Τετάρτη 11 Αυγούστου 2010

Μια επωφελής πανδημία

Οπως διαβάζουμε στο "Βήμα":

«Τίτλοι τέλους» σε πανδημία ερωτημάτων
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έληξε τον κατά πολλούς αδικαιολόγητο και γι΄ αυτό «ύποπτο» συναγερμό για τη «νέα γρίπη»

Ενισχύοντας τα σοβαρά ερωτήματα αν έπρεπε ή όχι να σημάνει παγκόσμιος συναγερμός και αν βασίστηκαν ή όχι τεράστια οικονομικά συμφέροντα στη δημιουργία πανικού ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κήρυξε και επισήμως χθες το τέλος της πανδημίας της γρίπης Α (Η1Ν1), γνωστής και ως «νέας γρίπης». Ηταν η πρώτη πανδημία του 21ου αιώνα και προκάλεσε συνολικά 18.449 θανάτους σε όλο τον κόσμο από το ξέσπασμά της, τον Απρίλιο του 2009, ως σήμερα.

«Ο ιός Η1Ν1 έχει κάνει τον κύκλο του. Προχωράμε πλέον στη μετα-πανδημική φάση» τόνισε η γενική διευθύντρια του ΠΟΥ Μάργκαρετ Τσαν, προσθέτοντας ωστόσο ότι «το τέλος της πανδημίας δεν σημαίνει ότι ο ιός εξαφανίστηκε. Υπολογίζουμε ότι για μερικά χρόνια θα συμπεριφέρεται όπως οι ιοί της εποχικής γρίπης». Σύμφωνα με τους επιστήμονες του οργανισμού η δραστηριότητα του Η1Ν1 θα συνεχίσει να παρακολουθείται, καθώς μπορεί να προκαλεί μικροεπιδημίες σε διάφορες χώρες.

Η δήλωση της κυρίας Τσαν έδωσε τέλος στον συναγερμό δεκάδων υγειονομικών υπηρεσιών ανά τον κόσμο. Ενας συναγερμός που, όπως ισχυρίζονται αρκετοί ερευνητές, ήταν αδικαιολόγητος, ενώ κάποιοι συνάδελφοί τους έφτασαν στο σημείο να τον χαρακτηρίσουν ως και «ύποπτο».

Σε έκθεσή της, που είδε πριν από λίγες ημέρες το φως της δημοσιότητας, η αρμόδια επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης υποστηρίζει ότι η σοβαρότητα της γρίπης είχε υπερεκτιμηθεί σε μεγάλο βαθμό από τον ΠΟΥ. Τονίζεται μάλιστα ότι οι εθνικές κυβερνήσεις δεκάδων κρατών οδηγήθηκαν σε αναίτια σπατάλη μεγάλων ποσών δημόσιου χρήματος.

«Η νέα γρίπη ήταν μια πανδημία που δεν υπήρξε ποτέ και το πρόγραμμα εμβολιασμού αποτέλεσε ένα ψευδοφάρμακο μεγάλης κλίμακας» επισημαίνει ο συντάκτης της έκθεσης Πολ Φλιν, ο οποίος εξέφρασε τις ανησυχίες του για τον ρόλο των φαρμακευτικών εταιρειών, προειδοποιώντας παράλληλα ότι η μείωση της εμπιστοσύνης στις συστάσεις του ΠΟΥ μπορεί να αποβεί καταστροφική σε περίπτωση μιας πραγματικής πανδημίας στο μέλλον. Με άλλα λόγια θεωρεί ότι το κύρος του οργανισμού έχει ήδη δεχτεί σοβαρό πλήγμα.

Ανάλογους ισχυρισμούς εκφράζει και η δημοσιογραφική ομάδα ενός βρετανικού ιατρικού περιοδικού, η οποία μιλά ανοιχτά για σκάνδαλο δισεκατομμυρίων δολαρίων στον χώρο της παγκόσμιας υγείας. Οι συντάκτες του «Βritish Μedical Journal» αποκάλυψαν ότι τρεις επιστήμονες του ΠΟΥ, οι Φρεντ Χέιντεν, Αρνολντ Μόντο και Καρλ Νίκολσον, «είχαν λάβει στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας παχυλές αμοιβές από τις φαρμακοβιομηχανίες Roche και GlaxoSmithΚline, υπεύθυνες για την παρασκευή των αντι-ιικών φαρμάκων Τamiflu και Relenza, τα οποία κατεξοχήν χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της γρίπης». Οι δύο αυτές φαρμακοβιομηχανίες αποκόμισαν περισσότερα από 7 δισ. δολάρια πουλώντας μαζικά φάρμακα σε δεκάδες κυβερνήσεις ανά τον κόσμο.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα χώρας η οποία υπέστη σοβαρό οικονομικό πλήγμα είναι η Ολλανδία. Το ολλανδικό υπουργείο Υγείας άρχισε να καταστρέφει 18 εκατομμύρια αχρησιμοποίητα εμβόλια, τα οποία πλησίαζαν την ημερομηνία λήξης και δεν κατέστη δυνατό να μεταπωληθούν σε τρίτες χώρες αφότου οι κυβερνήσεις έγιναν επιφυλακτικές ως προς τον δήθεν «παγκόσμιο κίνδυνο πανδημίας».


Πώς εξηγείται το φαινόμενο, βάσει της Οικονομικής ανάλυσης; Εχουμε τα στοιχεία της ελλιπούς (ασύμετρης) πληροφόρησης, του ηθικού κινδύνου (moral hazard), της ύπαρξης ολιγοπωλίων (άρα θεωρία παιγνίων), της αυξημένης ζήτησης και περιορισμένης προσφοράς, καθώς και του κοινωνικού ελλείμματος (deadweight loss).

Υ.Γ.: Ο Ελύτης έγραφε κάτι για το όταν η συμφορά συμφέρει...