Δευτέρα 27 Ιουνίου 2011

Το τέλος της ποσοτικής χαλάρωσης;

Οπως διαβάζουμε στην "Ελευθεροτυπία":

"Η Fed κήρυξε απεξάρτηση από τις ενέσεις ρευστότητας
Η ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΚΗ ΤΡΑΖΕΖΑ ΤΩΝ ΗΠΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕ ΟΤΙ ΤΕΡΜΑΤΙΖΕΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΗΝΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΑΝΑΓΟΡΑΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΑΞΙΑΣ 600 ΔΙΣ. ΔΟΛ.

Του Μωυσή Λιτση

ΔΟΛΑΡΙΑ τέλος, διαμηνύει ο πρόεδρος της Fed Μπεν Μπερνάνκι, παρ' όλο που η αμερικανική οικονομία κόβει ταχύτητα και υπάρχει φόβος ότι το ελληνικό ντόμινο μπορεί να φθάσει μέχρι τις ακτές των ΗΠΑ.

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι τερματίζει μέχρι το τέλος του μήνα το πρόγραμμα επαναγοράς κρατικών ομολόγων αξίας 600 δισ. δολαρίων. Η κίνηση ήταν μεν αναμενόμενη, αλλά δείχνει παράλληλα ότι οι κεντρικές τράπεζες αρχίζουν σιγά σιγά να αποσύρουν τα πακέτα στήριξης, παρ' όλο που αυτά δεν είχαν θεαματικά αποτελέσματα στη βελτίωση της πραγματικής οικονομίας.

Με την ολοκλήρωση του προγράμματος επαναγοράς ομολόγων, μία πολιτική που ισοδυναμούσε με έμμεσο τύπωμα δολαρίων για την τόνωση της οικονομίας, η Fed θα έχει δαπανήσει 2,3 τρισ. δολάρια από το τέλος του 2008 που ξέσπασε η χρηματοπιστωτική κρίση. Τα τελευταία 600 δισ. δολάρια η Fed αποφάσισε να τα ρίξει πέρυσι το Νοέμβριο, βλέποντας ότι το «πληθωριστικό» δολάριο και τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια δεν έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν συνθήκες βιώσιμης ανάκαμψης για την αμερικανική οικονομία.

Τα αμερικανικά επιτόκια θα παραμείνουν πάντως για καιρό ακόμη στο σημερινό εύρος του 0%-0,25%, ενώ η Fed θα συνεχίσει να επενδύει τους τόκους από τα ομόλογα που αγοράζει. Παρά τα τρισ. δολάρια, η αμερικανική οικονομία αναμένεται, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Fed, να περιοριστεί σε ανάπτυξη φέτος 2,7%-2,9%, αντί των προβλέψεων του Απριλίου για ανάπτυξη 3,1%-3,3%. Η ανεργία παραμένει σε υψηλά επίπεδα (9,1% το Μάιο). Η ανεργία έχει άμεση επίπτωση στην ανάπτυξη, καθώς οι καταναλωτικές δαπάνες ανέρχονται σε 70% περίπου του αμερικανικού ΑΕΠ.

Τα χρέη

Την ίδια στιγμή η αμερικανική κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το φάσμα της στάσης πληρωμών, αν κυβέρνηση και κογκρέσο δεν καταλήξουν σε συμφωνία για αύξηση του ορίου δανεισμού από το σημερινό 14,3 τρισ. δολάρια μέχρι τις 2 Αυγούστου. Δημοκρατικοί και ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές πιέζουν η όποια αύξηση του ορίου δανεισμού να συνοδεύεται από μέτρα για τη βιωσιμότητα του χρέους, με άλλα λόγια να υπάρξει νέα περικοπή δαπανών, σε μία στιγμή που τα δημοσιονομικά των αμερικανικών πολιτειών βρίσκονται στο βαθύ κόκκινο.

Η πολιτική αύξησης των ελλειμμάτων και του τυπώματος χρήματος του αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα αντιμετωπίστηκε ως «παράδειγμα προς μίμηση» από πολλούς Ευρωπαίους. Μόνο που τα λεφτά που τύπωσε ο Ομπάμα δεν πήγαν για την καταπολέμηση της ανεργίας, αλλά στις φούσκες της Γουόλ Στριτ. Οταν ο Μπερνάνκι άρχισε να παρουσιάζει το σχέδιό του για επαναγορά ομολόγων στο τέλος Αυγούστου πέρυσι, ο δείκτης S&Ρ-500 κατέγραφε πτώση 6% από τις αρχές του έτους. Οκτώ μήνες αργότερα ο S&Ρ παρουσίαζε άνοδο 28%".


Επίσης, όπως διαβάζουμε σε άλλο άρθρο της εφημερίδας:

"Απειλή για την παγκόσμια χρηματοπιστωτική σταθερότητα τα χαμηλά επιτόκια

Η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) που αποκαλείται και 'Τράπεζα των Τραπεζών' προειδοποίησε πως τα χαμηλά επιτόκια σε όλο τον κόσμο συνιστούν απειλή για τη παγκόσμια χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Η BIS προειδοποίησε πως το χαμηλό κόστος του δανεισμού στο οποίο προχώρησαν οι κεντρικές τράπεζες με τη μείωση των επιτοκίων μετά την κρίση του 2008 οδήγησε σε ένα πιστωτικό μπουμ και σε μία εκτίναξη των τιμών στις αγορές ακινήτων που τροφοδοτεί τον πληθωρισμό, ιδιαίτερα στις αναδυόμενες οικονομίες.

Ωστόσο, η BIS εκτιμά πως αυτή η πολιτική μπορεί να αποδειχθεί αντιπαραγωγική. Στην ετήσια έκθεσή της αναφέρει πως "η παρατεταμένη περίοδος πολύ χαμηλών επιτοκίων εμπεριέχει τον κίνδυνο δημιουργίας σοβαρών χρηματοπιστωτικών παραμορφώσεων, στρεβλής κατανομής των πόρων και καθυστέρησης στην αναγκαία απομόχλευση των αναπτυγμένων οικονομιών εκείνων που επλήγησαν περισσότερο από την κρίση".

Μολονότι, τα χαμηλά επιτόκια πρόσφεραν ώθηση στην ανάπτυξη, υπήρξε και μία σκοτεινή πλευρά στην εξέλιξη αυτή. Έτσι, οι αναπτυσσόμενες οικονομίες ειδικά στην Ασία, έχουν να αντιμετωπίσουν τις αυξανόμενες τιμές των τροφίμων και άλλων σημαντικών εμπορευμάτων που αυξάνουν το κόστος διαβίωσης και απειλούν να εκτροχιάσουν την ανάπτυξη σε πολλές αναδυόμενες οικονομίες.

Γι' αυτό και η BIS προειδοποιεί πως οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να αλλάξουν την πολιτική τους προκειμένου να αντιμετωπίσουν την κατάσταση. "Χρειάζεται σφιχτότερη νομισματική πολιτική ώστε να συγκρατηθούν οι πληθωριστικές πιέσεις και να αποτραπεί η τάση για χρηματοπιστωτική αστάθεια" ανέφερε υποδηλώνοντας τον κίνδυνο δημιουργίας φουσκών στις αγορές περιουσιακών στοιχείων και δη των ακινήτων.

Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε η BIS, η τάση είναι πανομοιότυπη με αυτή που πυροδότησε την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. "Οι αναδυόμενες οικονομίες κατάφεραν να αποφύγουν την παγκόσμια κρίση, τώρα όμως πολλές από αυτές κινδυνεύουν να διαμορφώσουν ανισορροπίες παρόμοιες με αυτές που οδήγησαν τις αναπτυγμένες οικονομίες σε κρίση" τονίζει η τράπεζα. Ούτε λίγο ούτε πολύ η BIS επισήμανε τον κίνδυνο ενός κραχ στην αγορά ακινήτων των αναδυόμενων οικονομιών. Διευκρίνισε, δε, πως τέτοιου είδους κρίσεις αφήνουν πίσω τους ερείπια για μεγάλο χρονικό διάστημα".



Θα ήθελα να σημειώσω ότι, σε περίπτωση που όντως λάβει τέλος η ποσοτική χαλάρωση (quantitative easing), τότε θα έχουμε ραγδαίες εξελίξεις παγκοσμίως: αφ' ενός θα προκύψει παγίδα ρευστότητας στις ΗΠΑ με ό,τι αυτό συνεπάγεται (κυρίως αύξηση της ανεργίας) και αφ' ετέρου θα έχουμε αλλαγή των ισορροπιών ΗΠΑ- Ε.Ε.-Κίνας. Και όλα αυτά, λόγω της δομικής αδυναμίας ελέγχου του χρηματοπιστωτικού τομέα.