" Τα βασικά σενάρια παράτασης του χρόνου αποπληρωμής του χρέους
Σωτηρης Nικας
Ολοι αποκλείουν το ενδεχόμενο παράτασης του Μνημονίου. Δηλαδή, της παροχής νέων δανείων και της επιβολής επιπλέον μέτρων μετά τη λήξη του τωρινού. Κανείς, όμως, δεν μπορεί να αποκλείσει ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και οι χώρες της Ευρωζώνης δεν θα δώσουν «ανάσα» στην Ελλάδα, παρατείνοντας τον χρονικό ορίζοντα αποπληρωμής των δανείων ύψους 110 δισ. ευρώ που θα λάβει η Ελλάδα έως τα μέσα του 2013, εφόσον εφαρμόζει το Μνημόνιο.
Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για μια καθαρά πολιτική απόφαση τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και σε ό,τι έχει να κάνει με το Ταμείο. Μια απόφαση, όμως, που εάν ληφθεί, μπορεί να ωφελήσει την Ελλάδα ακόμα και κατά 43 δισ. ευρώ σε κάποιες χρονιές, ανάλογα με τις αλλαγές που θα γίνουν στο σύστημα αποπληρωμής των δανείων. Μετά τον εκπρόσωπο του ΔΝΤ για την Ελλάδα, κ. Π. Τόμσεν, πληθαίνουν οι φωνές που υποστηρίζουν πως η χώρα δεν θα μείνει στο έλεος των αγορών, από το 2013 και μετά, χωρίς την προστασία εκείνων που συνέταξαν το σκληρό οικονομικό πρόγραμμα που εφαρμόζεται σήμερα. Ο κ. Τόμσεν πριν από περίπου 15 με 20 μέρες είπε, μπροστά σε επενδυτές, ότι η Ελλάδα δεν θα αφεθεί στην τύχη της μετά τη λήξη του προγράμματος.
Διεθνείς αναλυτές χαρακτηρίζουν μονόδρομο την παράταση της αποπληρωμής των δανείων ύψους 110 δισ. ευρώ. Σε διαφορετική περίπτωση, υποστηρίζουν, μιλώντας στην «Κ», ότι το τριετές οικονομικό πρόγραμμα μπορεί και να μην έχει το αναμενόμενο αντίκρισμα. Και στο εσωτερικό, όμως, οργανισμοί και τράπεζες έχουν αρχίσει να θεωρούν επιβεβλημένη την επιμήκυνση της αποπληρωμής των δανείων αυτών. Στην πράξη, οι πληροφορίες θέλουν το οικονομικό επιτελείο να μελετάει μαζί με τους εκπροσώπους της τρόικας τα πιθανά σενάρια για το πώς θα γίνει αυτή η παράταση στην αποπληρωμή των δανείων. Ωστόσο, είναι πολύ νωρίς ακόμα για να συμβεί κάτι τέτοιο, ενώ θα πρέπει ταυτόχρονα να συντρέχουν τουλάχιστον δύο πολύ σημαντικές προϋποθέσεις:
1. Θα πρέπει η Ελλάδα να έχει εφαρμόσει κατά γράμμα το Μνημόνιο και να έχει επιτύχει τους στόχους που τίθενται σε αυτό. 2. Μια τέτοια αλλαγή θα πρέπει να εγκριθεί τόσο από το ΔΝΤ όσο και από τις χώρες της Ευρωζώνης. Και αν από το ΔΝΤ φαίνεται εύκολο να πάρει το «Ο.Κ.», από την Ευρωζώνη θα χρειαστεί πιθανότατα την έγκριση των Κοινοβουλίων κάθε χώρας.
Αυτή τη στιγμή, η συμφωνία που έχει υπογράψει η κυβέρνηση με την τρόικα για τον τρόπο αποπληρωμής των δανείων του μηχανισμού στήριξης προβλέπει ότι κάθε δάνειο θα αρχίζει να αποπληρώνεται ύστερα από τρία χρόνια και κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο ετών (σε οκτώ ισόποσες δόσεις). Η συζήτηση για την παράταση της αποπληρωμής των δανείων των 110 δισ. ευρώ έχει να κάνει με την αλλαγή αυτού του συστήματος «3+2» (3 χρόνια περίοδος χάριτος και αποπληρωμή σε 2 χρόνια). Οι εναλλακτικές λύσεις περιλαμβάνουν την αύξηση της περιόδου χάριτος ακόμα και κατά 4 χρόνια και την επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής έως και 3 χρόνια. Αν, για παράδειγμα, το «3+2» γίνει «7+2», οι δανειακές ανάγκες της Ελλάδας για την κάλυψη μόνο των λήξεων των δανείων που θα έχει το 2015 θα πέσουν αυτομάτως κατά 43,1 δισ. Ωστόσο, το ποσό των 43,1 δισ., που θα «γλιτώσει» η Ελλάδα το 2015, θα πρέπει να το πληρώσει το 2019.
Η κρίσιμη 15ετία
Καθοριστικός παράγοντας για το πώς θα αλλάξει το σύστημα αποπληρωμής των δανείων του μηχανισμού στήριξης –εφόσον αποφασιστεί– είναι οι δανειακές ανάγκες που έχει η Ελλάδα μέσα στην επόμενη 15ετία. Η Ελλάδα θα κληθεί να αποπληρώσει ομόλογα 250 δισ. στα επόμενα 15 χρόνια, από το σύνολο των 330 δισ. ευρώ που είναι το ελληνικό χρέος. Οι μεγαλύτερες ανάγκες αναχρηματοδότησης –χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα δάνεια 110 δισ. ευρώ– εντοπίζονται το 2012 (33,5 δισ. ευρώ). Στον αντίποδα βρίσκονται το 2018 (9,8 δισ. ευρώ) και τα έτη από το 2020 και μετά, με εξαίρεση το 2025, όταν λήγουν ομόλογα 27,7 δισ. Αυτό σημαίνει ότι από τη στιγμή που θα προωθηθεί μια αλλαγή στον τρόπο αποπληρωμής των 110 δισ. ευρώ, οι μεγάλες δανειακές ανάγκες θα πρέπει να «πέφτουν» στα έτη με τις λιγότερες λήξεις των υπόλοιπων ομολόγων".
