"Ανάκαμψη με ιδιωτικές δαπάνες
Οι πλουσιότερες χώρες του κόσμου επιδίδονται σε ένα επικίνδυνο «πείραμα»: επαναλαμβάνουν την οικονομική πολιτική που είχαν εφαρμόσει στη δεκαετία του '30 -αρχίζοντας να μειώνουν τις δαπάνες και να αυξάνουν τους φόρους προτού να βρεθεί η οικονομία σε σταθερή πορεία ανάπτυξης- με την ελπίδα ότι οι σημερινές συνθήκες είναι διαφορετικές, διασφαλίζοντας και διαφορετική έκβαση.
Στην πράξη, οι αξιωματούχοι «στοιχηματίζουν» ότι ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να αναπληρώσει το κενό από την απόσυρση των έκτακτων μέτρων οικονομικής στήριξης τα επόμενα χρόνια, επεξηγεί σε ανάλυσή του στους «ΝΥΤ» ο Ντέιβιντ Λέονχαρντ. Εάν έχουν δίκιο, τότε θα έχουν πραγματοποιήσει ένα σημαντικό βήμα στη διαδικασία μείωσης των τεράστιων δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Εάν όμως έχουν άδικο, τότε ενδεχομένως να έχουν ξεκινήσει ένα νέο φαύλο κύκλο, στον οποίο οι περικοπές δημοσίων δαπανών αποδυναμώνουν την παγκόσμια οικονομία και οδηγούν σε νέες περικοπές δαπανών από τον ιδιωτικό τομέα.
Σε μακροπρόθεσμη βάση, είναι δύσκολο να γνωρίζει κανείς ποια από τις δύο προβλέψεις θα αποδειχθεί και η σωστή. Εξάλλου, υπάρχουν βάσιμα επιχειρήματα που στηρίζουν και τις δύο. Ο ιδιωτικός τομέας σε πολλές πλούσιες χώρες συνεχίζει και αναπτύσσεται τους τελευταίους μήνες.
Στις ΗΠΑ, μισθοί, ωράριο εργασίας, βιομηχανική παραγωγή και εταιρικά κέρδη έχουν αυξηθεί σημαντικά. Και, εν αντιθέσει με τη δεκαετία του '30, οι αναπτυσσόμενες χώρες είναι πλέον αρκετά μεγάλες, ώστε η αναπτυξιακή τους πορεία να τονώσει τις οικονομίες άλλων χωρών.
Από την άλλη πλευρά, τα πιο πρόσφατα οικονομικά στοιχεία είναι κάπως ανησυχητικά, όπως και τα μέτρα λιτότητας για τη μείωση των ελλειμμάτων προϋπολογισμού και του δημοσίου χρέους. Στη διάρκεια της δεκαετίας του '30, η κυβέρνηση Ρούζβελτ είχε λάβει μέτρα για τη μείωση του ελλείμματος.
Τότε όμως, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προχωρούσαν σε αυξήσεις δαπανών, στον απόηχο της λήξης του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτή τη φορά, σχεδόν ολόκληρος ο ανεπτυγμένος κόσμος αποσύρει ταυτοχρόνως τα έκτακτα μέτρα οικονομικής στήριξης.
Από την άλλη, υπάρχουν χώρες που διαθέτουν ρευστότητα ή δυνατότητα φθηνού δανεισμού, ώστε να επιδιώξουν ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη, όπως οι ΗΠΑ, Γερμανία και Κίνα, που -συμπτωματικά- αποτελούν και τρεις από τις μεγαλύτερες οικονομίες στον κόσμο. Εμφανίζονται όμως επιφυλακτικές.
Σε έναν ιδανικό κόσμο, οι χώρες θα συνδυάζουν βραχυπρόθεσμες δαπάνες και φοροαπαλλαγές με μακροπρόθεσμες περικοπές και αυξήσεις φόρων. Δεν υπάρχει όμως ούτε μία χώρα που γνωρίζει πώς θα το κάνει αυτό. Γι' αυτό, ας ελπίσουμε ότι έχουμε διδαχθεί από τα μαθήματα της Μεγάλης Ύφεσης".
Μια σημείωση επί του άρθρου: στην οικονομική δεν ελπίζουμε -προβλέπουμε. Κι αυτό που προβλέπουμε είναι το αποτέλεσματων εκάστοτε επιλογών. Δεν είναι το θέμα εάν "διδαχθήκαμε" ή όχι από την μεγάλη κρίση του '29. Το θέμα είναι εάν συνεχίζει το μάθημα να είναι εντός διδακτέας ύλης. Και πιστεύω ότι δεν είναι. Εχω ήδη διατυπώσει τηνάποψη ότι, όσον αφορά στην Οικονομική επιστήμη, διανύουμε περίοδο Μεσαίωνα. Τί έγινε όλη αυτή η γνώση που αποκτήθηκε; Φαίνεται ότι ξεχνιέται,όχι για άλλο λόγο παρά μόνο διότι προτιμούμε να μην την υπενθυμίζουμε. Ο καλός δημοσιογράφος κ.Παναγιώτης Παπαδόπουλος-Τετράδης, έχει γράψει σε άρθρο του στην "Ελευθεροτυπία" τα εξής:" Δεν υπάρχει Γνώση μετά την πάροδο της γενεσιουργού εποχής της. Μόλις περάσει η εποχή της, η Γνώση εξαφανίζεται σαν να μην αποκτήθηκε ποτέ. Και μη υπάρχουσα, δεν μπορεί να χρησιμέψει στις επόμενες εποχές, οπότε οι κοινωνίες ξεκινάνε πάλι από το μηδέν για να ξανανακαλύψουν τον τροχό".