" Τα δύο ισχυρά σενάρια για διαχείριση του χρέους
Η κυβέρνηση καλείται να βρει τον τρόπο ώστε να δώσει «ανάσα» στους επόμενους προϋπολογισμούς
Του Σωτηρη Νικα
Μετά την προσφυγή της Ελλάδας στον μηχανισμό στήριξης, υπάρχουν πλέον δύο ισχυρά σενάρια για την από εδώ και στο εξής διαχείριση του δημόσιου χρέους, και ένα το οποίο, όμως, εκ των πραγμάτων έχει αποκλειστεί.
Η κυβέρνηση πλέον, καλείται να βρει τον τρόπο με τον οποίο θα δώσει «ανάσα» στους επόμενους προϋπολογισμούς, χωρίς να στείλει το μήνυμα στις αγορές ότι δεν μπορεί να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις του Δημοσίου. Το πρώτο σενάριο είναι αυτό της επιμήκυνσης του χρέους. Το δεύτερο αφορά την αναδιάρθρωσή του και το τρίτο -που δεν υφίσταται από την Παρασκευή και μετά- είναι η στάση πληρωμών.
Στην περίοδο 2011-2014, μόνον τα ομόλογα που λήγουν ανέρχονται σε περίπου 120,5 δισ. ευρώ, ενώ για την επόμενη δεκαετία (2011-2020) το ποσό αυτό ανεβαίνει στα 223 δισ. ευρώ. Ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου ξεκαθάρισε, πάντως, ότι δεν υπάρχει κανένα ζήτημα διαχείρισης χρέους. Ωστόσο, παράγοντες που γνωρίζουν καλά την ελληνική αγορά ομολόγων αναφέρουν στην «Κ» ότι οι συζητήσεις για κάποιας μορφής διαχείριση του χρέους μπορεί να ξεκινήσουν μέσα στο επόμενο εξάμηνο.
Το σενάριο της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους «κυκλοφορεί» τις τελευταίες μέρες από πολλούς αναλυτές. Πρακτικά, σημαίνει ότι η Ελλάδα θα ενημερώσει τους πιστωτές της πως θα τους πληρώσει μεν στην ώρα τους, αλλά με το 60% ή το 70% της αξίας των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν. Κάτι τέτοιο όμως θα είχε δύο αρνητικές συνέπειες για τη χώρα και για τον λόγο αυτό φαίνεται ότι δεν θα επαληθευτεί.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι ελληνικές τράπεζες έχουν στην κατοχή τους περίπου 40 δισ. ευρώ από το σύνολο των 290 δισ. ευρώ που χρωστάει το κράτος. Αν μειωθεί η αξία των ελληνικών ομολόγων, τότε οι εγχώριες τράπεζες θα «πεθάνουν», όπως αναφέρει παράγοντας της αγοράς. Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με τη Γαλλία και τη Γερμανία. Η πρώτη έχει στα χέρια της περίπου 70 δισ. ευρώ ελληνικού χρέους και η δεύτερη περίπου 50 δισ. ευρώ. Αν χάσουν την αξία τους οι ελληνικοί τίτλοι, τότε δεν αποκλείεται -αναφέρουν οι ίδιοι παράγοντες- να οδηγηθεί η Ελλάδα εκτός Ευρωζώνης και μάλιστα σε μία περίοδο που η ελληνική οικονομία χρειάζεται τη σταθερότητα του ευρώ. «Δεν μπορεί να γίνει αναδιάρθρωση χρέους και να μείνει η χώρα στο ευρώ», σημειώνουν χαρακτηριστικά. Σε ό,τι αφορά την επιμήκυνση του χρέους, φαίνεται πως είναι «η μοναδική λύση» αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με τους ίδιους παράγοντες. Μέρος της συμφωνίας που αναμένεται να επιτευχθεί μεταξύ Ελλάδας και ΔΝΤ - Ευρώπης, δεν αποκλείεται να είναι και η δέσμευση της κυβέρνησης να προχωρήσει τις διαδικασίες επιμήκυνσης του χρέους της.
Τι σημαίνει όμως επιμήκυνση χρέους; Πρακτικά, η Ελλάδα θα ενημερώσει τους δανειστές της ότι δεν θα πληρωθούν στην ώρα τους για τα ομόλογα που λήγουν το 2011, το 2012, το 2013 και το 2014, αλλά θα τα πληρωθούν το 2016, το 2017, το 2018 και το 2019 αντιστοίχως. Αυτό όμως θα αφορά μόνον τα ομόλογα που λήγουν (δηλαδή τα χρεολύσια) και όχι τους τόκους που θα συνεχίσουν να καταβάλλονται κανονικά.
Εναλλακτικά, στη συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και ΔΝΤ - Ευρώπης, θα μπορούσε να υπάρχει πρόβλεψη ότι εφόσον η Ελλάδα θα εφαρμόζει πιστά τις δεσμεύσεις που θα αναλάβει, τότε το ΔΝΤ θα παράσχει κάποια επιπλέον οικονομική βοήθεια με σκοπό το Δημόσιο να αγοράζει φθηνότερα τα ομόλογα που λήγουν σε σύντομο χρονικό διάστημα (2011-2014) και να εκδίδει άλλα που θα λήγουν πολύ αργότερα (από το 2016 και μετά).
Η επιμήκυνση του δημόσιου χρέους είναι μία πρακτική που έχει ακολουθηθεί και παλαιότερα από την Ελλάδα με επιτυχία, ενώ είναι ένα εργαλείο διαχείρισης χρέους που χρησιμοποιούν όλες οι χώρες. Μάλιστα, παράγοντες της αγοράς θεωρούν ότι είναι κάτι το οποίο αναμένεται να δεχτούν οι αγορές.
Με τον τρόπο αυτό, το Δημόσιο δεν θα είναι αναγκασμένο να δανειστεί υπέρογκα ποσά τα επόμενα χρόνια, με αποτέλεσμα οι αγορές να σταματήσουν να πιέζουν τη χώρα, τα spreads να υποχωρήσουν και οι προϋπολογισμοί να ελαφρυνθούν σημαντικά. Βεβαίως, το Δημόσιο θα δανείζεται για να καλύπτει τις υποχρεώσεις του σε έλλειμμα και τόκους, αλλά τα ποσά αυτά θα είναι πολύ μικρότερα.
Παράλληλα, θα έχει τη δυνατότητα να κατευθύνει πολύ περισσότερους πόρους για ανάπτυξη, καθώς το επόμενο «στοίχημα» της κυβέρνησης θα είναι από το δεύτερο μισό του έτους να βγάλει σταδιακά την οικονομία από την ύφεση.
Από την άλλη πλευρά βέβαια, όσοι κατέχουν ελληνικά ομόλογα που λήγουν μεταξύ 2011-2014 (όπως οι τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία) θα αντιμετωπίσουν προβλήματα, αφού δεν θα εισπράξουν αυτά που είχαν προϋπολογίσει.
