Ακολουθεί συνέντευξη που έδωσε ο κ. Galor στον κ. Χρόνη Πολυχρονίου για την "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία":
" «Η ποικιλομορφία είναι ευνοϊκή για την Οικονομική ανάπτυξη»
Η οικονομική κρίση θα υποχωρήσει σταδιακά και μια ραγδαία τεχνολογική πρόοδος, σε συνδυασμό με πτώση της γονιμότητας, θα εξασφαλίσει ότι το βιοτικό επίπεδο της επόμενης γενιάς θα είναι σημαντικά υψηλότερο απ' αυτό της σημερινής
ΣΕ ΜΙΑ περίοδο οικονομικής ύφεσης και κυβερνητικής αδυναμίας να τεθούν σε κίνηση οι ατμομηχανές της ανάπτυξης (και με την Ελλάδα φυσικά σε αδιέξοδο εξαιτίας μιας βαθιά αρρωστημένης οικονομίας και μιας πλήρως λανθασμένης οικονομικής πολιτικής που επιβάλλεται από τους εταίρους και δανειστές της), είναι τουλάχιστον ενθαρρυντικό ότι η οικονομική επιστήμη συνεχίζει να βελτιώνεται και να προωθεί καινοτόμες αντιλήψεις και αναλύσεις για τα παγκόσμια οικονομικά δρώμενα.
Ο οικονομολόγος καθηγητής Oded Galor, του περίφημου Πανεπιστημίου Brown, έχει εφεύρει ένα νέο πεδίο οικονομικής μελέτης και έρευνας, αυτό της ενοποιημένης θεωρίας ανάπτυξης, που εξετάζει τις διαδικασίες οικονομικής ανάπτυξης για όλη την ιστορία του ανθρώπινου γένους. Η οικονομική ανάπτυξη είναι μια σχετικά καινούρια οικονομική διαδικασία, εάν αναλογιστούμε ότι μόνο τα τελευταία 200 χρόνια ξεκινά η περίοδος μιας συνεχούς οικονομικής ανάπτυξης που αλλοιώνει ριζικά τα επίπεδα πλούτου, μόρφωσης και υγείας στον κόσμο και διαμορφώνει μια παγκόσμια οικονομία, όπου η επόμενη γενιά ανθρώπων βλέπει σταδιακά το βιοτικό της επίπεδο να βελτιώνεται εν συγκρίσει με αυτό της προηγούμενης γενιάς.
Το μείζον ερώτημα είναι γιατί συνέβη αυτό και αν αυτή η διαδικασία ενδέχεται να συνεχιστεί και στο μέλλον, ένα ερώτημα που δεν είναι ρητορικό, καθώς οι δυτικές οικονομίες έχουν εισέλθει σε μια έντονη περίοδο κάμψης, όπου η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου της επόμενης γενιάς των ανθρώπων μόνο δεδομένη δεν μπορεί να είναι. Πριν από λίγες εβδομάδες κυκλοφόρησε το καινούριο βιβλίο του Oded Galor «Unified Growth Theory» («Ενοποιημένη Θεωρία Ανάπτυξης») από τον εκδοτικό οίκο του Πανεπιστημίου Πρίνστον και έχει γίνει αποδεκτό με εγκωμιαστικά σχόλια. Με την ευκαιρία της κυκλοφορίας αυτού του σημαντικού έργου, συνομιλήσαμε με τον καθηγητή Galor για την ενοποιημένη θεωρία ανάπτυξης.
Είσαστε ο ιδρυτής της ενοποιημένης θεωρίας ανάπτυξης. Τι ακριβώς επιδιώκει να αναλύσει και να κατανοήσει μια ενοποιημένη θεωρία οικονομικής ανάπτυξης;
Το όλο επιστημονικό εγχείρημα έγκειται στην προσπάθεια να κατανοήσουμε το ρόλο των ιστορικών δυνάμεων σε διαφορετικές φάσεις ανάπτυξης και τις τεράστιες διαφορές στα επίπεδα ανάπτυξης που βλέπουμε σήμερα σε όλο το μήκος και πλάτος του πλανήτη. Η θεωρία εξετάζει πώς τα άτομα, οι κοινωνίες και οι οικονομίες έχουν εξελιχθεί από την εμφάνιση της νεωτερικότητας και μετά και πώς αυτή η εξέλιξη συνεισέφερε στην τεράστια ανισότητα που επικρατεί σήμερα σε όλο τον πλάνήτη. Για να γίνει αυτό με έναν ενοποιημένο τρόπο συνεπάγεται πως δεν εξαρτώμεθα από διαφορετικά μοντέλα για διαφορετικά στάδια στη διαδικασία της ανάπτυξης. Αντιθέτως, το ίδιο μοντέλο και οι ίδιοι κανόνες συμπεριφοράς χαρακτηρίζουν τα άτομα καθ' όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, αλλά τα άτομα ενεργούν διαφορετικά σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης εξαιτίας του γεγονότος ότι τα οικονομικά κίνητρα μεταβάλλονται στην πορεία της ανθρώπινης ιστορίας.
Η ενοποιημένη θεωρία ανάπτυξης υποδηλώνει ότι οι σημερινές θεωρίες ανάπτυξης είναι ανεπαρκείς. Πού σφάλλουν οι μη ενοποιημένες θεωρίες ανάπτυξης;
Οι μη ενοποιημένες θεωρίες ανάπτυξης, που διαθέτουμε προς το παρόν, οικοδομήθηκαν για να περιγράψουν την οικονομική ανάπτυξη των τελευταίων δεκαετιών και είναι ασυνεπείς με την οικονομική ανάπτυξη που έχει λάβει μέρος κατά τη διάρκεια του μεγαλύτερου μέρους της ανθρώπινης ιστορίας. Επακολούθως, δεν είναι ικανές να διαφωτίσουν τα περισσότερα σημαντικά φαινόμενα στην πορεία της οικονομικής ανάπτυξης, όπως είναι η ανάδυση ενός ογκώδους και επίμονου χάσματος στο κατά κεφαλήν εισόδημα σε όλο το μήκος και πλάτος του πλανήτη κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο αιώνων.
Σε τι οφείλεται ο κύκλος οικονομικής ανάπτυξης τα τελευταία 200 χρόνια, όταν πριν από 250 χρόνια η παγκόσμια οικονομία βρισκόταν σε μια κατάσταση μόνιμης στασιμότητας;
Η ενοποιημένη θεωρία ανάπτυξης δείχνει ότι η αλληλεπίδραση μεταξύ τεχνολογικής προόδου και πληθυσμού έφερε ουσιαστικά στο προσκήνιο τη σπουδαιότητα της εκπαίδευσης ως μέσου για την αντιμετώπιση ενός ραγδαία εξελισσόμενου τεχνολογικού περιβάλλοντος, προκάλεσε σημαντικές μειώσεις στα ποσοστά γέννησης και επέτρεψε σε μερικές οικονομίες να αφιερώσουν περισσότερους πόρους προς μια σταθερή αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος, καλλιεργώντας έτσι το έδαφος για συνεχιζόμενη οικονομική ανάπτυξη.
Πώς εξηγεί η θεωρία σας τις παγκόσμιες ανισότητες στα επίπεδα διαβίωσης και πληθυσμού που βλέπουμε σήμερα;
Ενα από τα ιδιαίτερα ισχυρά στοιχεία της ενοποιημένης θεωρίας ανάπτυξης είναι ότι αποκαλύπτει πως οι αρχικές συνθήκες που προέκυψαν στο μακρινό παρελθόν έχουν επίμονη επίπτωση στις σύγχρονες οικονομικές αποδόσεις. Η θεωρία υποδεικνύει ότι, εάν θέλουμε πραγματικά να κατανοήσουμε τις τεράστιες αποκλίσεις που επικρατούν σήμερα στο κατά κεφαλήν εισόδημα, πρέπει να εξετάσουμε την πηγή παρέκκλισης σε όλο το μήκος και πλάτος των ανθρωπίνων κοινωνιών, που σημειώθηκε πριν από πολλές εκατοντάδες χρόνια. Ουσιαστικά, αν θέλουμε να κατανοήσουμε γιατί η Κένυα είναι 100 φορές φτωχότερη από τις ΗΠΑ, πρέπει να εξετάσουμε προσεκτικά τους παράγοντες που επηρέασαν τους προγόνους των σημερινών πληθυσμών στην Κένυα και στις ΗΠΑ εκατοντάδες χρόνια πριν και πώς αυτοί οι παράγοντες συνέβαλαν στο χάσμα του κατά κεφαλήν εισοδήματος που επικρατεί σήμερα.
Η θεωρία σας κάνει αναφορά σε διάφορους μηχανισμούς και παράγοντες που συνέβαλαν στις τεράστιες διαφορές ανάπτυξης που βλέπουμε σήμερα ανάμεσα στις χώρες του πλανήτη. Ενας απ' αυτούς τους παράγοντες είναι και η γεννητική ποικιλομορφία. Εξηγήστε μας πώς η ποικιλομορφία επηρεάζει την ανάπτυξη.
Το επίπεδο της γεννητικής ποικιλομορφίας, που προσδιορίστηκε χιλιάδες χρόνια πριν, συνέβαλε σημαντικά στην τεράστια διαφορά στο κατά κεφαλήν εισόδημα που επικρατεί σήμερα ανάμεσα στις διάφορες χώρες. Πώς; Υπάρχει ένα είδος συναλλαγής συνδεδεμένο με την ποικιλομορφία στο πλαίσιο της οικονομικής ανάπτυξης. Εάν είμαστε περισσότερο ποικιλόμορφοι, υπάρχουν λιγότερες πιθανότητες συνεργασίας, κάτι που είναι επιβλαβές για την οικονομική ανάπτυξη. Από την άλλη μεριά, περισσότερο ποικιλόμορφα γνωρίσματα περιλαμβάνουν κατά πάσα πιθανότητα εκείνα τα χαρακτηριστικά που είναι περισσότερο συμβατά με το τεχνολογικό περιβάλλον και, ως αποτέλεσμα, η ποικιλομορφία είναι ευνοϊκή για την οικονομική ανάπτυξη.Η υπόθεση της θεωρίας είναι ότι υπάρχει ένα βέλτιστο επίπεδο ποικιλομορφίας για διαφορετικά στάδια ανάπτυξης. Η κοινωνία δεν πρέπει να είναι ούτε υπερβολικά ομοιογενής ούτε υπερβολικά ποικολόμορφη. Ετσι, ενώ το ενδιάμεσο επίπεδο γεννητικής ποικιλομορφίας που κυριαρχεί ανάμεσα στους ασιατικούς και ευρωπαϊκούς πληθυσμούς συμβάλλει στην ανάπτυξη, τα υψηλά επίπεδα ποικιλομορφίας ανάμεσα στους αφρικανικούς πληθυσμούς και τα χαμηλά ποσοστά ανάμεσα στους πληθυσμούς των Ινδιάνων έχουν λειτουργήσει ως επιζήμιες δυνάμεις στην ανάπτυξη αυτών των περιοχών.
Θα μπορούσατε να αναφερθείτε στη σημερινή παγκόσμια κρίση και στο εάν έχουμε σε εξέλιξη μια οικονομική περίοδο κατά την οποία η επόμενη γενιά θα δει το βιοτικό της επίπεδο να είναι χαμηλότερο απ' αυτό που απολάμβανε η προηγούμενη γενιά;
Στην πραγματικότητα, θεωρώ πως η σημερινή οικονομική κρίση θα υποχωρήσει σταδιακά και μια ραγδαία τεχνολογική πρόοδος, σε συνδυασμό με πτωτικές τάσεις γονιμότητας, θα εξασφαλίσει ότι το βιοτικό επίπεδο της επόμενης γενιάς θα είναι σημαντικά υψηλότερο απ' αυτό της σημερινής. Προβλήματα, φυσικά, θα συνεχίσουν να επικρατούν σε ξεχωριστές οικονομίες...
Τι επιπτώσεις θα μπορούσε να έχει η συνεχής οικονομική ανάπτυξη στους φυσικούς πόρους και στο περιβάλλον και ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες αυτών των εξελίξεων για τον πλανήτη Γη;
Εάν η παγκόσμια αύξηση του πληθυσμού συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, όπως έγινε κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, τότε θα αντιμετωπίσουμε μια μεγάλη δημογραφική καταστροφή. Εντούτοις, δεν ανησυχώ γι' αυτή την πιθανότητα. Νομίζω ότι, πριν φτάσουμε στο σημείο μιας μεγάλης καταστροφής, οι περιορισμοί στους φυσικούς πόρους θα αυξήσουν το κόστος της ανατροφής των παιδιών σε επαρκές επίπεδο, ώστε να διασφαλιστεί πως η αύξηση του πληθυσμού θα σταματήσει. Παρομοίως, εάν η τεχνολογική πρόοδος δεν μας επιτρέψει να ελέγξουμε τη θέρμανση του πλανήτη, οι επιπτώσεις αυτής της εξέλιξης θα προκαλέσουν μια οικονομική διολίσθηση στις ποσοστιαίες μονάδες οικονομικής ανάπτυξης, που θα συμβάλλουν στην ισορροπία του περιβάλλοντος.
WHO is who ?
Καθηγητής Οικονομικών στην έδρα «Herbert Η. Goldberger» στο Πανεπιστήμιο Brown και επισκέπτης καθηγητής Οικονομικών στο ΜΙΤ. Ειδικεύεται στα οικονομικά της ανάπτυξης και στα μακροοικονομικά και είναι ο συντάκτης της επιστημονικής επιθεώρησης «Journal of Economic Growth». Είναι μέλος ακαδημαϊκών συμβουλίων σε πολλές χώρες και έχει διδάξει σε πολλά ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Οι πολλές δεκάδες επιστημονικές του μελέτες έχουν δημοσιευθεί στις μεγαλύτερες οικονομικές επιθεωρήσεις του κόσμου".
