Τρίτη 23 Νοεμβρίου 2010

Ba dhúchas riamh d'ár gcine cháidh (*)

Η είδηση της προσφυγής της Ιρλανδίας στον μηχανισμό στήριξης κυριαρχεί σε όλα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης.

Ενδεικτικά παραθέτω ορισμένα δημοσιεύματα:

" Το μεγάλο πρόβλημα της ιρλανδικής οικονομίας είναι, ως γνωστόν, οι τράπεζες της χώρας, που καταστράφηκαν κυριολεκτικά από την προ διετίας κατάρρευση της ιρλανδικής αγοράς ακινήτων. Η κυβέρνηση Κάουεν είχε ήδη διαθέσει 35 δισ. ευρώ στον τραπεζικό τομέα (ποσοστό που αντιστοιχεί στο 20% του ιρλανδικού ΑΕΠ) προτού αποφασίσει να χορηγήσει, προ ολίγων εβδομάδων, επιπλέον 15 δισ. ευρώ- απόφαση που εκτίναξε το δημοσιονομικό έλλειμμα στο... 32% του ΑΕΠ και λειτούργησε ουσιαστικά ως «πρόσκληση» της τρόικας στο Δουβλίνο. Τραπεζικοί αναλυτές εκτιμούν άλλωστε ότι από την πρώτη δόση του τριμερούς δανείου που θα λάβει η κυβέρνηση θα πρέπει να διαθέσει επειγόντως 5 δισ. ευρώ για να καλύψει υποχρεώσεις των δύο μεγαλυτέρων σε κεφαλαιοποίηση τραπεζών της χώρας, της Βank of Ιreland και του ομίλου Αllied Ιrish Βanks, καθώς της μικρότερης Ιrish Life & Ρermanent.

Αν συνυπολογιστούν τα 15 δισ. ευρώ που εκτίναξαν το έλλειμμα στα ύψη και άνοιξαν την πόρτα του Δουβλίνου στη διεθνή βοήθεια, το κόστος διάσωσης του τραπεζικού συστήματος της χώρας αντιστοιχεί στο 30% του ΑΕΠ. Και κατά τους ειδικούς, δεν θα αρκέσουν μόνο τα υπεσχημένα 15 δισ. Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Goldman Sachs για την Ευρώπη Ερικ Νίλσεν εκτιμά ότι αν τελικώς η ιρλανδική κυβέρνηση λάβει αρωγή από την τρόικα συνολικά 95 δισ. ευρώ, θα χρησιμοποιήσει τα 65 δισ. για να «μπαλώσει» τα δημοσιονομικά της και τα 30 δισ. για να στηρίξει τις τράπεζες. Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστεί 15 δισ. επιπλέον των... 15 δισ. που έστειλαν το έλλειμμα στο 32% (προτού ακόμη εισπραχθούν από τους αναξιοπαθούντες αιτουμένους...)! Και βεβαίως θα χρειαστεί να γίνουν συγχωνεύσεις τραπεζών, όπως όλοι (των εργαζομένων εξαιρουμένων βεβαίως) συμφωνούν.

Το ότι ο τραπεζικός τομέας της Ιρλανδίας έχει μετατραπεί σε πίθο των Δαναΐδων το παραδέχθηκε προ ημερών (στις 10 Νοεμβρίου, για την ακρίβεια) ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Ιρλανδίας Πάτρικ Χόνοχαν. Ο ιρλανδός τραπεζίτης είχε κάνει λόγο για «κρυμμένα προβλήματα» των τραπεζών που τρομοκρατούν τους επενδυτές. Και είχε εκφράσει την εκτίμηση ότι οι απώλειες για τις ιρλανδικές ξένες τράπεζες που δραστηριοποιούνται στην Ιρλανδία ίσως φθάνουν συνολικά στα 85 δισ. ευρώ, ξεπερνούν δηλαδή σαφώς το μισό ετήσιο ΑΕΠ της χώρας (για το τρέχον έτος έχει υπολογιστεί στα 168,2 δισ. ευρώ). Ετσι οι τράπεζες, οι οποίες πριν από μερικά χρόνια αποτελούσαν τη βιτρίνα μιας ακμάζουσας οικονομίας, κατέληξαν να γίνουν βρόχος ενός ολόκληρου λαού, ενώ μετέτρεψαν την Ιρλανδία σε... Ελλάδα του Βορρά".

"Tο σενάριο της διάσωσης της Ιρλανδίας είχε εξυφανθεί στις Βρυξέλλες και τη Φρανκφούρτη τουλάχιστον από τα τέλη της περασμένης εβδομάδας, όταν το επιτόκιο των 10ετών ομολόγων του ιρλανδικού κράτους έφτασε το επίπεδο - ρεκόρ του 9%. Η εξέλιξη αυτή αποτελούσε ευθεία απειλή και για την Πορτογαλία - όπου το επιτόκιο των αντίστοιχων ομολόγων πλησίαζε απειλητικά το 8% - και σε μικρότερο βαθμό την Ισπανία και την Ιταλία, όπου επίσης σημειώθηκε μία μικρότερης έκτασης αύξηση του κόστους δανεισμού.

Η πρώτη προσπάθεια εκτόνωσης της πίεσης στην αγορά ομολόγων έγινε με τη δήλωση των Υπουργών Οικονομικών των πέντε μεγάλων χωρών της ΕΕ την περασμένη Παρασκευή από τη Σεούλ, όπου συνεδρίαζε η G 20, με την οποία καθησύχαζαν τους επενδυτές ότι δεν υπάρχει περίπτωση να υποστούν μείωση της αξίας (haircut) των ομολόγων τους. Και αυτό, γιατί ο Μόνιμος Μηχανισμός Αντιμετώπισης Κρίσεων που προωθείται με πρωτοβουλία της Γερμανίας και προβλέπει τη δυνατότητα αναδιάρθρωσης κρατικού χρέους με συμμετοχή ιδιωτών, θα ισχύσει από το Μάιο του 2013. Η δεύτερη προσπάθεια έγινε με την άσκηση πιέσεων από το περασμένο Σαββατοκύριακο προς την Κυβέρνηση της Ιρλανδίας να δεχτεί την ένταξη της στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, με όρους ανάλογους με αυτούς που εφαρμόσθηκαν στην περίπτωση της Ελλάδας.

Στις πιέσεις πρωτοστάτησαν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ανώτατα στελέχη της ΕΚΤ, που μετέχουν στο Εκτελεστικό Συμβούλιο της, ζητούσαν με δηλώσεις τους από τη Δευτέρα να ενταχθεί η Ιρλανδία στο Μηχανισμό Χρηματοδότησης. Η πίεση από την πλευρά της ΕΚΤ εξηγείται από την κακή κατάσταση των ιρλανδικών τραπεζών, οι οποίες υπέστησαν μεγάλες ζημιές από τα "τοξικά ομόλογα" και την κατάρρευση της ιρλανδικής αγοράς ακίνητης περιουσίας από το 2008 και μετά. Η ιρλανδική Κυβέρνηση έχει υπολογίσει σε 50 δις ευρώ τα κεφάλαια που θα χρειαστούν για την εξυγίανση των τραπεζών της χώρας, αλλά οι αναλυτές θεωρούν ότι μπορεί να χρειαστούν περισσότερα, καθώς αυξάνονται τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια τους και μειώνονται οι καταθέσεις τους.

Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, η μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας από πλευράς χορηγήσεων, η Bank of Ireland, υπέστη μείωση των καταθέσεων της κατά 10 δις ευρώ στο περασμένο δίμηνο Αυγούστου-Σεπτεμβρίου. Οι ιρλανδικές τράπεζες είναι απόλυτα εξαρτημένες για τη χρηματοδότησή τους από την ΕΚΤ. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, ο δανεισμός των ιρλανδικών τραπεζών από την ΕΚΤ τον περασμένο μήνα αυξήθηκε κατά 7% και έφτασε τα 130 δις ευρώ, ενώ τον ίδιο μήνα οι ελληνικές τράπεζες μείωσαν κατά 2% τον αντίστοιχο δανεισμό τους στα 92 δις ευρώ. Από την άλλη πλευρά, η ΕΚΤ θέλει να περιορίσει την υπερβολική προσφυγή των τραπεζών της Ευρωζώνης στα κεφάλαιά της και στελέχη της, όπως ο Γερμανός κ. Γιούργκεν Σταρκ, κάνουν λόγο για σταδιακό φρένο της παροχής ρευστότητας από την αρχή του 2011. Η ΕΚΤ περιόρισε, επίσης, τους τελευταίους μήνες και την αγορά κρατικών ομολόγων, καθώς φοβάται ότι θα δημιουργηθούν ζημιές στον ισολογισμό της.

Η πίεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ιρλανδία ασκήθηκε, διότι προφανώς δεν θεωρούσε ότι η χώρα μπορούσε να μειώσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα, παρά τη μείωση των δαπανών - συμπεριλαμβανομένων των μισθών - που εφάρμοσε τη τελευταία διετία. Το γεγονός ότι το έλλειμμα της χώρας - μαζί με τα κεφάλαια που θα διατεθούν για τις τράπεζες - φτάνει φέτος το 32% του ΑΕΠ, δεν άφηνε πολλά περιθώρια για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία ήθελε να δράσει γρήγορα για να αποφευχθεί η διασπορά της κρίσης στις άλλες χώρες της Ευρωζώνης με ασταθή δημοσιονομική κατάσταση".




Θα ήθελα να σημειώσω ότι η Ιρλανδία έχει λάβει μέτρα λιτότητας τα 2 τελευταία έτη. Επίσης, θα ήθελα να τονίσω ότι οι εξελίξεις στην Ιρλανδία θα αποτελέσουν κομβικό σημείο για την περαιτέρω πορεία της Ευρωζώνης, δεδομένης της υπερηφάνειας του Ιρλανδικού λαού.


(*): στίχος από τον εθνικό ύμνο της Ιρλανδίας.