" Η πιστωτική κρίση «άνοιξε» τις δουλειές της ιταλικής μαφίας στο πρώτο εξάμηνο
Το πάγωμα του δανεισμού οδήγησε σε ξέπλυμα χρήματος μέσω «καθαρών» επενδύσεων
«Χρυσές δουλειές» άνοιξε για την ιταλική μαφία η πιστωτική κρίση, με το πάγωμα του τραπεζικού δανεισμού να δημιουργεί την τέλεια ευκαιρία για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος με επενδύσεις σε καθ' όλα νόμιμες δραστηριότητες. Αυτό διαπιστώνει η Κεντρική Τράπεζα της χώρας, της οποίας η μονάδα πάταξης του οικονομικού εγκλήματος εντόπισε, μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2010, 15.000 ύποπτες συναλλαγές, αριθμός αυξημένος κατά 52% έναντι της αντίστοιχης περυσινής περιόδου και υψηλότερος από το σύνολο του 2008.
Η ιταλική οικονομία, τέταρτη μεγαλύτερη της Ευρώπης, συρρικνώθηκε πέρυσι κατά 5% και για φέτος η Κεντρική Τράπεζα προβλέπει ανάπτυξη 1%. Ο τραπεζικός δανεισμός επιβραδύνθηκε το 2008-09. Για φέτος, σύμφωνα με τον διοικητή της Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, εκτιμάται ότι «η ζήτηση για πιστώσεις αυξάνεται, αλλά επικρατεί η εντύπωση ότι για πολλές επιχειρήσεις, ιδίως μικρές, δεν καλύπτεται πλήρως». Και το οργανωμένο έγκλημα σπεύδει να καλύψει το κενό, κρύβοντας ουσιαστικά παράνομα κεφάλαια σε νόμιμες επιχειρήσεις.
Στοιχεία δείχνουν ότι πέρυσι, οι «οικογένειες» του οργανωμένου εγκλήματος αύξησαν τα έσοδά τους κατά 4%, στα 135 δισ. ευρώ. Και από τις 21.000 ύποπτες υποθέσεις του 2009, η Κεντρική Τράπεζα έκρινε ότι οι 14.800 έχρηζαν περαιτέρω έρευνας, ενώ οι 4.000 χαρακτηρίσθηκαν τελικώς εγκληματικές πράξεις και παραπέμφθηκαν στις εισαγγελικές αρχές. Πέρυσι, άλλωστε, οι αρχές κατέσχεσαν το περίφημο Cafe de Paris της Ρώμης -διάσημο από την ταινία «La Dolce Vita» του Φελίνι- με την κατηγορία ότι ανήκε στην Ντραγκέτα, τη μαφία της Καλαβρίας. Σύμφωνα με δικαστικά αρχεία του Παλέρμο, η Κόζα Νόστρα της Σικελίας χρησιμοποίησε για ξέπλυμα αλυσίδες σούπερ μάρκετ που βρίσκονται στον έλεγχό της.
Την περασμένη εβδομάδα, ο κ. Ντράγκι απηύθυνε έκκληση στα ανώτατα στελέχη των ιταλικών τραπεζών να ηγηθούν της μάχης κατά του ξεπλύματος χρήματος μετά τις έρευνες που έγιναν φέτος σε 120 ιδρύματα περιοχών όπου δραστηριοποιείται η μαφία. Οι έρευνες έδειξαν ότι η πλημμελής εκπαίδευση και διαχείριση είχαν ως αποτέλεσμα την ελλιπή αναφορά ύποπτων συναλλαγών.
Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος αναλογεί στο 2-5% του ετήσιου παγκόσμιου ΑΕΠ. Η αντίστοιχη δραστηριότητα στην Ιταλία ίσως ισοδυναμεί με το 11% του ΑΕΠ. Η ιταλική Κεντρική Τράπεζα διεξάγει δικές της έρευνες για να αποτιμήσει την κλίμακα του προβλήματος. Διαπιστώνει, δε, ότι «υπάρχει πολύ ισχυρή σχέση ανάμεσα στην οικονομική ανάπτυξη και το οργανωμένο έγκλημα. Την περίοδο 1983-2007, οι πέντε περιοχές με τη μεγαλύτερη δραστηριοποίηση της μαφίας ήταν εκείνες με τη χαμηλότερη κατά κεφαλήν ανάπτυξη». Στη νότια Ιταλία, όπου το οργανωμένο έγκλημα δραστηριοποιείται περισσότερο, το κόστος των πιστώσεων είναι υψηλότερο και η ανάπτυξη χαμηλότερη.
Οι τράπεζες έχουν λάβει εντολή να ερευνούν αναλήψεις ή καταθέσεις που αφορούν χαρτονομίσματα των 500 ευρώ. Οπως είναι γνωστό και παραδέχθηκε πέρυσι η Κεντρική Τράπεζα σε έκθεσή της, τα χαρτονομίσματα μεγάλης αξίας διευκολύνουν το ξέπλυμα χρήματος, γιατί επιτρέπουν την ευκολότερη μεταφορά και απόκρυψη μετρητών. Υπενθυμίζεται ότι η Κεντρική Τράπεζα του Καναδά απέσυρε το 2.000 χαρτονομίσματα των 1.000 δολαρίων Καναδά, στο πλαίσιο της εκστρατείας πάταξης του οργανωμένου εγκλήματος και του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος.
Οι συλλήψεις μελών της μαφίας υπογραμμίζουν τον όλο και μεγαλύτερο ρόλο του οργανωμένου εγκλήματος στη νόμιμη οικονομία. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, έφοδος κατά της Ντραγκέτα «απέφερε» περισσότερους από 300 υπόπτους και έδειξε πώς η πλουσιότερη ιταλική οργάνωση είχε τυλίξει τα «πλοκάμια» της γύρω από το Μιλάνο, οικονομική πρωτεύουσα της χώρας. Εισαγγελικές αρχές της Ρώμης κατηγόρησαν στελέχη της Telecom Italia και της FastWeb SpA για συμμετοχή σε φορολογικές απάτες και ξέπλυμα χρήματος 2 δισ. ευρώ την περίοδο 2003-07. Οι εταιρείες, μέσω των δικηγόρων τους, δήλωσαν άγνοια.
Τον Οκτώβριο, η Ομάδα Χρηματοοικονομικής Δράσης (FATF) με έδρα το Παρίσι, που ιδρύθηκε το 1989 για την πάταξη του ξεπλύματος χρήματος, έστειλε επιστολή στον Ιταλό υπουργό Οικονομικών, Τζούλιο Τρεμόντι, εκφράζοντας «ανησυχία» για την αμνηστία που δόθηκε πέρυσι σε οφειλέτες φόρων, προκειμένου να επαναπατρίσουν τα κεφάλαιά τους".
