" Το επίπεδο διαβίωσης ελληνικών και αλλοδαπών νοικοκυριών
Της Μαριας Δεληθαναση
Το 80% των Ελλήνων ζει σε σπίτια άνω των 60 τ.μ. και το 60% των μεταναστών σε σπίτια μικρότερα των 60 τ.μ. Σε όλες σχεδόν τις κατοικίες Ελλήνων και μεταναστών υπάρχει λουτρό ή ντους. Το 95% των ελληνικών και το 89% των αλλοδαπών νοικοκυριών παρουσιάζουν επάρκεια ηλεκτρολογικής και υδραυλικής εγκατάστασης. Το 90,2% των ελληνικών νοικοκυριών έχει σταθερό σύστημα θέρμανσης, που όμως απουσιάζει από το 31,8% των αλβανικών, το 53,7% των νοικοκυριών από τα νέα κράτη-μέλη της Ε.Ε., το 34,9% από ευρωπαϊκά κράτη εκτός Ε.Ε. και το 39,6% των νοικοκυριών από Ασία και Αφρική.
Αυτά και άλλα στοιχεία, που αποτυπώνουν το επίπεδο διαβίωσης Ελλήνων και αλλοδαπών, περιλαμβάνονται στην έρευνα του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου για τον «Καθορισμό δεικτών για την αξιολόγηση των πολιτικών ένταξης των υπηκόων τρίτων χωρών στην ελληνική κοινωνία».
Μπαλκόνια έχει το 42% των σπιτιών ημεδαπών και το 22%-25% αλλοδαπών. Εξαιρούνται τα σπίτια των προερχομένων από Ασία και Αφρική (μπαλκόνι έχει μόλις το 8%). Τα διαμερίσματα των μεταναστών είναι συνήθως ισόγεια, υπόγεια, σε 1ο ή 2ο όροφο, σε παλαιές οικοδομές. Σχεδόν το σύνολο των κατοικιών μεταναστών δεν διαθέτει γκαράζ έναντι 23% των ελληνικών νοικοκυριών χωρίς γκαράζ. Το 76% των Ελλήνων μένει σε ιδιόκτητη κατοικία, έναντι του 8,2% των μεταναστών. Οι προερχόμενοι από ευρωπαϊκά κράτη εκτός Ε.Ε. παρουσιάζουν τα υψηλότερα ποσοστά ιδιοκατοίκησης (17,9% πρόκειται κυρίως για ομογενείς από πρώην ΕΣΣΔ). Ακολουθούν οι προερχόμενοι από τα νέα κράτη-μέλη (9%), από Ασία και Αφρική (6,7% λόγω της μακροχρόνιας παραμονής στην Ελλάδα αρχικά ως φοιτητές) και οι Αλβανοί (6,3%).
Στην περιφέρεια πρωτευούσης κατοικούν οι 3 στους 10 Ελληνες, οι 4 στους 10 Αλβανούς, οι 5 στους 10 μετανάστες από τα νέα κράτη-μέλη Ε.Ε. και ευρωπαϊκά κράτη εκτός Ε.Ε., οι 7 στους 10 Αφρικανούς και Ασιάτες. Η τελευταία ομάδα κυριολεκτικά στοιβάζεται στα αστικά κέντρα, αδυνατώντας να διαχυθεί για κατοικία και εργασία σε ημιαστικές και αγροτικές περιοχές. Οι Ελληνες παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη διασπορά μεταξύ αστικού, ημιαστικού και αγροτικού χώρου με το 64,2% να ζει σε αστικές περιοχές, το 13,6% σε ημιαστικές περιοχές και το 22,2% σε αγροτικές περιοχές. Οσον αφορά τους αλλοδαπούς, σε αστικές περιοχές ζει το 70,3% των Αλβανών, το 75,9% από τα 11 νέα κράτη-μέλη, το 85,4% από ευρωπαϊκά κράτη εκτός Ε.Ε. και το 89,7% των προερχομένων από Ασία και Αφρική.
Τα τελευταία δύο χρόνια δηλώνει ότι έχει μετακομίσει το 6,3% των Ελλήνων. Το αντίστοιχο ποσοστό είναι 20,6% για νοικοκυριά Αλβανών, 30,8% για προερχόμενους από νέα κράτη-μέλη, 27,4% για νοικοκυριά από Ασία και Αφρική και 18,1% για νοικοκυριά από ευρωπαϊκά κράτη εκτός Ε.Ε. Με την κατοικία να αποτελεί σημαντικό παράγοντα κοινωνικής ενσωμάτωσης και παρά τα οποία προβλήματα, η πλειονότητα των αλλοδαπών δηλώνουν ικανοποίηση από την κατοικία τους (δείκτης ικανοποίησης Ελλήνων 76, αλλοδαπών 64,5).
Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι οι αλλοδαποί κατοικούν σε μικρότερα και παλαιότερα σπίτια από τους Ελληνες. Αν 8 στους 10 Ελληνες ζουν υπό συνθήκες αξιοπρεπούς στέγασης, το ίδιο ισχύει για τον 1 στους 2 αλλοδαπούς. Το ποσοστό ιδιοκατοίκησης των μεταναστών είναι εξαιρετικά μικρό, γι’ αυτό στην έρευνα προτείνεται η διευκόλυνση της πρόσβασής τους στην αγορά κατοικίας. Ομως αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο την παρούσα στιγμή με τις τράπεζες να είναι ιδιαιτέρως επιφυλακτικές στη χορήγηση δανείων (1,6% ο ρυθμός χρηματοδότησης δανείων προς νοικοκυριά έναντι 11,5% το 2008 και 21,9% το 2007) και τα νοικοκυριά να είναι εξαιρετικά επιφυλακτικά εξαιτίας της εργασιακής και εισοδηματικής ανασφάλειας.
Βαρίδι, τα στεγαστικά δάνεια
Το 27,7% των Ελλήνων δηλώνει ότι το εισόδημά του επιβαρύνεται πάρα πολύ από την κάλυψη στεγαστικών δαπανών (λογ/σμοί ηλεκτρικού, νερού κ.ά.). Το 66,2% δηλώνει ότι επιβαρύνεται αρκετά και το 6,2% δηλώνει ότι δεν επιβαρύνεται καθόλου. Αντιστοίχως, ένας στους δύο μετανάστες δηλώνει ότι το εισόδημά του επιβαρύνεται «πάρα πολύ» και «αρκετά» από τις δαπάνες αυτές.
Σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα αποπληρωμής δανείων το 31,6% των Ελλήνων δηλώνει ότι επιβαρύνεται «πάρα πολύ» και το 58,2% ότι επιβαρύνεται «αρκετά». Τα αντίστοιχα ποσοστά για τους μετανάστες είναι: 41,5% (πάρα πολύ) και 54,4% (αρκετά) για Αλβανούς, 48,7% και 51,3% για προερχόμενους από τα 11 νέα κράτη-μέλη, 58% και 42% από ευρωπαϊκά κράτη εκτός Ε.Ε., 34% και 55% για προερχόμενους από Ασία και Αφρική. Σε αδυναμία καταβολής των δόσεων στεγαστικού δανείου βρίσκεται το 8,7% των νοικοκυριών έναντι 5,3% πριν από δύο χρόνια.
Περίπου 5 στους 10 Ελληνες και 2 στους 10 μετανάστες δηλώνουν ότι μπορούν να κάνουν μια εβδομάδα διακοπές. Το 69,4% των Ελλήνων δύναται να αντιμετωπίσει έκτακτες δαπάνες. Το αντίστοιχο ποσοστό στους μετανάστες κυμαίνεται μεταξύ 35% - 48%".
