Διαβάζουμε στην "Καθημερινή":
" Πώς βγαίνουν από το Ταμείο;
Του Μπαμπη Παπαδημητριου
H αρχική μας σχέση με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα μας πάει μέχρι τα τέλη του 2013. Το 2010 έχει ήδη τρέξει, ενώ και η κυβέρνηση δεν θέλει να υπάρξει μεγάλη επιβάρυνση του πληθυσμού στους αμέσως επόμενους μήνες. Είναι και οι εκλογές για την περιφερειακή αυτοδιοίκηση, όπου το ΠΑΣΟΚ φοβάται πως θα υποστεί την πρώτη σοβαρή εκλογική ήττα. Είναι και η έλλειψη συνοχής των μεγάλων κομμάτων, όπως αποδεικνύει η επίκληση του αντιπολιτευτικού πατριωτισμού από τον Αντώνη Σαμαρά. Είναι και η ανευθυνότητα των πολιτικών ομάδων της Αριστεράς, που θέλουν να δουν τη χώρα να κατακρημνίζεται στο όνομα της αφύπνισης των μαζών! Είναι και ότι η χώρα έχει γίνει πειραματόζωο όσων θα μπορούσαν να συμβούν και με άλλα κράτη της Ευρωζώνης.
Ακόμη και τότε, όμως, δεν μπορούμε, ιδιαίτερα με τα (δυσμενή) στοιχεία που έχουμε σήμερα, να ευελπιστούμε ότι το 2014 θα είναι το πρώτο έτος κατά το οποίο η τότε κυβέρνηση θα έχει λυμένα τα χέρια της. Αλλωστε, ούτε το γερμανικής αντιλήψεως Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης, στη βάση του οποίου μας επιβλήθηκε η σούπερ επιτήρηση της παραγράφου 9, θα έχει μέχρι και το 2013 επιβεβαιωθεί. Η Ελλάδα δεν μπορεί, όπως άλλωστε και καμία από τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης, να μαζέψει το κρατικό της χρέος, δηλαδή να δημιουργήσει πρωτογενή πλεονάσματα του μεγέθους που απαιτεί η μείωση του κόστους εξυπηρέτησης των χρεών μας από τις αγορές.
Ευτυχώς, δεν είμαστε και δεν θα είμαστε μόνοι μας. Παρουσιάζοντας, προχθές, ο διευθύνων του Ταμείου Ντομινίκ Στρος - Καν την έκθεση για την οικονομική συγκυρία, σημείωσε με έμφαση ότι τα κρατικά χρέη θα είναι πολύ βαριά τα επόμενα χρόνια. Ο πληθωρισμός δημόσιου χρέους έχει δημιουργήσει ανασφάλεια στους μεγάλους αποταμιευτές. Και αυτό αυξάνει το κόστος κάλυψης του μεγαλύτερου κινδύνου καθυστερήσεων ή, κάποτε, ακυρώσεων κρατικών δανείων. Χρειάζεται μια πλανητική λύση και πρέπει να ελπίζουμε ότι θα είμαστε μεταξύ εκείνων που θα ανασάνουν από τα μέτρα που θα πάρουν τα μεγάλα κράτη για να καλύψουν την δική τους πλάτη.
Η Ομάδα των 20 (G20) κρατών, που συνεδριάζει στην Ουάσιγκτον αυτές τις ημέρες, αναμένεται να πάρει μέτρα για να σταματήσει την ακάλυπτες πωλήσεις (short selling) και τη χρήση Ασφαλίστρων Κινδύνου Χρεοκοπίας (CDS), με στόχο τον περιορισμό της αστάθειας (volatility) των αγορών. Παρόμοια μέτρα θα είναι εξόχως ευεργετικά για την Ελλάδα. Με την προϋπόθεση ότι, ως ότου εφαρμοστούν, δεν θα έχουμε καταρρεύσει, αλλά, αντιθέτως, θα έχουμε θέσει υπό έλεγχο την εκτροπή των δημοσιονομικών.
Εξάλλου, δεν είναι μόνον το κράτος που πρέπει να δανειστεί για να συντηρήσει τις ορδές των (δήθεν) δημόσιων υπαλλήλων, τις χοάνες της κρατικής σπατάλης και τις (ελάχιστες) κοινωνικές πρόνοιες. Υπάρχει και μια πραγματική οικονομία, η οποία, αν οι τράπεζες σταματήσουν να την τροφοδοτούν με φρέσκα δανειακά κεφάλαια, θα χάσει οριστικά την ισορροπία της. Η Ελλάδα δεν δημιουργεί επαρκή αποταμίευση για να στηρίξει όλη αυτή την ανάγκη νέου δανεισμού, κράτους και οικονομίας. Χρειάζεται να προσελκύσει μέρος των αποταμιεύσεων άλλων κρατών και αυτό κάνει μέσω των διεθνών αγορών. Είναι λοιπόν υποχρεωμένη να υποτάσσεται στους κανόνες τους.
Κάποιοι σκέφτηκαν να εξαπατήσουν τους πιστωτές μας. Να κηρύξουμε πτώχευση και να τους υποχρεώσουμε να δεχτούν την επιστροφή ενός μικρότερου μέρους όσων μας έχουν δανείσει. Ο σχετικός κίνδυνος είχε τιμολογηθεί από τις αγορές, με ιδιαίτερο μάλιστα ενδιαφέρον τις τελευταίες εβδομάδες. Σύμφωνα με αυτές η άρνηση πληρωμών από μέρους της Ελλάδας θα οδηγούσε σε κόψιμο (haircut) του ελληνικού χρέους μεταξύ 53 και 63 μονάδων για κάθε 100 ευρώ χρέους. Σχετικό ερώτημα του Ρόιτερς προς οικονομολόγους έδινε 5% πιθανότητες άμεσης χρεοκοπίας και 25% στα αμέσως επόμενα χρόνια.
Προφανώς, κάτι τέτοιο θα αποτελούσε ύστατη προσβολή κάθε σοβαρού δανειστή, όπως είναι τα ασφαλιστικά ταμεία, και τον λογικό εξοβελισμό μας για πάμπολλα χρόνια. Επιπλέον, οι τράπεζές μας θα είχαν διπλή κακή μοίρα. Εχοντας σοβαρές τοποθετήσεις κρατικών τίτλων στα βιβλία τους θα έπρεπε να υποτιμήσουν τα ίδια κεφάλαιά τους και, ταυτοχρόνως, να εκλιπαρήσουν τους μετόχους τους για νέα κεφάλαια, με αποτέλεσμα να πάει στον πάτο η μετοχή τους. Αν σήμερα είναι μάλλον υποκριτικό να μιλάμε για ιδιωτικές τράπεζες, στην περίπτωση που περιγράφω θα ήταν κραυγαλέο ψέμα.
Πάντως, το κοστούμι δεν το ράβει μόνον το Ταμείο. Μέτρα μάς παίρνει η τριμερής, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Νομισματικού Ταμείου. Απλώς, οι δύο πρώτοι μαθαίνουν βλέποντας τον τρίτο να κάνει τη δουλειά. Αυτός είναι ο μαιτρ και αυτός θα αποφασίσει ότι μπορούμε να εγκαταλείψουμε την εντατική. Ας μην κοροϊδευόμαστε. Ο μόνος τρόπος να βγούμε από το «Ταμείο» είναι να αυξήσουμε τον παρονομαστή στον περίφημο λόγο «Χρέος προς Εγχώριο Προϊόν».
Και επειδή ο αριθμητής, δηλαδή το χρέος, θα συνεχίσει να αυξάνει ακόμη και μετά τα σκληρότερα των μέτρων, η προσήλωσή μας στην αύξηση της παραγωγής, στην απελευθέρωση της επιχειρηματικότητας, στην προσέλκυση μη δανειακών (δηλαδή επενδυτικών) κεφαλαίων από το εξωτερικό αποτελεί στόχο εθνικής επιβίωσης. Αν αυτό δεν συμβεί, ετοιμαστείτε να κάνετε παρέα με το ΔΝΤ για καμιά δεκαετία. Αφού, στο μεταξύ, θα έχουμε επιστρέψει στον καποδιστριακό Φοίνικα!"
