Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 2010

Το κύριο ζητούμενο παραμένει η ανάπτυξη (3)

Ενα άρθρο του κ. Πελαγίδη στην "Ελευθεροτυπία", 24/1/2010

"Το πρόβλημα δεν είναι οι αριθμοί

Η συζήτηση για την ελληνική οικονομία όλο και περισσότερο φαίνεται να επικεντρώνεται στον ισολογισμό του κράτους, κι όχι στις αιτίες που προκαλούν τις θεμελιώδεις ανισορροπίες της.

Ετσι, υποστηρίζεται ότι το μεγάλο πρόβλημα της χώρας είναι κατά κύριο λόγο ο δημόσιος τομέας και μάλιστα τα κρατικά ελλείμματα και χρέη. Και ότι εάν το κράτος, ο μεγάλος ασθενής, ήταν διαφορετικό, τότε η και η συνολική εικόνα θα άλλαζε.

Τα κρατικά ελλείμματα, όμως, είναι παράγωγα, φαινόμενα της κρίσης. Φυσικά, επιδεινώνουν περαιτέρω την κατάσταση όταν σχηματίζονται και διογκώνονται, όμως, ας σκεφτούμε λίγο, εάν αύριο ξεκινούσαμε από το μηδέν στο έλλειμμα και το χρέος, θα είχαν λυθεί όλα τα προβλήματα;

Στον δημόσιο διάλογο, λείπει μια συγκεκριμένη προσέγγιση, για το τι είναι η ελληνική οικονομία και το πώς έφτασε εδώ που έφτασε. Προσέγγιση αναλυτική με θεωρία από πίσω της. Αντιθέτως, περισσεύουν οι γενικολογίες όπως «νέο πρότυπο ανάπτυξης», «να γίνουν επενδύσεις», «να γίνουμε εξωστρεφείς», «να καταπολεμηθεί η γραφειοκρατία». Παρόμοιες «συμβατικές σοφίες» κυκλοφορούν και αναπαράγονται χωρίς βάσανο. Μια χαρακτηριστική είναι ότι «η Ελλάδα δεν παράγει τίποτα». Κι όμως παράγει. Η μεταποίηση, παρά τις δυσκολίες, δίνει 10% στο ΑΕΠ. Γιατί το 10% γίνεται 0;

Επιστρέφω πίσω στο έλλειμμα και το χρέος. Τις τελευταίες εβδομάδες συζητείται, αν και με εντελώς αντιπαραγωγικό τρόπο, το φορολογικό ζήτημα της χώρας. Σημειώνω λοιπόν αρχικώς ότι το φορολογικό δεν είναι ζήτημα συντελεστών ή φορολογικών ρυθμίσεων σε κληρονομιές και γονικές παροχές. Είναι ζήτημα αποδοτικότητας, απλοποίησης, εξοικονόμησης χρόνου των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, κινήτρων και αντικινήτρων, κοινωνικής δικαιοσύνης με το χαρακτήρα «ευκαιριών». Είναι αναγκαίο κομμάτι του παζλ για την έξοδο της οικονομίας από την κρίση, με την έννοια όμως ότι πρέπει να συνδυάζεται και να κουμπώνει με άλλες πολιτικές. Αντιθέτως, σήμερα φαίνεται να συζητείται με κάπως λογιστικό τρόπο.

Επιπλέον, η προσπάθεια φορολόγησης από την κυβέρνηση επιμέρους ομάδων επαγγελματιών με διαφόρους τρόπους ίσως δίνει την καλύτερη απάντηση απέναντι στη λογιστική ανάλυση του ελληνικού προβλήματος, δηλαδή αυτήν που αναδεικνύει, σχεδόν αποκλειστικά, ως αιτίες της ελληνικής κακοδαιμονίας το κράτος και τα ελλείμματά του. Ολοι, μα όλοι, αρνούνται να βάλουν ταμειακές μηχανές, να εκδίδουν αποδείξεις -ασχέτως εάν δεν το λένε ευθέως - να φορολογούνται με ενιαίο συντελεστή κ.λπ. Ποιο το αποτέλεσμα αυτής της ιδιότυπης φορολογικής ασυλίας που έχουν εξασφαλίσει με προσοδοθηρικές μεθόδους; Το αποτέλεσμα είναι το κράτος να μην εισπράττει αυτά που δικαιούται και να δανείζεται για να καλύψει ακόμη και τις στοιχειώδεις ανάγκες του.

Αυτό δεν σημαίνει ότι, με ευθύνη του πολιτικού συστήματος, το κράτος δεν είναι σπάταλο, αντιαποδοτικό, αντιφατικό, εμπόδιο στην ανάπτυξη της οικονομίας. Οτι αντί να διευκολύνει, δυσκολεύει τις «δουλειές». Ομως εμείς, αντί να ασχολούμαστε μόνο και αποσπασματικά με τις λογιστικές ανεπάρκειες του προϋπολογισμού του κράτους, δεν θα έπρεπε να ασχολούμαστε ταυτόχρονα και επιπλέον με τη διερεύνηση των τρόπων που η οικονομία μας θα δημιουργήσει «νέες δουλειές» και αυτές, με τη σειρά τους, επιπλέον εισοδήματα και φόρους; Κι επειδή μπορεί να σκεφτείτε ότι κι αυτό ίσως να είναι μια στερεότυπη γενικότητα, σας απαντώ ότι τις νέες δουλειές τις παράγουν οι ανταγωνιστικές και διαφανείς αγορές. Αυτές που αναπτύσσονται και βαθαίνουν με τους κατάλληλους θεσμούς οικονομικής οργάνωσης που φτιάχνει η πολιτεία και με μια Επιτροπή Ανταγωνισμού σύγχρονη, καλά στελεχωμένη, που κάνει ελέγχους και επιβάλλει ποινές. Φυλάει τον ανταγωνισμό όπως εκείνα τα πανύψηλα σκυλιά φυλάνε τα ακριβά σπίτια".