Πέμπτη 28 Ιανουαρίου 2010

Κινητροδότηση

Οι δρόμοι παραμένουν κλειστοί από τα μπλόκα. Ταυτόχρονα, όπως διαβάζουμε στην "Εξπρές", "Στις 4 και 5 Φεβρουαρίου θα απεργήσουν οι Εφοριακοί, σύμφωνα με απόφαση της ΠΟΕ ΔΟΥ. Αρχικώς η εισήγηση ήταν για απεργία στις 10 και 17 Φεβρουαρίου, αλλά οι Εφοριακοί αποφάσισαν να απεργήσουν με 48 ωρη απεργία νωρίτερα, για να προλάβουν αιφνιδιασμούς". Ας μην αναφερθούμε στα αυτονόητα, περί της σύνδεσης των γεγονότων αυτών με την συνολική εικόνα που διαμορφώνουν οι αγορές για την Ελλάδα (όπως αποτυπώνεται στην επιβάρυνση των δανειακών όρων, τους οποίους θα αποπληρώσουν οι μελλοντικές γενεές την σημερινή μας ευμάρεια).

Θα ήθελα να εστιάσουμε σε ένα παραπλήσιο γεγονός, σε μια παράπλευρη απώλεια.

Δημοσιεύτηκε το Δελτίο Αποτελεσμάτων Έρευνας Επενδύσεων στη Βιομηχανία για το 2009, του Ι.Ο.Β.Ε. (Ιδρυμα Βιομηχανικών και Οικονομικών Ερευνών). Σύμφωνα με την έκθεση:

"Οι επενδυτικές δαπάνες στη βιομηχανία το 2009 κατέγραψαν σημαντική μείωση, κατά 44,8% σε σχέση με τις δαπάνες του προηγούμενου χρόνου, όταν οι εκτιμήσεις για την πορεία των επενδύσεων στην πρώτη έρευνα του έτους προέβλεπαν εξίσου έντονη υποχώρηση της τάξης του 38%".

Σύμφωνα με την ως άνω έκθεση, ο κύριος παράγοντας που επηρεάζει θετικά τις επενδυτικές αποφάσεις των επιχειρήσεων είναι τα κίνητρα για επενδύσεις. Ο παράγοντας της προσδοκώμενης ζήτησης για τα προϊόντα, ο οποίος τα προηγούμενα έτη ήταν ο πλέον καθοριστικός για τις αποφάσεις των επιχειρήσεων, το 2009 βρίσκεται στην τρίτη θέση, ενώ και για το 2010 προβλέπεται ο ρόλος του να παραμένει εξασθενημένος.


Πρόκειται για ό,τι πιο ανατριχιαστικό έχω διαβάσει την τελευταία δεκαετία.

"Δώσε μου κίνητρα για να επενδύσω" θα πει "ανέλαβε εσύ τον όποιο κίνδυνο έχει η επένδυσή μου, αλλιώς...".

Παλιά υπήρχε μια Ελληνική λέξη που λέγαμε ότι δεν μεταφράζεται: το φιλότιμο. (Βεβαίως, πλέον υπάρχουν πολλές Ελληνικές λέξεις ή έννοιες πράγματι αμετάφραστες: όπως το "εκτός σχεδίου πόλεως". Οπως τα "πάγια οδοιπορικά". Οπως τόσα και τόσα). Σήμερα, στις περισσότερες αγγελίες εργασίας που δημοσιεύονται στα Αγγλικά, θα συναντήσουμε την λέξη "self-motivated". Τί θα πει αυτό; Θα πει να βρίσκεις μόνο σου το κίνητρο να φέρεις εις πέρας την εργασία σου στην εντέλεια. Να αυτοπαροτρύνεσαι. Θα πει, όταν κάνεις μια δουλειά, να το παίρνεις προσωπικά, να το παίρνεις στο φιλότιμο και να απαιτείς από τον εαυτό σου να την εκπληρώνει άψογα, εντός χρόνου. Για το γαμώτο. Να έχεις την επιθυμία στο τέλος μιας εργασίας να κοιτάς το πρόσωπό σου στον καθρέφτη και να λες "τα έφερα εις πέρας. Τα κατάφερα". Τώρα, θα μου πεις, κι αν δεν υπάρχει κίνητρο; Μπορεί ο άνθρωπος να ζήσει μόνο με την ηθική δικαίωση; Μήπως χρειάζεται να προστεθούν και κάποια κίνητρα, προκειμένου να εκτελεστεί άψογα μια εργασία;... Κάθε φορά που εισέρχονται τέτοιες ερωτήσεις, είναι περιττό να ομιλούμε περί φιλότιμου. Εαν μόνος μου δεν μπορώ να βρω το κίνητρο για να φέρω εις πέρας κάτι που καλούμαι να κάνω, τότε αρχίζει η ιστορία με τις εκατέρωθεν διεκδικήσεις..."Δώσε μου τόσα για να φύγω από την Εθνική οδό". "Χρεώσου εσύ τον κίνδυνο των επενδύσεών μου". "Πλήρωσέ με εξτρά για να κάνω τη δουλειά μου". Λες κι ο αγώνας για την επίτευξη των στόχων μας πρέπει να έχει προκαταβληθεί σε μετρητά. Λες και η αυτο-εκπλήρωση σημαίνει αυθωρεί και παρά χρήμα (και μάλιστα προκαταβλητέα) πληρωμή. Μεταφράζεται, λοιπόν, η λέξη "φιλότιμο". Την μετάφρασή της την βλέπουμε στην πράξη, από τόσους και τόσους ανθρώπους που προσπαθούν να γίνουν καλύτεροι (και πιστέψτε με, γίνεσαι καλύτερος μόνο όταν προσπαθείς να κάνεις τα πράγματα καλύτερα). Από ανθρώπους που συνδέουν την εκπλήρωση ενός έργου πρωτίστως μς την έννοια της αυτοπαρότρυνσης και αυτοκινητροδότησης και μόνο στην συνέχεια συζητούν και τα περί πρόσθετης ανταμοιβής. Πρόκειται για ανθρώπους θαρραλέους, που τολμούν να εργάζονται, τολμούν να επιχειρούν, τολμούν να αναλαμβάνουν κινδύνους, μη ζητώντας εκ των προτέρων αποζημίωση για δυνητικούς κινδύνους. Πρόκειται για ανθρώπους που διαβάζουν χωςρίς να απαιτούν εκ των προτέρων πρόσληψη. Γι' αυτό και στην συνέχεια διεκδικούν πραγματικά αυτά που πρέπει να εκπληρωθούν από τους εταίρους. Πώς να διεκδικήσεις IRR, αυξημένο P/E στην επιχείρήσή σου όταν, προκειμένου να προβείς σε επένδυση έχεις απαιτήσει προεξόφληση κινδύνου; Πώς να ενσωματώσεις στο οριακό κόστος τα όποια επιχειρηματικά κόστη, όταν για αυτά τα κόσδτη έχεις ήδη προπληρωθεί, και μάλιστα με εκβιασμό;

Και καλά, άντε και απαίτησες πλοπληρωμή κινδύνου προκειμένου να τον αναλάβεις. Από ποιόν το απαιτείς; Από ποιόν θα το εισπράξεις; Από τον μοναδικό δυνητικό σου πελάτη;

Αντε και εισέπραξες το όποιο εκβιαστικά απαιτητέο ποσόν. Τώρα; Ποιές καινοτομίες θα εισφέρεις στην παραγωγική διαδικασία; Πόση προστιθέμενη αξία θα προκύψει από τα επενδυόμενα (χαρισματικά) κεφάλαια; Ακόμη και η Δανιμαρκία, όταν κατάλαβε από Αμλετ και μετά ότι έχει κάτι σάπιο, κατάφερε την μούχλα να την βάλει σε παραγωγική διαδικασία και να την κάνει εξαγώγιμο προϊον (το περίφημο μπλέ τυρί - στυλ ροκφόρ, το οποίο αποτελεί πηγή εσόδων για την Δανία, λόγω των υψηλότατων εξαγωγών).

Ας μην αναρωτιόμαστε,λοιπόν, γιατί έχουμε επιτόκιο 7% στα δεκαετή ομόλογα. Μόνοι μας χρεώνουμε τις επόμενες γενιές. Χωρίς να τις ρωτήσουμε. Και είναι η πρώτη φορά, από ενάρξεως της Ελλάδας ως κράτους, όπου η μελλοντική γενιά θα ζήσει χειρότερα απ' ό,τι η τωρινή. Επειδή θέλουμε κάποιος άλλος να αναλάβει τον κίνδυνο, ενώ εμείς θα ζούμε μια χαρά.