" Τι κρύβει η νέα «ένεση» ρευστού στις τράπεζες
Η κλειστή διατραπεζική, το τέταρτο κρατικό πακέτο στήριξης προς το χρηματοπιστωτικό σύστημα και το δημόσιο χρέος
Της Ευγενιας Tζωρτζη
Ανάχωμα στη συνεχιζόμενη αδυναμία χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας, επιδιώκει να βάλει η κυβέρνηση μέσα από το νέο πακέτο εγγυήσεων προς τις τράπεζες, ύψους 25 δισ. ευρώ. Η πρωτοβουλία αποτελεί σαφή παραδοχή ότι η διατραπεζική αγορά θα παραμείνει για αρκετό καιρό ακόμη κλειστή για τις ελληνικές τράπεζες, υπονομεύοντας κάθε προσπάθεια συγκράτησης σε θετικό έδαφος του ρυθμού πιστωτικής επέκτασης. Εναλλακτικά εργαλεία άντλησης ρευστότητας, όπως οι τιτλοποιήσεις ή η έκδοση ομολόγων, από την πλευρά των τραπεζών, έχουν εξαντληθεί. Μοναδική πηγή παραμένει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Εξαρτώντας την όποια άντληση ρευστότητας από το ευρωσύστημα, οι ελληνικές τράπεζες θα πρέπει μέσα από το πακέτο των εγγυήσεων να αντιμετωπίσουν και το νέο haircut (περικοπή), που θα κάνει η ΕΚΤ από την αρχή του χρόνου, το οποίο, όπως έχει ανακοινωθεί, θα φθάνει έως και το 69,5% για τα χαμηλής ποιότητας στοιχεία. Αυτό σημαίνει ότι οι ελληνικές τράπεζες θα εκδίδουν δικά τους ομόλογα με την εγγύηση του Δημοσίου, τα οποία στη συνέχεια θα καταθέτουν στην ΕΚΤ, αντλώντας όμως κεφάλαια μικρότερης αξίας, αφού προηγουμένως οι ελληνικοί τίτλοι, υποστούν τις συνέπειες της υποβάθμισης.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ΕΚΤ εφαρμόζει ήδη ένα haircut της τάξης του 10%, το οποίο αυξήθηκε κατά 5% μετά την τελευταία υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τη Moody's, ενώ πρόσθετος παράγοντας ανησυχίας είναι η προοπτική μιας νέας υποβάθμισης από οίκους αξιολόγησης, όπως η Ftich, η οποία δεν μπορεί να αποκλειστεί εάν δεν τηρηθούν οι όροι του Μνημονίου. Ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου εξήγησε ότι το νέο πακέτο είναι εγγυήσεις και δεν θα επιβαρύνει το δημόσιο χρέος, επιμένοντας ότι τα 25 δισ. ευρώ δεν είναι μετρητά, αλλά collateral τα οποία θα χρησιμοποιηθούν από τις τράπεζες για να εκδώσουν δικά τους ομόλογα. Επιβάρυνση για το Δημόσιο, θα προέκυπτε μόνο εάν οι εγγυήσεις αυτές κατέπιπταν. Σενάριο, όμως, που παραπέμπει ουσιαστικά στην πτώχευση της χώρας. Οπότε...
Σε κάθε περίπτωση το πακέτο των 25 δισ. ευρώ ανεβάζει το ύψος των συνολικών εγγυήσεων που έχουν δοθεί προς τις τράπεζες στα 55 δισ. ευρώ, από τα οποία τα πρώτα 15 δισ. χορηγήθηκαν από το πακέτο στήριξης των 28 δισ. ευρώ που αποφασίστηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση και υλοποιήθηκε από τη νυν. Σημειώνεται ότι το αρχικό πακέτο (των 28 δισ.) περιελάμβανε 5 δισ. ευρώ στήριξη με τη μορφή προνομιούχων μετοχών, καθώς και άλλων 5 δισ. στήριξη με ειδικά ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου. Ενα επιπλέον πακέτο εγγυήσεων 15 δισ. εγκρίθηκε τον Μάιο με την ένταξη της χώρας μας στο Μηχανισμό Στήριξης, ανεβάζοντας το συνολικό ύψος των χρηματοδοτικών πακέτων στήριξης στα 43 δισ. ευρώ.
Το νέο πακέτο των 25 δισ. ευρώ κρίθηκε αναγκαίο μετά και την οριστική φυγή από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα καταθέσεων, ύψους 23 δισ. ευρώ από τον περασμένο Αύγουστο. Οι τράπεζες επιμένουν ότι παρά την υποχώρηση του ρυθμού των χορηγήσεων στο 2,5% τον Ιούνιο, η διατήρησή του σε θετικό έδαφος αποτελεί θετική εξέλιξη, η οποία όμως δεν μπορεί να υποστηριχθεί περαιτέρω, εάν δεν υπάρξει η αναγκαία ρευστότητα από το ευρωσύστημα.
Εσχατο, αλλά όχι απομακρυσμένο εργαλείο αποτελεί και το πακέτο των 10 δισ. ευρώ που προβλέπεται μέσα από τη σύσταση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Τα χρήματα του ταμείου προέρχονται από τον Μηχανισμό Στήριξης και θα ενεργοποιηθούν σε περίπτωση που οι τράπεζες αντιμετωπίσουν προβλήματα κεφαλαιακής επάρκειας και απαιτηθεί η αύξηση του μετοχικού τους κεφαλαίου με ζεστό και δημόσιο μετρητό".
