"Προβληματισμός και ανησυχία για την «έκρηξη» των χρεολυσίων
Πάνος Κακούρης
Ισχυρό προβληματισμό προκαλεί στο υπουργείο Οικονομικών η αναμενόμενη «έκρηξη» των χρεολυσίων στη διετία 2014-2015, όταν συμπίπτουν οι λήξεις παλαιών ομολόγων, που κατέχουν οι θεσμικοί επενδυτές, αλλά και σχεδόν το σύνολο των δανείων από το μηχανισμό βοήθειας, ύψους 110 δισ. Ευρώ.
Το ύψος των χρεολυσίων στη συγκεκριμένη περίοδο φτάνει στα 145 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 77,5 δισ. ευρώ, αποτελούν λήξεις παλαιών ομολόγων και τα 67,5 δισ. ευρώ είναι οι λήξεις από τα δάνεια μέσω του μηχανισμού στήριξης.
Το πρόβλημα που καλούνται να αντιμετωπίσουν από σήμερα το υπουργείο Οικονομικών και η τρόικα, αφορά στον τρόπο κάλυψης των συγκεκριμένων δανειακών αναγκών, καθότι τότε δεν θα υφίσταται μηχανισμός στήριξης και όλες οι δανειακές ανάγκες θα καλύπτονται από τις αγορές.
Βασική προϋπόθεση αποτελεί η ραγδαία πτώση των spreads, ώστε το κόστος του δανεισμού να επανέλθει σε φυσιολογικά επίπεδα, πέριξ του 5% για τη δεκαετία, ώστε να είναι εξυπηρετήσιμα τα νέα δάνεια, διαφορετικά η οικονομία θα οδηγηθεί ξανά στο φαύλο κύκλο.
Το γεγονός όμως ότι σήμερα που η Ελλάδα είναι εκτός αγορών το spread των δεκαετών ομολόγων είναι στις 900 μονάδες βάσης, και για να καταστεί εφικτή η προσφυγής τις αγορές πρέπει να υποχωρήσει κάτω από τις 200 μονάδες βάσης, δείχνει ότι ο δρόμος είναι μακρύς και οι ανησυχίες τεράστιες. Τροφοδοτούνται επίσης σενάρια περί παράτασης της βοήθειας προς την Ελλάδα και μετά το έτος 2013, που επισήμως διαψεύδονται από το ΥΠΟΙΚ και την τρόικα, γιατί η παραδοχή τους θα σήμαινε προεξόφληση της αποτυχίας του «μνημονίου».
Τα εναλλακτικά σενάρια που εξετάζονται είναι η επιμήκυνση της διάρκειας των δανείων του μηχανισμού, προς τα έτη 2016 και 2018 που δεν είναι ιδιαίτερα φορτωμένα από τις εκδόσεις των προηγουμένων ετών ή η συνέχιση της παροχής οικονομικής βοήθειας προς την Ελλάδα, μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης.
Εφιαλτικά στοιχεία για χρεολύσια και τόκους
Τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών για την πορεία των δανειακών αναγκών του δημοσίου, στα επόμενα χρόνια προκαλούν ανησυχία, αφού η ένταξη στο μηχανισμό στήριξης οδήγησε στην παροχή μεσοπρόθεσμων δανείων, που επιβαρύνουν τις υποχρεώσεις των προσεχών ετών, ενώ αν η Ελλάδα δανειζόταν από τις αγορές, με μακροπρόθεσμα (δεκαετή) ομόλογα, θα είχε την ευχέρεια της κατανομής των λήξεων σε βάθος χρόνου.
Όμως, στην παρούσα φάση, η εικόνα των μελλοντικών υποχρεώσεων είναι η ακόλουθη:
- Το 2011 λήγουν ομόλογα αξία 35,3 δισ. ευρώ, και η Ελλάδα μέσω του μηχανισμού στήριξης θα λάβει 40 δισ. ευρώ.
- Το 2012 λήγουν ομόλογα αξίας 40,5 δισ. ευρώ, και από το μηχανισμό στήριξης η Ελλάδα θα λάβει 24 δισ. ευρώ, ενώ θα εκδώσει στις αγορές ομόλογα 35 δισ. ευρώ.
- Το 2013 λήγουν ομόλογα ύψους 34,1 δισ. ευρώ και αλλά και δάνεια ύψους 6,2 δισ. από το μηχανισμό στήριξης, σύνολο 40,3 δισ. ευρώ. Η βοήθεια από το μηχανισμό στήριξης την ίδια χρονιά θα είναι μόλις 8 δισ. ευρώ.
- Το 2014 λήγουν ομόλογα ύψους 40,6 δισ. ευρώ, αλλά και δάνεια του μηχανισμού στήριξης ύψους 28,6 δισ. ευρώ, ενώ πλέον έχει λήξει η παροχή οικονομικής βοήθειας. Συνεπώς η Ελλάδα θα πρέπει να αναζητήσει από τις αγορές ποσό ύψους, άνω των 70 δισ. ευρώ, με την προσθήκη και του ελλείμματος.
-Το 2015 λήγουν ομόλογα προερχόμενα από τις αγορές, αξίας 36,8 δισ. ευρώ και δάνεια από το μηχανισμό στήριξης ύψους 38,9 δισ. Ευρώ ανεβάζοντας τις δανειακές ανάγκες σε επίπεδα πάνω από 75 δισ. ευρώ, χωρίς να υπάρχει μηχανισμός στήριξης.
Παράλληλα αύξηση δραματική παρουσιάζουν και οι τόκοι αποπληρωμής του χρέους, αφού:
- Το 2010 εκτιμώνται ότι θα αυξηθούν σε 12,9 δισ. ευρώ, ή στο 5,6% του ΑΕΠ.
- Το 2011 αυξάνονται κατά 2 δισ. ευρώ, και διαμορφώνονται σε 14,9 δισ. ευρώ ή στο 6,6% του ΑΕΠ.
- Νέα αύξηση σημειώνουν το 2012 που φτάνουν σε 17,1 δισ. ευρώ ή στο 7,5% του ΑΕΠ.
- Το 2013 οι πληρωμές τόκων αυξάνονται σε 18,9 δισ. ευρώ, ή στο 8,1% του ΑΕΠ.
- Το 2014 οι τόκοι υπολογίζονται ότι θα φτάσουν σε 19,94 δισ. ευρώ και στο 8,2% του ΑΕΠ".
(*): και, επειδή ακριβώς πρέπει να αποπληρώνονται, γι' αυτό και το κύριο ζητούμενο είναι το πώς τα χρησιμοποιήσαμε! Οπως καταλαβαίνετε, τα πραγματικά προβλήματα είναι μπροστά μας. Οπως επίσης, μπροστά μας είναι και η λύση τους (ανάλογα, βεβαίως, με τις αποφάσεις που θα λάβουμε).
