"Μπρα ντε φερ με τις τράπεζες - Θα χρειαστούν γενναίες αυξήσεις κεφαλαίου
Το δεύτερο πακέτο διάσωσης της χώρας μπορεί να κοστίσει στις ελληνικές τράπεζες γύρω στα 4 δισ. ευρώ από το «κούρεμα» των ομολόγων αλλά παράλληλα διαμορφώνει ένα δίχτυ ασφαλείας για τις εργασίες τους. Τα καινούργια ομόλογα που θα λάβουν θα έχουν καλύτερη αξιολόγηση αφού το αρχικό κεφάλαιο θα είναι εγγυημένο στη λήξη του από το ΕFSF, με αποτέλεσμα η χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να συνεχιστεί απρόσκοπτα. Η χώρα κέρδισε χρήμα από τη μικρή μείωση του χρέους αλλά κυρίως χρόνο για να μειώσει τα ελλείμματά της, γεγονός που θα συμβάλει στη σταθερότητα και στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης για καθετί ελληνικό, στοιχεία απαραίτητα για την ανάπτυξη της τραπεζικής πίστης. Παράλληλα το «Σχέδιο Μάρσαλ» δημιουργεί τις προϋποθέσεις ανάκαμψης της οικονομίας και ίσως συμβάλλει στο να «θυμηθούν» οι τραπεζίτες πώς βγαίνουν τα κέρδη από τη χορήγηση δανείων σε ιδιώτες και επιχειρήσεις. Μάλιστα οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι τα προγράμματα κεφαλαιακής ενίσχυσης με πώληση ποσοστών σε θυγατρικές (Finansbank, Τekfen Βank, Ρiraeus Βank Εgypt) και έκδοση μετατρέψιμων ομολογιακών δανείων, αν υλοποιηθούν στο σύνολό τους, είναι ικανά να αυξήσουν τα ίδια κεφάλαια των ελληνικών τραπεζών κατά 3,5 δισ. ευρώ, ποσό που σχεδόν θα εξαλείψει τις απώλειες από το haircut των ομολόγων τους. Γυρίζουν, δηλαδή, σελίδα οι τράπεζες, θα αναρωτηθεί κανείς; Η απάντηση είναι «όχι». Τα δάνεια που έχουν λάβει από την ΕΚΤ στο τέλος Ιουνίου είχαν φτάσει στο αστρονομικό ποσό των 103 δισ. ευρώ. Η εκροή καταθέσεων από τον Δεκέμβριο του 2009 ως τον Μάιο του 2011 άγγιξε τα 46 δισ. ευρώ. Καμία τράπεζα πλην της Αγροτικής δεν έχει επιστρέψει τα κεφάλαια που είχε χορηγήσει το κράτος υπό τη μορφή προνομιούχων μετοχών (ανέρχονται σήμερα στα 4 δισ. ευρώ), η κερδοφορία τους είναι οριακή και τα κόκκινα δάνεια στο τέλος του 2010 ήταν κοντά στα 26,5 δισ. ευρώ, ποσό που στο τέλος του 2011 λόγω της υφεσιακής κατάστασης της οικονομίας ίσως ξεπεράσει τα 30 δισ. ευρώ.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γ.Προβόπουλος έχει αποφασίσει να επισπεύσει τις διαδικασίες για τον έλεγχο των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών από ανεξάρτητη εταιρεία- προκρίνεται μάλλον η Βlackrock- η οποία θα εξετάσει αν έχουν διενεργηθεί οι απαραίτητες προβλέψεις έναντι επισφαλών απαιτήσεων. Σε περίπτωση που διαπιστωθούν «εκπτώσεις» στις διαγραφές δανείων, η ΤτΕ θα ζητήσει συμπληρωματικές απομειώσεις.
Τα σενάρια
Τα σενάρια σε αυτή την περίπτωση ποικίλλουν. Κάποιοι ενδεχομένως να μπορέσουν να καλύψουν αυτές τις ανάγκες με ίδιες δυνάμεις. Κάποιοι άλλοι θα προτιμήσουν να συγχωνευθούν και να «πουλήσουν» το story του νέου μεγάλου σχήματος για να συγκεντρώσουν λεφτά από την αγορά. Η αναζήτηση κεφαλαίων από τον αραβικό κόσμο ή από τη Ρωσία ίσως αποδειχθεί άλλη μία επιλογή. Θα υπάρξουν όμως και τράπεζες που λόγω της χαμηλής κεφαλαιοποίησης που διαθέτουν δεν θα μπορέσουν να καλύψουν το «άνοιγμα» που θα έχουν, δεδομένου ότι οι αυξήσεις κεφαλαίου θα πρέπει να διενεργηθούν σε ένα discount της τάξεως του 40% επί της προσαρμοσμένης τιμής της μετοχής. Σε αυτή την περίπτωση οι βασικοί μέτοχοι θα πρέπει να «ματώσουν» για να κρατήσουν τις τράπεζές τους. Σε διαφορετική περίπτωση, η προσφυγή στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα είναι μονόδρομος. Το Ταμείο σήμερα διαθέτει κεφάλαια 2,5 δισ. ευρώ και σύντομα θα γίνουν 10 δισ. ευρώ. Το Ταμείο θα εκδώσει κοινές μετοχές, θα καλύψει την αύξηση κεφαλαίου και θα αποκτήσει τον έλεγχο της τράπεζας που θα αναζητήσει καταφύγιο. Είναι όμως λύση η κρατικοποίηση των τραπεζών; «Η σταθερότητα του συστήματος είναι πάνω από όλα.Οι ίδιοι οι βασικοί μέτοχοι,αν αντιληφθούν ότι δεν μπορούν να καλύψουν τις χρηματοδοτικές ανάγκες,θα ζητήσουν τη στήριξη του Ταμείου. Η παραμονή μιας τράπεζας στο Ταμείο βάσει νόμου δεν θα πρέπει να ξεπεράσει τα δύο χρόνια. Μετά το Ταμείο θα πρέπει να την πωλήσει.Επειδή όμως θα έχει λυθεί το πρόβλημα,η αξία της τράπεζας θα έχει αυξηθεί.Ετσιόπως ο εγκλωβισμένος ιδιώτης περιμένει την ανάκαμψη της μετοχής, έτσι και ο μεγαλομέτοχος θα περιμένει τη διαδικασία αυτή για να ανακτήσει μέρος των κεφαλαίων του. Είναι πολύ πιθανόν να προηγηθεί η κρατικοποίηση των τραπεζών και μετά να ακολουθήσει η αναδιάρθρωση του κλάδου» αναφέρουν παράγοντες της αγοράς προσπαθώντας σε λίγες γραμμές να εξηγήσουν πώς μπορεί να βρεθούμε απέναντι σε μια μεγάλη ανατροπή.Από την άλλη πλευρά, μια τέτοια διαδικασία πρέπει να έχει τις ευλογίες της κυβέρνησης, κάτι το οποίο τουλάχιστον σήμερα δεν προκύπτει. Αντιθέτως, ο πολιτικός κόσμος ενθαρρύνει τις συνενώσεις μεταξύ των τραπεζών. Μπορεί όμως οι συγχωνεύσεις των τραπεζών να απομακρύνουν το ενδεχόμενο της κρατικοποίησης; Πιθανώς ναι, αλλά προς το παρόν κανείς δεν φαίνεται διατεθειμένος να προχωρήσει σε τέτοιες κινήσεις.
Θα είναι όμως τραγική ειρωνεία να κρατικοποιηθεί έστω και μία τράπεζα αφού το ίδιο το Δημόσιο με τα «τοξικά» του ομόλογα τις έχει οδηγήσει σε αυτή την κατάσταση. Αυτό όμως δεν είναι παρά μια ηθική διάσταση που από μόνη της δεν μπορεί να αποτρέψει καταστάσεις. Αλλωστε, φταίνε και οι ίδιες οι τράπεζες αφού «φορτώθηκαν» από μόνες τους ελληνικά ομόλογα. Με στοιχεία του 2010 τα ομόλογα που διατηρούσαν αντιστοιχούσαν στο 200% των ιδίων κεφαλαίων τους! "
