Συχνά, καθώς στην ύλη προχωρούμε σε πιο σύνθετα ζητήματα, αφήνουμε πίσω τα θέματα που αφορούν στις θεμελιώδεις έννοιες της Οικονομικής, οι οποίες αναφέρονται στο πρώτο κιόλας μάθημα. Τα αφήνουμε πίσω και τα ξεχνάμε.
Στο πρώτο μάθημα της Οικονομικής μαθαίνουμε για τα τρία θεμελιώδη ζητήματα της επιστήμης αυτής:
- Τί θα παραχθεί,
- Πώς θα παραχθεί,
- Για ποιόν θα παραχθεί.
Τα μαθαίνουμε, λοιπόν και στην πορεία -ασχολούμενοι με τα ιδιαίτερα σημεία της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής ή τα διαγράμματα της προσφοράς και ζήτησης- δεν βλέπουμε την σημασία τους και θεωρούμε ότι αποτελούν γενικότητες που δεν μας είναι χρηστικές και χρήσιμες. Κι έτσι, μαθαίνουμε ξεχνώντας. Ακόμη χειρότερο, μαθαίνουμε χωρίς να εξετάζουμε, καταλαβαίνουμε χωρίς να έχουμε θεμέλια και απαντάμε χωρίς να θέτουμε ερωτήσεις. Ομως, οι ερωτήσεις έρχονται αναπόδραστα και μετατρέπονται σε αγωνίες. Στις σημερινές, διάχυτες παντού, αγωνίες για το πού βρισκόμαστε, για το πού πηγαίνουμε. Και αποζητούμε απαντήσεις.
Το θέμα είναι ότι, καθώς ασχολούμαστε με τα κουρεμένα ομόλογα, με το ύψος των μισθών και με το εάν θα εκταμιευτεί η έκτη (ή η έβδομη, ή της εβδομηκοστή) δόση, δεν θέτουμε τις βασικές, θεμελιώδεις ερωτήσεις. Κι όσο εμείς δεν θέτουμε τις ερωτήσεις, κάποιος άλλος έχει ήδη δώσει τις απαντήσεις. Θεωρώ ότι η διαμορφωμένη, πλέον, ηγεσία της Ευρωζώνης έχει λάβει απόφαση για τα τρία αυτά ζητήματα που αφορούν στην Ελλάδα. Θα παράγουμε υπηρεσίες και ορισμένα αγαθά (πρώτες ύλες προς εξαγωγή, κανονικά και κατώτερα αγαθά πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα προς κάλυψη της εσωτερικής ζήτησης, κανονικά και πολυτελείας αγαθά δευτερογενούς τομέα προς εξαγωγές, τουρισμός τριών οικονομικών στρωμάτων), από αρκετές εναπομείνασες Ελληνικές και αρκετές αλλοδαπές εγκαθιδρυμένες στην Ελλάδα επιχειρήσεις με υψηλό βαθμό συγκέντρωσης σε ορισμένους κλάδους, με χαμηλό κόστος εισροών (κεφάλαιο, εργασία, έδαφος, πρώτες ύλες) και απορυθμισμένο (deregulated) πλαίσιο. Επίσης, θα έχουμε εξάλειψη του όρου "δημόσια αγαθά", αντικατάστασή του από τον όρο "αγαθά παραγόμενα από το δημόσιο" και δραστική αντικατάστασή τους από τα ίδια αγαθά που πλέον θα παράγονται ή/και προσφέρονται από τον ιδιωτικό τομέα.
Οι προβλέψεις αυτές δεν αποτελούν προφητείες. Το εάν θα πραγματοποιηθούν εξαρτάται από μια σειρά παραμέτρων - άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η δυναμική των ανθρώπων είναι καταλυτική και ότι πάντα βρισκόμαστε σε ένα μη-γραμμικό δυναμικό σύστημα. Αυτό που έχει σημασία, πάντως, είναι να καταλάβουμε πόσο σημαντικό είναι να θέτουμε πάντα τις θεμελιώδεις ερωτήσεις. Αυτές είναι που θα μας οδηγήσουν στην εξαγωγή συμπερασμάτων. Και αυτές είναι που θα μας επιτρέψουν να αντιληφθούμε το Γίγνεσθαι.
Με τα τρέχοντα ζητήματα, τα οποία έχουν πλέον σημαντικότατη βαρύτητα, θα ασχοληθούμε στις επόμενες αναρτήσεις.
