Οπως και σε άλλες περιπτώσεις που αναφέρονται σε θέματα διαμόρφωσης τιμών θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι, κατά πρώτον, η τιμή καθορίζεται όχι από την προσφορά, αλλά στο σημείο ισορροπίας προσφοράς και ζήτησης. Ητοι, είμαστε συνυπεύθυνοι για την διαμόρφωση των τιμών. Ας μην ξεχνούμε ότι, αγοράζοντας ένα αγαθό ουσιαστικά δίνουμε την χρηματική μας ψήφο, η οποία ψήφος δηλώνει στον παραγωγό ότι θεωρούμε σωστό να συνεχίσει να παράγει τα αγαθά με τον ίδιο τρόπο, στην ίδια ποσότητα, την ίδια ποιότητα και την ίδια τιμή. Δεύτερον, επειδή μεγάλη συζήτηση γίνεται για το θέμα της ανελαστικότητας του αγαθού, να αναφέρω ότι αυτό που θεωρούμε σήμερα ως "γάλα" (δηλαδή το "φρέσκο παστεριωμένο ομογενοποιημένο γάλα") δεν αποτελούσε πάντα το είδος του γάλατος που καταναλώναμε κατά πλειοψηφία). Επίσης, να αναφέρω ότι -όπως είδαμε και στην περίπτωση της βενζίνης και των τσιγάρων- τα προϊόντα που θεωρούμε ανελαστικά δεν έχουν τελικά και τόσο μεγάλη ανελαστικότητα, ειδικά όσον αφορά την εισοδηματική ελαστικότητα (αλλά και την ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή).
Διαβάζουμε σχετικά στην "Καθημερινή":
"Περιορίζεται η κατανάλωση του φρέσκου γάλακτος
Απώλειες στις βιομηχανίες και κυρίως στους παραγωγούς γάλακτος προκαλεί η μείωση της ζήτησης σε φρέσκο γάλα και ο «πόλεμος» των τιμών που ξεκίνησε στον κλάδο πριν από περίπου ένα χρόνο. Η μείωση των λιανικών τιμών από την άνοιξη του 2009 ανέκοψε τη ραγδαία πτώση των πωλήσεων φρέσκου γάλακτος που παρατηρήθηκε το α΄ τρίμηνο του περυσινού έτους, όμως είχε αρνητικές επιπτώσεις στον τζίρο των γαλακτοβιομηχανιών και στο εισόδημα των κτηνοτρόφων. Αυτό συνέβη διότι την ίδια ώρα δεν ανεκόπη η μετατόπιση της ζήτησης στο γάλα υψηλής παστερίωσης για την παραγωγή του οποίου χρησιμοποιείται και εισαγόμενο γάλα σε σκόνη. Επιπλέον, η οικονομική κρίση στρέφει τους καταναλωτές στα φθηνότερα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.
Σύμφωνα με μελέτη της Hellastat για τον κλάδο των γαλακτοκομικών προϊόντων οι πωλήσεις φρέσκου γάλακτος υποχώρησαν το 2008 κατά 2,3% σε όγκο σε σχέση με το 2007, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2009 σημειώθηκε περαιτέρω κάμψη 3,1% σε ετήσια βάση, λόγω της στροφής των καταναλωτών στο γάλα υψηλής παστερίωσης. Οι πωλήσεις της κατηγορίας αυτής αυξήθηκαν κατά 16,9% το 2008, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2009 η αύξησή τους σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2008 ήταν της τάξης του 31,6%. Ραγδαία αύξηση σημείωσαν και οι πωλήσεις του γάλακτος ιδιωτικής ετικέτας: Κατά 52,3% το 2008 και κατά 28% το τρίμηνο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2009.
Μείωση τιμών
Η κατάσταση αυτή οδήγησε πέρυσι τις γαλακτοβιομηχανίες, με τη Vivartia να κάνει την αρχή, στη μείωση της λιανικής τιμής του φρέσκου γάλακτος κατά 25% προκειμένου αυτό να γίνει ξανά ανταγωνιστικό, πολιτική όμως η οποία στη συνέχεια εφαρμόστηκε και στο γάλα υψηλής παστερίωσης, καθώς και στο γιαούρτι.
Η πολιτική χαμηλών τιμών είχε ως συνέπεια να αυξηθούν τελικώς οριακά οι πωλήσεις φρέσκου γάλακτος. Σύμφωνα με στοιχεία της IRI (από τις πωλήσεις σε σούπερ μάρκετ σε όλη την Ελλάδα) τα οποία διαθέτει η «Κ» οι πωλήσεις σε όγκο φρέσκου γάλακτος αυξήθηκαν το 2009 κατά 1% σε σχέση με το 2008, όμως την ίδια ώρα οι πωλήσεις σε αξία μειώθηκαν κατά 11%.
Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του Ελληνικού Οργανισμού Γάλακτος και Κρέατος (ΕΛΟΓΑΚ) το 2009 συνολικά οι παραγωγοί παρέδωσαν 682.234 τόνους αγελαδινού γάλακτος έναντι 705.166 τόνων το 2008, κάτι που μεταφράζεται σε μείωση 3,25%. Η μέση τιμή παραγωγού το 2009 ήταν χαμηλότερη κατά 12,5% σε σχέση με το 2008. Στη διάρκεια του περασμένου έτους η τιμή παραγωγού κυμάνθηκε από 0,3696 ευρώ/κιλό έως 0,4074 ευρώ/κιλό, ενώ το 2008 το εύρος τιμών ήταν από 0,4159 έως 0,4635 ευρώ/κιλό.
Ελληνες παραγωγοί
Αρνητικό αντίκτυπο στους Ελληνες παραγωγούς έχει το γεγονός ότι η μείωση των τιμών στην Ε. Ε. έχει οδηγήσει στην εισαγωγή σημαντικών ποσοτήτων φθηνού γάλακτος που χρησιμοποιείται για την παραγωγή γιαουρτιών και τυροκομικών.
Στον τομέα των τυροκομικών, όπως αναφέρεται στη μελέτη, η αναγνώριση της φέτας από την Ε. Ε. ως προϊόντος Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) αποτελεί τη βάση για ανάπτυξη εξαγωγών, ενώ αναμένεται η αύξηση της κατανάλωσης των συσκευασμένων προϊόντων γιαουρτιού και τυριού, λόγω της ασφάλειας και αξιοπιστίας που προσφέρει η συσκευασία".
Και διαβάζουμε, για το ίδιο θέμα, στο "Εθνος":
"Το βιολογικό γάλα έχει κερδίσει σημαντικό μερίδιο στην αγορά λόγω της υιοθέτησης προτύπων υγιεινής διατροφής από τους καταναλωτές. Οι πωλήσεις τους αυξήθηκαν κατά 26% το 2008 και ανήλθαν στο 52,2% τους πρώτους τρεις μήνες του 2009.
Τέλος, να σημειωθεί ότι οι χαμηλές τιμές για τους παραγωγούς είχαν ως αποτέλεσμα τον περιορισμό του αριθμού των μονάδων. Το 2000 λειτουργούσαν 12.400 μονάδες γαλακτοπαραγωγής, ενώ σήμερα έχουν απομείνει μόνο 4.900".
Συμπέρασμα: ας επανεξετάσουμε την θέση μας ως καταναλωτές. Αποτελούμε την καμπύλη ζήτησης. Και να θυμίσω ότι δύναται να μην υφίσταται καμπύλη προσφοράς (όρα μονοπωλιο), δεν γίνεται όμως να μην υπάρχει καμπύλη ζήτησης! Κοινώς, ας σκεφτούμε πού "ρίχνουμε" την χρηματική μας ψήφο.
