Παρασκευή 27 Αυγούστου 2010

Αυτορύθμιση και λοιπές αυτοπαθείς προτάσεις

Οπως διαβάζουμε στο "Βήμα":

"Στίγκλιτζ: Αν δεν αλλάξουμε, θα... ξαναβουλιάξουμε

Την αδυναμία αυτορρύθμισης των αγορών αναλύει σε άρθρο του στους «Financial Τimes» ο αμερικανός νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτζ. Η υπόθεση των αποτελεσματικών αγορών, η οποία βασίζεται στην εκτίμηση ότι οι τιμές αντικατοπτρίζουν πλήρως όλα τα δεδομένα της αγοράς, ήταν εκείνη που κυριάρχησε τα τελευταία χρόνια. Το αποτέλεσμα είναι σήμερα να παραπαίουν και η οικονομία και το κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο. «Τα ελαττωματικά μοντέλα οδηγούν και σε ελαττωματική πολιτική» σημειώνει ο κ. Στίγκλιτζ. Οι κεντρικές τράπεζες, επί παραδείγματι, επικεντρώθηκαν στα μικρά οικονομικά προβλήματα που προκύπτουν από τον πληθωρισμό και έχουν αποκλείσει τα πολύ σημαντικότερα προβλήματα που προκύπτουν από τις δυσλειτουργικές αγορές και τη «φούσκα» στις τιμές των ακινήτων.

Τα διαθέσιμα μοντέλα αδυνατούν να αναλύσουν και το τραπεζικό σύστημα ακόμη. Κατά συνέπεια, δεν θα πρέπει να προκαλεί έκπληξη ότι ο πρώην διοικητής της Fed Αλαν Γκρίνσπαν στο περίφημο «mea culpa» απορεί επειδή οι τράπεζες δεν μπόρεσαν να κάνουν αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων που ανέλαβαν. Το εκπληκτικό δεν είναι η ίδια η αναποτελεσματικότητα των τραπεζών, αλλά το ότι δεν την είχε προβλέψει o κ. Γκρίνσπαν. Διότι ακόμη και με μια βιαστική ματιά στα αντικρουόμενα κίνητρα των τραπεζών και των στελεχών τους θα μπορούσε κανείς να προβλέψει τις συνέπειες μιας πολιτικής βραχυπρόθεσμων κερδών με την ανάληψη υπερβολικών επενδυτικών κινδύνων.

Καταλήγοντας ο διάσημος καθηγητής θεωρεί ότι η αλλαγή ενός οικονομικού μοντέλου δεν είναι μεν εύκολη αλλά είναι αναγκαία. Και υποστηρίζει ότι ο πνευματικός κόσμος έχει τις δυνατότητες να προχωρήσει ώστε να δημιουργηθεί το νέο οικονομικό μοντέλο. Διότι αυτό που διακυβεύεται δεν είναι μόνο η αξιοπιστία των οικονομολόγων και των αξιωματούχων, αλλά και η σταθερότητα και η ευημερία των οικονομιών".

Να σημειώσω ότι η έννοια της αυτορύθμισης αποτελεί αυτοπαθή (αυτοαναφορική) πρόταση. Οι αυτοπαθείς προτάσεις, σε γενικές γραμμές, αποτελούν την χειρότερη κατηγορία λογικών πλανών.