" Το διπλό φρένο από την ΕΚΤ στην «ελληνική» ρευστότητα
Θέτει πλαφόν στα έντοκα και παγώνει τις εγγυήσεις 30 δισ. ευρώ
Του Σωτηρη Νικα
Διπλό «φρένο» βάζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) στη ρευστότητα της ελληνικής οικονομίας συνολικά, με στόχο, όπως όλα δείχνουν, να ασκηθεί πίεση για αλλαγές στον τραπεζικό χάρτη και ταυτόχρονα να απεμπλακεί από την πολύ μεγάλη έκθεση που έχει τόσο η ίδια στους ελληνικούς τίτλους (ομόλογα και έντοκα γραμμάτια) όσο και οι ελληνικές τράπεζες.
Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, η πρώτη απόφαση της ΕΚΤ έχει να κάνει με το «πλαφόν» που έχει θέσει στα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου που θα δέχεται ως εγγύηση (collateral) από τις τράπεζες για να τους παρέχει ρευστότητα. Το μέγιστο ποσό που θα μπορεί να έχει στην κατοχή της ανά πάσα στιγμή θα ανέρχεται στα 3,3 δισ. ευρώ ή ελαφρώς υψηλότερο και το μέτρο θα ισχύει από 1ης Ιουλίου.
Η δεύτερη απόφασή της κοινοποιήθηκε στις τράπεζες πριν από περίπου 10 μέρες και προβλέπει ότι σε αυτή τη χρονική στιγμή, τουλάχιστον, δεν θα κάνει αποδεκτές τις εγγυήσεις ύψους 30 δισ. ευρώ που παρέχει το κράτος στις τράπεζες για να εξασφαλίσουν τη ρευστότητά τους.
Οι εξελίξεις αυτές έχουν δημιουργήσει έντονο προβληματισμό στο υπουργείο Οικονομικών (αναφορικά κυρίως με τα γραμμάτια) και στον τραπεζικό κλάδο. Ενδεικτικό του κλίματος είναι ότι μέσα στην εβδομάδα ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ) κ. Γ. Προβόπουλος ζήτησε από όλες τις τράπεζες να προχωρήσουν άμεσα σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου για να αποφευχθούν τυχόν προβλήματα τους επόμενους μήνες.
Αναφορικά με το θέμα της παροχής των εγγυήσεων του Δημοσίου, ύψους 30 δισ. ευρώ, προς τις τράπεζες που έχει ήδη εγκρίνει η κυβέρνηση, προς το παρόν φαίνεται ότι η ΕΚΤ δεν δίνει τη συγκατάθεσή της. Σε σχέση με τα προηγούμενα «πακέτα» εγγυήσεων που έχει δώσει το Δημόσιο, αυτή τη φορά έχει αλλάξει ο τρόπος έγκρισής τους.
Τις προηγούμενες φορές, οι τράπεζες ζητούσαν από την ΤτΕ το ποσό που θεωρούσαν εκείνες απαραίτητο και η τελευταία -ύστερα από έλεγχο- έδινε την έγκρισή της για την εκταμίευση του ποσού που χρειαζόταν η κάθε τράπεζα. Τώρα, για τα 30 δισ. ευρώ, οι τράπεζες θα πρέπει να καταθέσουν ένα ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχέδιο (business plan) για να κάνουν χρήση των εγγυήσεων του κράτους. Ο φάκελός τους κατατίθεται στην ΤτΕ, η οποία τον μεταβιβάζει στην ΕΚΤ. Τον τελευταίο λόγο έχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και σύμφωνα με πληροφορίες, στην παρούσα φάση έχει απορρίψει το ενδεχόμενο να εγκρίνει την παροχή ρευστότητας βάσει των εγγυήσεων του Δημοσίου. Η κίνηση αυτή της ΕΚΤ έχει διπλή εξήγηση.
Πρώτον, έχουν εκδοθεί πάρα πολλά ομόλογα με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου και δεν πρέπει να συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό η κατάσταση αυτή.
Δεύτερον, είναι μία μορφή πίεσης για την προώθηση των νέων μέτρων και των αποκρατικοποιήσεων, αλλά και για την «πυροδότηση» εξελίξεων στον τραπεζικό κλάδο. Πάντως, πρόκειται για μία απόφαση που αρμόδιοι παράγοντες δίνουν μεγάλες πιθανότητες να ανατραπεί στις αρχές Ιουλίου. Εάν, όμως, δεν κάνει πίσω σε αυτό το μέτρο η ΕΚΤ, τότε είναι πολύ πιθανό να υπάρξουν εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα και να απαιτηθεί ακόμα και κάποια έκτακτη στήριξή τους.
Στα 3,3 δισ. ευρώ όριο για τις εγγυήσεις που θα δέχεται
Στα 3,3 δισ. ευρώ έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) το «πλαφόν» των εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου που θα πρέπει να έχει στο χαρτοφυλάκιό της ανά πάσα στιγμή.
Το μέτρο ξεκινάει από 1ης Ιουλίου και πρόκειται για ένα πάρα πολύ αυστηρό περιορισμό που έχει δημιουργήσει «πονοκέφαλο» στο οικονομικό επιτελείο, αφού μπορεί να «ελαφρύνει» τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, αλλά ενδέχεται να επιτείνει σημαντικά τα προβλήματα ρευστότητας του Δημοσίου.
Για να γίνει αντιληπτό το πόσο περιοριστικό είναι το παραπάνω ποσό, αρκεί να σημειωθεί ότι από τις αρχές του έτους έως σήμερα, το Δημόσιο έχει δανειστεί μέσω εντόκων γραμματίων περίπου 15 δισ. ευρώ, εκ των οποίων περίπου 9 - 10 δισ. ευρώ έχουν απορροφήσει οι ελληνικές τράπεζες.
Το ποσό των 3,3 δισ. ευρώ προέκυψε ως ο μέσος όρος των εγγυήσεων που δέχθηκε η ΕΚΤ από τις ελληνικές τράπεζες τους τέσσερις πρώτους μήνες του έτους. Πάντως, υπάρχει πιθανότητα το ποσό αυτό να αυξηθεί ελαφρώς, δεδομένου ότι τώρα οριστικοποιούνται οι τεχνικές λεπτομέρειες του νέου μέτρου.
Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για μία αλλαγή που ενδέχεται να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στη ρευστότητα του Δημοσίου. Ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) εκδίδει κάθε μήνα έντοκα γραμμάτια για να εξασφαλίζει τη ρευστότητα του κράτους. Στις δημοπρασίες αυτές συμμετέχουν σε ποσοστό 60% - 70% οι ελληνικές τράπεζες. Ο βασικότερος λόγος της μεγάλης αυτής συμμετοχής των ελληνικών τραπεζών είναι ότι από τη στιγμή που αγοράζουν τα γραμμάτια τα δίνουν ως ενέχυρο στην ΕΚΤ για να αντλήσουν χρηματοδότηση.
Από τη στιγμή που η ΕΚΤ βάζει ένα τόσο χαμηλό όριο για τις εγγυήσεις που θα δέχεται, αναμένεται ότι και οι τράπεζες δεν θα συμμετέχουν σε τέτοιο βαθμό στις εκδόσεις των γραμματίων και κατ' επέκτασιν θα γίνεται δυσκολότερη η χρηματοδότηση του Δημοσίου.
Είναι ενδεικτικό ότι ήδη από τη δημοπρασία εντόκων γραμματίων 6μηνης διάρκειας της περασμένης Τρίτης, οι προσφορές που κατατέθηκαν ήταν λιγότερες από άλλες φορές. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, οι τράπεζες αντήλλαξαν τα γραμμάτια που αγόρασαν με ομόλογα που είχαν στην κατοχή τους ασφαλιστικά ταμεία. Τα ομόλογα που πήραν οι τράπεζες τα έδωσαν ως ενέχυρο στην ΕΚΤ για να αντλήσουν χρηματοδότηση και να καλύψουν με τον τρόπο αυτό την έκδοση των εξάμηνων γραμματίων".
Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στην παραπάνω είδηση: χρήζει ανάλυσης και πυροδοτεί εξελίξεις.
