Το 1952, ο Κυριάκος Βαρβαρέσος στην περίφημη «Εκθεση για το Οικονομικό Πρόβλημα της Χώρας», είχε ένα αναλυτικό κεφάλαιο για το Φορολογικό Ζήτημα. Εκεί σημείωνε: «Αυτό που είναι λάθος στο ελληνικό φορολογικό σύστημα είναι η άδικη κατανομή των φόρων.Περίπου το 80% των εσόδων της κυβέρνησης προέρχονται από την έμμεση φορολογία,και αυτή βαραίνει δυσανάλογα τις χαμηλές εισοδηματικές ομάδες». Αφού ανέλυε τις φορολογικές δηλώσεις όσων είχαν δραστηριότητα το εμπόριο και τη βιομηχανία, καθώς και τους ελεύθερους επαγγελματίες, κατέληγε ότι το 16% από αυτούς δήλωνε εισόδημα μικρότερο από τον μισθό κλητήρα του Δημοσίου, 66% στο επίπεδο του κλητήρα και μόλις 5% εμφανίζονταν με αξιόλογο εισόδημα.
Σήμερα οι έμμεσοι φόροι δίνουν 66% των φορολογικών εσόδων, οι μισθωτοί προσθέτουν άλλο ένα 12% και οι ΑΕ άλλο ένα 10%. Από εκεί και πέρα, το χάος. Οκτακόσιες χιλιάδες έμποροι και βιοτέχνες προσφέρουν μόλις το 4% και 500.000 ελεύθεροι επαγγελματίες το δραματικά ελάχιστο 3%. Κάτι λιγότερο από την εποχή του Βαρβαρέσου.
Απλά να σημειώσω ότι για κάθε ένα ευρώ άμεσων φόρων πληρώνουμε (ως Ελληνες) 1,56 ευρώ έμμεσων φόρων, όταν στην Ευρωζώνη η ανάλογη σχέση διαμορφώνεται στο 1 ευρώ.
Ενδεικτικός ο πίνακας που ακολουθεί (αν και με στοιχεία του 2008 --δυστυχώς, τα στοιχεία του 2009 είναι ακόμη χειρότερα):
Βεβαίως, είναι γνωστό ότι οι έμμεσοι φόροι προτιμώνται σε αναπτυσσόμενες οικονομίες (κάτι που δικαιολογείται για την εποχή της Ελλάδας όπως ήταν την εποχής της μελέτης του κ. Βαρβαρέσου), όπως επίσης πιστεύω ότι έχει γίνει αντιληπτό το ότι οι έμμεσοι φόροι ασκούν μια κάποια αυτόματη σταθεροποιητική επίδραση στην ενεργό ζήτηση (οι έμμεσοι φόροι ως αυτόματοι σταθεροποιητές). Ομως, δεν είναι αυτή η σημερινή μας περίπτωση (ούτε καν την ανάγκην φιλοτιμίαν ποιούμενοι). Ας μην ξεχνούμε ότι η φοροδιαφυγή ανέρχεται σε περίπου 30% (!!!!!) του ΑΕΠ.Διαχρονικά, αποδειχθήκαμε αναξιόπιστοι και αναποτελεσματικοί, με ευθύνη όλων μας. Οι προσπάθειες διεύρυνσης της φορολογικής βάσης, είτε με τεκμήρια είτε με μέτρα υπέρ της έκδοσης αποδείξεων είτε με καλύτερη εφαρμογή του ΦΠΑ, ήταν πάντα προσωρινά. Φτάσαμε στο σημείο, να κρατούμε όχι απλά τα πρωτεία της φοροδιαφυγής, αλλά της φοροκλοπής, με την παράνομη παρακράτηση και μη-απόδοση του ΦΠΑ
Το παράδοξο, μάλιστα, είναι ότι σε περιόδους σταθεροποιητικής πολιτικής το δημόσιο χρέος αυξανόταν αντί να μειώνεται.Καθώς οι όποιες κυβερνήσεις μείωναν το έλλειμμα του προϋπολογισμού, ταυτόχρονα μεγέθυναν τον δανεισμό επιχειρήσεων και οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Σταδιακά επήλθε και παγιώθηκε ένα φορολογικό καθεστώς που καθιστά νόμιμη την μη πληρωμή φόρων. Και αποδεχθήκαμε συνολικά αυτό το "καθεστώς". Καιρός να τελειώνουμε.