" Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν στα ευρωπαϊκά ομόλογα διάσωσης
Bloomberg
Η λέξη «πάταγος» δεν ακούγεται συχνά για να περιγράψει την αγορά ομολόγων. Αν, όμως, υπήρχαν και εκεί διαγράμματα αντίστοιχα με εκείνα της δισκογραφικής βιομηχανίας, τότε τα πρώτα ομόλογα που εξέδωσε την περασμένη εβδομάδα το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) θα βρίσκονταν στην κορυφή. Η έκδοση, με στόχο τη διάσωση του ευρώ μέσω της στήριξης των μελών της ευρωπαϊκής περιφέρειας, υπήρξε ιδιαίτερα δημοφιλής στους επενδυτές. Θα λέγαμε, επομένως, ότι το πρόβλημα λύθηκε. Το μόνο που έχουν να κάνουν οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης είναι να εκδώσουν από κοινού ομόλογα, για να καθησυχάσουν τις αγορές.
Λύθηκε πράγματι; Το γεγονός ότι οι επενδυτές συρρέουν σε κάποια αγορά δεν σημαίνει ότι πρόκειται περί υγιούς επένδυσης. Ζήτηση είχαν και οι μετοχές του Internet πριν από το σκάσιμο της φούσκας του 2000. Στην πραγματικότητα, τα ομόλογα διάσωσης του ευρώ είναι εξίσου επικίνδυνα. Και οι επενδυτές μπορούν και πάλι να «καούν».
Αναμφίβολα, η πρώτη έκδοση είχε τεράστια επιτυχία. Τα πενταετή ομόλογα αξίας 5 δισ. ευρώ υπερκαλύφθηκαν. Πεντακόσιοι υποψήφιοι προσφέρθηκαν να αγοράσουν ομόλογα αξίας 44,5 δισ. ευρώ, ποσότητα σχεδόν 10πλάσια της διαθέσιμης. Το EFSF μπορεί επομένως να σώσει όχι μόνο την Ιρλανδία, αλλά και την Πορτογαλία και την Ισπανία.
Επιφανειακά, τα ομόλογα αυτά μοιάζουν με ευκαιρία. Εχουν την ανώτατη βαθμολογία και στηρίζονται από τις περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης. Αλλωστε, θα αποφέρουν εύκολα κέρδη. Τα 5 δισ. ευρώ που συγκεντρώθηκαν την περασμένη εβδομάδα κόστισαν 2,89%, αλλά ο δανεισμός στην Ιρλανδία θα γίνει με επιτόκιο 6%. Ακόμα και η πιο αδίστακτη εταιρεία πιστωτικών καρτών θα θεωρούσε το περιθώριο εξαιρετικά γενναιόδωρο.
Από κοντά, ωστόσο, η εικόνα δεν είναι τόσο όμορφη. Στη χρηματοοικονομική, όπως και σε τόσα άλλα στη ζωή, είναι καλό να επιστρέφουμε στις πρώτες αρχές. Που σημαίνει ότι, εν τέλει, πρόκειται για κρατικό ομόλογο. Η μόνη διαφορά είναι ότι στηρίζεται όχι από ένα κράτος, αλλά από περισσότερα. Οι επενδυτές σε κρατικά ομόλογα εξετάζουν δύο πράγματα: Πρώτον, τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των οικονομικών της κυβέρνησης που τα εκδίδει. Δεύτερον, την προθυμία της να πληρώσει τα χρέη της, προκειμένου να μην ταπεινωθεί με μια στάση πληρωμών. Τίποτε άλλο. Οι κάτοχοι κρατικών ομολόγων δεν έχουν ρεαλιστικές αξιώσεις επί των περιουσιακών στοιχείων ενός έθνους. Αν η κυβέρνηση της Βρετανίας αποφασίσει να μην πληρώσει τα χρέη της, οι επενδυτές δεν μπορούν να ζητήσουν τον Πύργο του Λονδίνου.
Πόσο ασφαλές μοιάζει, λοιπόν, το ομόλογο του ΕFSF; Οχι πολύ. Το EFSF δεν είναι τίποτε άλλο από μεταφορά χρέους από ένα σημείο σε άλλο. Και σε περίπτωση κραχ, ποιος θα στηρίξει το ομόλογο; Φινλανδία και Λουξεμβούργο είναι πολύ μικρές. Αυστρία και Ολλανδία δεν μπορούν μόνες να στηρίξουν το ευρώ: συνολικά, ο πληθυσμός τους φθάνει μόλις τα 25 εκατομμύρια, ο μισός από της Ισπανίας. Η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των γαλλικών δημοσίων οικονομικών αμφισβητείται. Η μόνη σταθερή χώρα είναι η Γερμανία. Και πίσω από αυτά τα ομόλογα βρίσκεται η γερμανική κοινή γνώμη.
Εγγύηση στα ομόλογα δίνει μόνο η προθυμία των Γερμανών να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν το κοινό νόμισμα. Τώρα μπορεί να το κάνουν. Αν, όμως, Ελληνες, Ιρλανδοί, κι έπειτα Πορτογάλοι και Ισπανοί συνεχίσουν να ζητούν χρήματα, η στήριξη αυτή θα εξανεμισθεί πολύ γρήγορα".
Υ.Γ.: Ελεγε ο Πλάτωνας: "Πάσα επιστήμη χωριζομένη αρετής πανουργία, ου σοφία φαίνεται".
