"Ενιαία πολιτική και στη φορολογία
Η ΑΥΞΗΣΗ των φορολογικών συντελεστών δεν αποδίδει σε περιόδους κρίσης, υποστηρίζει ο βρετανός καθηγητής Chris Higson. Εχοντας μελετήσει τη συμπεριφορά των εταιρειών σε περιόδους ύφεσης, εκτιμά ότι είναι ορατός ο κίνδυνος ορισμένες να προχωρήσουν σε μεταφορά δραστηριοτήτων σε άλλες χώρες, αλλά και να συνεχίσουν την πολιτική μείωσης των θέσεων απασχόλησης. Πιστεύει ωστόσο ότι θα δούμε σύντομα τον πάτο του βαρελιού.
Transfer pricing
«Συνήθως αρκεί η μεταφορά έδρας μιας εταιρείας σε χώρα με χαμηλό φολογικό συντελεστή, για να επωφεληθεί η εταιρεία. Μετά είναι θέμα των αρχών της χώρας, από την οποία προέρχεται η επιχείρηση, αν μπορούν να αστυνομεύσουν το "transfer pricing" (σ.σ.: την τιμολόγηση των υπηρεσιών και των προϊόντων που εισάγονται από μια χώρα με χαμηλή φορολογία με τρόπο ώστε τα κέρδη να πραγματοποιούνται στη χώρα με το χαμηλό φόρο και όχι εκεί που πωλούνται). Το χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Ιρλανδία. Μπορεί τώρα να είναι θύμα της κρίσης αλλά πριν από μια - δυο δεκαετίες γνώρισε τεράστια ανάπτυξη γιατί υιοθέτησε φορολογικό συντελεστή 10% στις επιχειρήσεις. Δεν ξέρω γιατί η υπόλοιπη Ευρώπη την άφησε να το κάνει, αλλά το έκανε. Ετσι, πολλές επιχειρήσεις μετέφεραν εκεί την έδρα τους. Πιστεύω ότι η Ευρώπη θα έπρεπε να έχει κανόνες που να μην επιτρέπουν τόσο μεγάλες αποκλίσεις στη φορολογία αλλά δεν πιστεύω ότι θα προχωρήσει σε αυτή την κατεύθυνση»
Στην παρούσα φάση όμως, με δεδομένη και την επιτήρηση της ελληνικής οικονομίας, ο κ. Higson πιστεύει ότι «η κυβέρνηση είναι σε δύσκολη θέση. Πρέπει να κάνει συμβιβασμούς αλλά οφείλει να ξέρει ότι το κόστος θα είναι σημαντικό. Πρέπει, όπως και οι υπόλοιπες χώρες, να μειώσει το έλλειμμα και είναι σε πίεση από τους δανειστές της να το κάνει. Από την άλλη πλευρά, οι χρηματοδότες, όπως το ΔΝΤ, ίσως να μην καταλαβαίνουν, απόλυτα τη σημασία της αύξησης της φορολογίας στις εταιρείες. Δεν είναι εύκολο για μια χώρα να το κάνει αλλά από την άλλη πλευρά, πρέπει να κάνεις το λογικό. Και το θέμα της φορολόγησης των επιχειρηματικών κερδών είναι σημαντικό. Σε μια ύφεση οι επιχειρήσεις δεν πληρώνουν φόρους. Ετσι δεν έχει νόημα να ανεβάσεις τους συντελεστές στο 30% ή στο 40%».
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι επιχειρήσεις τα τελευταία χρόνια ξέχασαν τι θα πει ύφεση. Αυτό, γιατί είχαμε για 10-15 χρόνια σχεδόν αδιάκοπα ανάπτυξη. «Το πρόβλημα είναι ότι την περίοδο αυτή ξεχάσαμε ορισμένους στοιχειώδεις κανόνες. Τι σημαίνει να εφαρμόζει μια εταιρεία σφιχτή πολιτική στους ισολογισμούς της, να είναι συντηρητική και πειθαρχημένη».
Στο σκέλος των περικοπών κόστους και των απολύσεων συγκρίνει δυο διαφορετικά μοντέλα. Από την μια πλευρά είναι το παράδειγμα της Ιαπωνίας. Οι επιχειρήσεις, όταν πέρασε σε ύφεση, διατήρησαν το προσωπικό τους, έχοντας ως στόχο να εκπαιδεύσουν το εργατικό τους δυναμικό και να χτίσουν μια σχέση εμπιστοσύνης με τους εργαζόμενους. Από την άλλη πλευρά, σε Ευρώπη και ΗΠΑ έσπευσαν να προχωρήσουν σε περικοπές προσωπικού. Κάτι που σε περιπτώσεις εταιρειών με κάθετη πτώση εσόδων, δυσκολία στην εύρεση δανεισμού και αδύνατο ισολογισμό δείχνει αναπόφευκτο. «Σε κάθε περίπτωση αυτή την περίοδο οι επιχειρήσεις θα μάθουν με σκληρό τρόπο τι σημαίνει απολύσεις. Από την μια γλιτώνεις χρήματα αλλά από την άλλη χάνεις δεξιότητες» συμπληρώνει.
Με δεδομένο ότι η κρίση είναι ευκαιρία, το ερώτημα είναι πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για κινήσεις. Σύμφωνα με τον Chris Higson, «σε κάθε ύφεση ο πάτος έρχεται γρήγορα. Αυτό είναι εμφανές αν δει κανείς το παρελθόν. Συνήθως δεν διαρκεί περισσότερο από τρία ή τέσσερα τρίμηνα. Ειδικά τώρα που οι κυβερνήσεις γνωρίζουν καλύτερα πώς να αντιμετωπίζουν τέτοιες καταστάσεις και πώς να βοηθούν την οικονομία να αντιδράσει».
Ο παράγων ευρώ
Αυτό όμως υπό την προϋπόθεση ότι η κρίση δεν θα εξελιχθεί σε βαθιά ύφεση. Και εδώ το θέμα δεν αφορά μόνο την Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη. «Εξαρτάται από την ελληνική κυβέρνηση που πρέπει να βρει λύσεις, αλλά και ευρύτερα από την ευρωζώνη. Η Βρετανία δεν είναι στο ευρώ. Η κεντρική τράπεζα της χώρας κινήθηκε γρήγορα οδηγώντας σε μείωση της ισοτιμίας της στερλίνας έναντι του ευρώ και του δολαρίου, γεγονός που δημιούργησε τις προϋποθέσεις για ανάκαμψη μέσω της παραγωγής και των εξαγωγών. Οι εξαγωγές είναι σημαντικές και το ίδιο συμβαίνει με τον τουρισμό για την Ελλάδα. Ετσι, η πτώση του ευρώ βοηθά την χώρα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το ευρώ δεν βοηθά κανένα αυτή τη στιγμή. Αλλά σε καμιά περίπτωση η Ελλάδα δεν θα βγει απ' αυτό, γιατί κανείς δεν το θέλει. Ακόμα και αν υποθέσει κανείς ότι η Γερμανία δεν ενδιαφέρεται για την Ελλάδα, ενδιαφέρεται για το ευρώ και την ευρωζώνη. Εκτιμώ ότι είναι κυρίαρχη πολιτική εκτίμηση στην Ευρώπη πως, αν αφήσεις το ευρώ να καταρρεύσει, τότε όλο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα θα έχει αποτύχει.
WHO is who?
Ο Chris Higson είναι καθηγητής Λογιστικής στο London Business School, όπου διετέλεσε αρκετά χρόνια διευθυντής Οικονομικών Σεμιναρίων της σχολής για τα Ανώτατα Διευθυντικά Στελέχη και πρόεδρος της Ομάδας Λογιστικής. Η πιο πρόσφατη έρευνά του εστιάζει στις επιδόσεις των εταιρειών παγκοσμίως κατά τη διάρκεια περιόδων οικονομικής ύφεσης. Κατέχει πτυχίο Φιλοσοφίας και Οικονομικών από το University College London, Διδακτορικό από το London Business School και είναι επίσης πιστοποιημένος ορκωτός λογιστής".
