπε υπόψη. Γιατί, αν γινόταν αυτό, θα έπρεπε να γίνεται περισσότερος και πιο εστιασμένος λόγος για τον πολιτικό χαρακτήρα της οικονομικής διακυβέρνησης. Θα έπρεπε, δίπλα στον «συντονισμό» (που είδαμε ότι στην πραγματικότητα είναι περισσότερο έλεγχος) των προϋπολογισμών και τη «σύγκλιση» (που είδαμε ότι είναι μάλλον ανταλλαγή αοριστολογιών) των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών, να τεθούν απαραίτητα στο τραπέζι η ενιαία φορολογική πολιτική, η κοινή διαχείριση αναπτυξιακών δομών και πολιτικών σε ενωσιακό επίπεδο (ιδίως στους τομείς αιχμής, όπως η γνώση, η έρευνα, η τεχνολογία, το περιβάλλον) και ένας πραγματικά ευρωπαϊκός προϋπολογισμός. Χρόνος, για λίγο ακόμα, υπάρχει. Αν δεν ανοίξουν πάντως αυτά τα θέματα -που αποτελούν, το ξέρω καλά, ισάριθμα και μακρόβια ευρωπαϊκά ταμπού- φοβούμαι ότι θα αναγκαστούμε να πούμε ότι και για την οικονομική διακυβέρνηση ισχύει αυτό που είπε για όλη την Ένωση ο καθηγητής Robert Skidelski (στη Ναυτεμπορική, 7 Ιουνίου 2010): δραματικές προκλήσεις, μέτριες λύσεις".

Μια νέα αρχή

Κάθε φορά που έχω την τύχη να διαβάσω (και να ξαναδιαβάσω) τα άρθρα και τα βιβλία του κ. Δημήτρη Μπουραντά αντιλαμβάνομαι όλο και περισσότερο ότι η προσφώνηση "δάσκαλε" δεν συνίσταται μόνο στην μετάδοση του γνωστικού αντικειμένου, αλλά κυρίως στην αξιακή και ηθική υπόσταση του διδάσκοντος.

Παραθέτω το άρθρο του κ. Μπουραντά στην "Ελευθεροτυπία":

"Η μόνη ελπίδα αναστροφής της κρίσης

Δυστυχώς φθάσαμε στην ουσιαστική οικονομική και πολιτική χρεοκοπία ακολουθώντας σταθερά μια πορεία δεκαετιών που με μαθηματική ακρίβεια οδηγούσε το καράβι στην ξέρα.

Ηταν σε όλους γνωστό ότι μια χώρα δεν μπορεί επί δεκαετίες να καταναλώνει περισσότερα από όσα παράγει στηριζόμενη σε πόρους των προηγούμενων γενεών, των επόμενων (συνεχής αύξηση του δανεισμού) και της Ε.Ε. Ηταν θέμα κοινής λογικής να κατανοήσει ο καθένας ότι αυτό το πάρτι θα τελείωνε και θα έπρεπε να πληρώσουμε τον λογαριασμό. Δυστυχώς όμως τον πληρώνουν αυτοί που δεν ήταν στο πάρτι, δηλαδή οι έντιμοι, οι άνεργοι και οι φτωχοί. Ολα αυτά όμως είναι συμπτώματα, πίσω από τα οποία υπάρχουν τα αίτια που τα δημιούργησαν. Για ποιον λόγο οι κυβερνήσεις όλων των κομμάτων δημιούργησαν αυτό το τεράστιο, απατηλό, αναποτελεσματικό και αντικοινωνικό κράτος; Για ποιον λόγο συσσωρεύθηκαν επί τόσες δεκαετίες τόσα ελλείμματα; Για ποιον λόγο για τόσες δεκαετίες μερικές εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες πλούτισαν απροκάλυπτα από αυτά τα ελλείμματα, φοροδιαφεύγοντας και αρμέγοντας το κράτος, παίρνοντας μίζες και χρήμα από παράνομες δραστηριότητες, και ζουν σήμερα προκλητικά; Για ποιον λόγο οι τεράστιοι πόροι πήγαν στην εφήμερη κατανάλωση και όχι σε παραγωγικές επενδύσεις και στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας;

Γιατί ήταν προτεραιότητα να ξοδευτούν δεκάδες δισ. ευρώ στους Ολυμπιακούς Αγώνες και όχι για την ανάπτυξη; Γιατί ξοδεύτηκαν τόσα δισεκατομμύρια για το ΕΣΥ, χωρίς να έχουμε υγεία; Γιατί ιδρύθηκαν σε όλη την Ελλάδα ΑΕΙ και ΤΕΙ για να μπαίνουν σχεδόν όλοι οι απόφοιτοι λυκείου, ενώ όλοι γνώριζαν ότι η ανάπτυξη της χώρας δεν θα μπορούσε να προσφέρει εργασία ούτε στους μισούς απόφοιτους; Γιατί κανείς δεν πήγε φυλακή από όσους ήταν πρωταγωνιστές στο πανηγύρι; Γιατί οι πολιτικοί και οι συνδικαλιστές και οι δημοσιογράφοι τώρα ξαφνικά ανακάλυψαν τη λάθος πορεία των τόσων δεκαετιών; Γιατί οι φωνές διανοουμένων, έντιμων και ικανών επιχειρηματιών και τεχνοκρατών ήταν αποκλεισμένες από τα ΜΜΕ; Γιατί κυριαρχούσε η αναξιοκρατία σχεδόν παντού;

Αν απαντήσουμε σε όλα αυτά και τόσα άλλα «γιατί» με κοινή λογική, θα φτάσουμε εύκολα στα πρωτογενή αίτια της οικονομικής και πολιτικής χρεοκοπίας. Πρώτα, θα συναντήσουμε το τεράστιο έλλειμμα πολιτικού πολιτισμού. Το πολιτικό σύστημα χτίστηκε, λειτούργησε και άσκησε την εξουσία στο θεμέλιο του πολιτικού αμοραλισμού και κυνισμού.

Αντί για την αξία της ακεραιότητας με την έννοια της εντιμότητας, της ειλικρίνειας, της ευθύτητας, της διαφάνειας, της συνέπειας λόγων και πράξεων, της τήρησης των υποσχέσεων, της ανάληψης των ευθυνών και της δικαιοσύνης, κυριάρχησαν οι αξίες της ανεντιμότητας, της διαπλοκής, της μίζας, της ανευθυνότητας, του ατομισμού, της πονηριάς, της αλαζονείας, της δημαγωγίας, του λαϊκισμού. Αντί για την αξία της αποτελεσματικότητας και της ανταγωνιστικότητας, κυριάρχησε η μετριότητα, ο ωχαδερφισμός, η αρπαχτή, η σπατάλη και η εφήμερη κατανάλωση. Αυτός ο πολιτικός αμοραλισμός και κυνισμός του πολιτικού συστήματος ήταν επόμενο να μεταδοθεί και στους πολίτες, αφού κριτήρια αξιολόγησης και επιλογής των πολιτικών δεν ήταν η ακεραιότητα και η συνεισφορά στο κοινό καλό και την πρόοδο της χώρας αλλά η εξυπηρέτηση των ατομικών μικροσυμφερόντων βραχυπρόθεσμα.

Δεύτερο αίτιο, σε αλληλεπίδραση με το πρώτο, ήταν η έλλειψη της φρόνησης με την έννοια του Αριστοτέλη.

Φρόνηση σημαίνει τεχνοκρατικός ορθολογισμός, με την έννοια να εφαρμόζει κανείς την τέχνη και την επιστήμη ούτως ώστε να επιτυγχάνει τα μέγιστα δυνατά αποτελέσματα με τους μικρότερους δυνατούς πόρους ή θυσίες, ταυτόχρονα με τον ηθικό ορθολογισμό, δηλαδή, με ηθικές αξίες και πολιτικό καλό και κατανέμονται δίκαια μεταξύ των πολιτών με διαφορετικά συμφέροντα. Το πολιτικό σύστημα της χώρας ούτε τεχνοκρατικό, ούτε ηθικό, ούτε πολιτικό ορθολογισμό επέδειξε, αφού παρά τους τόσους πόρους είμαστε ουραγοί σε όλα, η διαφθορά κυριάρχησε και μια μερίδα του ελληνικού λαού ευνοήθηκε προκλητικά έναντι των πολλών.

Τρίτον, η σημερινή κατάσταση έχει ως αίτιο, επίσης σε αλληλεπίδραση με τα προηγούμενα, την έλλειψη αξιοκρατίας και ικανοτήτων σε όλους όσους διαχειρίστηκαν τα κοινά, είτε σε κυβερνητικές θέσεις, είτε στην τοπική αυτοδιοίκηση, είτε σε θέσεις δημόσιων οργανισμών. Κρίσιμες θέσεις στελεχώθηκαν με ανθρώπους ημιμαθείς, ανεπάγγελτους ή με αποτυχημένες ή μέτριες καριέρες. Σε ανθρώπους που είχαν κομματικές ή άλλες διασυνδέσεις και προωθούσαν συγκεκριμένα συμφέροντα ή σε άλλους που αναδείχθηκαν λόγω οικογενειοκρατίας και πολιτικού μάρκετινγκ, χωρίς να διαθέτουν επαγγελματικές και κυρίως διοικητικές και ηγετικές ικανότητες, χαρακτήρα και αξίες. Σε ανθρώπους που βλέπουν την πολιτική ως επάγγελμα και μέσο εξουσίας, διασημότητας, πλουτισμού και life style.

Ετσι, φθάσαμε στην ουσιαστική οικονομική και πολιτική χρεοκοπία. Ετσι τα χάσαμε όλα. Χάσαμε την εθνική κυριαρχία και τη δημοκρατία, αφού τους νόμους και τις αποφάσεις τις διαμορφώνουν οι τεχνοκράτες της Ε.Ε. και του ΔΝΤ. Χάσαμε την ελπίδα να βγούμε από το τούνελ, την εθνική μας αξιοπρέπεια, αυτοπεποίθηση και υπερηφάνεια, την εμπιστοσύνη, τη σιγουριά, τη γαλήνη στη χώρα. Δυστυχώς, ακόμη δεν έχουμε δει τα χειρότερα. Κινδυνεύουμε και την εθνική μας ταυτότητα να χάσουμε, ακόμη και τα παιδιά μας, αφού για πολλά χρόνια θα αναγκάζονται να μεταναστεύουν για να δουλέψουν. Το κατεστημένο πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να αναγεννηθεί, αφού η νοοτροπία χρόνων, τα συμφέροντα και ο τρόπος σκέψης το κρατούν δεμένο στις ίδιες λογικές, πολιτικές και συμπεριφορές.

Μόνη ελπίδα για τη χώρα είναι η αναγέννησή του, με την επάνοδο στην πολιτική πολιτών που τόσα χρόνια ήταν στο περιθώριο, που πρεσβεύουν έναν διαφορετικό πολιτισμό, διαθέτουν τη βούληση και τις γνώσεις και τις ικανότητες να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν τον ολικό επαναπροσδιορισμό της χώρας, υλοποιώντας ριζικές αλλαγές στους εθνικούς στόχους και στρατηγικές, στις δομές, τα συστήματα και την εθνική κουλτούρα, εξασφαλίζοντας την αξιοκρατία, το αποτελεσματικό μάνατζμεντ και την ηγεσία παντού".

Κρίση και φορολογία

Οπως διαβάζουμε στην "Ελευθεροτυπία":

"Ενιαία πολιτική και στη φορολογία

Η ΑΥΞΗΣΗ των φορολογικών συντελεστών δεν αποδίδει σε περιόδους κρίσης, υποστηρίζει ο βρετανός καθηγητής Chris Higson. Εχοντας μελετήσει τη συμπεριφορά των εταιρειών σε περιόδους ύφεσης, εκτιμά ότι είναι ορατός ο κίνδυνος ορισμένες να προχωρήσουν σε μεταφορά δραστηριοτήτων σε άλλες χώρες, αλλά και να συνεχίσουν την πολιτική μείωσης των θέσεων απασχόλησης. Πιστεύει ωστόσο ότι θα δούμε σύντομα τον πάτο του βαρελιού.

Transfer pricing

«Συνήθως αρκεί η μεταφορά έδρας μιας εταιρείας σε χώρα με χαμηλό φολογικό συντελεστή, για να επωφεληθεί η εταιρεία. Μετά είναι θέμα των αρχών της χώρας, από την οποία προέρχεται η επιχείρηση, αν μπορούν να αστυνομεύσουν το "transfer pricing" (σ.σ.: την τιμολόγηση των υπηρεσιών και των προϊόντων που εισάγονται από μια χώρα με χαμηλή φορολογία με τρόπο ώστε τα κέρδη να πραγματοποιούνται στη χώρα με το χαμηλό φόρο και όχι εκεί που πωλούνται). Το χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Ιρλανδία. Μπορεί τώρα να είναι θύμα της κρίσης αλλά πριν από μια - δυο δεκαετίες γνώρισε τεράστια ανάπτυξη γιατί υιοθέτησε φορολογικό συντελεστή 10% στις επιχειρήσεις. Δεν ξέρω γιατί η υπόλοιπη Ευρώπη την άφησε να το κάνει, αλλά το έκανε. Ετσι, πολλές επιχειρήσεις μετέφεραν εκεί την έδρα τους. Πιστεύω ότι η Ευρώπη θα έπρεπε να έχει κανόνες που να μην επιτρέπουν τόσο μεγάλες αποκλίσεις στη φορολογία αλλά δεν πιστεύω ότι θα προχωρήσει σε αυτή την κατεύθυνση»

Στην παρούσα φάση όμως, με δεδομένη και την επιτήρηση της ελληνικής οικονομίας, ο κ. Higson πιστεύει ότι «η κυβέρνηση είναι σε δύσκολη θέση. Πρέπει να κάνει συμβιβασμούς αλλά οφείλει να ξέρει ότι το κόστος θα είναι σημαντικό. Πρέπει, όπως και οι υπόλοιπες χώρες, να μειώσει το έλλειμμα και είναι σε πίεση από τους δανειστές της να το κάνει. Από την άλλη πλευρά, οι χρηματοδότες, όπως το ΔΝΤ, ίσως να μην καταλαβαίνουν, απόλυτα τη σημασία της αύξησης της φορολογίας στις εταιρείες. Δεν είναι εύκολο για μια χώρα να το κάνει αλλά από την άλλη πλευρά, πρέπει να κάνεις το λογικό. Και το θέμα της φορολόγησης των επιχειρηματικών κερδών είναι σημαντικό. Σε μια ύφεση οι επιχειρήσεις δεν πληρώνουν φόρους. Ετσι δεν έχει νόημα να ανεβάσεις τους συντελεστές στο 30% ή στο 40%».

Σύμφωνα με τον ίδιο, οι επιχειρήσεις τα τελευταία χρόνια ξέχασαν τι θα πει ύφεση. Αυτό, γιατί είχαμε για 10-15 χρόνια σχεδόν αδιάκοπα ανάπτυξη. «Το πρόβλημα είναι ότι την περίοδο αυτή ξεχάσαμε ορισμένους στοιχειώδεις κανόνες. Τι σημαίνει να εφαρμόζει μια εταιρεία σφιχτή πολιτική στους ισολογισμούς της, να είναι συντηρητική και πειθαρχημένη».

Στο σκέλος των περικοπών κόστους και των απολύσεων συγκρίνει δυο διαφορετικά μοντέλα. Από την μια πλευρά είναι το παράδειγμα της Ιαπωνίας. Οι επιχειρήσεις, όταν πέρασε σε ύφεση, διατήρησαν το προσωπικό τους, έχοντας ως στόχο να εκπαιδεύσουν το εργατικό τους δυναμικό και να χτίσουν μια σχέση εμπιστοσύνης με τους εργαζόμενους. Από την άλλη πλευρά, σε Ευρώπη και ΗΠΑ έσπευσαν να προχωρήσουν σε περικοπές προσωπικού. Κάτι που σε περιπτώσεις εταιρειών με κάθετη πτώση εσόδων, δυσκολία στην εύρεση δανεισμού και αδύνατο ισολογισμό δείχνει αναπόφευκτο. «Σε κάθε περίπτωση αυτή την περίοδο οι επιχειρήσεις θα μάθουν με σκληρό τρόπο τι σημαίνει απολύσεις. Από την μια γλιτώνεις χρήματα αλλά από την άλλη χάνεις δεξιότητες» συμπληρώνει.

Με δεδομένο ότι η κρίση είναι ευκαιρία, το ερώτημα είναι πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για κινήσεις. Σύμφωνα με τον Chris Higson, «σε κάθε ύφεση ο πάτος έρχεται γρήγορα. Αυτό είναι εμφανές αν δει κανείς το παρελθόν. Συνήθως δεν διαρκεί περισσότερο από τρία ή τέσσερα τρίμηνα. Ειδικά τώρα που οι κυβερνήσεις γνωρίζουν καλύτερα πώς να αντιμετωπίζουν τέτοιες καταστάσεις και πώς να βοηθούν την οικονομία να αντιδράσει».

Ο παράγων ευρώ

Αυτό όμως υπό την προϋπόθεση ότι η κρίση δεν θα εξελιχθεί σε βαθιά ύφεση. Και εδώ το θέμα δεν αφορά μόνο την Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη. «Εξαρτάται από την ελληνική κυβέρνηση που πρέπει να βρει λύσεις, αλλά και ευρύτερα από την ευρωζώνη. Η Βρετανία δεν είναι στο ευρώ. Η κεντρική τράπεζα της χώρας κινήθηκε γρήγορα οδηγώντας σε μείωση της ισοτιμίας της στερλίνας έναντι του ευρώ και του δολαρίου, γεγονός που δημιούργησε τις προϋποθέσεις για ανάκαμψη μέσω της παραγωγής και των εξαγωγών. Οι εξαγωγές είναι σημαντικές και το ίδιο συμβαίνει με τον τουρισμό για την Ελλάδα. Ετσι, η πτώση του ευρώ βοηθά την χώρα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το ευρώ δεν βοηθά κανένα αυτή τη στιγμή. Αλλά σε καμιά περίπτωση η Ελλάδα δεν θα βγει απ' αυτό, γιατί κανείς δεν το θέλει. Ακόμα και αν υποθέσει κανείς ότι η Γερμανία δεν ενδιαφέρεται για την Ελλάδα, ενδιαφέρεται για το ευρώ και την ευρωζώνη. Εκτιμώ ότι είναι κυρίαρχη πολιτική εκτίμηση στην Ευρώπη πως, αν αφήσεις το ευρώ να καταρρεύσει, τότε όλο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα θα έχει αποτύχει.

WHO is who?

Ο Chris Higson είναι καθηγητής Λογιστικής στο London Business School, όπου διετέλεσε αρκετά χρόνια διευθυντής Οικονομικών Σεμιναρίων της σχολής για τα Ανώτατα Διευθυντικά Στελέχη και πρόεδρος της Ομάδας Λογιστικής. Η πιο πρόσφατη έρευνά του εστιάζει στις επιδόσεις των εταιρειών παγκοσμίως κατά τη διάρκεια περιόδων οικονομικής ύφεσης. Κατέχει πτυχίο Φιλοσοφίας και Οικονομικών από το University College London, Διδακτορικό από το London Business School και είναι επίσης πιστοποιημένος ορκωτός λογιστής".

Και πάλι για τους οίκους αξιολόγησης

Οπως διαβάζουμε στην "Ελευθεροτυπία":

"Στο σκαμνί οι οίκοι αξιολόγησης

ΒΡΟΧΗ πέφτουν οι αγωγές κατά των τριών κορυφαίων οίκων αξιολόγησης από επενδυτές που βασίστηκαν στις υψηλές τους αξιολογήσεις και... φαλήρισαν. Τελευταίο παράδειγμα αυτήν την εβδομάδα η αγωγή μικροεπενδυτή κατά της Standard & Poor's στη Γερμανία.

Στηριζόμενος στις υψηλές βαθμολογίες του οίκου τοποθέτησε 30.000 ευρώ σε επενδυτικά προϊόντα της Lehman Brothers, ένα μήνα πριν αυτή καταρρεύσει, τον Αύγουστο το 2008. Δεκάδες ακόμη αγωγές αναμένεται να κατατεθούν εναντίον των S&Ρ, Moody's και Fitch στο επόμενο 15νθήμερο από γερμανούς επενδυτές που αγόρασαν χρεόγραφα της Lehman και έχασαν τα λεφτά τους.

Ποιότης ΑΑΑ

Οι αγωγές είναι οι πρώτες εναντίον οίκων αξιολόγησης στην Γερμανία. Οχι όμως στις ΗΠΑ όπου ήδη έχουν κατατεθεί περισσότερες από 30 μηνύσεις κατά των τριών οίκων, από συνταξιοδοτικά ταμεία, δύο πολιτείες αλλά και ιδιώτες, που έχασαν δισεκατομμύρια δολάρια από επενδυτικά προϊόντα-σαπάκια που οι οίκοι αυτοί βαθμολογούσαν με ΑΑΑ.

Η εξέλιξη αυτή εξαναγκάζει τους οίκους σε αυξανόμενες δικαστικές δαπάνες, καθώς στην εκδίκαση μιας μόνο αγωγής αυτοί είχαν περισσότερους από 9 δικηγόρους. Για την ώρα, οι οίκοι κερδίζουν στις ΗΠΑ αποσπώντας ευνοϊκές γι' αυτούς δικαστικές αποφάσεις. Στηρίζουν την υπερασπιστική τους γραμμή σε νόμο του 1933 και το συνταγματικό δικαίωμα προστασίας της ελευθερίας του λόγου και κατά συνέπεια της γνώμης-αξιολόγησης για επενδυτικά προϊόντα, που όπως ισχυρίζονται δεν σημαίνει ότι συστήνουν και αγορές. Κέρδισαν έτσι περίπου 12 περιπτώσεις αφού οι δικαστές στάθηκαν στο γράμμα του νόμου και δεν έλαβαν βέβαια υπ' όψιν τους όσα διημείφθησαν στις πρόσφατες ακροάσεις της υποεπιτροπής ερευνών της Γερουσίας και της επιτροπής Αγγελίδη, όπου φάνηκε η καραμπινάτη διαπλοκή οίκων-επενδυτικών τραπεζών αναδόχων χρεογράφων.

Οι ενάγοντες υποστηρίζουν όμως ότι αν οι οίκοι χάσουν κάποιες μάχες, ειδικά αν υπάρξει κάποια μεγάλη δικαστική απόφαση εναντίον τους, τότε θα χυθεί... αίμα. Είναι σαφές, λένε, ότι οι οίκοι δεν θα μπορούν να επικαλεστούν το πρώτο άρθρο του Συντάγματος και τις περί προστασίας της ελεύθερης έκφρασης διατάξεις αν σε μια δίκη διαπιστωθεί ότι αυτοί δεν πίστευαν στις υψηλές αξιολογήσεις που πουλούσαν, αν διαπιστωθεί, δηλαδή, απάτη.

Παραπλάνηση

Ελπίδες έτσι δημιούργησε η πρόσφατη απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του Σαν Φρανσίσκο να μην απορριφθεί η αγωγή του μεγαλύτερου συνταξιοδοτικού ταμείου δημόσιων υπαλλήλων των ΗΠΑ, του Calpiers της Καλιφόρνια, εναντίον των τριών οίκων για «ξέφρενα ανακριβείς και παράλογα υψηλές αξιολογήσεις». Οι υψηλές αξιολογήσεις ΑΑΑ, που οι οίκοι είχαν προσφέρει σε σύνθετα πακέτα δανείων και χρέους (SIV), παραπλάνησαν το συνταξιοδοτικό ταμείο και του προκάλεσαν ζημιές ενός δισ. δολαρίων".

Για το ίδιο θέμα, από την ίδια εφημερίδα:

"Ο διάβολος κρύβεται στις αμοιβές

Αναμφίβολης αποτελεσματικότητας δείχνουν να είναι τα μέτρα που προτίθενται να πάρουν οι μεγάλες κυβερνήσεις προκειμένου να μπει χαλινάρι στην ανεξέλεγκτη δραστηριότητα των οίκων αξιολόγησης.

Ο λόγος είναι απλός: Δεν χτυπούν το πρόβλημα στη ρίζα του, δηλαδή το πώς και από ποιον αμείβονται οι οίκοι αξιολόγησης.

Από τη δεκαετία του 1970 οι οίκοι δεν αμείβονται από τους επενδυτές -αυτούς που τοποθετούν τα κεφάλαιά τους σε ένα ομόλογο ή ένα άλλο χρεώγραφο- αλλά από τους αναδόχους -αυτούς δηλαδή που εκδίδουν ένα επενδυτικό προϊόν και το πωλούν στους επενδυτές. Η πρακτική αυτή οδήγησε τους γνωστούς οίκους σε χορήγηση υψηλών αξιολογήσεων προκειμένου να ικανοποιούνται οι τράπεζες που τους αμείβουν.

Θορυβημένη πάντως από το πρόσφατο παιχνίδι υποβαθμίσεων με τις αξιολογήσεις κρατικού χρέους ευρωπαϊκών χωρών, η Κομισιόν πρότεινε πρόσφατα τη σύσταση ενός πανευρωπαϊκού οργανισμού εποπτείας (ESMA). Οι θυγατρικές των τριών οίκων που είναι εγκατεστημένες στην Ευρώπη πρέπει μέχρι τον προσεχή Δεκέμβριο να έχουν εγγραφεί σε ευρωπαϊκά μητρώα, ενώ η άδεια λειτουργίας τους θα υπόκειται σε κανόνες «καλής διαγωγής» και διαφάνειας.

Η ESMA θα έχει τη δυνατότητα να ζητεί πληροφορίες και να πραγματοποιεί επιτόπιες έρευνες για το πώς οι οίκοι διαμορφώνουν τις αξιολογήσεις τους. Η Κομισιόν πρότεινε ακόμη οι εκδότες ενός επενδυτικού προϊόντος να προσφέρουν υποχρεωτικά την ίδια πληροφόρηση σε όλους τους οίκους αξιολόγησης που ενδιαφέρονται και όχι μόνο σε αυτόν με τον οποίον αυτοί συνεργάζονται. Αφησε, τέλος, ανοιχτό το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός πανευρωπαϊκού οίκου αξιολόγησης.

Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, αρκετοί παρατηρητές υπογραμμίζουν ότι τόσο ο νόμος της Γερουσίας όσο και αυτός της Βουλής των Αντιπροσώπων για τη μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος -που θα συγχωνευθούν σε έναν- δεν τολμούν, αφού δεν καθορίζουν κανόνες για την εξονυχιστική έρευνα που οι οίκοι χρειάζεται να κάνουν πριν αξιολογήσουν. Τα νομοσχέδια προβλέπουν, πάντως, την ίδρυση ενός εποπτικού γραφείου των οίκων εντός της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς όπως και ετήσιους ελέγχους από αυτό".

Ανάλυση Eurobank

Το Τμήμα Οικονομικών Αναλύσεων της Eurobank δημοσίευσε μελέτη, με θέμα "Επιπτώσεις στο Ελληνικό Τραπεζικό Σύστημα από την υπαγωγή της Ελλάδας στον Μηχανισμό Στήριξης ΕΕ/ΔΝΤ".

Ολόκληρη η μελέτη στο link: http://www.eurobank.gr/online/common/download.aspx?file=/Uploads/Reports/Economy%20and%20Markets%20V(2)New1.pdf. Το αρχείο είναι σε μορφή .pdf και "ανοίγει" με Adobe Acrobat Reader.

Αναμένω σχόλια και παρατηρήσεις σας.

Οι (κρυμμένοι) λόγοι ενός πολέμου

Οπως διαβάζουμε:

"Θησαυρός $1 τρισ. θαμμένος στο Αφγανιστάν

Τεράστια αποθέματα μεταλλευμάτων, κυρίως χαλκού, σιδήρου και λιθίου, αξίας 1 τρισ. δολαρίων, ανακάλυψαν αμερικανοί γεωλόγοι στο υπέδαφος του Αφγανιστάν, γράφουν οι «Νew Υork Τimes» επικαλούμενοι εσωτερική έκθεση του αμερικανικού Πενταγώνου. Σύμφωνα μάλιστα με τους ειδικούς, το Αφγανιστάν θα μπορούσε να γίνει « η Σαουδική Αραβία του λιθίου», ενός μεταλλεύματος που είναι απαραίτητο συστατικό των μπαταριών για τα κινητά τηλέφωνα και τους φορητούς υπολογιστές.

Τα κοιτάσματα αυτά, που περιλαμβάνουν επίσης σίδηρο, χρυσό, νιόβιο και κοβάλτιο, αρκούν για να αναδείξουν τη χώρα σε μία από τις πρώτες εξαγωγικές δυνάμεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Ειδικά τα αποθέματα λιθίου στο αφγανικό υπέδαφος είναι τόσο μεγάλα ώστε μπορούν να συγκριθούν με αυτά της Βολιβίας, που κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις στον κόσμο".

Στρεβλή ανάπτυξη, "πεταμένα" λεφτά...

Οπως διαβάζουμε:

" Η κινεζική «πολιτεία- φάντασμα»
Στα βάθη της κινεζικής Εσωτερικής Μογγολίας, μία «ολοκαίνουρια» πολιτεία μένει ημιτελής και σχεδόν ακατοίκητη.

Κάπου ανάμεσα στους ανεμοδαρμένους αμμόλοφους της κινεζικής Εσωτερικής Μογγολίας, υπάρχει μία πολιτεία η οποία παραπέμπει στις χαμένες πόλεις του μύθου και του θρύλου: πολλά κτίρια είναι ολοκληρωμένα, ενώ άλλα δεν είναι τίποτα παραπάνω από τσιμεντένιοι ερειπωμένοι όγκοι, καθώς οι εργάτες τα εγκατέλειψαν πριν τελειώσουν τις εργασίες τους.

Στις τεράστιες λεωφόρους υπάρχει από λίγη μέχρι ελάχιστη κίνηση- και συνήθως πρόκειται για τρακτέρ τα οποία διασχίζουν οδούς οι οποίες υποτίθεται ότι θα ήταν πολυσύχναστοι δρόμοι μίας μοντέρνας πόλης.

Η πόλη, ωστόσο, δεν είναι πλήρως ακατοίκητη, καθώς πολλοί είναι αυτοί οι οποίοι μένουν στριμωγμένοι στον παλιό οικισμό- και όπως είναι φυσικό, είναι εξοργισμένοι με αυτό το οποίο αποκαλούν «σπατάλη χρημάτων».

Η «σύλληψη» του όλου προγράμματος, στην φτωχή επαρχία Κινγκσουϊχέ, είχε γίνει πριν από μία δεκαετία. Σύμφωνα με τον τοπικό αξιωματούχο Παν Λέι, οι αρχές της επαρχίας είχαν λάβει όλες τις απαραίτητες εγκρίσεις για να προχωρήσει.

«Το πρόγραμμα μελετήθηκε και διερευνήθηκε σε βάθος…οι πολίτες θα έπρεπε να το υποδεχτούν με χαρά, καθώς εγκρίθηκε από το τοπικό συμβούλιο».

Η επαρχία είναι μία από τις φτωχότερες της χώρας. Η υπόθεση ήταν ότι η νέα αυτή πόλη, η οποία θα βρισκόταν πολύ κοντά στην πρωτεύουσα της επαρχίας, Χοχότ, θα αποτελούσε πόλο έλξης επενδύσεων και θα αναζωογονούσε την τοπική οικονομία. Το ακριβές κόστος του προγράμματος είναι άγνωστο, καθώς η τοπική αυτοδιοίκηση αποφεύγει να μιλήσει για το θέμα- για την ακρίβεια, η νέα πόλη δεν εμφανίζεται καν στη λίστα των «υπό κατασκευή» που είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα της επαρχίας.

Σύμφωνα με αναφορές των κινεζικών ΜΜΕ, το όλο σχέδιο (εάν είχε πραγματοποιηθεί πλήρως) θα είχε κοστίσει πάνω από 6 δισεκατομμύρια γουάν (880 εκατομμύρια δολάρια).

Οι πολίτες της Κινγκσουϊχέ, πάντως, είναι εξοργισμένοι.

Όπως είπε ένας εξ αυτών, ο Λι Ξιανρόνγκ, στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης είχαν προχωρήσει σε μαζικές πωλήσεις γαιών προκειμένου να χρηματοδοτήσουν το νέο σχέδιο. Το αποτέλεσμα: πλέον δεν υπάρχουν χρήματα για άλλα, σημαντικά θέματα, όπως τα προγράμματα κοινωνικής ασφάλισης ή η συντήρηση των κτιρίων της παλιάς πόλης.

«Το πρόγραμμα αυτό έχει πάει την πόλη πίσω δέκα χρόνια. Πετάξαμε ακόμη και τα λεφτά που παίρνουμε από την κεντρική κυβέρνηση. Ο λαός είναι έξω φρενών» συμπλήρωσε σχετικά ο Λι.

«Όλη η δουλειά ήταν για το τίποτα» λέει ο επιστάτης Τζινγκ Ουέν, αρμοδιότητα του οποίου είναι να προσέχει ένα ημιτελές ξενοδοχείο. Αυτός και η γυναίκα του είναι οι μόνοι μόνιμοι κάτοικοι της νέας πόλης.

Το ερώτημα που τίθεται είναι αναπόφευκτα το εξής: εφόσον δεν υπήρχε η οικονομική δυνατότητα, για ποιο λόγο ξεκίνησε η κατασκευή της πόλης;

Σύμφωνα με τα κινεζικά ΜΜΕ, το θέμα δεν ήταν ότι η τοπική κυβέρνηση «ξέμεινε» από λεφτά- αλλά ότι τα απαραίτητα κεφάλαια δεν υπήρχαν εξαρχής. Αντί των απαραιτήτων κονδυλίων, υπήρχε απλά η εντύπωση ότι η κεντρική κυβέρνηση θα υποστήριζε οικονομικά όταν ξεκινούσαν οι εργασίες. Παρόλα αυτά, το Πεκίνο ποτέ δεν ενέκρινε το σχέδιο, ωστόσο η τοπική αυτοδιοίκηση προχώρησε ούτως ή άλλως.

Κατά τον Τζόζεφ Τσενγκ, του πανεπιστημίου City του Χονγκ Κονγκ, το συγκεκριμένο φαινόμενο είναι αρκετά συχνό στην κινεζική επαρχία: η τοπική αυτοδιοίκηση κάνει ό,τι επιθυμεί, καθώς δεν ασκείται έλεγχος από την κεντρική κυβέρνηση, ενώ ο πληθυσμός είναι απλά ανίκανος να αντιδράσει".