Μπορούμε, λοιπόν, να πούμε ότι η φράση:"κάνε οικονομία" σημαίνει:"εφάρμοσε τις αρχές της Οικονομικής". Μάλιστα, η φράση δεν έχει αναφορά μόνο στο μικροοικονομικό επίπεδο (τις επιλογές του καταναλωτή), αλλά και σε μακροοικονομικό (για παράδειγμα, πιστεύω ότι όλοι πλέον έχουμε καταλάβει τις συνέπειες του μοντέλου δανεισμού και αντιπαραγωγικής κατανάλωσης - στοιχεία που συνδέονται ευθέως με το ΑΕΠ, την ΚΠΔ και μια σειρά θεμάτων). Προσοχή: τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι θα πρέπει να γίνει κάποιος τσιγκούνης (μια γενική συμβουλή είναι να προσέχετε ιδιαίτερα τους τσιγκούνηδες. Είναι ψυχοφθόροι και επικίνδυνοι). Αντίθετα, αποτελούν προτροπή στο να γίνουμε ορθολογικότεροι, με καταναλωτική συνείδηση και στο να προσπαθούμε να κατευθύνουμε τους πόρους μας σε παραγωγικές και αναπτυξιακές πηγές, από τις οποίες θα αντλούμε και σημερινό αλλά και αυριανό όφελος.
Αφορμή για την αναφορά στο θέμα της εξοικονόμησης αποτέλεσε το παρακάτω άρθρο της "Ημερησίας":
"Οι ηλεκτρικές συσκευές καταναλώνουν ενέργεια, ακόμη και όταν είναι κλειστές
Του Τάσου Σαραντή
Οι ηλεκτρικές συσκευές δεν καταναλώνουν ενέργεια μόνο όταν βρίσκονται σε κατάσταση stand-by, αλλά ακόμη και όταν είναι κλειστές από τον διακόπτη.
Μάλιστα για αρκετές κατηγορίες συσκευών, όπως οι συσκευές αναπαραγωγής εικόνας και ήχου (DVD), η κατανάλωση στις δύο περιπτώσεις είναι συγκρίσιμη. Είναι χαρακτηριστικό ότι ποσοστό 10-15% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας των νοικοκυριών οφείλεται σε συσκευές, που είναι εκτός λειτουργίας (σε κατάσταση αναμονής ή σε off mode), όπως επίσης το γεγονός ότι για ορισμένες συσκευές ήχου ή εικόνας, 80 % της ετήσιας κατανάλωσης «χάνεται» σε ώρες, που δεν τις χρησιμοποιούμε.
Τα στοιχεία προκύπτουν από ημερίδα του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, στην οποία παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα του ευρωπαϊκού προγράμματος SELINA (Standby and Off-Mode Energy Losses In New Appliances), που πραγματοποιήθηκε σε 12 ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα, για να μετρηθούν οι απώλειες ηλεκτρικής ενέργειας από συσκευές εκτός λειτουργίας. Στο πρόγραμμα, από ελληνικής πλευράς, συμμετείχε το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) με τους επιστήμονες Γιώργο Μαρκογιαννάκη και Αργυρώ Γιακουμή, που παρουσίασαν τα αποτελέσματα στην ημερίδα.
Οπως τόνισαν, το πρόβλημα των «κρυφών» καταναλώσεων σε διεθνές επίπεδο οξύνεται, καθώς τα νοικοκυριά αγοράζουν διαρκώς περισσότερες ηλεκτρικές συσκευές - από συσκευές ήχου και εικόνας μέχρι κλιματιστικά, υπολογιστές, κ.λπ.
Προβλέψεις
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, παρά τα μέτρα που έχουν προβλεφθεί, η συνολική κατανάλωση ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών προβλέπεται να αυξηθεί το 2030 κατά 800% σε σχέση με το 1990. Εφόσον 10-15% της κατανάλωσης γίνεται σε ώρες που οι συσκευές δεν λειτουργούν, το δυναμικό εξοικονόμησης είναι τεράστιο.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, βρέθηκαν συσκευές που καταναλώνουν μέχρι και 20 βατ όταν είναι κλειστές από τον διακόπτη, ή 40 βατ σε κατάσταση αναμονής. Ιδιαίτερα επιβαρυντική για την κατανάλωση συσκευών εκτός λειτουργίας είναι η ύπαρξη οθονών, που δείχνουν την ώρα (π.χ. σε βίντεο, DVD, φούρνους κ.λπ.). Σημειώνεται ότι με τον Κανονισμό 1275 / 2008 έχουν τεθεί όρια κατανάλωσης που είναι 1 βατ για τις συσκευές, οι οποίες είναι κλειστές από τον διακόπτη, ή σε κατάσταση αναμονής, και 2 βατ για τις συσκευές με ενδείξεις πληροφοριών (ρολόγια). Τα όρια αυτά ισχύουν από φέτος ενώ από το 2013 μειώνονται στο μισό, γίνονται δηλαδή 0,5 και 1 βατ αντίστοιχα.
Επισημάνθηκε ακόμη στην ημερίδα ότι τα τελευταία χρόνια, συσκευές που είχαν μηδενική κατανάλωση, όταν ήταν εκτός λειτουργίας, όπως για παράδειγμα τα πλυντήρια, τώρα με την προσθήκη π.χ. χρονοδιακόπτη καταναλώνουν ρεύμα και όταν είναι κλειστές.
Νομοθεσία
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία στον τομέα εξοικονόμησης ενέργειας περιλαμβάνει τις Οδηγίες με τις οποίες θεσπίστηκε η ενεργειακή σήμανση των συσκευών (η γνωστή ετικέτα που κατατάσσει τις συσκευές σε βαθμίδες κατανάλωσης), καθορίστηκαν ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για συσκευές όπως καταψύκτες, λέβητες, λαμπτήρες και τέθηκαν απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού για ηλεκτρικά μοτέρ, βιομηχανικούς φούρνους, κλιματιστικά, μετασχηματιστές, κ.λπ.
Στην Ελλάδα ψηφίστηκε πρόσφατα ο νόμος 3855/2010 «για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά την τελική χρήση» που θέτει εθνικό στόχο εξοικονόμησης ενέργειας 9% ως το 2016, ενώ προωθούνται και οι πράσινες συμβάσεις για κρατικές προμήθειες. Οι υπεύθυνοι του ΚΑΠΕ τόνισαν, πάντως, ότι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για εξοικονόμηση ενέργειας είναι να βγάζουμε τις συσκευές από την πρίζα - ή για μεγαλύτερη ευκολία να χρησιμοποιούμε πολύπριζα με διακόπτη".
(*): Οταν ακούμε Σκρουτζ, το μυαλό μας συνήθως "πηγαίνει" στον Σκρουτζ Μακ Ντακ (Scooge McDuck), το τσιγκούνικο, πάμπλουτο παπί της Λιμνούπολης. Ωστόσο, η "γέννηση" του χάρτινου αυτού ήρωα οφείλεται σε έναν άλλο Σκρουτζ: ο Carl Banks εμπνεύστηκε τον χαρακτήρα του περίφημου "θείου Σκρουτζ" από τον Εμπενίζερ Σκρουτζ (Ebenezer Scrooge), βασικό χαρακτήρα της "Χριστουγεννιάτικης Ιστορίας" του Καρλ Ντίκενς ("A Christmas Carol", Charles Dickens), με την διαφορά ότι ο Καρλ Μπανκς "έκανε" Σκωτσέζο τον Σκρουτζ Μακ Ντακ (και όχι Αγγλο, όπως ήταν στο μυθιστόρημα του Ντίκενς)!
