Permanent-Happiness Hypothesis?

Αρθρο από την εφημερίδα "Τα Νέα" (15/7/2008):

"Υπέροχα ή θλιβερά γεγονότα που συμβαίνουν στη ζωή μας, μας επηρεάζουν, αλλά προσωρινά. Όλοι μας διαθέτουμε έναν «θερμοστάτη» ευτυχίας- όταν κάτι σημαντικό μάς συμβαίνει, βιώνουμε ακραία συναισθήματα, αλλά επιστρέφουμε στη συνήθη κατάσταση σχετικά γρήγορα, λένε οι επιστήμονες.

Το βασικό επίπεδο ευτυχίας παραμένει ίδιο σε όλη την ενήλικη ζωή μας. Αυτό είναι το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν οικονομολόγοι από τη Βρετανία, τις ΗΠΑ και τη Γαλλία έπειτα από 20ετή ανάλυση της ικανοποίησης που παίρνουν από τη ζωή τους εκατοντάδες εθελοντές. Θετικά γεγονότα, όπως η απόκτηση ενός παιδιού ή ο γάμος, μπορεί να μας κάνουν πιο ευτυχισμένους, αλλά προσωρινά. Ακόμα και τα τραυματικά γεγονότα που μας κάνουν δυστυχισμένους έχουν προσωρινό αποτέλεσμα. Κανένα ακραίο συναίσθημα δεν διαρκεί για πάντα και όλοι επιστρέφουμε στην προτέρα κατάσταση.

Η «προσαρμογή»

Η έρευνα εξέτασε την ψυχολογική διαδικασία που αποκαλείται «προσαρμογή»- ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι προσαρμόζονται σε νέες συνθήκες, καλές ή κακές. Οι εθελοντές ήταν Γερμανοί ηλικίας 18 έως 60 ετών στην αρχή της έρευνας. Τακτικά, τις επόμενες δύο δεκαετίες, οι ερευνητές έρχονταν σε επαφή μαζί τους και τους ζητούσαν να περιγράψουν πόσο ευτυχισμένοι ένιωθαν. Επίσης τους ζήτησαν να καταγράφουν οποιοδήποτε σημαντικό γεγονός συνέβαινε στη ζωή τους ούτως ώστε οι ειδικοί να εντοπίσουν τη σχέση μεταξύ του γεγονός και του γενικού επιπέδου ικανοποίησης. Μόνο η ανεργία, κατέληξαν οι επιστήμονες, μπορεί να κάμψει μακροχρόνια τη διάθεση ενός ανθρώπου- τουλάχιστον 5 χρόνια μετά το γεγονός- ακόμα και αν στο μεταξύ έχουν βρει δουλειά. Αυτό αποδίδεται στο ότι η έλλειψη εργασίας δημιουργεί πολύ αρνητική εικόνα και έλλειψη αυτοσεβασμού.

Για άλλα τραυματικά γεγονότα, όπως η χηρεία ή το διαζύγιο, η διάθεση πέφτει, όμως κατόπιν επανέρχεται. Απ΄ ό,τι φαίνεται, πραγματικά ο χρόνος θεραπεύει τα πάντα. Ο δρ Γιάννης Γεωργέλλης, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Μπρουνέλ και ένας εκ των συντακτών της μελέτης, υποστηρίζει ότι τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν στις περισσότερες περιπτώσεις το παλιό ρητό «ο χρόνος θεραπεύει τα πάντα». Όπως δήλωσε: «Αυτό συμβαδίζει και με άλλα ευρήματα, σύμφωνα με τα οποία οι άνθρωποι ανακάμπτουν από αρνητικά γεγονότα πολύ γρήγορα- υπάρχουν στοιχεία ότι ακόμα και άνθρωποι που έμειναν παραπληγικοί, μερικά χρόνια αργότερα είχαν τα ίδια επίπεδα ευτυχίας με υγιείς».

«Αντίστοιχα- προσθέτει ο δρ Γεωργέλλης- υπάρχουν έρευνες που δείχνουν ότι άνθρωποι που κέρδισαν πολλά χρήματα από λαχεία ή λοταρίες δεν έγιναν πιο ευτυχισμένοι μακροπρόθεσμα».

ΓΙΑ ΘΕΤΙΚΑ γεγονότα όπως ο γάμος ή η γέννηση ενός παιδιού, το αποτέλεσμα ήταν εξίσου πρόσκαιρο. Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι η ευτυχία λόγω της γέννησης ενός παιδιού διαρκεί 2 χρόνια πριν η διάθεση των εθελοντών επιστρέψει στα κανονικά επίπεδα. Η χαρά από τον γάμο περνά ακόμα πιο γρήγορα, όπως και όταν πάρουμε αύξηση στον μισθό μας.Όπως εξηγεί ο δρ Γεωργέλλης, «τα αποτελέσματα της έρευνας είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα για οικονομολόγους και ψυχολόγους σε όλο τον κόσμο, καθώς αποκαλύπτουν νέους μηχανισμούς που θα μας βοηθήσουν να εξηγήσουμε τι μας κάνει ευτυχισμένους».

Ο Φρανσουά Μοσκοβιτσί, διευθυντής της εταιρείας ψυχολογικών συμβουλών WWS λέει ότι υπάρχουν πολλές αποδείξεις πως οι άνθρωποι έχουν μια καθορισμένη «αίσθηση» ευτυχίας, η οποία μπορεί προσωρινά να επηρεάζεται από σημαντικά γεγονότα, αυτό όμως δεν διαρκεί επί μακρόν. «Είναι σαν να υπάρχει ένας “θερμοστάτης” ευτυχίας» λέει. «Όταν συμβαίνει κάτι σημαντικό, θετικό ή αρνητικό, το ελατήριο τεντώνει, αλλά μετά επιστρέφει γρήγορα στην αρχική του θέση».

Το θέμα αυτό έχει αναφερθεί ξανά. Θυμάμαι σε ένα site (http://www.2blowhards.com/archives/001624.html#001624) όπου μεταξύ άλλων, αναφέρονταν τα εξής:

"Some of what happiness researchers now think they know:

• Everyone seems to have a pre-programmed "set point" for happiness -- a level of happiness they're genetically programmed for, and to which they'll always tend to return. There isn't much that can be done to change this set point.

• Genetics and inheritance seem to be responsible for as much as half your tendency towards happiness or unhappiness.

• Even huge positive changes in a person's life -- getting married, winning the lottery -- only affect happiness levels for about six months.

• The rich are certainly happier than the abject poor. But for most people, more money doesn't tend to lead to much additional happiness, at least once basic material needs have been met.

• Three of the hardest things to cope with emotionally are widowhood (or widowerhood), longterm unemployment, and caring for a sick loved one.

• The best way to deal with a case of severe, long-lasting unhappiness is to take a mood-boosting pill. In many cases, a six-month course of treatment will effectively jolt the depressed person out of his or her rut

• Pursuing sex and status don't make people happy. They're things that we, being human, do -- but they don't necessarily lead to happiness

• People who are forever chasing after happiness -- who crave blasts of euphoria -- tend to be much less happy than people who are willing to let life (and their moods) take their own course.

Some tips for being happy:

• If your job isn't especially rewarding, pursue a hobby you love, one that delivers experiences of "flow.

• Don't focus too much on making money and buying things.Maintain a wide variety of friendships, and don't spend too much time alone.

• Cultivate gratitude and forgiveness, including forgiveness towards yourself
  
  Don't try to feel great all the time -- that's not the way life works.

Hey, why aren't these facts and tips better-known than they are? Geoffrey Miller has a hunch:

Popular culture is dominated by advertisements that offer the following promise: buy our good or service, and your subjective well-being will increase. The happiness research demonstrates that most such promises are empty ... Some journalists may have realized that the happiness research challenges the consumerist dream-world upon which their advertising revenues depend their failure to report on the implications of the research for consumerism is probably no accident. They are in the business of selling readers to advertisers, not telling readers that advertising is irrelevant to their subjective well-being."

Επί τη ευκαιρία, θυμήθηκα κι άλλο ένα post, του Bryan Caplan, από το Marginal Revolution (http://www.marginalrevolution.com)

"Gratitude Journals and Loewenstein's Challenge

Background: George Loewenstein is one of the leading figures in Economics and Psychology.

While walking in Pittsburgh one afternoon, Loewenstein tells me that he doesn't see how anybody could study happiness and not find himself leaning left politically; the data make it all too clear that boosting the living standards of those already comfortable, such as through lower taxes, does little to improve their levels of well-being, whereas raising the living standards of the impoverished makes an enormous difference.

Of course, you don't need Loewenstein to make this point. You could just listen to my favorite song by Johnny Cash, featured in the so-good-it-hurts soundtrack for Kill Bill, Volume 2:

How many times have
You heard someone say
If I had his money
I could do things my way

But little they know
That it's so hard to find
One rich man in ten
With a satisfied mind

...

Money can't buy back
Your youth when you're old
Or a friend when you're lonely
Or a love that's grown cold

The wealthiest person
Is a pauper at times
Compared to the man
With a satisfied mind

The answer to Loewenstein's challenge can be found in the growing psychological literature on gratitude. Several interesting experiments ask subjects to keep a "gratitude journal." Main idea: Every day, write down things you are grateful for. Depending on the experiment, control groups either do nothing, or keep an "ingratitude" diary, or write down a random childhood memory. The main finding is that keeping a gratitude journal makes people happier than the other treatments.

So what? Almost all redistributive rhetoric urges people to dwell on the negative - you or other people aren't getting what is due. This in turn makes people want to "do something" about the problem. And you can rest assured that no matter how much redistribution there is, egalitarians will never say "OK, life's fair now. We're done complaining." No, what they foster is literally a lifestyle of ingratitude - a recipe for unhappiness.

If we really want to make people happier, we would do almost the opposite. Tell people to be grateful for what the market gives them, and try to emulate more successful people instead of envying them. Children hear this all the time, and it is damn good advice. Adults should practice what they preach."

...συμφωνώ απολύτως!