Παρασκευή 27 Αυγούστου 2010

Το επικαιροποιημένο Μνημόνιο

Οπως διαβάζουμε στο "Βήμα":

"Νέο μνημόνιο με σκληρούς όρους
Προβλέπει επιπλέον έμμεσους και άμεσους φόρους, περικοπή δαπανών και μέτρα για την αύξηση των εσόδων την επόμενη διετία

Δέκα νέοι έμμεσοι και άμεσοι φόροι με στόχο την είσπραξη 5 δισ. ευρώ έρχονται το 2011. Το «μενού» περιλαμβάνει νέα τεκμήρια φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών, «χαράτσι» για τη ρύθμιση των αυθαιρέτων, φόρο για τους ημιυπαίθριους, «έκτακτη εισφορά» στις πολύ κερδοφόρες επιχειρήσεις, «πράσινο φόρο», νέο φόρο πολυτελείας και φορολόγηση του leasing των αυτοκινήτων. Αυτό προκύπτει από το επικαιροποιημένο Μνημόνιο Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής, που υπογράφεται από τον υπουργό Οικονομικών κ Γ. Παπακωνσταντίνου και τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γ. Προβόπουλο, το οποίο δόθηκε χθες στη δημοσιότητα. Επίσης προβλέπεται εισιτήριο 3 ευρώ για τα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων και σταδιακή αύξηση των τιμολογίων της ΔΕΗ. Η κυβέρνηση αναζητεί πρόσθετους πόρους από περικοπές δαπανών και φόρους συνολικού ύψους 9,775 δισ. ευρώ για την ερχόμενη διετία (2011-2012) στο πλαίσιο των δεσμεύσεων έναντι της τρόικας. Από το ποσό των 9.775 δισ. ευρώ τα 6,350 δισ. ευρώ πρέπει να αντληθούν το 2011 και τα 3,425 δισ. ευρώ το 2012.

Για το φλέγον ζήτημα των εσόδων, στο επικαιροποιημένο μνημόνιο, οι κκ. Παπακωνσταντίνου και Προβόπουλος αναγνωρίζουν ότι ήταν «δύσκολος ο απόλυτος έλεγχος των δαπανών σε κάποιους φορείς του Δημοσίου» και ότι αναμένοντας αυτές τις δυσκολίες, «η εκτέλεση του προϋπολογισμού της κεντρικής κυβέρνησης έχει προχωρήσει περισσότερο από τον αρχικό προγραμματισμό, εξασφαλίζοντας έτσι ότι οι στόχοι για τις δαπάνες της γενικής κυβέρνησης θα εκπληρωθούν».

Η ανάγκη αυστηρής τήρησης του μνημονίου και της στενής παρακολούθησης (μήνα-μήνα) από την τρόικα αποδεικνύεται από το γεγονός ότι στο επικαιροποιημένο μνημόνιο αναφέρεται ότι ο κ. Παπακωνσταντίνου θα έχει το δικαίωμα βέτο σε αποφάσεις άλλων υπουργών στα θέματα προϋπολογισμού των υπουργείων τους. Ειδικότερα, ενδυναμώνεται η θέση του υπουργείου Οικονομικών σε σχέση με τα υπόλοιπα υπουργεία τόσο κατά τη φάση προετοιμασίας όσο και της εκτέλεσης του προϋπολογισμού, δίνοντας στον υπουργό Οικονομικών «δικαίωμα αρνησικυρίας στις αποφάσεις για δαπάνες και στην εκτέλεσή τους».

Νέα μέτρα «ανά πάσα στιγμή»
Στο νέο μνημόνιο αναφέρονται ρητά τα μέτρα, οι ενέργειες και οι δράσεις σχετικά με την εξοικονόμηση πόρων, την είσπραξη περισσότερων φόρων, το συνταξιοδοτικό και τα επικουρικά ταμεία, τις παρεμβάσεις στις συλλογικές διαπραγματεύσεις, τα εργασιακά δικαιώματα (υπερωρίες, αμοιβές κ.λπ.), τα κλειστά επαγγέλματα και την απελευθέρωση των υπηρεσιών, τις αποκρατικοποιήσεις, τη δημιουργία κεντρικής αρχής προμηθειών του Δημοσίου, τον εκσυγχρονισμό του συστήματος Υγείας και τις πολιτικές στον χρηματοπιστωτικό τομέα.

Κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών ανέφεραν ότι «οι επόμενοι μήνες ως το τέλος του 2010 θα καθορίσουν και τον βαθμό επίτευξης των στόχων» και απέδιδαν ιδιαίτερη σημασία στην κατάρτιση του προϋπολογισμού για το 2011. Το προσχέδιο του προϋπολογισμού αυτού θα παρουσιαστεί στις αρχές Οκτωβρίου.

Αυτό είναι το καλό σενάριο, διότι όπως σημειώνεται με έμφαση, «ανά πάσα στιγμή, αν η απόδοση απομακρυνθεί από αυτούς τους στόχους, ή τα έσοδα πέσουν κάτω από το προγραμματισμένο, η κυβέρνηση θα είναι έτοιμη να λάβει διορθωτικά μέτρα».

Πιθανόν νέες ρυθμίσεις για τις συντάξεις ως τον Ιούνιο του 2011
Η κυβέρνηση δεσμεύεται με το επικαιροποιημένο μνημόνιο για την προώθηση «τυχόν αναγκαίων προσαρμογών των παραμέτρων στις κύριες συντάξεις» ως το τέλος Ιουνίου 2011 και την πλήρη αξιολόγηση των επικουρικών ταμείων και των ταμείων πρόνοιας ως το τέλος Δεκεμβρίου 2011.

Συγκεκριμένα, η Εθνική Αναλογιστική Αρχή θα ολοκληρώσει την αξιολόγηση των επιπτώσεων της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης όσον αφορά τα κύρια συνταξιοδοτικά ταμεία ως το τέλος του Δεκεμβρίου 2010 και όσον αφορά τα μεγαλύτερα επικουρικά ταμεία συντάξεων μέχρι τα τέλη Μαρτίου 2011. Αυτές οι αξιολογήσεις θα καθορίσουν κατά πόσον απαιτούνται περαιτέρω προσαρμογές των παραμέτρων τού συνταξιοδοτικού συστήματος για τη συγκράτηση της αύξησης των συνταξιοδοτικών δαπανών στο 2,5% του ΑΕΠ μεταξύ 2009-2060. Οποιεσδήποτε περαιτέρω προσαρμογές, αν χρειαστεί, θα ολοκληρωθούν ως τα τέλη Ιουνίου του 2011 σε διαβούλευση με ειδικούς εμπειρογνώμονες.

Αλλαγές σε Εργασιακό και συλλογικές διαπραγματεύσεις
Για το Εργασιακό αναφέρεται ότι θα ληφθούν μέτρα για τη μεταρρύθμιση των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Ειδικότερα σημειώνεται ότι οι νομοθετικές αλλαγές του Ιουλίου οι οποίες αλλάζουν τη νομοθεσία προστασίας της απασχόλησης και το καθεστώς που διέπει τις απολύσεις, οδηγούν «στην αλλαγή του πλαισίου εφαρμογής των κατώτατων μισθών, στη μείωση της αποζημίωσης των υπερωριών, και επιτρέπουν στις συμφωνίες σε επίπεδο επιχειρήσεων να υπερέχουν των άλλων επιπέδων. Παράλληλα με τις μεταρρυθμίσεις στην απασχόληση στο Δημόσιο που μειώνουν τις στρεβλώσεις στην αγορά εργασίας, οι αλλαγές αυτές θα αυξήσουν την προσαρμογή των ικανοτήτων τών επιχειρήσεων και τελικά την τόνωση της απασχόλησης».

Προωθείται η λειτουργία των θεσμών συλλογικών διαπραγματεύσεων έτσι ώστε να οδηγούν σε μισθούς αντίστοιχους με την παραγωγικότητα. Η κυβέρνηση δεσμεύεται μέσω του μνημονίου ότι θα ληφθούν περαιτέρω μέτρα για τη μεταρρύθμιση των συλλογικών διαπραγματεύσεων «συμπεριλαμβανομένης της κατάργησης της αυτόματης επέκτασης των τομεακών συμφωνιών σε εκείνους που δεν εκπροσωπούνται στις διαπραγματεύσεις». Ταυτόχρονα η κυβέρνηση θα θεσπίσει νομοθεσία για την εισαγωγή συμμετρίας στο σύστημα διαιτησίας ενισχύοντας την ανεξαρτησία και τη διαφάνεια ενώ οι συμβάσεις σε επίπεδο επιχείρησης θα υπερισχύουν των κλαδικών συμβάσεων που με τη σειρά τους υπερισχύουν έναντι των συμβάσεων σε επίπεδο επαγγελματικών ενώσεων. Παράλληλα θα επεκταθεί η δοκιμαστική περίοδος για τους νεοπροσληφθέντες στο ένα έτος και θα ληφθούν μέτρα για τη διευκόλυνση της επέκτασης της χρήσης συμβάσεων προσωρινής εργασίας και μερικής απασχόλησης".

Το Μνημόνιο μπορείτε να δείτε πατώντας εδώ (αρχείο .pdf, "ανοίγει" με Acrobat Reader). Θεωρώ απολύτως απαραίτητη την προσεκτική μελέτη του. Περί του θέματος θα επανέλθουμε.