Δευτέρα 31 Μαΐου 2010

Υφεση

Οπως έχουμε αναφέρει πολλές φορές, η ψυχολογία δημιουργεί την αγορά. Στην περίοδο που διανύουμε, γίνεται εμφανής η αρνητική ψυχολογία, η οποία με την σειρά της επιφέρει επιδείνωση όλων των οικονομικών δεδομένων. Διαβάζουμε σχετικά στο "Βήμα":

"Πρώτα καττέρευσε η ψυχολογία και μετά η κατανάλωση
Τριγμοί στην οικονομία από το ζοφερό πολιτικό κλίμα και την κατάρρευση της κατανάλωσης- «Κλειδιά» για την ανάκαμψη οι ξένες επενδύσεις, η ψυχολογία και η σταθερότητα.

«Πίσω από τους αριθμούς υπάρχουν άνθρωποι.Υπάρχουν εργαζόμενοι, μισθωτοί που βλέπουν κάθε χρόνο να μειώνονται τα εισοδήματά τους. Συνταξιούχοι που περιμένουν αξιοπρεπείς αυξήσεις.Οικογένειες που δεν τα φέρνουν βόλτα. Που φορτώνουν τις πιστωτικές κάρτες και αγωνιούν αν θα μπορέσουν αυτόν τον μήνα να πληρώσουν το νοίκι,το φροντιστήριο,τις δόσεις των δανείων».

Οι κεραυνοί που εξαπέλυε τον Δεκέμβριο του 2006 κατά της ΝΔ ο σημερινός υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, όπως έμειναν στα γραπτά (στο βιβλίο του «Το μετέωρο βήμα της Ελλάδας»), απεικονίζουν τη σημερινή κατάσταση της οικονομίας. Αυτή που καλείται να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση...

Μέσα στο ζοφερό πολιτικό κλίμα των ημερών και ενώ ακόμη βρισκόμαστε στην αρχή της εφαρμογής του τριετούς προγράμματος λιτότητας του ΔΝΤ τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις «κουμπώνονται». Η κατανάλωση υποχωρεί με απρόβλεπτους ρυθμούς και οι ιδιωτικές επενδύσεις μετά τη βύθιση κατά 45% το 2009 εξακολουθούν να διολισθαίνουν αργά αλλά σταθερά.

Το κλίμα- όπως περιγράφεται στην εξίσωση της ύφεσης- απειλεί να ανατρέψει όχι μόνο το πρόγραμμα σταθεροποίησης της οικονομίας που συμφώνησε η κυβέρνηση με τους δανειστές μας, την Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΔΝΤ, αλλά και κάθε προσπάθεια ανόρθωσης της οικονομίας.

Οπως σημειώνει μιλώντας προς «Το Βήμα» ο υφυπουργός Οικονομικών κ. Φ.Σαχινίδης, η οικονομική πολιτική πρέπει να επικεντρωθεί σε δύο άξονες:

1. Στον έλεγχο της δημοσιονομικής κατάστασης ώστε να υποχωρεί το έλλειμμα με αυστηρή παρακολούθηση και περικοπές δαπανών όπως συνέβη το πρώτο τετράμηνο, και
2.
Στην αντιμετώπιση της ύφεσης που είναι η μεγάλη απειλή.

Καθώς η ψυχολογία των νοικοκυριών είναι «βαριά» λόγω των δραματικών περικοπών στον 13ο και στον 14ο μισθό και αντίστοιχα στις συντάξεις και στα επιδόματα στο Δημόσιο είναι σαφές ότι η κατανάλωση που αποτελεί το 70% του ΑΕΠ δεν μπορεί να στηρίξει την οικονομία. Το ίδιο σαφές είναι στην κυβέρνηση ότι αν δεν μειωθούν δραστικά οι εισαγωγές (που ήδη άρχισαν να υποχωρούν) και παράλληλα δεν αυξηθούν οι εξαγωγές, τότε η ύφεση θα ξεπεράσει εφέτος ακόμη και το 4% που προβλέπει το ΔΝΤ.

Αλλωστε από τα απλά μαθήματα πολιτικής οικονομίας και όπως εύστοχα είχε επισημάνει στο βιβλίο του ο κ. Παπακωνσταντίνου, προ ετών, «η αύξηση των έμμεσων φόρων οδηγεί σε περισσότερη ακρίβεια, μειώνοντας ακόμη περισσότερο τα πραγματικά εισοδήματα εργαζομένων και συνταξιούχων και τελικά την κατανάλωση».

Κατά τον κ. Σαχινίδη το αντίδοτο στην επερχόμενη ύφεση βρίσκεται:
1.
Στην προσέλκυση ξένων επενδυτών.
2. Στην άμεση εφαρμογή του αναπτυξιακού νόμου και στην κινητοποίηση πόρων του ΕΣΠΑ, και
3.
Στην ολοκλήρωση των αλλαγών στην αγορά εργασίας ώστε να υπάρχουν ξεκάθαροι όροι στο επιχειρηματικό περιβάλλον.

Το καλύτερο σενάριο που υπάρχει αυτή τη στιγμή και συζητείται στο οικονομικό επιτελείο είναι η «βύθιση» της ελληνικής οικονομίας να συγκρατηθεί στο όριο του 4%, αν και η εμπειρία από την εφαρμογή προγραμμάτων λιτότητας του ΔΝΤ έδειξε ότι η ύφεση ήταν μεγαλύτερη (5% στη Ρουμανία, 10% στην Ουγγαρία, 18% στη Λετονία).

Σύμφωνα με την υπουργό Οικονομίας κυρία Λούκα Κατσέλη η οποία κατέχει σημαντικό μερίδιο ευθύνης στην κινητοποίηση των δυνάμεων της οικονομίας θα βρισκόμαστε σε ύφεση και το 2011. Οι ελπίδες εστιάζονται κυρίως στην προσέλκυση ξένων κεφαλαίων που θα τοποθετηθούν όχι μόνο σε επενδύσεις αλλά και στην κτηματαγορά που ασθμαίνει.

Οπως δείχνει η εμπειρία από τις χώρες στις οποίες «μπήκε» το ΔΝΤ προϋπόθεση για τους ξένους επενδυτές είναι να υποχωρήσουν οι τιμές, τόσο στη γη και στα ακίνητα όσο και στις επιχειρήσεις, όταν μάλιστα στις σημερινές συνθήκες κρίσης δεν υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα που επί σειρά ετών αποτέλεσε την κινητήριο δύναμη των επιχειρήσεων και της οικονομίας.

Ολα αυτά οδήγησαν στη συρρίκνωση του εθνικού εισοδήματος κατά 2,3% το α΄ τρίμηνο του έτους.

Η μείωση του ΑΕΠ στις αρχές του έτους αποτελεί συνέχεια της διαδικασίας συρρίκνωσης της οικονομίας που ξεκίνησε πέρυσι. Το α΄ τρίμηνο του 2009 η μείωση ήταν 1%, το β΄ τρίμηνο 1,9%, το γ΄ τρίμηνο, 2,5% και τον χειμώνα άγγιξε το 2,6%".