Τετάρτη 1 Σεπτεμβρίου 2010

Προβλήματα τραπεζών ένθεν και ένθεν του Ατλαντικού

Οπως διαβάζουμε στο "Βήμα":

"Η ΗSΒC εγκαταλείπει τις ΗΠΑ
Ο βρετανικός τραπεζικός όμιλος πούλησε στην ισπανική Santander τον κλάδο χρηματοδότησης αυτοκινήτων και μαζί χρέη ύψους 431 εκατ. δολαρίων

Φεύγει αφήνοντας πίσω της μόνο χρέη. Η βρετανική τράπεζα ΗSΒC προχώρησε χθες στην πώληση και των τελευταίων δραστηριοτήτων χρηματοδότησης αυτοκινήτων στην ισπανική Santander αντί 3,56 δισ. δολαρίων. Η κίνηση αυτή σηματοδοτεί την αρχή του τέλους της βρετανικής τράπεζας στη βορειοαμερικανική ήπειρο καθώς τα τελευταία δύο χρόνια το μόνο που κατάφερε να δημιουργήσει ήταν ζημιές. Οπως ανέφερε άλλωστε η ανακοίνωση της τράπεζας, η Santander Consumer USΑ θα αναλάβει όχι μόνο το δανειακό χαρτοφυλάκιο των 4,3 δισ. δολαρίων αλλά και τα χρέη ύψους 431 εκατ. δολαρίων της ΗSΒC. Η διμερής συμφωνία ήρθε σε συνέχεια μιας παρόμοιας κίνησης που πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο, όταν η Santander εξαγόρασε εισπρακτέους λογαριασμούς από δάνεια για την αγορά αυτοκινήτου ύψους 1 δισ. δολαρίων. Η αποχώρηση από την αμερικανική αγορά ήταν κάθε άλλο παρά ξαφνική. Είχε προαναγγελθεί από την περικοπή προσωπικού στις Ηνωμένες Πολιτείες στα 34.000 άτομα από τα 37.000 που αριθμούσε πριν από ένα χρόνο.

Τον Μάρτιο του 2009 η ΗSΒC είχε ανακοινώσει ότι θα σταματήσει τη χορήγηση καταναλωτικών δανείων στις ΗΠΑ και ότι ως το 2014 θα έχει διακόψει εντελώς τις δραστηριότητές της, τουλάχιστον στη λιανική τραπεζική. Αλλωστε παρά τη συνεχή συρρίκνωσή της επί αμερικανικού εδάφους η τράπεζα συνέχιζε να συσσωρεύει χρέη. Το πρώτο τρίμηνο του 2010 οι προ φόρων ζημιές έφτασαν τα 74 εκατ. δολάρια. Βέβαια ήταν πολύ λιγότερα από τα σχεδόν 4 δισ. ζημιές της αντίστοιχης περσινής περιόδου. Αλλά φαίνεται πως τα τελευταία χρόνια η τράπεζα διογκώθηκε τόσο πολύ ώστε να «ξεχειλώσει» και τελικά να «σκάσει».

Το 2002, όταν ο χρηματοπιστωτικός τομέας και ιδιαιτέρως τα ενυπόθηκα δάνεια υψηλού κινδύνου φάνταζαν ως «κότα που γεννά τα χρυσά αβγά» η τράπεζα είχε εξαγοράσει την αμερικανική Ηousehold Ιnternational Ιnc. Δαπανώντας 14 δισ. δολάρια, είχε μετατραπεί εν μιά νυκτί στον μεγαλύτερο δανειστή στις χορηγήσεις ενυπόθηκων στεγαστικών στις ΗΠΑ.

Oπως όμως συνέβη και με άλλες τράπεζες, η δραστηριότητα αυτή έδειξε σύντομα τα όριά της. Τόσο για τους δανειστές όσο και για τους δανειζομένους. Διότι η χειρότερη κατάληξη για την ΗSΒC θα ήταν να ακολουθήσει την «τύχη» της Lehman Βrothers. Από την άλλη πλευρά, η (αναγκαστική) αποχώρηση της τράπεζας από τις ΗΠΑ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το ισοδύναμο της έξωσης που επέβαλαν οι τράπεζες στους υπερχρεωμένους αμερικανούς πολίτες λίγο προτού σκάσει η φούσκα των ενυπόθηκων δανείων. Βέβαια στην περίπτωση της τράπεζας μια προβληματική δραστηριότητα «σβήνει» με τη διαγραφή των «τοξικών» δανείων, με την απόλυση των υπεράριθμων εργαζομένων και εν τέλει με τη μεταβίβαση του χαρτοφυλακίου σε πρόθυμο αγοραστή. Δεν συνέβη όμως το ίδιο με τους ξεσπιτωμένους δανειολήπτες που πλήρωσαν την απερισκεψία τους (την οποία ενθάρρυναν και εκμεταλλεύθηκαν υπέρ το δέον οι τράπεζες) με την (επίσης αναγκαστική) μετοίκησή τους σε... τροχόσπιτο.

Αλλωστε μπορεί οι προβληματικές τράπεζες να αυξάνουν σε αριθμό αλλά αυτό καθόλου δεν εμποδίζει τον χρηματοπιστωτικό κλάδο να ευημερεί. Αυτό διαπιστώνει στην τελευταία της έκθεση η ομοσπονδιακή αρχή τραπεζικών διαθεσίμων στις ΗΠΑ (FDΙC). Σύμφωνα με αυτήν οι προβληματικές τράπεζες αυξήθηκαν το δεύτερο τρίμηνο φτάνοντας τις 829, που αποτελεί ρεκόρ 15ετίας. Εκτός αυτών ακόμη 45 τράπεζες (κυρίως μικροί χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί που δραστηριοποιούνται σε ομοσπονδιακό επίπεδο) κήρυξαν πτώχευση το ίδιο διάστημα αυξάνοντας τον συνολικό αριθμό από την αρχή του έτους στις 118.

Κ ι όμως η κερδοφορία των τραπεζών συνεχίζει να αυξάνεται. Η τραπεζική βιομηχανία των ΗΠΑ κατέγραψε κέρδη 21,6 δισ. δολαρίων το δεύτερο τρίμηνο του έτους, ποσό πενταπλάσιο από εκείνο την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Παρ΄ όλ΄ αυτά η ίδια αρχή επισημαίνει ότι «ο χρηματοπιστωτικός κλάδος συνεχίζει να αντιμετωπίζει κινδύνους» λόγω της επικείμενης επιβολής πρόσθετων φόρων στις επιχειρήσεις αλλά και λόγω των φόβων για αύξηση της ανεργίας στις ΗΠΑ. Ευτυχώς όμως που οι τράπεζες έχουν φροντίσει για το μέλλον τους αφού όπως διαπιστώνει η FDΙC « τα υπάρχοντα διαθέσιμα υπερεπαρκούν για την αντιμετώπιση μελλοντικών ζημιών».

Αυτά ως προς τις ΗΠΑ. Ως προς την Ελλάδα, διαβάζουμε ότι:

"Ασφυξία στην αγορά ελλείψει ρευστότητας

Νέα πτώση σημείωσε τον Ιούλιο ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης στην εγχώρια αγορά, συντηρώντας τις συνθήκες ασφυξίας που επικρατούν τους τελευταίους μήνες στους περισσότερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας εν μέσω ύφεσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο πρώτο επτάμηνο της εφετινής χρονιάς η καθαρή ροή κεφαλαίων προς την οικονομία έφτασε μόλις τα 338 εκατ. ευρώ σε σχέση με 3,97 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, παρουσιάζοντας πτώση της τάξης του 91%. Από τη μια πλευρά η ζήτηση για δανεικά από επιχειρήσεις και νοικοκυριά με ικανοποιητική πιστοληπτική ικανότητα παραμένει «παγωμένη» και από την άλλη οι τράπεζες έχουν κόψει δραστικά τις γραμμές χρηματοδότησης και έχουν αυστηροποιήσει τη διαδικασία εξέτασης των αιτημάτων που δέχονται.

Στο πλαίσιο αυτό στηρίζουν κατά κύριο λόγο την πελατεία τους, ώστε να μην καταστούν οι παλαιές δανειακές συμβάσεις προβληματικές, σε μια περίοδο όπου οι επισφάλειες και οι καθυστερήσεις εμφανίζουν ανοδικές τάσεις".