Πέμπτη 6 Οκτωβρίου 2011

Ντάμπινγκ, αντιντάμπινγκ και ισοτιμίες

Οπως διαβάζουμε στην "Καθημερινή":

" Προειδοποίηση Κίνας για «εμπορικό πόλεμο» με τις ΗΠΑ
Το Πεκίνο προϊδέασε για «εμπορικό πόλεμο», εάν οι ΗΠΑ εγκρίνουν νόμο με κυρώσεις για τις εξαγωγές του.

Το Πεκίνο προϊδέασε σήμερα την Ουάσινγκτον ότι θα πρέπει να αναμένει έναν «εμπορικό πόλεμο», στην περίπτωση που περάσει από το Κογκρέσο νόμος που θα προβλέπει κυρώσεις στις κινεζικές εξαγωγές, εφόσον η Κίνα δεν ανατιμά το γουάν. Πάντως, σύμφωνα με τελευταίες δημοσιογραφικές πληροφορίες, που δημοσιοποιεί το Ρόιτερς, το σχετικό νομοσχέδιο, που προτείνουν γερουσιαστές, «προς το παρόν μελετάται πολύ προσεκτικά», ιδίως από την άποψη του εάν αποτελεί την «κατάλληλη απάντηση» στα υφιστάμενα προβλήματα των διμερών εμπορικών σχέσεων.

Το επίσημο κινεζικό πρακτορείο Νέα Κίνα μετέδωσε σχετικά, σήμερα : «Όπως ακριβώς το νερό, που παφλάζει στο βράχο, ας είναι καθαρό ότι εφόσον η Κίνα χαρακτηριστεί επίσημα «χειριστής» του νομίσματός της, τότε θα διαφανεί ένα πρόσχημα που οι ΗΠΑ θα μετέλθουν, για να ασκήσουν μια προστατευτική εμπορική πολιτική. Το φυσιολογικό είναι η Κίνα και οι ΗΠΑ να έχουν εμπορικές διαφορές, όπως οιαδήποτε άλλα δύο κράτη στον πλανήτη. Προέχει, όμως, να παραμένει κάποιος υπεύθυνος και να διαβουλεύεται όταν ανακύπτουν προστριβές, και να αποφεύγονται επίσης οι μονομερείς πρωτοβουλίες, όπως η ψήφιση νόμου που να επιτάσσει το γουάν να ανατιμηθεί, που δεν συμφέρει κανέναν απολύτως».

Όμως από την πλευρά του, ο αμερικανός Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής, Τσακ Σούμερ, εκ των πρωταγωνιστών για την ψήφιση ενός τέτοιου αμερικανικού νόμου, χαρακτήρισε πρόσφατα την κινεζική νομισματική πολιτική μια «οικονομική δολοφονία».

Ο γερουσιαστής των Δημοκρατικών, Σέροντ Μπράουν, σχολίασε ότι ένα υποτιμημένο γουάν «δεν είναι ανταγωνισμός», αλλα «κλοπή».

Πάντως, σύμφωνα με κοινοβουλευτικούς αναλυτές, ούτε στην αμερικανική Γερουσία δεν είναι βέβαιο ότι τέτοιο νομοσχέδιο μπορεί να περάσει. Στη Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου οι Ρεπουμπλικάνοι πλειοψηφούν, δεν έχει ακόμα αναφερθεί ημερομηνία διαβούλευσης γιαυτό το νομοσχέδιο".


Επί του θέματος, το άρθρο του κ. Paul Krugman στους New York Times (αναδημοσίευση στο "Βήμα"):

"Η Κίνα πρέπει να λογοδοτήσει

Η τραγική κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας είναι αποτέλεσμα καταστροφικών ενεργειών από πολλούς παίκτες. Το γεγονός όμως ότι πολλοί συμπεριφέρθηκαν άσχημα, δεν πρέπει να μας σταματήσει από τον καταλογισμό ευθυνών σε ορισμένους εξ αυτών.

Και αυτό ακριβώς πρόκειται να κάνει αυτή την εβδομάδα η Γερουσία, καθώς αρχίζει εκεί η συζήτηση ενός νομοσχεδίου που θα επιτρέπει την επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Κίνας και άλλων κρατών που χειραγωγούν τις ισοτιμίες των νομισμάτων τους.

Ας αναρωτηθούμε: γιατί είναι τόσο δύσκολο να χτυπηθεί η ανεργία; Είναι αλήθεια πως η φούσκα των ακινήτων έσκασε, και ότι πολλοί καταναλωτές αποταμιεύουν περισσότερα χρήματα από ότι έκαναν πριν μερικά χρόνια. Όμως μια φορά κι έναν καιρό η Αμερική ήταν σε θέση να παρέχει πλήρη απασχόληση σε όλο τον ενεργό πληθυσμό της χωρίς να υπάρχει φούσκα στον κατασκευαστικό τομέα, και με πολύ υψηλότερα επιτόκια καταθέσεων από τα σημερινά. Τι άλλαξε;

Η απάντηση είναι πως στο παρελθόν είχαμε πολύ μικρότερα εμπορικά ελλείμματα. Η οικονομική μας εξυγίανση θα ήταν πολύ ευκολότερη, αν δεν έπρεπε κάθε χρόνο να ξοδεύουμε σε εισαγόμενα αγαθά και υπηρεσίες 500 δις. δολάρια παραπάνω από αυτά που ξοδεύουν οι ξένοι για την εισαγωγή των δικών μας αγαθών.

Για να περιορίσουμε όμως το εμπορικό μας έλλειμμα, πρέπει να κάνουμε τα αμερικανικά προϊόντα πιο ανταγωνιστικά, που σημαίνει πως πρέπει η ισοτιμία του δολαρίου να υποχωρήσει έναντι των άλλων νομισμάτων. Εντάξει, αρκετοί άνθρωποι γκρινιάζουν για τον «εξευτελισμό» του δολαρίου. Όμως οι σώφρονες πολιτικοί ηγέτες γνωρίζουν καλά πως μερικές φορές ένα αδύναμο νόμισμα είναι απαραίτητο για μια ισχυρή οικονομία. Η Ελβετία, για παράδειγμα, προχώρησε σε μαζικές παρεμβάσεις για να εμποδίσει την υπερβολική ενίσχυση του φράγκου έναντι του ευρώ. Ακόμη «επιθετικότερη» ήταν η παρέμβαση του Ισραήλ προκειμένου να αποδυναμώσει το σέκελ.

Με δεδομένο τον ειδικό, παγκόσμιο ρόλο τους, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρέπει να παρέμβουν τόσο επιθετικά σε βάρος του νομίσματος τους. Όμως η αδήριτη ανάγκη για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας επιβάλει ένα πιο αδύναμο δολάριο, για λόγους εθνικού συμφέροντος - όπως επιβάλει και την ανάληψη δράσης σε βάρος όσων χωρών κρατούν υποτιμημένα τα νομίσματα τους, εμποδίζοντας μας έτσι να περιορίσουμε το εμπορικό μας έλλειμμα. Αναφέρομαι, πρωτίστως, στην Κίνα. Και κανένα από τα επιχειρήματα ενάντια σε μια τέτοια πολιτική σε βάρος της Κίνας δεν αντέχει σε σοβαρή κριτική.

Ορισμένοι παρατηρητές αμφισβητούν κατά πόσο το νόμισμα της Κίνας είναι τεχνητά υποτιμημένο. Πρόκειται φυσικά για ανέκδοτο: η άλλη όψη της συστηματικής υποτίμησης είναι η συγκέντρωση από την Κίνα κολοσσιαίων αποθεμάτων σε δολάρια αποθεμάτων που αγγίζουν πλέον τα 3,2 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Άλλοι προειδοποιούν για τις άσχημες επιπτώσεις που θα είχε μια απόφαση της Κίνας να σταματήσει να αγοράζει αμερικανικά ομόλογα. Όμως το πρόβλημα μας αυτή την στιγμή είναι ακριβώς ότι πάρα πολλοί άνθρωποι επιλέγουν να «παρκάρουν» τα λεφτά τους στο αμερικανικό χρέος, αντί να επενδύσουν σε αμερικανικά προϊόντα και υπηρεσίες. Αυτός είναι και ο λόγος που οι αποδόσεις των αμερικανικών πολυετών ομολόγων βρίσκεται μόλις στο 2%.

Ένα ακόμη επιχείρημα που ακούγεται εσχάτως, από ομάδες πίεσης της δεξιάς, όπως το «Club for Growth», είναι πως δεν πρέπει να επιβληθούν δασμοί στα κινεζικά προϊόντα διότι, σωστά μαντέψατε, πρόκειται για μια μορφή φορολογίας - και ως γνωστόν δεν πρέπει ποτέ, μα ποτέ, να αυξάνουμε τους φόρους, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Το μόνο που έχω να πω επ' αυτού είναι ότι οι Δημοκρατικοί θα έπρεπε να καλοδεχτούν το γεγονός, σαν απόδειξη ότι η φανατική αντίθεση της δεξιάς σε κάθε μορφή φορολογίας έχει φτάσει πλέον σε τέτοιο σημείο, ώστε να ξεπερνά σε σημασία ακόμη και τα εθνικά μας συμφέροντα.

Για να είμαστε δίκαιοι, πρέπει να παραδεχτούμε ότι ορισμένα επιχειρήματα ενάντια στην ανάληψη δράσης κατά της Κίνας ίσως θα είχαν κάποιο βάρος, αλλά σε άλλες εποχές. Αναμφισβήτητο είναι λόγου χάρη το γεγονός ότι ο πληθωρισμός στην Κίνα αυξάνει το μισθολογικό κόστος και εξουδετερώνει, σταδιακά, το όφελος από την υποτίμηση του νομίσματος. Όμως η λέξη- κλειδί είναι το «σταδιακά»: ο πληθωρισμός θα ρίξει το αμερικανικό εμπορικό έλλειμμα σε 4-5 χρόνια, αλλά δεν θα συμβάλει καθόλου στον περιορισμό της εκρηκτικά υψηλής ανεργίας σήμερα.

Η τραγωδία της ανεργίας είναι η δική μου απάντηση σε όσους προειδοποιούν ότι μια σκλήρυνση της στάσης μας έναντι της Κίνας μπορεί να οδηγήσει σε εμπορικό πόλεμο ή να βλάψει τις διπλωματικές μας σχέσεις. Πρόκειται βέβαια για αληθινούς κινδύνους, έστω και αν παρουσιάζονται κάπως υπερβολικά. Είναι όμως κίνδυνοι που πρέπει να αντιπαρατεθούν με το γεγονός - και όχι απλά την πιθανότητα - ότι η υψηλή ανεργία προκαλεί τρομερή σωρευτική βλάβη αυτή τη στιγμή, όχι μελλοντικά.

Ο Μπεν Μπερνάνκι, ο πρόεδρος της κεντρικής τράπεζας Fed, το είπε ξεκάθαρα την περασμένη εβδομάδα: η ανεργία είναι πλέον μια «εθνική κρίση», καθώς με τόσο πολλούς μακροχρόνια ανέργους η βλάβη για την οικονομία θα είναι μακροπρόθεσμη. Αυτό σημαίνει πως δεν μπορούμε να αγνοήσουμε οποιαδήποτε μέθοδο μπορεί να απαλύνει τις συνέπειες αυτής της εθνικής κρίσης. Ο καταλογισμός των ευθυνών της Κίνας μπορεί να μην λύνει από μόνος του το πρόβλημα, αλλά μπορεί να συμβάλει στην λύση του".